نامه آموزش عالی

نامه آموزش عالی

نامه آموزش عالی سال 17 بهار 1403 شماره 65 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان رشته گرافیک آموزشکده های دانشگاه فنی و حرفه ای استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۲۲
هدف: رصد میزان اشتغال و بررسی اطلاعات مربوط به جایگاه فارغ التحصیلان در فضای اقتصادی جامعه، برای تبیین سیاستگذاری های مربوط به اشتغال و سیاست های آموزشی راهگشا خواهد بود. این تحقیق به بررسی وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان گرافیک آموزشکده های فنی و حرفه ای استان مازندران و جایگاه آنان در بازار کار پرداخته است. روش پژوهش: ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه وضعیت شغلی بود که با استفاده از مصاحبه تلفنی پاسخ آن به دست آمد. جامعه آماری تعداد 240 نفر فارغ التحصیل گرافیک سالهای1390 تا 1393 ، از 2 آموزشکده پسران و 3 آموزشکده دختران دارای کاردانی و کارشناسی گرافیک بود و به 104 نفر از آنان دسترسی حاصل شد.  برای پردازش و تحلیل داده های کمّی از شاخص های آماری(درصد فراوانی، جداول، نمودارهای مناسب) و برای تحلیل اطلاعات کیفی از شیوه های ناظر بر مطالعات کیفی(طبقه بندی، تلخیص، مقایسه) استفاده گردید یافته ها: بررسی داده ها علاوه بر چگونگی اشتغال دانش آموختگان و نوع مشاغل، همچنین نشان می دهد که از میان 104 نفر فارغ التحصیل گرافیک آموزشکده های استان در سال1390 تا 1393، با نرخ اشتغال 5/76  برای مجموع پسران و دختران و 1/95 درصد از فارغ التحصیلان پسر، جذب بازارکار شده اند. نتیجه گیری: نتیجه تحقیق، مبین توفیق نسبی دانشگاه فنی و حرفه ای در ایجاد اشتغال دانش آموختگان و اهمیت دروس کارگاهی است. دریافت نوع اشتغال فارغ التحصیلان با توجه به جنسیت، اشتغال دولتی، خصوصی، خود اشتغالی، مشاغل غیر مرتبط و دامنه شغلی فارغ التحصیلان گرافیک از نتایج این پژوهش و قابل توجه و پیگیری است. 
۲.

تبیین مولفه های دانشکده معماری کارآفرین(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۱۹
هدف: هدف اصلی از اجرای پژوهش حاضر، کشف مولفه های کارآفرینی دانشگاه ها و چگونگی کاربست آن ها در دانشکده های معماری جهت تبدیل شدن به دانشکده های معماری کارآفرین بود.روش پژوهش: این پژوهش کیفی با استفاده از دو روش تحلیل محتوای کیفی و پس کاوی اجرا شد. ابزار گردآوری اطلاعات استفاده از مصاحبه با پرسشنامه باز پاسخ بود. بر این اساس، با رویکرد نمونه گیری هدفمند، اساتید عضو هیئت علمی دانشگاه های استان آذربایجان شرقی با سابقه کاری و پژوهشی بالای 7 سال انتخاب شدند. در نهایت با مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند با 26 نفر اشباع نظری در نفر دوازدهم حاصل شد. تحلیل مصاحبه ها با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام گرفت.یافته ها: پس از استخراج و دسته بندی موضوعی، سه حوزه کلان و 19 مقوله خرد شناسایی شد که تعداد 2 مقوله از این 19 مقوله خرد بعنوان مقوله های هسته در هر حوزه مطرح شدند. مقوله های هسته شامل تفکر حرفه مند، ذات کارآفرین، آموزش مهارت محور، منابع مالی مستقل و زاینده، کالبد پویا و گستره ارتباطی در سه حوزه رفتاری، ساختاری و محیطی طبقه بندی شدند.نتیجه گیری: با توجه به مقوله های فوق و مجموعه مقولات مطرح شده در پژوهش، آموزش کارآفرینی، ارتباط بهتر با بازار کار، پرورش معماران کارآفرین و معماران حرفه ای را در سطح دانشکده های معماری و جامعه حاصل می شود.کلیدواژه ها: کارآفرینی، دانشکده کارآفرین، کارآفرینی معماری، حرفه معماری، آموزش معماری
۳.

مطالعه رفتارهای دشوار اساتید دانشگاه و علل پیدایش آن(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۹
هدف: پژوهش حاضر به مطالعه رفتار دشوار اساتید دانشگاه با استفاده از مدل چهار بعدی رضائی زاده (1397) می پردازد که رفتارهای دشوار را در چهار گروه «پرواز پایین»، « بازیگری قدرت»، «منفی نگری» و «فریبکاری» طبقه بندی می کند. روش پژوهش: این پژوهش از بعد هدف یک پژوهش کاربردی بود که با طرح پژوهش آمیخته انجام شد. در ابتدا داده های کمّی از پرسشنامه خود-ارزیابی رفتارهای دشوار از 21 استاد جمع آوری شد. سپس داده های کیفی که به انواع رفتارهای دشوار و دلایل بروز آنها اشاره داشت از پاسخ های اساتید در انجام فعالیت های دوره و انجمن های گفتگو جمع آوری شد. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که: 1. رفتارهای پرواز پایین، منفی نگری، بازیگری قدرت و فریبکاری بیشترین تا کمترین میانگین رتبه را در رفتارهای دشوار اساتید به خود اختصاص دادند. 2. اساتید بر این باورند که بیشتر رفتارهای دشوار آنها ناشی از عوامل بیرونی است که کنترل کمی بر آنها دارند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از تحلیل یافته های این پژوهش می توان گفت که بعضی از اساتید از تکنیک انگشت اشاره استفاده می کردند. این موضوع نشان از کم توجهی به مسئولیت شخصی برای کاهش رفتارهای دشوار دارد. نردبان مسئولیت پذیری دانکن (2018) می تواند برای اندازه گیری و بهبود مسئولیت پذیری دانشگاهی در جهت به حداقل رساندن رفتارهای دشوار مورد استفاده قرار گیرد.
۴.

راهکارهای اشتغال بانوان دانش آموخته در سه بخش صنعت، خدمات و کشاورزی با استفاده از رویکرد زمینه ای (مورد: استان همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۱۷
هدف: شواهد آماری در ایران بیانگر آن است که وضعیت بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی بدتر از سایر مقاطع می باشد و در این میان وضعیت بیکاری زنان نسبت به مردان بالاتر است.  بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی راهکارهای اشتغال بانوان دانش آموخته در سه بخش خدمات، صنعت و کشاورزی و ارائه مشاغل مناسب در این بخشها در استان همدان انجام شد. روش پژوهش: در پژوهش حاضر از راهبرد پژوهش کیفی و نظریه زمینه ای استفاده شده همچنین ابزار جمع آوری اطلاعات مصاحبه بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل چهار گروه بودند: دانش آموختگان، کارفرمایان، کارشناسان و استادان دانشگاه. روش نمونه گیری به صورت هدفمند بود که با شیوه گلوله برفی به اجرا درآمد. پس از جمع آوری داده ها؛ تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل محتوای مصاحبه ها در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که بانوان دانش آموخته استان همدان برای احراز مشاغل موجود در کنار کسب مهارت های اجتماعی، ارتباطی، فردی، و  تخصصی نیازمند اصلاح رویکرد موجود دانشگاه ها به سمت مهارت آموزی می باشد. همچنین اصلاح فرهنگ جامعه نسبت به اشتغال زنان، حمایت های ویژه از بانوان (حمایت های دولتی، قانونی، خانوادگی، تسهیلاتی و بانکی) تسریع بخش و تسهیل کننده شرایط ورود بانوان به بازار کار می باشند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از جمله مشاغل مناسب برای بانوان دانش آموخته می توان مشاغل زیر را پیشنهاد کرد: خدمات آموزشی و تحقیقاتی، خدمات الکترونیکی و کامپیوتری، خدمات تبلیغاتی و بازاریابی، صنایع دستی صنایع کوچک مثل فرش و سفال،  صنایع نساجی و پوشاک، صنایع بسته بندی، کشت گیاهان دارویی، تاسیس گلخانه، فراوری و تهیه محصولات جانبی کشاورزی و دامی.
۵.

ارتباط حمایت سازمانی ادراک شده با تعهدسازمانی و رضایت شغلی کارکنان کتابخانه های عمومی استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۹
هدف: منابع انسانی مهم ترین منبع سازمانی است و یکی از راه های پیش روی مدیران، استخدام و نگهداری نیروی انسانی کارآمد است. معمولاً کارکنان نیز مشاغلی را ترجیح می دهند که بتوانند به وسیله آن برای بالابردن توانایی های خود از فرصت های موجود استفاده کنند، آزادی عمل داشته باشند و نظام پاداش، منصفانه باشد. از این رو هدف پژوهش، تعیین رابطه حمایت سازمانی ادراک شده با تعهدسازمانی و رضایت شغلی کارکنان کتابخانه های عمومی استان لرستان است. روش پژوهش: روش پژوهش از نوع مطالعات همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری است. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه استاندارد حمایت سازمانی ادراک شده آیزنبرگر و همکاران (1986)، تعهد سازمانی آلن و می یر (1993) و رضایت شغلی مینه سوتا (2009) بوده است. جهت بررسی نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون کلموگروف-اسمیرنف استفاده شد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدلسازی معادلات ساختاری و آزمون سوبل استفاده گردید. یافته ها: بین حمایت سازمانی ادراک شده و تعهدسازمانی رابطه ی معناداری وجود دارد. بین حمایت سازمانی ادراک شده با رضایت شغلی کارکنان کتابخانه های عمومی رابطه ی معنی داری وجود دارد. حمایت سازمانی به صورت مستقیم با تعهد سازمانی در ارتباط است اما از طریق رضایت شغلی با تعهد سازمانی رابطه معناداری ندارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که با بهبود حمایت سازمانی ادراک شده توسط کارکنان، تعهدسازمانی آن ها افزایش می یابد. همچنین نتایج نشان داد که توجه به حمایت سازمانی ادراک شده توسط سازمان برای افزایش رضایت شغلی کارکنان ضروری است. رضایت شغلی رابطه ی بین حمایت سازمانی و تعهدسازمانی کارکنان کتابخانه های عمومی را تحت تأثیر قرار نمی دهد. به عبارت دیگر، متغیر حمایت سازمانی به صورت مستقیم بر تعهد سازمانی تأثیرگذار است، اما به صورت غیرمستقیم یعنی از طریق رضایت شغلی بر تعهد سازمانی تأثیر ندارد.
۶.

ادراک دانشجویان از کیفیت محیط و جو یاددهی- یادگیری در پردیس شهید رجایی دانشگاه فرهنگیان استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۲۰
هدف: این پژوهش با هدف بررسی ادراک دانشجو یان پردیس شهید رجایی دانشگاه فرهنگیان استان فارس از کیفیت محیط و جو یاددهی -یادگیری انجام گردید. روش پژوهش: در این پژوهش از روش توصیفی-پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش همه دانشجویان پردیس شهید رجایی دانشگاه فرهنگیان فارس (گروه آموزش ابتدایی)  به تعداد 477 نفر بود که یک نمونه 245 نفری به روش نمونه گیری طبقه ای از بین آن ها انتخاب گردید. ابزار مورد استفاده برای گردآوری داده هاپرسشنامه راف و همکاران بود که روایی محتوایی پرسشنامه توسط متخصصان تأیید شد. ضریب آلفای کرونباخ، 90/0 بدست آمد که بیانگر پایایی پرسشنامه است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی( میانگین، انحراف استاندارد) ، آزمونt تک نمونه ای و آزمون خی دو استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که، میانگین ادراک دانشجویان در خصوص جوّ آموزشی و شرایط اجتماعی آموزش، کمتر از حد متوسط و در مورد ادراک از کیفیت یادگیری، ارزشیابی از مدرسان و توانایی علمی خود بیشتر از حد متوسط بود. نتیجه گیری: دانشگاه فرهنگیان بایستی برای ایجاد تصویر مطلوب تری از خود تلاش نماید. 
۷.

طراحی الگوی مرزگستری در آموزش عالی با روش فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۱۷
هدف: هدف پژوهش طراحی الگوی مرزگستری در آموزش عالی به روش فراترکیب بود.روش پژوهش: پژوهش یک پژوهش کیفی بود و به روش فراترکیب انجام شد. جامعه مورد مطالعه پژوهش های منتشر شده سال های 2012 تا 2023 در زبان انگلیسی و سال های 1392 تا 1402 در زبان فارسی در زمینه مرزگستری در آموزش عالی در پایگاه داده های علمی Magiran, Noormagz  SID,، Taylor & Francis, Sage Wiley, Scopus, ProQuest, Emerald, Elsevier, Science Direct, DOAJ, Springer,  بود.  پس از جستجو، ارزیابی و حذف، از بین 320 مقاله درنهایت تعداد 34 مقاله به منظور تحلیل نهایی انتخاب شد. به منظور دست یابی به هدف پژوهش از الگوی هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو  استفاده شد. تحلیل مقالات به روش کدگذاری انجام شد. اعتباریابی یافته ها بر اساس کدگذاری شخص خبره و محاسبه ضریب کاپا انجام شد.یافته ها: مرزگستری دانشگاهی در سطح فردی و سازمانی دارای 6 بعد است. سطح سازمانی شامل: موضوعات نهادی و ساختاری مرزگستری، استراتژی های مرزگستری، نتایج مرزگستری دانشگاهی و چالش های مرزگستری و سطح فردی شامل نقش و وظایف مرزگستر دانشگاهی، شایستگی ها و ویژگی های مرزگستر دانشگاهی است.نتیجه گیری: مرزگستری دانشگاهی با تکیه بر استراتژی ها، موضوعات نهادی و ساختاری، ویژگی ها، مهارت ها و توانایی های اعضاء هیئت علمی به نتایج و پیامدهای مثبتی نظیر چابکی، انعطاف پذیری، نوآوری و تولید ایده های خلاق، افزایش سرمایه اجتماعی، گسترش استفاده از دانش علمی در تصمیم گیری منجر می شود. در این راستا، دانشگاه و اعضاء آن با چالش هایی نظیر چالش های سازمانی، چالش های فردی، درون فردی و بین فردی، چالش های بین مرزی، چالش های شغلی-نقشی مواجه هستند که با مدیریت آنها، در نهایت دانشگاه می تواند به مأموریت خود در ارتباط با صنعت و جامعه عمل نموده و بقاء خود را در عرصه رقابت با سایر دانشگاه ها حفظ نماید.   
۸.

واکاوی چالش های مرتبط با روش های تدریس در آموزش هنرهای تجسمی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۲۳
هدف: هدف پژوهش، شناسایی چالش های آموزش هنرهای تجسمی در نظام آموزش عالی ایران است که مرتبط با روش های تدریس می باشند و  آموزش این رشته رات تأثیر قرار داده اند. روش پژوهش: روش تحقیق پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی می باشد. روش اسنادی برای بررسی موضوع استفاده شده و در تجزیه و تحلیل داده ها شیوه ی تجزیه و تحلیل کیفی به کار رفته است. پس از بررسی اولیه، 14 مقاله انتخاب و به صورت نظام مند مورد بررسی قرار گرفته اند. همچنین اطلاعات به صورت کتابخانه ای و پایگاه های داده ای آنلاین گردآوری شده اند. یافته ها: امروزه مشکلاتی در زمینه ی روش های تدریس آموزش هنرهای تجسمی در نظام آموزش عالی ایران وجود دارد که با مواردی نظیر شیوه های موثر بر ارتقای یادگیری دانشجویان، نقش پیشینه ی دانشجویان، دانش استاد، غایت آموزشی و ارتباط میان استاد و دانشجو مرتبط می باشند. نتیجه گیری: می توان راهکار مشکلات موجود را تا حدود زیادی در شیوه های تربیت سنتی هنر در ایران یافت و استاد را  عنصری مهم تلقی نمود. همچنین پیشنهاد می شود، چالش های مرتبط با روش های تدریس مورد بررسی مجدد قراربگیرند و علاوه بر توجه به آموزش هنر در غرب به شیوه های تربیت سنتی هنر در ایران نیز توجه شود. همچنین ضروری می نماید، استادان به نقش موثر خود در مورد رفع چالش های روش های تدریس در آموزش هنرهای تجسمی آگاه باشند.