نامه آموزش عالی

نامه آموزش عالی

نامه آموزش عالی سال 12 بهار 1398 شماره 45 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تحلیل استراتژی توسعه دانشکده های اقماری با استفاده از تکنیک SWOT (مورد مطالعه دانشگاه بوعلی سینا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استراتژی دانشگاه بوعلی سینا دانشکده اقماری ماتریس SWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۳
هدف از اجرای این پژوهش، بررسی و شناسایی فرصت ها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف و تدوین و اجرای استراتژی های مناسب برای مقابله با تغییرات درونی و بیرونی دانشکده های اقماری بود. روش پژوهش بر اساس ماهیت داده ها کمی و نوع پژوهش، کاربردی است و از لحاظ گرد آوری اطلاعات نیز در گروه پژوهش های کتابخانه ای و میدانی قرار می گیرد. در شناسایی عوامل اولیه از طریق بررسی مستندات سند راهبردی دانشگاه بوعلی سینا و مصاحبه با خبرگان و در ارزیابی عوامل از کارکنان، اعضای هیئت علمی و دانشجویان استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل 1600 تن از استادان، کارمندان و دانشجویان دانشکده های اقماری دانشگاه بوعلی سینا بود و بر اساس جدول مورگان، حجم نمونه 310 نفر انتخاب شد. نتایج پژوهش نشان می دهد استراتژی های تدافعی مناسب ترین استراتژی ها برای آینده دانشکده های اقماری هستند. استراتژی رویکرد تدافعی با تأکید بر تأسیس پردیس دانشگاهی در محل استقرار یکی از دانشکده ها به منظور کاهش هزینه های آموزشی یا تجمیع دانشکده های اقماری در داخل دانشگاه به عنوان استراتژی های مناسب برای این دانشکده ها پیشنهاد می شود.
۲.

شناسایی مؤلفه ها و نشانگرهای اخلاق پژوهش در آموزش عالی و واکاوی آنها در منابع روش تحقیق فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق پژوهش مؤلفه ها نشانگرها منابع روش تحقیق آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۵
هدف اصلی از اجرای پژوهش حاضر، شناسایی مؤلفه ها و نشانگرهای اخلاق پژوهش در آموزش عالی و واکاوی آنها در کتاب های روش تحقیق فارسی بود که با روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل همه کتاب ها، مقاله ها، منشورها و موازین اخلاق پژوهش، مدارک و منابع مرتبط با اخلاق پژوهش در بین سال های 1350 تا 1396 بود. روش نمونه گیری از نوع سرشماری بود و با توجه به محدود بودن جامعه، از تمتمی منابع و مراجع استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها، فرم فیش برداری بود و برای تحلیل و جمع بندی یافته ها از شیوه تحلیل کیفی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد به طور کلی، سه مؤلفه و برای هر مؤلفه نشانگرهایی برای اخلاق پژوهش قابل طرح است که عبارت اند از 1- اصول اخلاقی پژوهشگر و موارد مربوط به آن؛ 2- اصول اخلاقی مرتبط با شرکت کنندگان پژوهش و موارد مربوط به آن؛ 3- اصول اخلاقی مرتبط با انتشار نتایج پژوهش و موارد مربوط به آن. همچنین نتایج نشان داد در کتاب های روش تحقیق، در ارتباط با مؤلفه ها و نشانگرهای اخلاق پژوهش، به طور پراکنده و سطحی، مباحثی ارائه شده است. درمجموع با نظر به اهمیت و منزلت اخلاق پژوهش در نظام آموزش عالی، ضروری است تا در حوزه نظر و عمل، توجه ویژه ای به آن معطوف شود.
۳.

شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر نگهداشت اعضای هیئت علمی در آموزش عالی با استفاده از تکنیک TOPSIS(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعضای هیئت علمی نگهداشت روش آمیخته تکنیک تاپسیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۳
هدف اصلی از اجرای این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر نگهداشت اعضای هیئت علمی در آموزش عالی بود. از روش کیفی-کمی، با استفاده از ابزار مصاحبه و پرسشنامه بهره گرفته شد. نخست از طریق مصاحبه عمیق با 16 خبره که با روش نمونه گیری گلوله برفی شناسایی شدند، داده ها گردآوری و با استفاده از روش تحلیل تم، تحلیل شدند. داده های شناسایی شده بر اساس میزان تشابه مفهومی، دسته بندی و ترکیب شده و 42 مقوله فرعی، 19 مقوله اصلی و در نهایت 8 مؤلفه (عامل) استخراج شد. سپس به منظور دریافت نظرات 16 خبره، در مورد اولویت هر یک از عوامل شناسایی شده، از پرسشنامه استفاده شد. داده های این مرحله با استفاده از نرم افزار اکسل تجزیه وتحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد عامل فضای پژوهش، بیشترین تأثیر را در نگهداشت اعضای هیئت علمی در دانشگاه دارد. فضای آموزش و یادگیری، تأکید بر شایسته گزینی، شرایط کاری، سازوکارها و فرایندها، حمایت سازمانی، محیط کار و فضای فرهنگی دانشگاه در رتبه های بعدی قرار گرفتند.
۴.

بررسی نگرش استادان و دانشجویان درباره استفاده آموزشی از تلفن همراه (M-learning) در دانشگاه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تدریس تلفن همراه فناوری آموزشی یادگیری سیار آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۷
استفاده از تلفن همراه در تدریس و یادگیری به یک جزء مهم فناوری آموزشی در آموزش عالی تبدیل شده و امکان یادگیری، همکاری و به اشتراک گذاری ایده ها را برای دانشجویان فراهم کرده است. این مقاله با هدف بررسی نگرش دانشجویان و استادان درباره کارکردهای آموزشی تلفن همراه در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدانتدوین شده است. برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه جداگانه، برای دانشجویان و استادان استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، 1900 دانشجو و 75 عضو هیئت علمی بود که بر پایه جدول مورگان، 240 دانشجو و 53 تن از استادان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه های استاندارد، گردآوری و با استفاده از آماره های ضریب همبستگی، تی مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه و با کمک نرم افزار SPSS تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد بین نگرش دانشجویان درباره استفاده از تلفن همراه با مقطع و گرایش تحصیلی دانشجویان تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین یافته ها بیانگر این است که بیشتر دانشجویان و استادان نگرش نسبتاً مثبتی درباره به کارگیری آموزش از طریق تلفن همراه دارند. با توجه به تأثیر مثبت تلفن همراه، به عنوان یک فناوری آموزشی پیشنهاد می شود در نظام آموزش عالی به طور جدی مورد استفاده قرار گیرد.
۵.

ارائه چارچوبی مفهومی برای به کارگیری کلان داده ها در سیاست گذاری آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کلان داده آموزش عالی سیاست گذاری چارچوب مفهومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۶
پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوبی مفهومی برای به کارگیری کلان داده ها در آموزش عالی، اجرا شد. نوع پژوهش، کاربردی و از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شده است. بررسی مفاهیم کلان داده ها از سال 2001 آغاز شده که در بسیاری از کشورها این مفهوم نخست در حوزه تجارت مورد توجه قرار گرفته و پس از آن از سال 2011 به طور مشخص وارد حوزه آموزش عالی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند با توجه به حجم داده هایی که هر یک از بازیگران آموزش عالی در سه بخش فعالیت های نهادی، برنامه های دانشگاهی و آموزش تولید می کنند، نیاز به فهم ارتباط میان داده ها، برای برنامه ریزی و سیاست گذاری بیش از پیش احساس می شود. از مهم ترین این یافته ها می توان به تولید و ثبت داده های ساخت نیافته در آموزش عالی، نبود ساختاری یکپارچه برای مدیریت داده های ساختمند با تنوع ساختاری، اهمیت بعد اجتماعی در برابر بعد فنی آن و کاربرد چشم گیر کلان داده ها در آموزش اینترنتی اشاره کرد. درنهایت، در این مطالعه با توجه به ساختار و مدیریت نظام آموزش عالی در ایران، الگویی در سه سطح دانشگاه، استان و منطقه برای یکپارچه سازی داده های تولید شده در بخش های آموزش، پژوهش، برنامه درسی، آموزشگران و مطالب آموزشی و داده های آموزشی پیشنهاد شده است.
۶.

واکاوی نظریه تعامل گرایی نمادین و دلالت های آن در برنامه درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظریه تعامل گرایی نمادین برنامه درسی آموزش و تعامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۵
این پژوهش با هدف واکاوی دلالت های نظریه تعامل گرایی نمادین در عناصر برنامه درسی انجام گرفت. از روش کیفی «جستار نظرورزانه» و از ابزار «بررسی مستندات» به منظور گرد آوری اطلاعات استفاده شد. مبانی نظری، نظریه تعامل گرایی نمادین، مطالعه و بررسی و دلالت های آن در عناصر برنامه درسی از منظر میلر (هدف ها، دانش آموز، معلم، روش یاددهی و یادگیری، ویژگی های محیط آموزش و ارزشیابی) استخراج شد. بر اساس یافته ها هدف های برنامه درسی باید پویا، کثرت گرایانه، انعطاف پذیر، تعاملی و واقع گرایانه باشد. فراگیر فعال، مسئول یادگیری خود، مشارکت کننده در یادگیری و تعامل گرا است. معلم باید؛ فراهم کننده تجارب، مشارکت پذیر و تسهیلگر باشد. روش یاددهی- یادگیری تعاملی، فرایندمحور و مبتنی بر مشارکت است. محیط یادگیری؛ پذیرا، غنی و چالش برانگیز، پویا و غیر ایستا، صمیمی و شخصی است و ارزشیابی برنامه درسی با روش های سنجش عملکردی، فرایندمحور، توجه به داده های کمی و کیفی و اجتماع مدار انجام می گیرد.
۷.

به سوی پایداری در آموزش عالی: تأملی بر نقش مدیریت جهادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: پایداری آموزش عالی مدیریت جهادی توسعه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۳
هدف از اجرای این پژوهش، بررسی نقش مدیریت جهادی بر توسعه پایدار در آموزش عالی بود. پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع پیمایش است. جامعه آماری شامل همه کارکنان دانشگاه پیام نور بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 190 تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها، شامل دو پرسشنامه بود که برای بررسی پایایی پرسشنامه ها، از ضریب آلفای کرونباخ و برای بررسی روایی از روش روایی منطقی (روایی محتوا) و روایی سازه (تحلیل عاملی تأییدی) استفاده شد. تحلیل های آمار توصیفی و آزمون همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس و تحلیل های مربوط به مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار لیزرل صورت گرفت. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری نشان می دهد که در دانشگاه پیام نور، مدیریت جهادی بر توسعه پایدار تأثیر دارد. از میان ابعاد سه گانه مدیریت جهادی (شامل رهبر، پیرو و زمینه) دو بعد رهبر و زمینه بر توسعه پایدار تأثیر دارد؛ اما بعد پیرو مدیریت جهادی بر توسعه پایدار تأثیر ندارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۶