نامه آموزش عالی

نامه آموزش عالی

نامه آموزش عالی سال 5 تابستان 1391 شماره 18 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

رویکرد ترکیبی در پژوهش های علوم انسانی: چالش ها و فرصت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رویکرد کمی رویکرد کیفی رویکرد ترکیبی چالش ها فرصت ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱ تعداد دانلود : ۱
استفاده از رویکرد ترکیبی روز به روز در حال افزایش است. محققان به طور مداوم در پی رهیافت هایی به منظور انجام پژوهش ها به بهترین شکل ممکن و شناخت هرچه بیشتر پیچیدگی های مسائل می باشند. هدف تحقیق حاضر تحلیل چالش ها و فرصت های رویکرد ترکیبی در پژوهش های علوم انسانی است. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای و ابزار گردآوری اطلاعات شامل کتب و مجلات داخلی و خارجی است. نتایج نشان داد، لزوم استفاده از این رویکرد به منظور فهم بهتر مسائل مورد پژوهش در علوم انسانی می باشد. بعضی از حیطه های پژوهش مانند تحقیقات تربیتی و مدیریتی به دلیل پیچیدگی های ذاتی و محیطی بیشتر از سایر حیطه ها نیازمند استفاده از این رویکرد می باشند. 
۲.

بررسی راهکارهای تقویت توسعه علمی در نهادهای آموزشی با تأکید بر نظریه های انسانی سازمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه علمی نظریه های انسانی سازمان الگوی مدیریت مشارکتی روش دموکراتیک رهبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲ تعداد دانلود : ۱
هدف اصلی مقاله حاضر این است که برای تقویت توسعه علمی در نهادهای آموزشی چه راهکارهایی می توان ارائه داد. این امر با کند و کاو نظریه های سازمان و سبک های مدیریت و رهبری صورت گرفته است. پرداختن به بحث توسعه علمی و لزوم آن و بررسی راهکارهای تقویت آن ضروری به نظر می رسد. با توجه به ماهیت سؤال تحقیق به نظر می رسد که با روش اسنادی بهتر می توان جنبه های مختلف موضوع را کاوید. یافته های تحقیق حاکی از آن است که به طور کلّی نظریه های انسانی سازمان از جمله تئوری Y، نظریه مدیریت مبتنی بر کرامت انسانی می توانند نهادهای آموزشی را هر چه بیشتر به سمت توسعه علمی سوق دهند. همچنین سبک های مدیریت مشارکتی و الگوهای مردم سالارانه که در آنها کارکنان نقش مستقیمی در هدف گذاری، تصمیم گیری، حل مسائل و ایجاد تغییرات سازمانی ایفا می کنند، الگوی مناسبی در سازمان های آموزشی به نظر می رسد.
۳.

تبیین معیارهای نگارشی و ساختاری تألیف و تدوین کتاب های درسی دانشگاهی رشته های علوم تربیتی، مشاوره و روان شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کتاب درسی دانشگاهی تألیف کتاب درسی ویژگی های نگارشی ویژگی های ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲ تعداد دانلود : ۱
در پژوهش حاضر به تبیین معیارهای نگارشی و ساختاری تألیف و تدوین کتاب های درسی علوم تربیتی و روان شناسی و مشاوره پرداخته شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل صاحب نظران برنامه درسی، مؤلفان کتاب های درسی و دانشجویان کارشناسی ارشد بوده اند. به منظور برآورد روایی سئوال های پرسشنامه و مصاحبه از روایی محتوایی و برای برآورد پایایی سئوال های سبک لیکرت، از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. پایایی پرسشنامه در حیطه نگارشی70/0 و در حیطه ساختاری 81/0 برآورد شده است. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از مصاحبه از روش مقوله بندی و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از پرسشنامه از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نتایج نشان داد در حیطه نگارشی توجه به زبان و ادبیات فارسی و اصول نگارشی توجه به سطح دشواری، تعریف واژه های تخصصی توجه به جدیدترین یافته های علمی، ساختار منظم در ارائه مطالب و توجه به زمان آموزش توسط مصاحبه شوندگان مورد تأکید قرار گرفته است. در حیطه ساختاری نیز بخش های مقدمه، پیشگفتار، راهنمای استفاده از کتاب، فهرست مطالب، اهداف کلی کتاب، مقدمه هر فصل، اهداف کلی و جزئی هر فصل، سئوال های تحلیلی، فهرست منابع مورد استفاده در فصل، و منابع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر و نمایه ها، اجزای لاینفک یک کتاب درسی را تشکیل می دهد.
۴.

تأثیر نگرش والدین بر عملکرد تحصیلی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نگرش موفقیت تحصیلی نگرش والدین نگرش جامعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲ تعداد دانلود : ۲
در مطالعه روابط بین نگرش به رشته تحصیلی و عملکرد تحصیلی باید دو مفهوم بنیادی و نظری نگرش و رفتار را مورد توجه قرار داد. در این تحقیق، سعی شده تا ضمن بررسی نگرش های موجود (والدین، جامعه و معلمان) نسبت به دانشگاه، تأثیر نگرش های القاء شده به افراد بر عملکرد آنها سنجیده شود. داده ها از طریق روش پیمایشی و با پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد و برای تحلیل داده ها از آزمون های پیرسون اسپیرمن و t-test استفاده شده است. از جامعه آماری دانشجویان دانشگاه تبریز نمونه ای به اندازه 200 نفر انتخاب شده است. نتایج نشان داد فرض تأثیر نگرشجامعه و نگرش خود فرد و موفقیت عملکرد تحصیلی فرد مورد تأیید قرار گرفت؛ در نتیجه می توان گفت، هر چه نگرش جامعه (دوستان، آشنایان و...) انتظارات و توقعات بیشتری از دانشجو داشته باشند، عملکرد تحصیلی وی بهتر خواهد شد. همچنین هر اندازه که فرد، انتظارات و توقعات بیشتری از خودش داشته باشد، عملکرد تحصیلی بهتری خواهد داشت. 
۵.

شناسایی و اولویت بندی سرفصل ها و محتوای دوره های آموزش کارآفرینی بر اساس کارکردهای کسب وکار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش کارآفرینی دوره های آموزش کارآفرینی استانداردهای محتوایی کارکردهای کسب و کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲ تعداد دانلود : ۱
هدف تحقیق حاضر، شناسایی و اولویت بندی سرفصل ها و محتوای دوره های آموزش کارآفرینی بر اساس کارکردهای کسب وکار است. این تحقیق، از نظر هدف کاربردی است، که بر مبنای راهبرد پیمایش و به صورت تک مقطعی به انجام رسیده است. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه افراد شرکت کننده در دوره های آموزش مهارت های کسب و کار و کارآفرینی وزارت کار در استان کرمانشاه تشکیل دادند، که 176 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه ای دو بخشی بود که بخش اول آن به شناسایی مهارت های مورد نیاز و بخش دیگر آن به شناسایی ویژگی های فردی پاسخگویان اختصاص داشته است. نتایج نشان داد که ابعاد مدیریت منابع انسانی، مدیریت اطلاعات و فنّاوری، مدیریت بازاریابی، مدیریت امور عملیاتی، مدیریت ریسک، مدیریت راهبردی و مدیریت مالی به ترتیب در اولویت های اول تا هفتم قرار داشتند. همچنین مهم ترین مؤلفه ها نیز شامل مؤلفه های "سازماندهی" و "کارگزینی" در قالب بعد "مدیریت منابع انسانی" و مؤلفه های "ثبت و ضبط اطلاعات" و "کسب اطلاعات" در قالب بعد "مدیریت اطلاعات و فنّاوری" بودند.
۶.

مقایسه و پایش رفتارهای نظام علم و فنّاوری ترکیه و ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش عالی ترکیه تحقیق و توسعه آمادگی تکنولوژیکی گسترش کمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱ تعداد دانلود : ۱
هدف اصلی این مقاله پایش رفتارها و سیاست های نظام علم و فنّاوری در کشور ترکیه و مقایسه آن با ایران است. در این مقاله، با رویکردی تطبیقی مشتمل بر روش توصیفی- تاریخی بعد از توصیف یا جمع آوری منظم اطلاعات، تفسیر یا تحلیل های موردنظر براساس سئوالات پژوهشی صورت می پذیرد.  نتایج بررسی نشان داد، ترکیه نیز مانند ایران با گسترش کمّی ساختارهای آموزشی، به بهبود نرخ های ثبت نام در آموزش عالی چه در کل و چه در میان زنان دست یافته است. در عین حال افزایش سهم آموزش های فنی- حرفه ای از کل آموزش های عالی به افزایش شاغلان (نیروی کار) با آموزش عالی (نیروی کار ماهر) از کل شاغلان در این کشور منجر شده است. با افزایش سهم هزینه های تحقیق و توسعه از کل GDP که بهبود نسبتاً چشم گیری از 37/0 در سال 1998 به 73/0 در سال 2008 داشته، همچنین افزایش سهم بخش صنعت و فعال تر نمودن بخش خصوصی در هزینه تحقیق و توسعه و دریافت کمک های خارجی (برای تأمین هزینه های تحقیق و توسعه)، در سال 2010-2011 در شاخص کلی آمادگی تکنولوژیکی و دسترسی به پیشرفته ترین تکنولوژی ها توسط شرکت ها، از ایران پیشی گیرد.
۷.

ارزیابی وضعیت موجود و مطلوب مؤلفه های مدیریت دانش در بین کارشناسان پردیس فنی دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت دانش خلق دانش تسهیم دانش بکارگیری دانش ذخیره دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱ تعداد دانلود : ۱
هدف از پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت مؤلفه های مدیریت دانش و همچنین بررسی تفاوت وضعیت موجود و مطلوب مدیریت دانش در پردیس فنی دانشگاه تهران است. برای سنجش مؤلفه های مدیریت دانش (در چهار بُعد: خلق دانش، تسهیم دانش، بکارگیری دانش و ذخیره دانش) بر اساس مدل عمومی نیومن ابزار پژوهش ساخته شد. این ابزار، بعد از تعیین روایی و پایایی در بین 118 نفر از کارشناسان آموزشی دانشکده های فنی به اجرا در آمد. داده های بدست آمده با استفاده از آزمون تی تک متغیره و آزمون تی وابسته برای ارزیابی وضعیت و تفاوت بین وضع موجود و مطلوب مدیریت دانش مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن است که به جز دانشکده های مواد، مهندسی شیمی و گروه علوم پایه در بقیه دانشکده ها وضعیت مدیریت دانش در مجموع نامطلوب نیست. علاوه بر این به بررسی وضعیت موجود و مطلوب هر یک از مؤلفه ها در هر یک از دانشکده ها پرداخته که تنها در گروه مهندسی صنایع شکاف معنی داری بین وضعیت موجود و مطلوب مدیریت دانش مشاهده نمی شود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۵