روانشناسی تربیتی (روانشناسی و علوم تربیتی سابق)
روانشناسی تربیتی سال 18 پاییز 1401 شماره 65 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش، تاثیر یادگیری سیار بر بهبود عملکرد کارکنان دانشگاه علامه طباطبائی بود. روش پژوهش کمی و از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش کارکنان دانشگاه علامه طباطبائی بوده که تعداد 54 از کارکنان دانشگاه (28 نفر در گروه کنترل و 26 نفر گروه آزمایش) بصورت روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند که به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل قرار داده شدند.ابتدا پیش آزمون بر روی اعضای گروه آزمایش و کنترل اجرا شد و سپس بسته آموزشی تهیه شده با موضوع مدیریت زمان میتنی بر یادگیری سیار در اختیارگروه آزمایش قرار گرفت وگروه کنترل نیز به روش عادی مرسوم به مدت 4 هفته در دانشگاه آموزش دیدند. در پایان پس آزمون بر روی هر دو گروه اجرا شدبسته آموزشی شامل ابعاد چهار گانه مدیریت زمان در قالب متن، پاورپوینت و فیلمهای کوتاه آموزشی به همراه اهداف آموزشی و ارزشیابی پایان دوره در اختیار کارکنان دانشگاه قرار گرفت. سپس آموزش توسط بسته آموزشی و اجرای پیش آزمون و پس آزمون جهت ارزشیابی دانش مدیریت زمان، پرسشنامه عملکرد کارکنان به منظور بررسی میزان بهره کافی بردن از زمان، در اختیار نمونه مورد بررسی قرار داده شده است.این پرسشنامه دارای روایی و پایایی و نمره گذاری بودبسته آموزشی یادگیری سیار موجب افزایش دانش مدیریت زمان کارکنان دانشگاه شده است و با توجه به بالا بودن میانگین نمرات گروه آزمایش در پس آزمونمی توان نتیجه گرفت که بسته آموزشی یادگیری سیار موجب بهبود عملکرد کارکنان دانشگاه علامه طباطبائی شده است.
پیش بینی اهمال کاری تحصیلی بر اساس نیازهای بنیادین روان شناختی با میانجی-گری بهزیستی روان شناختی در دانشجویان کارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اﻫﻤﺎلﮐﺎری ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ بیانگر ﺗﺄﺧﯿﺮ عمدی وﻇﺎﯾﻒ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ است ﮐﻪ در یادگیرندگان وجود دارد و ناشی از تعامل پیچیده ای از عوامل شناختی ، عاطفی و رفتاری است. هدف پژوهش حاضر پیش بینی اهمال کاری تحصیلی بر اساس نیازهای بنیادین روان شناختی با میانجی گری بهزیستی روان شناختی بود. روش پژوهش توصیفی- همبستگی و جامعه ی آماری شامل دانشجویان دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در سال تحصیلی 95-96 بودد. چهارصد و بیست شرکت کننده به روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه های اهمال کاری تحصیلی (سواری،۱۳۹۰)، ارضای نیازهای بنیادین روان شناختی(دسی ورایان،2000) و ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ روان شناختی (ریف، ۱۹۹۵) را تکمیل کردند. داده ها با روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که همه شاخص های برازندگی در دامنه مورد قبول قرار دارند و مدل مفروض با داده های گردآوری شده برازش دارد. اثرکل نیازهای بنیادین روان شناختی، و بهزیستی روان شناختی بر اهمال کاری تحصیلی دانشجویان منفی و معنادار (05/0P<) بود. همچنین، بهزیستی روان شناختی ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﻔﯽ و ﻣﻌﻨﺎدار(01/0P< ) اﺛﺮنیازهای بنیادین روان-شناختی ﺑﺮ اهمال کاری ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ را ﻣﯿﺎﻧﺠﯽ ﮔﺮی می کرد. یافته های این پژوهش، نقش بهزیستی روان شناختی و نیازهای اساسی روان شناختی را در تبیین اهمال کاری تحصیلی آشکار می سازند.
تاثیر برنامه مداخلات بهنگام عصب - روانشناختی کودک محور بر عملکرد شناختی و اجتماعی کودکان تاخیر رشدی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بسته مداخلات بهنگام عصب – روانشناختی کودک محور بر عملکرد شناختی و اجتماعی کودکان تاخیر رشدی می باشد. روش پژوهش شبه آزمایشی و از طرح پیش آزمون ، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل میباشد. جامعه پژوهش را کودکان 4 تا 6 ساله دارای تاخیر رشدی تشکیل داده اند که در مراکز پیش دبستانی شهر تبریز مشغول بودند. روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای بود و سه منطقه به صورت تصادفی انتخاب و از هر کدام از آنها نیز سه مرکز مهدکودک و پیش دبستانی انتخاب شدند. به منظور غربالگری، مقیاس هوشی وکسلر پیش از دبستان ویرایش سوم و مقیاس رفتار انطباقی واینلند ویرایش دوم از کودکان به عمل آمد و تعداد 30 نفر از افرادی که دارای تاخیر در رشد بودند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. سپس اجرای برنامه مداخلاتی عصب – روانشناختی کودک محور به مدت 16 جلسه بر روی گروه آزمایش انجام گرفت و گروه کنترل نیز هیچگونه مداخله ای دریافت نکردند، داده ها با آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-22 تحلیل شدند. نتایج به دست آمده در متغیر عملکرد شناختی نشان داد که بین آزمودنی های گروه آزمایش و کنترل از نظر عملکرد شناختی در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0 > P). همچنین نتایج به دست آمده در متغیر عملکرد اجتماعی نیز نشان داد که بین آزمودنی های گروه آزمایش و کنترل از نظر عملکرد در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0 > P).
اثربخشی روش ارزیابی همتایان در بستر آنلاین بر رضایت تحصیلی دانشجویان در دوران کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی روش ارزیابی همتایان در بستر آنلاین بر رضایت تحصیلی دانشجویان در دوران کرونا در درس روان شناسی تربیتی بود. روش پژوهش حاضر آزمایشی از نوع پیش-آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اراک در سال تحصیلی 401-1400 تشکیل دادند. از بین جامعه فوق 38 نفر که درس روان شناسی تربیتی اخذ کرده بودند با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به عنوان حجم نمونه پژوهش انتخاب و سپس نمونه منتخب به صورت تصادفی در قالب گروه های آزمایشی و گواه (هر گروه 19 نفر) قرار گرفتند. مشارکت کنندگان گروه آزمایش به مدت یک ترم تحصیلی از روش همتا ارزیابی برای بررسی و بازخورد تکالیف درس روان شناسی تربیتی بهره مند شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه رضایت از تحصیل لنت و همکاران(2007) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آماری توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمون تی همبسته و تحلیل کوواریانس) استفاده شد. نتایج تحلیل بیانگر تأثیر هر دو روش در افزایش رضایت تحصیلی بود ولی تأثیر راهبرد همتا ارزیابی نسبت به روش سنتی بر رضایت تحصیلی دانشجویان بیشتر بود. بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت تلفیق روش های نوین سنجش از جمله همتا ارزیابی در کنار سایر روش ها در یادگیری الکترونیکی می تواند باعث افزایش رضایت تحصیلی دانشجویان شود.
پیش بینی پاسخ به شکست بر اساس قالب های ذهنی زبانی در میان زبان آموزان ایرانی: نقش واسطه جهت گیری هدف و یادگیری خودتنظیمی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
قالب های ذهنی به عنوان یک سیستم شناختی-انگیزشی مشخص می کنند که چگونه افراد درباره ویژگی های شخصیتی خود، تلاش، موفقیت و شکست در شرایط مختلف فکر می کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین قالب های ذهنی زبانی با پاسخ به شکست در میان زبان آموزان با نقش واسطه جهت گیری هدف و یادگیری خودتنظیمی بود. روش این پژوهش از نوع توصیفی و بر اساس تحلبل مسیر است. جامعه آماری را تمامی زبان آموزان مؤسسات آموزش زبان انگلیسی شهرستان بهارستان در سال 1398 تشکیل می دادند. نمونه پژوهش شامل 205 زبان آموز (122 دختر و 83 پسر) بودکه به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از چهار پرسشنامه، قالب های ذهنی زبانی لو و نوئلز (2016)، یادگیری خودتنظیمی پنتریچ و دی گروت (1990)، جهت گیری هدف الیوت و چرچ (1997) و مقیاس پاسخ به شرایط شکست لو و نوئلز (2016) استفاده شد. داده ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها نشان داد قالب ذهنی زبانی رشد از طریق واسطه گری اهداف یادگیری و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر پاسخ تسلط دارای اثر غیرمستقیم مثبت و از طریق واسطه گری راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر پاسخ درماندگی-اضطرابی دارای اثر غیرمستقیم منفی بود. همچنین قالب ذهنی زبانی ثابت از طریق واسطه گری اهداف عملکرد-اجتنابی و باورهای انگیزشی (اضطراب امتحان) بر پاسخ درماندگی-اضطرابی اثر غیرمستقیم مثبت داشت. این درحالیست که اثر غیرمستقیم قالب های ذهنی زبانی بر پاسخ به شکست از طریق جهت گیری هدف عملکرد-گرایشی تأیید نشد. درنتیجه، مربیان زبان با آگاهی بیشتر از مفهوم قالب های ذهنی می توانند باورهای یادگیرندگان را درباره ماهیت و فرایند اکتساب دانش ارتقا دهند و بر اهمیت اهداف پیشرفت و خودتنظیمی در یادگیری تاکید کنند.
تأثیر روش تدریس لایه به لایه بر پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی دانش آموزان ابتدایی در مقایسه با روش های اکتشافی و برخط(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه تأثیر روش های لایه به لایه، اکتشافی و تدریس در کلاس های مجازی برخط بر پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان ابتدایی بود. روش پژوهش براساس هدف، کاربردی و براساس نحوه گردآوری داده ها، شبه آزمایشی به صورت پیش آزمون- پس آزمون بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر پایه ششم در مقطع ابتدایی شهر سنندج بوده که در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تحصیل بودند. پژوهش حاضر با هماهنگی سه تن از آموزگاران مجرب در سه کلاس 15 نفره، که هر کدام عهده دار یک نوع روش تدریس بودند، اجرا شد. تعداد جلسات تدریس 8 جلسه بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار SPSS و آزمون تحلیل کوواریانس استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که روش تدریس لایه به لایه در مقایسه با روش تدریس آنلاین و اکتشافی دارای میانگین نمرات بالاتری (73/9، 05/0<p) می باشد. براین اساس توجه به روش های نوین تدریس از جمله روش تدریس لایه به لایه، باید بیشتر مورد بررسی و استفاده قرار گیرد.
تبیین تفاوت پیشرفت تحصیلی بر اساس نیمرخ های انگیزش تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد استعداد درخشان و عادی دانشگاه تبریز: رویکرد فرد – محور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف تعیین نیمرخ های انگیزش تحصیلی دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد استعداد درخشان و عادی دانشگاه تبریز با استفاده از تحلیل مبتنی بر فرد و همچنین تبیین تفاوت پیشرفت تحصیلی دانشجویان با توجه به این نیمرخ ها صورت گرفته است. روش این پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی بود. بر اساس جدول مورگان تعداد 260 نفر از دانشجویان (130نفر استعداد درخشان و 130 نفر عادی) دانشگاه تبریز انتخاب شدند که مقیاس انگیزش تحصیلی AMS والرند (1992) استفاده شده و معیار پیشرفت تحصیلی نیز معدل ترم قبل دانشجویان در نظر گرفته شده است. برای تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار 21SPSS از روش تجزیه خوشه ای سلسله مراتبی و تحلیل واریانس یک راهه (ANOVA) و تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) بهره گرفته شد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای، سه خوشه انگیزشی در دانشجویان عادی: 9/36درصد در خوشه کمیت بالا(انگیزش درونی و بیرونی بالا و بی انگیزشی پایین)؛ 9/46 درصد در کمیت متوسط(سطوح متوسط در هر سه خوشه)؛ 2/16 درصد در کمیت پایین (انگیزش درونی و بیرونی پایین و بی انگیزشی بالا) و در دانشجویان استعداد درخشان 6/44درصد در خوشه کمیت بالا(انگیزش درونی و بیرونی بالا و بی انگیزشی پایین)؛ 6/44 درصد در کمیت متوسط(سطوح متوسط در هر سه خوشه)؛ 8/10 درصد در کمیت پایین (انگیزش درونی و بیرونی پایین و بی انگیزشی بالا) قرار گرفتند. همچنین یافته های پژوهش حاکی از عدم وجود تفاوت پیشرفت تحصیلی دانشجویان با استعداد و عادی در خوشه های انگیزشی می باشد
مدل سیستم های مغزی رفتاری بر تنهایی اجتماعی و ملال فراغت با نقش تعدیلگر آموزش فعالیت بدنی در سالمندان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل سیستم های مغزی رفتاری بر تنهایی اجتماعی و ملال فراغت با نقش تعدیلگر آموزش فعالیت بدنی در سالمتدان شهر تهران انجام گرفت. روش تحقیق حاضر از نوع تحقیقات فرا اثبات گرا، از لحاظ استراتژی توصیفی-پیمایشی و از نظر شیوه گردآوری داده ها در زمره پژوهش های همبستگی با رویکرد معادلات ساختاری بوده که به صورت میدانی به اجرا درآمده است. جامعه آماری پژوهش را سالمندان شرکت کننده در پارک ها و حاضر در فعالیت های بدنی تشکیل می دهند. نمونه آماری پژوهش بر اساس فرمول حجم نمونه معادلات ساختاری و به روش خوشه ای از مناطق تهران به تعداد 189 نفر تشکیل دادند. ابزار تحقیق شامل پنج پرسشنامه بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از بسته آماری SPSS ویرایش 25 و Smart pls نسخه 3 استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که سیستم های مغزی رفتاری و مولفه های آن بر تنهایی اجتماعی سالمندان شرکت کننده در آموزش فعالیت های بدنی تأثیر معناداری ندارد. در نهایت یافته ها بیانگر این بود که آموزش فعالیت بدنی به عنوان متغیر تعدیلگر در رابطه علی تنهایی اجتماعی محسوب نمی گردد اما در رابطه علی سیستم های مغزی رفتاری بر تنهایی اجتماعی اثر تعدیلی مثبت دارد
نقش واسطه ای تاب آوری در رابطه بین ویژگی های شخصیتی و رضایت شغلی در معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای تاب آوری در رابطه بین ویژگی های شخصیتی و رضایت شغلی در معلمان شهرستان بافت بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام معلمان شهرستان بافت، استان کرمان بودند که از بین آن ها 320 معلم به عنوان نمونه به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون (2003)، فرم کوتاه پرسشنامه نئو (1986) و پرسشنامه رضایت شغلی مینه سوتا (1967) استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری و روش بوت استرپ جهت آزمون مسیرهای واسطه ای انجام شد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، الگوی پیشنهادی پژوهش از برازش مناسبی برخوردار است. نتایج حاکی از آن است که روان رنجوری رابطه معنادار کاهشی (معکوس) اما گشودگی نسبت به تجربه و توافق پذیری یک رابطه معنادار افزایشی (مستقیم) با رضایت شغلی دارند. تاب آوری با رضایت شغلی رابطه معنادار افزایشی (مستقیم) دارد. روان رنجوری رابطه ای معنادار از نوع کاهشی (معکوس) با تاب آوری دارد، این در حالی است که برون گرایی- درون گرایی و وظیفه شناسی با تاب آوری رابطه معنادار کاهشی افزایشی (مستقیم) دارند. روان رنجوری، برون گرایی و وظیفه شناسی ضمن رابطه مستقیم با تاب آوری رابطه غیرمستقیم معناداری با رضایت شغلی از طریق تاب آوری نیز دارند . بنابراین می توان نتیجه گرفت که تاب آوری نقش واسطه ای میان بعضی از ویژگی های شخصیت با رضایت شغلی معلمان دارد و تصمیم گیرندگان در حوزه تعلیم و تربیت باید به نقش این متغیر در رضایت شغلی معلمان توجه داشته باشند.