فرهاد سعیدی

اهمیت روز افزون مفاهیم پایداری و توسعه پایدار در جوامع بشری باعث ظهور زمینه های جدیدی در علوم مختلف و منجمله مدیریت پروژه محور شده است. از مهم ترین این زمینه ها توسعه شایستگی فردی مدیران بعنوان دارندگان نقش اصلی در توجه به پایداری است. تا کنون تحقیقاتی در خصوص شایستگی های پایداری انجام پذیرفته، ولیکن به شایستگی های مدیریت پروژه پایدار در صنعت ساخت کمتر توجه شده است؛ از اینرو در این تحقیق توسعه شناخت شایستگی های موثر در مدیریت پروژه پایدار هدف گذاری شده است. در واقع هدف اصلی مطالعه حاضر، شناسایی شایستگی های پایداری مورد نیاز مدیران پروژه در صنعت ساخت است. مطالعه حاضر از لحاظ روش شناسی دارای جهت گیری توسعه ای و از جنبه هدف اکتشافی است. گردآوری داده ها از طریق 11 مصاحبه نیمه ساختار یافته با روش کیفی مطالعه موردی چندگانه و تحلیل تماتیک بوده است. مشارکت کنندگان، مدیران پروژه صنعت ساخت می باشند که به صورت غیر تصادفی برگزیده شده اند. مهم ترین یافته ها در بخش تحلیل منتج به لیست 12 گانه شایستگی های پایداری مدیران پروژه شده است که در سه دسته دانشی، مهارتی و نگرشی دسته بندی شده اند. داشتن دانش پایداری و بروز بودن در این حوزه، دو شایستگی با رویکرد عمده دانشی می باشند. در دسته مهارتی، استفاده خلاقانه از منابع موجود، داشتن شایستگی های بین فردی و توانایی پیاده سازی موضوعات مرتبط با پایداری سه شایستگی کلیدی می باشند. اما در دسته سوم که بیشترین سهم را دارد تفکر ارزش گرا، اخلاق مداری، آینده نگری، یادگیری مداوم، تفکر آموزش محور و رفتار مبتنی بر پایداری از مهم ترین شایستگی ها برای مدیریت پروژه پایدار می باشند.

پیدایش فناوری های نوین، سبب ظهور نقش های جدید شد و از طرفی نیز بحران کمبود نیروی انسانی متخصص در حوزه بیم را حائز اهمیت نمود. به تعبیری، متخصصان جهت رویارویی با حوزه بیم، نیازمند چارچوبی مدون از نقش ها و مسئولیت ها بودند. بعلاوه، یکی از چالش های اصلی، توجه به میزان شایستگی مطلوب متخصصان بیم بود که این امر، نیاز به الگویی جهت سنجش شایستگی را مطرح کرد. فقدان توجه به این دو موضوع، سبب تدوین این تحقیق توسعه ای گردید. در این تحقیق، به کمک روش تحلیل محتوای کیفی و گردآوری داده ها از طریق مصاحبه با 13 نفر از متخصصان، به توصیف نقش ها و مسئولیت های منابع انسانی بیم پرداخته شده و سپس، تدوین الگوی شایستگی نقش های بیم، مورد بررسی قرار گرفت. این تحلیل، با استفاده از نتایج مصاحبه ها، در قالب سه دسته کدگزاری باز، محوری و انتخابی صورت گرفت. در بخش اول، تعداد 61 مفهوم (کد) جدید شناسایی شد که در نهایت، به چارچوبی از نقش ها و مسئولیت های متخصصان که متشکل از 3 نقش و 10 مسئولیت بود، منتج شد. در بخش دوم نیز تعداد 172 مفهوم جدید شناسایی شد که در نهایت به چارچوبی از شایستگی نقش های بیم که شامل ۲۰ عنوان موضوع شایستگی در ۸ مجموعه و ۳ مؤلفه شایستگی است، منتج شد. در نهایت، نتایج در دو بخش، به 2 عنوان مسئولیت متمایز: «برنامه ریزی» و «توسعه فردی» از مجموعه نقش های بیم و نیز به 4 عنوان شایستگی منحصربه فرد: «ارزیابی و بهبود مستمر»، «تمایل به یادگیری»، «صلاحیت» و «صداقت و احترام متقابل» به دست آمدند.

این پژوهش باهدف درک تجربه تدریس آنلاین معلمان مقطع ابتدایی شهر سنندج در بستر شبکه شاد در دوران بحران کروناویروس انجام شد. مطالعه حاضر به شیوه ی کیفی و از نوع پدیدارشناسی توصیفی با نمونه گیری هدفمند، با شرکت 21 نفر از معلمان مقطع ابتدایی شهرستان سنندج در سال تحصیلی 1400-1399 انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختارمند و تجزیه و تحلیل متن مصاحبه ها با روش تحلیل مضمون و به شیوه ی توصیفی- تفسیری صورت پذیرفت. یافته های حاصل از تجارب معلمان در سه مضمون اصلی و 17 مضمون فرعی شامل تجربه مثبت و رضایت بخش، بهره گیری از توان و تخصص دیگران (معلمان، اولیا و دانش آموزان)، آشنایی با تکنولوژی های آموزشی به روز، مهارت در ایجاد ارتباط و تعامل مؤثر با استفاده از فناوری های جدید در حوزه آموزش، مهارت جهت ایجاد انگیزه در دانش آموز، رضایت نسبی معلمان از به روزرسانی برنامه (روند افزودن امکانات)، ارتقای توان و علاقه به کارگیری تکنولوژی جدید در آموزش، هم افزایی معلمان از یکدیگر، عدم همکاری عوامل اثرگذار در یادگیری، عدم تعامل مطلوب (معلم، دانش آموز و اولیاء)، عدم انگیزه دانش آموزان و اولیاء، مشکلات سخت افزاری، ناآشنایی معلمان اولیا و دانش آموزان با تدریس و نداشتن تابلوی الکترونیکی مجازی، ارائه تکالیف چالشی به دانش آموزان و برگزاری دوره های ضمن خدمت استخراج شده است.

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه تأثیر روش های لایه به لایه، اکتشافی و تدریس در کلاس های مجازی برخط بر پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان ابتدایی بود. روش پژوهش براساس هدف، کاربردی و براساس نحوه گردآوری داده ها، شبه آزمایشی به صورت پیش آزمون- پس آزمون بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر پایه ششم در مقطع ابتدایی شهر سنندج بوده که در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تحصیل بودند. پژوهش حاضر با هماهنگی سه تن از آموزگاران مجرب در سه کلاس 15 نفره، که هر کدام عهده دار یک نوع روش تدریس بودند، اجرا شد. تعداد جلسات تدریس 8 جلسه بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار SPSS و آزمون تحلیل کوواریانس استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که روش تدریس لایه به لایه در مقایسه با روش تدریس آنلاین و اکتشافی دارای میانگین نمرات بالاتری (73/9، 05/0<p) می باشد. براین اساس توجه به روش های نوین تدریس از جمله روش تدریس لایه به لایه، باید بیشتر مورد بررسی و استفاده قرار گیرد.

از رایج ترین رویکردها در حوزه مدیریت پروژه، رویکرد شایستگی محور است. این رویکرد برخلاف رویکردهای فرآیند محور، بصورت ویژه بر نقش «فرد» متمرکز است. تفاوت شرایط حاکم بر کشور به ویژه در مقطع فعلی، نسبت به شرایط پایداری که مبنای تدوین استانداردها و مدل های بین المللی بوده، اصلی ترین ضرورت تدوین شایستگی ها در سطح ملّی است. در این پژوهش تلاش شد با روش داده بنیاد، مبانی نظری توسعه مدل شایستگی های مدیران پروژه در صنعت ساخت ایران مورد کاوش قرار گیرد. با انجام 27 مصاحبه به روشSTAR  سعی شد شایستگی های مؤثر بر موفقیت پروژه شناسایی شود. 551 کد شناسایی و ضمن تحلیل در نرم افزار Atlas ti. با کدگذاری های باز، محوری و گزینشی، نهایتاً تدوین شرایط علّی، عوامل بستر، راهبرد و پیامدها صورت گرفت. از لحاظ شرایط علّی، تأثیر زیاد عوامل کلان محیطی و شرایط خاص کشور بر نحوه مدیریت پروژه ها به وضوح قابل درک است. در نتیجه شاهد شکل گیری محیطی سراسر تغییر، تعریف پروژه هایی غیر اصولی، پیچیدگی و پیش بینی ناپذیرشدن رفتارها و قوانینی فرد محور هستیم. در چنین بستری، رنگ پذیری شایستگی های رفتاری از محیط، اهمیت بیشتر شایستگی های رفتاری و محیطی نسبت به تکنیکال و البته تغییر پارادایم شایستگی های تکنیکال به عنوان راهبردها مطرح می شود. پیامد این راهبردها ضرورت کنار گذاشتن ساختارهای معمول و توجه به شایستگی هایی همچون کلان نگری، توان اقناع مدیران ارشد، عارضه یابی مستمر، مدیریت در لحظه، خلاقیت و توان بالای حل مسأله و نیز آمادگی ذهنی، انعطاف پذیری، جدیت و تعهد کاری و البته نتیجه محوری است.

هدف از پژوهش حاضر مقایسه خودکارآمدی و تعهد شغلی معلمان دارای تدریس در حوزه تخصصی و غیرتخصصی در مقطع ابتدایی ناحیه یک آموزش و پرورش شهرستان سنندج بود. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- مقایسه ای است. جامعه ی آماری شامل 1102 نفر (810 نفر زن و 292 نفر مرد) از معلمان مقطع ابتدایی آموزش و پرورش ناحیه یک شهرستان سنندج بوده که در سال تحصیلی 97-96 مشغول به فعالیت بودند. از این تعداد 95 نفر از معلمان مقطع ابتدایی که در حوزه ی غیرتخصصیِ خود، مشغول به تدریس بودند، به روش تمام شماری و همچنین 262 نفر از معلمان که دارای تدریس در حوزه تخصصی خود بودند، به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. از پرسشنامه های استاندارد خودکارآمدی تشانن- موران و وولفولک هوی (2001) و تعهد شغلی بلاو (2009)، جهت گردآوری داده-ها استفاده شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون t دو گروه مستقل استفاده گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که خودکارآمدیِ معلمانِ دارای تدریس در حوزه تخصصی و خارج از حوزه تخصصی، تفاوت معناداری دارد. همچنین تعهد شغلیِ معلمانِ دارای تدریس در حوزه تخصصی و خارج از حوزه تخصصی نیز، تفاوت معناداری دارد.

تدریس از مهم ترین حرفه هایی است که نیازمند تخصص و توانمندی ویژه است. بدون این ضرورت، عمل در این زمینه اگر ناممکن نباشد، حداقل در مسیر درست قرار نگرفته و اهداف آن محقق نخواهد شد. هدف اصلی این پژوهش ارائه یک نظریه کیفی درزمینه تجارب، عوامل و پیامدهای پدیده تدریس خارج از تخصص معلمان بود. به دیگر بیان، درک مفاهیم واقعی زندگی حرفه ای معلمان خارج از تخصص، موضوع اصلی این پژوهش است. رویکرد اصلی تحقیق تفسیری و راهبرد آن نظریه زمینه ای بود. ازاین رو، با 25 نفر از معلمان زن و مرد که بیش از سه سال تجربه تدریس خارج از تخصص داشتند مصاحبه نیمه ساختارمند انجام شد. داده های به دست آمده با استفاده از کدگذاری سه مرحله ای تحلیل گردید. مباحث کلیدی موردبررسی در این پژوهش، موقعیت معلم، درک هیجانات و انتظارات معلم، عوامل و زمینه های ایجاد این پدیده، مشکلات مدیریت کلاس، مسائل رفتاری و روانی ایجادشده برای معلمان و دانش آموزان بود. مقولات اصلی در خصوص عوامل پدیدآورنده تدریس خارج از تخصص در دو عامل نیازمندی ها و تمایلات شخصی معلمان و عوامل سیستمی مطرح شد و در خصوص پیامدهای این پدیده، کاهش انگیزه و همکاری معلمان و کاهش اثربخشی آموزشی دو مقوله نهایی مستخرج از متن مصاحبه ها بودند. تداوم و گسترش تدریس خارج از تخصص و لزوم توانمندسازی و توسعه حرفه ای معلمان دو مقوله نهایی درزمینه تجربه و دیدگاه معلمان از این پدیده بود.

نخستین گام درارزیابی نا برابری های فضایی روستایی شناخت ،دقیق ادبیات این حوزه و تبع آن،تبیین و تحلیل شاخص های توسعه پایدار روستایی است ،هدف اصلی این تحقیق بررسی و سنجش شاخص های توسعه انسانی دردهستان های شهرستان سنقز واقع دراستان کردستان می باشد که بر اساس مولفه های( محل خرید مایحتاج مردم، آموزشی، فرهنگی و رزشی، مذهبی، سیاسی- داری،برق،گاز و آب، بهداشتی و درمانی، بازگانی و خدمات، مخابرات و ارتباطات) می باشد که روش انجام تحقیق حاضر توصیفی– تحلیلی است، گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام گرفته، مدل های مورد استفاده در این تحقیق مدل رتبه- اندازه است که برای سنجش میزان تعادل فضایی بین توزیع خدمات و جمعیت در دهستان این شهرستان می باشد، نتایج نشان می دهد که طور کلی بین توزیع خدمات و جمعیت دردهستان های شهرستان سقز تعادل فضایی برقرار می باشد بر اساس مدل رتبه –اندازه پژوهش 866 0.می باشد می توان گفت که دردهستان های شهرستان سقز بین جمعیت و خدمات تعادل وجود دارد ،که بیشترین اختلاف مربوط به دهستان امام می باشد.