روانشناسی تربیتی (روانشناسی و علوم تربیتی سابق)
روانشناسی تربیتی سال سیزدهم بهار 1397 شماره 47 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و باور های خودکارآمدی در دانشجویان دختر بود نوع پژوهش ، نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و آزمون پیگیری بود. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه رازی در سال تحصیلی 95-96 بود. از جامعه فوق 30 نفر با توجه به معیار های ورود و خروج انتخاب و به صورت تصادفی خوشه ای در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند(هر گروه 15 نفر). گروه آزمایشی طی 8 جلسه نود دقیقه ای، (هر هفته یک جلسه) آموزش گروهی پذیرش و تعهد را دریافت کردند. ابزار های پژوهش شامل پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان( (CERQ و پرسشنامه باور-های خودکارآمدی شرر بود. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شدند. یافته های پژوهش در مرحله پس-آزمون و پیگیری نشان داد بین دو گروه آزمایش و گواه از نظر تنظیم شناختی هیجان و باور های خودکارآمدی تفاوت معناداری وجود دارد(001/0>p).
تحلیل دوره تأمین مدرّس برنامه ملی شناسایی و هدایت استعدادهای برتر (شهاب) و ارزیابی آن دوره در سال های 93- 95(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر تحلیل دوره تأمین مدرس برنامه ملّی شناسایی و هدایت استعدادهای برتر(شهاب)، نظارت و ارزشیابی این دوره در طول سال های 93-95 است. در اولین گام با انجام مطالعات کتابخانه ای مدلی برای ارزیابی کیفیت آموزش دوره تأمین مدرّسان میانی انتخاب شد .در گام دوم با استفاده از مدل ، به مقایسه و دسته بندی این معیارها و شاخص ها نسبت به یکدیگر پرداخته شد.در گام سوم، پرسشنامه ای برای سنجش معیارها و شاخص های یافته شده طراحی شد و در گام چهارم، با استفاده از همان شاخص ها به ارزیابی عملکرد دوره های آموزشی برگزار شده در سال های 93، 94 و 95 پرداخته شده است. داده های حاصل از پرسشنامه در دو سطح کمی و کیفی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. در بخش کمی با استفاده از نرم افزار Spss23 و با آزمون آماری تحلیل واریانس،نتایج بررسی و تحلیل شدند. در بخش کیفی با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا انتقادات، پیشنهادها و نظرات شرکت کنندگان دوره تأمین مدرسان استانی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و در جداولی خلاصه شدند. یافته ها نشان دادند که محتوای علمی، کیفیت محیط آموزشی و روش تدریس اعضای هیئت علمی در سال 95 به طور معناداری از سال های 93 و 94 بهتر بوده است. تحلیل نتایج مسایلی را مطرح ساخت که پاسخ به آن ها و برنامه ریزی مناسب ، می تواند گام موثری در بالا بردن کیفیت دوره تأمین مدرس برنامه شهاب باشد.
اثربخشی آموزش حل مسئله اجتماعی بر سازگاری و خودکارآمدی دانش آموزان زورگو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش حل مسئله اجتماعی بر سازگاری و خودکارآمدی دانش آموزان زورگو انجام گرفت. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان زورگو در مدارس شهر پارس آباد در سال تحصیلی 94-1393 تشکیل می دادند که از میان آن ها 32 دانش آموز زورگو با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب شده و به طور تصادفی در گروه آزمایش (16 نفر) و گروه کنترل (16 نفر) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس تجدیدنظر شده زورگویی، پرسشنامه سازگاری دانش آموزان و پرسشنامه خودکارآمدی استفاده شد. گروه آزمایش در 8 جلسه تحت آموزش حل مسئله اجتماعی قرار گرفت و در طی این جلسات به گروه کنترل هیچ نوع آموزشی داده نشد. داده ها با روش آماری کوواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد بین دانش آموزان گروه آزمایش و گروه کنترل در سازگاری (تحصیلی، اجتماعی و هیجانی) و خودکارآمدی (تحصیلی، اجتماعی و هیجانی) تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر میانگین مولفه های سازگاری و خودکارآمدی گروه آزمایش بعد از آموزش حل مسئله اجتماعی افزایش یافته بود. این نتایج حاکی از آن است که آموزش حل مسئله اجتماعی می تواند سازگاری و خودکارآمدی دانش آموزان زورگو را تعدیل کند.
بررسی تأثیر اجتماع یادگیری بر مهارت های اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر اجتماع یادگیری بر مهارت های اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی تهران بود. بر اساس هدف اصلی از روش پژوهش حاضر از نوع پیش آزمون پس آزمون دو گروهی (برای متغیر مهارت های اجتماعی) و پس آزمون دو گروهی (برای متغیر پیشرفت تحصیلی) برای بررسی استفاده شد. جامعه پژوهش حاضر دانشجویان دانشکده روانشناسی علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی بودند. از بین جامعه آماری تعداد 14 نفر به عنوان افراد نمونه انتخاب شدند که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس برای آزمون مهارت های اجتماعی در سطح اطمینان 95 درصد (05/0P
نقش کارکردهای سبک تفکر و خودکارآمدی در میزان آمادگی دانشجویان برای حضور در دوره های آموزش الکترونیکی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش کارکردهای سبک تفکر و خودکارآمدی در میزان آمادگی دانشجویان برای حضور در دوره های آموزش الکترونیکی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری آن شامل کلیه دانشجویان دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 93-92 بود که از بین آن ها با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی 250 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های خودکارآمدی عمومی شرر و آدامز، کارکردهای سبک تفکر واگنر و استرنبرگ و مقیاس آمادگی ورودی یادگیرنده به برنامه درسی دوره های الکترونیکی استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد،) و روش های آمار استنباطی (t گروه های مستقل و همبستگی پیرسون و رگرسیون) استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بین کارکردهای سبک تفکر و خودکارآمدی با آمادگی برای حضور در دوره های الکترونیکی رابطه معناداری وجود دارد و می توان از طریق کارکردهای سبک تفکر و خودکارآمدی، آمادگی دانشجویان برای حضور در دوره های الکترونیکی را پیش بینی کرد. همچنین نتایج آزمون t گروه های مستقل نشان داد که بین دانشجویان دختر و پسر و دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی از لحاظ میزان آمادگی برای حضور در دوره های الکترونیکی تفاوت معناداری وجود ندارد. سبک تفکر و خودکارآمدی در میزان آمادگی دانشجویان برای حضور در برنامه های درسی دوره های آموزش الکترونیکی مؤثر می باشند.
رابطه میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با احساس تنهایی و خیانت زناشویی در دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر رابطه میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با احساس تنهایی و خیانت زناشویی در دانشجویان است. روش تحقیق توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانشجویان متأهل دانشگاه پیام نور کرمان می باشد که تعداد 100 نفر از آن ها از طریق جدول مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه احساس تنهایی آشر، هایمل و رنشاو(1984) و خیانت زناشویی مرامی و خادمی(1392) می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها به روش ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفت. نتایج نشان داد بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با احساس تنهایی در دانشجویان رابطه معنی داری وجود ندارد (0/01
تبیین انگیزش تحصیلی دانش آموزان بر مبنای جهت گیری انگیزشی ادراک شده والدین و معلمان و میانجی گری نیازهای اساسی روان شناختی (ارائه مدلی علّی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تبیین انگیزش تحصیلی دانش آموزان بر مبنای جهت گیری انگیزشی ادراک شده والدین و معلمان با میانجی گری نیازهای اساسی روان شناختی است. به این منظور نمونه ای شامل 404 دانش آموز دوره متوسطه با روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای از دبیرستان های همدان انتخاب شده، سپس مقیاس های انگیزش تحصیلی، جهت گیری انگیزشی ادراک شده والدین، جهت گیری انگیزشی ادراک شده معلمان و نیازهای اساسی روان شناختی روی آنان اجرا شد. داده ها با استفاده از الگوی معادله ی ساختاری (SEM) تحلیل گردید. مدل نهایی یک الگوی خاص از روابط متغیرهای پژوهش با یکدیگر را نشان داد که 44/0 از تغییرات انگیزش درونی، 37/0 انگیزش بیرونی و 22/0 بی انگیزگی را تبیین می کند. شاخص های برازش مدل، برازش مدل را با داده ها نشان می دهد (81/1= 2χ،61/0=P ، 01/0=RMSEA، 00/1=GFI، 99/0=AGFI، 00/1=CFI، 99/0=NFI). اثر مستقیم جهت گیری انگیزشی والدین بر انگیزش تحصیلی تأیید نشد اما اثر غیر مستقیم آن با میانجی گری نیازهای روان شناختی بر انگیزش درونی، بیرونی و بی انگیزگی مورد تأیید قرار گرفت. اثر مستقیم و غیرمستقیم جهت گیری انگیزشی معلمان نیز بر هر سه بعد انگیزش معنادار بود. جهت گیری انگیزشی معلمان بیش از جهت گیری انگیزشی والدین تبیین کننده ی انگیزش تحصیلی دانش آموزان بود که نشان دهنده اهمیت اساسی نقش جو کلاس و جهت گیری انگیزشی معلمان در انگیزش تحصیلی دانش آموزان است.
اعتباریابی و رواسازی نسخه فارسی فهرست شادکامی پمبرتون(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
برای بررسی ویژگی های روان سنجی فهرست شادکامی پمبرتون (هرواس و وازکز، 2013)، 677 (481 زن، 196 مرد) دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران در سال تحصیلی 95-1394 به شیوه نمونه برداری مرحله ای انتخاب شدند و به فهرست شادکامی پمبرتون پاسخ دادند. با محاسبه همبستگی هر مادّه با نمره کل و تحلیل عاملی تأییدی مادّه های فهرست، مادّه ای حذف نشد. اعتبار فهرست از طریق همسانی درونی 90/0 و اعتبار بازآزمایی آن 92/0 به دست آمد. به منظور مطالعه روایی همگرای این فهرست، همبستگی آن با سیاهه شادکامی آکسفورد، مقیاس حرمت خود روزنبرگ و مقیاس درونی بودن، افراد قدرتمند و شانس لونسون و برای روایی واگرا همبستگی آن با سیاهه افسردگی بک و مقیاس نوروزگرایی سیاهه شخصیت آیزنک محاسبه شد. ضرایب روایی همگرا از 52/0 تا 83/0 و روایی واگرا از 72/0- تا 80/0- به دست آمد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی و چرخش های واریماکس و ابلیمین منجر به استخراج یک عامل شد، که 47 درصد واریانس کل را تبیین کرد. ساختار تک عاملی فهرست تأیید شد و همه شاخص ها برازش خوبی را نشان داد. درمجموع، نتایج این پژوهش نشان می دهد که فهرست شادکامی پمبرتون ابزاری معتبر در نمونه دانشجویی است و می تواند در پژوهش های آتی سودمند باشد.
مبانی تفسیر تربیتی قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
باسمه تعالی مبانی تفسیر تربیتی قرآن محمد حسین خوانین زاده1،محمدد انصاری راد2،معصومه واسعی3 چکیده قرآن کتاب جاویدان است که برای هدایت بشر نازل شد. این کتاب آسمانی با سبک مختلف قابل تفسیر است که یکی از آنها تفسیر تربیتی است که می تواند دست آوردهای مهمی داشته باشد. از تفسیر تربیتی چند نوع برداشت می شود؛ الف: بیان و تفسیر آیاتی است که مستقیماً به مسأله تربیت و ابعاد و اهداف و مبانی و روش ها و عوامل و موانع آن اشاره دارد. ب: استخراج نکات، نظریه ها، یا نظام جامع تربیتی از آیات قرآن است. ج: نگاه برون متنی به قرآن به این معنا که ببینیم گزاره ها و نظریات علمی ثابت شده در علوم تربیتی تا چه میزان به کار تربیت می آید. مرحوم علامه طباطبائی بیان می دارد:تمامی آیات قرانی که نازل شده اند،اعم از محکمات ومتشابهات،عام وخاص،مطلق ومقید،مجمل ومبین،ناسخ ومنسوخ و...همگی آیات الهی برای هدایت بشر نازل شده اند. در آیات قران کریم برخی ایات آمده که بیانگر جنبه هدایتی قران است .مانند:هدی للناس،هدی للمتقین،هدی للمومنین :قرآن باعث هدایت همه انسانها،باعث هدایت پرهیزکاران و باعث هدایت انسانهای مومن است. واژه های کلیدی:مبانی،تفسیر،قرآن،تربیت،تفسیر تربیتی 1-دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی khavaninzadeh@atu.ac.ir 2-ددانشجوی دکتری علوم قران وحدیث دانشگاه تربیت مدرس dr.ansarirad@gmail.com 3-کارشناس ارشد علوم وتحقیقات تهران vasei_h@yahoo.com