روانشناسی تربیتی (روانشناسی و علوم تربیتی سابق)

هدف از انجام این پژوهش، طراحی و اعتباریابی الگوی آموزشی مبتنی بر نظریه ی بار شناختی بود. با توجه به این هدف کلی، اهداف جزئی پژوهش، طراحی الگوی آموزشی مبتنی بر نظریه ی بار شناختی، اعتباریابی درونی الگوی آموزشی مبتنی بر نظریه ی بار شناختی، اعتباریابی بیرونی الگوی آموزشی مبتنی بر نظریه ی بار شناختی از طریق بررسی تأثیر آن بر یادگیری دانش آموزان. جامعه ی آماری کلیه ی مقالاتی بودند که از طریق موتور جستجوی google و بانک های اطلاعاتی ebsco، wiley و sciencedirect قابل دانلود بودند. در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. حجم نمونه شامل 25 مقاله و 4 کتاب بود. واحد تحلیل محتوا در این پژوهش، مضمون بود. طبق تحلیل محتوای انجام شده بر روی متن 25 مقاله و 4 کتاب در نظریه ی بار شناختی، سه طبقه ی بار شناختی درونی، بار شناختی بیرونی و بار شناختی مطلوب به دست آمد. در نتیجه ی انجام تحلیل بیشتر بر روی استنتاج های به دست آمده در هر سه طبقه ، مؤلفه های الگو به دست آمد. در نهایت، نتیجه ی تمامی تحلیل محتواهای انجام شده بر روی مقاله ها و کتاب ها و استنتاج ها و مؤلفه های به دست آمده از آنها، در قالب الگو ارائه گردید. نتایج حاصله از اعتباریابی درونی و بیرونی در این پژوهش نشان داده است که الگوی آموزشی ارائه شده بر مبنای نظریه ی بار شناختی، اثربخشی لازم را برای آموزش به دانش آموزان دارد.

هدف پژوهش حاضر، پیش بینی دلزدگی تحصیلی دانش آموزان در درس مطالعات اجتماعی بر اساس متغیرهای ساختار کلاس، کیفیت تدریس و حمایت عاطفی معلم بود. جامعه آماری این پژوهش تمامی دانش آموزان دختر و پسر کلاس نهم متوسطه شهرشیراز در سال تحصیلی 96- 1395 بود. نمونه آماری به تعداد 379 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردید. روش پژوهش توصیفی- همبستگی از نوع پیش بینی بود. برای جمع آوری داده های مورد نیاز از مقیاس های دلزدگی تحصیلی (پکران و همکاران ، 2005)، کیفیت تدریس کریاکیدز و همکاران (2000)، حمایت عاطفی معلم ساکیز (2007) و ساختار کلاس الیوت و چرچ (2001) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss  استفاده به عمل آمد.نتایج نشان دادند که ابعاد ساختارکلاس (جذابیت تکلیف، مرجعیت و سخت گیری در ارزشیابی) توانایی پیش بینی کنندگی منفی و معناداری برای دلزدگی تحصیلی داشتند. دیگر یافته ها حاکی از این بود که بین کیفیت تدریس و حمایت عاطفی معلم با دلزدگی تحصیلی دانش آموزان در درس مطالعات اجتماعی رابطه منفی و معنی داری وجود داشت.

هدف: پژوهش حاضر با هدف آزمون نقش میانجیگر هیجانات پیشرفت و استرس تحصیلی ادراک شده در رابطه باورهای خودکارآمدی تحصیلی و بهزیستی تحصیلی در بین دانشجویان انجام شد. روش: 339 دانشجوی مقطع کاشناسی (142 پسر و 140 دختر) به پرسشنامه باورهای خودکارامدی تحصیلی (ASEBQ، زاژاکوا، لینچ و اسپنشادا، 2005)، پرسشنامه استرس تحصیلی ادراک شده (زاژاکوا و همکاران، 2005)، نسخه کوتاه پرسشنامه هیجانات پیشرفت (عبدلله پور، 1394)، فهرست مشغولیت تحصیلی (SEI، سالملا آرو و آپادایا، 2012) و سیاهه فرسودگی تحصیلی (SBI، سالملا آرو، کیورا، لسکینن و نورمی، 2009) پاسخ دادند. در مطالعه همبستگی حاضر، به منظور آزمون روابط ساختاری بین منابع اطلاعاتی چندگانه در مدل های مفروض از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که الگوهای مفروض واسطه مندی نسبی هیجانات پیشرفت مثبت و منفی و استرس تحصیلی ادراک شده در رابطه بین باورهای خودکارآمدی تحصیلی و بهزیستی تحصیلی برازش مطلوبی داشتند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که در هر دو مدل واسطه مندی هیجانات پیشرفت مثبت و منفی، تمامی وزن های رگرسیونی از لحاظ آماری معنادار بودند و در مدل واسطه مندی هیجانات مثبت و استرس تحصیلی به ترتیب 33 و 22 درصد از پراکندگی مشغولیت تحصیلی و فرسودگی تحصیلی و در مدل واسطه مندی هیجانات منفی و استرس تحصیلی به ترتیب 33 و 20 درصد پراکندگی مشغولیت تحصیلی و فرسودگی تحصیلی تبیین شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که بخشی از پراکندگی مشترک بین حلقه های مفهومی باورهای خودکارآمدی تحصیلی و بهزیستی تحصیلی از طریق هیجانات پیشرفت مثبت و منفی و استرس تحصیلی ادراک شده قابل تبیین است.

مقالات منتشر شده در نشریات علمی پژوهشی منابع ارزشمندی در زمینه پیشرفت علمی کشور می باشند. پژوهش حاضر توصیفی با هدف تحلیل محتوایی و استنادی مقالات چاپ شده در فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی انجام گرفته است. جامعه آماری این مطالعه شامل 91 مقاله چاپ شده در 10 شماره فصلنامه (از شماره 27 تا 36) بوده است. در این پژوهش با استفاده از چک لیست و مراجعه به محتوا و استنادات مقالات فصلنامه، سوالات استخراج و تحلیل گردید . برای تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی نظیر دسته بندی جداول بر اساس توزیع فراوانی و درصد فراوانی استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد 4/93% مقالات از لحاظ نگارش به درستی نوشته شده ، 6/71 % از نویسندگان مقالات را مردان تشکیل داده و از لحاظ تعداد نویسندگان مقالات، مقاله های با سه نویسنده بیشترین را به خود اختصاص داده اند. از نظر رتبه علمی و مدرک تحصیلی نویسندگان، استادیاران با 9/%25 در رتبه اول قرار دارند، از نظر وابستگی نویسندگان به دانشگاه ها، دانشگاه علامه طباطبایی با 6/36 % در رتبه اول قرار دارد. بیشترین روش تحقیق مورد استفاده روش نیمه تجربی با 8/31% و همبستگی با 6/29% بوده است. در بخش آزمون های آماری آزمونt با 6/14% و تحلیل رگرسیون با 1/12% بیشترین استفاده را داشته اند. در جامعه مورد مطالعه مقالات، دانش آموزان با 8/42 % و دانشجویان با 5/28% بیشترین نمونه آماری بوده، در روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای با 6/29% در رتبه اول قرار دارد. همچنین بیشترین ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه با 2/84% رتبه اول را به خود اختصاص داده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر تأخیر در رضامندی و خوش بینی تحصیلی دانش آموزان بود. این پژوهش به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دوم دوره متوسطه اول مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 95-1394 در شهر خرم آباد بود که از میان آنان دو کلاس با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، به عنوان گروه آزمایش و گواه انتخاب شد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش مقیاس تأخیر در رضامندی تحصیلی بیمبنتی و همکاران(1998) و پرسشنامه خوش بینی تحصیلی دانش آموزان اسچنن موران و همکاران(2013) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و از آزمون های آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چند متغیره و تک متغیره) استفاده گردید. آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی باعث افزایش میزان تاخیر در رضامندی تحصیلی ( p<0/001) و همچنین افزایش خوش بینی تحصیلی دانش آموزان ( p<0/001 ) شد. بر این اساس به معلمان پیشنهاد می شود در طول دوره آموزش خود، به آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی به دانش آموزان اقدام کنند.

هدف از پژوهش حاضر پیش بینی انگیزه پیشرفت بر اساس سرسختی روانشناختی و حمایت اجتماعی در بین دانش آموزان دختر دبیرستانی بود. روش پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری دانش آموزان دبیرستانی دختر در دبیرستان های آموزش و پرورش منطقه 9 شهر تهران بودند. نمونه مورد مطالعه شامل 70 دانش آموز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. از آزمون سرسختی روانشناختی لانگ و گولت (2003)، پرسشنامه حمایت اجتماعی پروسینالو و هلر (1983) (مقیاس دوستان و خانواده) و آزمون انگیزه پیشرفت هرمنس (1970) برای جمع آوری داده ها استفاده شد. داده ها از طریق تحلیل رگرسیون چندگانه و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که سرسختی روانشناختی (561/0r=)، حمایت اجتماعی خانواده (549/0r=) و حمایت اجتماعی دوستان (408/0r=) با انگیزه پیشرفت ارتباط دارند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که سرسختی روانشناختی ) 01/0 (P

هدف پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی روش آموزش مبتنی بر مدل طراحی آموزشی چهار مولفه ای برخلاقیت دانش آموزان پسر پایه هشتم متوسطه شهر خرم آباد در درس علوم تجربی بود. روش پژوهش، شبه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون _پس آزمون باگروه کنترل است. جامعه آمارى شامل تمام دانش آموزان پایه هشتم متوسطه اول مدارس دولتی شهر خرم آباد درسال تحصیلى94-1393 بوده و نمونه این پژوهش 70 نفر از دانش آموزان پسر پایه هشتم بود. نمونه گیری به دلیل محدودیت اجرا به صورت نمونه گیری در دسترس انجام شد. ابزار گرد آوری داده ها آزمون خلاقیت عابدیِ بود که پایایی آن به روش آلفای کرونباخ 0/79 و روایی آن با همسانی درونی به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چندمتغیره) استفاده شد. طبق نتایج بدست آمده می توان گفت که بین میزان خلاقیت دانش آموزانی که با الگوی طراحی آموزشی چهارمولفه ای آموزش دیده اند، نسبت به دانش آموزانی که با روش سنتی آموزش دیده اند تفاوت معنی داری وجود دارد و این تفاوت به نفع گروهی است که با الگوی چهارمولفه ای آموزش دیده اند. پیشنهاد می شود که از الگوی طراحی آموزشی چهارمولفه ای به عنوان الگویی مناسب برای دستیابی یادگیرندگان به فهم عمیق از موضوع و افزایش تفکر واگرا و خلاقیت بهره گرفته شود.

این مطالعه با هدف بررسی پیامدهای روانشناختی-تحصیلی موسسات آموزشی کنکور با روش نظریه زمینه ای انجام شده است. با توجه به اختصاص سرمایه مادی و انسانی به این بخش و ادعا تحقق ارائه برترین یادگیری و مشاوره گری برای دانش آموزان، ما برآن شدیم تا به واکاوی پیامدها و بسترهای علی مراکز کنکوری در قالب یک رویکرد عمیق بپردازیم. برای تحقق این هدف با روش نمونه گیری گلوله برفی، تجارب 17 نفر از دانشجویان کارشناسی ( کسانی که بیش از 1 سال از دانش آموزی در موسسات کنکوری حضور داشتند) و 17 نفر از معلمان و مدیران مورد کاوش قرار گرفت. در گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس سه روش کدگذاری مورداستفاده در نظریه زمینه ای شامل کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی انجام شد. بر اساس یافته های به دست آمده، پدیده محوری در نظریه زمینه ای پیامدهای موسسات کنکوری، پدیده ای با عنوان " جهت گیری التقاطی ناسازوار منافع موسسات، محیط و اهداف فردی " نام گرفت. مهم ترین پیامدهای روانشناختی شامل فراشناخت، تضعیف مهارت حل مسئله، فشار روانی، عدم انگیزش، حساس حقارت و مقایسه، افت خودکارآمدی، تضعیف نوع دوستی و پیامدهای تحصیلی نیز شامل بهبود برنامه ریزی، افت تحصیلی، یادگیری سطحی، یادگیری هدفمند و وابستگی تحصیلی می باشد. همچنین در نتیجه تحلیل یافته ها، مشورت گری غیراصولی و ویژگی های خاص آزمون های موسسات آموزشی به عنوان شرایط علی و سیاست های حاکم نیز به عنوان بسترهای زمینه ساز مورد کشف و درک قرار گرفت. نتایج این پژوهش می تواند در تدوین برنامه های مداخله ای جهت بهبود وضعیت متعارض حاکم بر دانش آموزان، کاهش گرانباری و تحقق نیازهای آنان به کارآید.

پیشرفت تحصیلی که عدم فاصله ی بین ظرفیت یادگیری و عملکرد تحصیلی در نظر گرفته می شود، علاوه بر تفاوت های هوشی تحت تاثیر متغیر های شخصیتی نیز قرار می گیرد. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش سیستم های مغزی رفتاری و تیپ های صبحی– عصری در پیش بینی پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دوره ابتدایی شهرستان بانه می باشد. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری تمامی دانش آموزان پسر دوره ابتدایی شهر بانه و نمونه پژوهش 160 دانش آموز از پایه های چهارم، پنجم و ششم بودند که به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای در سال تحصیلی 1395-1394 انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های سیستم های مغزی رفتاری کارور و وایت و شخصیت های صبحی-عصری هورن- آستبرگ استفاده شد و داده های گرد آوری شده با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که پیشرفت تحصیلی با مولفه-های حساس به پاداش (002/0>p : 34/0=r ) و سایق (002/0>p : 45/0=r ) از سیستم فعال ساز رفتاری و میزان صبحی بودن (002/0>p : 34/0=r ) رابطه مثبت اما با مولفه های جستجوی سرگرمی (043/0>p : 22/0-=r ) و حساس به تنبیه (001/0>p : 39/0-=r ) رابطه منفی دارد. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که مولفه ی سایق و میزان صبحی بودن می توانند به ترتیب 2/22 و 6/11 درصد از تغییرات پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را پیش بینی کنند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که دانش آموزان هرچه حساسیت به پاداش و سایق قوی تری داشته باشند و از نظر تیپ های شبانه روزی بیشتر صبحی باشند پیشرفت تحصیلی بیشتری نشان می دهند.