روانشناسی تربیتی (روانشناسی و علوم تربیتی سابق)

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر داستان های فکری فیلیپ کم بر رشد خلاقیت کودکان دوره آمادگی در شهر تهران بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کودکان دوره آمادگی در سال تحصیلی 91-90 شهر تهران بودند، که با استفاده روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین آن ها 30 کودک به عنوان افراد نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از آزمون خلاقیت تورنس (فرم ب) که دارای سه فعالیت و چهار خرده مقیاس سیالی، انعطاف پذیری، اصالت و بسط است استفاده شد. داستان های فکری فیلیپ کم طی 10 جلسه 45 دقیقه ای در طول مدت 3 ماه اجرا شد. این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون و با استفاده از گروه کنترل و دوره پیگیری برای گروه آزمایش بود. برای تحلیل داده ها از آزمون کوواریانس و آزمون t وابسته استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که خلاقیت کودکانی که تحت آموزش داستان های فکری فیلیپ کم قرار گرفته بودند در هر 4 بعد خلاقیت رشد داشته اند، که این رشد در طول مدت پیگیری هم از پایداری مناسبی برخوردار بود.

هدف پژوهش، شناخت میزان تأثیر کتاب کمک درسی خواندن کردی بر اساس روش آمیخته بر تقویت خواندن و نوشتن در کتاب فارسی بخوانیم و بنویسیم پایه اول ابتدایی در کودکان دو زبانه شهرستان مریوان در سال 1391-92 می باشد. جمع آوری اطلاعات از طریق اجرای آزمون محقق ساخته بر اساس جدول مشخصات، روایی محتوایی و از معلمان پایه اول و متخصصان که محتوای آزمون را به طور نظام مند بازبینی و ارتباط آن را در حیطه محتوایی ارزیابی نمودند مورد تأیید قرار گرفت. پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ 7/0 تعیین شد که نشان دهنده ی پایایی مطلوبی است. روش پژوهش نیمه آزمایشی و برای تجزیه وتحلیل داده ها چون بیش از یک متغیر وابسته وجود داشت از واریانس چند متغیره استفاده شده است. نتایج در این پژوهش نشان داد که آموزش کتاب کمک درسی خواندن کردی بر اساس روش آمیخته در دو گروه کنترل و آزمایش از نظر خواندن در مرحله نخستین مرحله ی فراگیری خواندن و نوشتن و در مؤلفه های دست خط و نوشتن در املاء به نفع گروه آزمایش است. درنتیجه آموزش کتاب کمک درسی خواندن کردی بر اساس روش آمیخته باعث تقویت خواندن و نوشتن در کتاب فارسی بخوانیم و بنویسیم پایه اول کودکان دو زبانه می شود.

مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر تابلوی هوشمند و استفاده از روش های تدریس گرامر ترجمهو شنیداری – گفتاریدر فرایند یادگیری-یادداری (یادسپاری) درس زبان انگلیسی پایه اول دوره دوم متوسطه در مدارس هوشمند بوده است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه اول دوره دوم متوسطه شهر تبریز بود که در سال تحصیلی 95-94 به مشغول به تحصیل بودند. کل دانش آموزان این مقطع 17820 نفر را شامل می شدند که از این تعداد 10051 نفر پسر و 7769 نفر دختر، می باشند. روش نمونه گیری تصادفی ساده و نمونه گیری در دسترس و روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با دو گروه گواه و آزمایش بود. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل شاخص های مرکزی چون میانه، میانگین و شاخص های پراکندگی چون انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از تی مستقل برای بررسی همگنی گروه های کنترل و آزمایش و از تحلیل واریانس دوطرفه برای مقایسه نمرات دو گروه و از نرم افزار SPSS استفاده شد و در نهایت، تفاوت فرایند یادگیری – یادداری در دو گروه آزمایش و گواه در استفاده از تابلوی الکترونیکی کاملاً مشهود و چشم گیر بود؛ همچنین استنباط می شود که آموزش به وسیله تابلوی هوشمند در کنار روش تدریس شنیداری – گفتاری در امر یادگیری و یادداری مهارت شنیدن تأثیر دارد و این تأثیر بیشتر از میزان کاربرد تابلوی هوشمند در کنار استفاده از روش گرامر ترجمه، در بهبود فرایند یادگیری –یادداری مهارت خواندن می باشد.

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی ترسیم نقشه های مفهومی گروهی بر شاخص های شناختی – عاطفی درس شیمی بود. نمونه پژوهش را 147 نفر از دانش آموزان دختر پایه اول متوسطه و محتوای آموزشی مورد نظر کتاب شیمی تشکیل می داد و طرح پژوهشی بر اساس یک طرح نیمه آزمایشی با پس آزمون و گروه های مقایسه طراحی شد. آزمودنی ها به روش نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای انتخاب و به گونه ای تصادفی به گروه های آزمایش (60 نفر) و کنترل (87 نفر) تخصیص داده شدند. در گروه های آزمایشی، نقشه های مفهومی گروهی پس از تدریس معلم، توسط آزمودنی ها ترسیم شد و در گروه کنترل نیز آزمودنی ها به شیوه ی مرسوم به یادگیری متن های درسی مشابه پرداختند. شاخص های شناختی پژوهش بر اساس یک آزمون محقق ساخته و شاخص های عاطفی به وسیله پرسشنامه خوداثرمندی (موریس، 2001) مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد ساخت نقشه های مفهومی گروهی تأثیر مثبتی بر شاخص های شناختی فراگیران در درس شیمی داشته است. بخش دیگری از یافته ها نشان داد که ساخت نقشه های مفهومی گروهی تنها توانسته است بر خوداثرمندی تحصیلی به عنوان یکی از مؤلفه های شاخص عاطفی پژوهش، اثر معنادار داشته باشد و در دیگر مؤلفه های خوداثرمندی (اجتماعی و هیجانی) تأثیر معنادار مشاهده نشد.

مفاهیم خودپنداره و انگیزه پیشرفت جزء موضوعات اساسی در روانشناسی و نظام آموزشی می باشند. خودپنداره یکی از جنبه های مهم شخصیتی هر فرد و انگیزش یکی از عوامل اصلی دخیل در جریان فرآیند یاددهی –یادگیری است؛ بنابراین ضروری است که دنبال برنامه هایی باشیم تا بتوان از آن طریق در بالا بردن خودپنداره و انگیزه پیشرفت آنان تلاش نمود. این پژوهش در نظر دارد تا به بررسی تأثیر آموزش زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجه بر خودپنداره و انگیزش پیشرفت زبان آموزان بپردازد. برای این تحقیق در یک بررسی آزمایشی، از میان 280 دانش آموز و دانشجوی 30-15 ساله شهرستان املش با استفاده از آزمون های خودپنداره راجرز و انگیزه پیشرفت هرمنس، 160 نفر نمرات پایینی کسب کردند که از میان این افراد 30 نفر به تصادف انتخاب و به دو گروه 15 نفری شامل گروه آزمایش و گروه کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش طی 63 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش زبان انگلیسی قرار گرفتند. سپس برای هر دو گروه مجدداً پس آزمون اجرا شد. پس از تحلیل داده ها به کمک آزمون های آماری t و تحلیل کوواریانس یافته ها حاکی از این بود که در مرحله پس آزمون در دو گروه از نظر متغیرهای خودپنداره و انگیزه پیشرفت (05/0>p) تفاوت معناداری دارد. به عبارت دیگر در گروه آزمایش، خودپنداره بهبود و انگیزش پیشرفت آن ها افزایش معناداری پیدا کرد. نتایج نشان داد که آموزش زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجه می تواند بر بهبود خودپنداره و افزایش انگیزه پیشرفت افراد مؤثر باشد.

هدف از مطالعه ی حاضر بررسی نقش میانجی گری ابعاد خودکارآمدی در رابطه ی الگوهای ارتباطی خانواده و جهت گیری های دینی با سرزندگی تحصیلی بود. در این مطالعه 392 نفر از دانش آموزان دوم و سوم شاخه ی نظری (شامل 205 دختر و 187 پسر) دوره ی دوم متوسطه ی شهر پل دختر در سال تحصیلی 92-1391 مشارکت داشتند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. مشارکت کنندگان، نسخه ی فرزندان ابزار تجدیدنظر شده ی الگوهای ارتباطی خانواده، مقیاس جهت گیری های دینی، مقیاس ابعاد خودکارآمدی و پرسشنامه ی سرزندگی تحصیلی را تکمیل کردند. ابزارها از روایی و پایایی مناسب برخوردار بودند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد الگوی ارتباطی گفت وشنود و جهت گیری دینی درونی هم به شکل مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم و از طریق ابعاد خودکارآمدی منجر به افزایش سرزندگی تحصیلی شده است. بر این اساس می توان گفت ابعاد خودکارآمدی، نقش میانجی در رابطه ی الگوی ارتباطی گفت وشنود و جهت گیری دینی درونی با سرزندگی تحصیلی ایفا می کند. این یافته ها بر نقش کیفیت ارتباطات خانوادگی و جهت گیری دینی فرد در ارتقای باورهای خودکارآمدی، جهت نیل به سرزندگی تحصیلی تأکید می ورزد.

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش شناختی بر سرعت پردازش حافظه کاری کودکان مبتلا به ناتوانی های یادگیری انجام شده است. پژوهش به شیوه ی آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه مورد مطالعه شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر پایه سوم، چهارم و پنجم ابتدایی مراجعه کننده به مراکز ویژه یادگیری شهر تهران بود. از بین این دانش آموزان 20 دانش آموز به شکل تصادفی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 10 نفر) جایگزین شدند. در پیش آزمون و پس آزمون همه مشارکت کنندگان، از طریق آزمون های رمزنویسی، نمادیابی، فراخنای ارقام و حافظه تصویری مورد ارزیابی قرار گرفتند. آموزش شناختی در ده جلسه یک ساعته برای گروه آزمایش اجرا شد. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که تأثیر آموزش شناختی در سرعت پردازش اطلاعات و حافظه ی کاری کلامی و دیداری- فضایی در گروه آزمایش به طور معناداری بیشتر از گروه گواه بود ولی تفاوتی از نظر عملکرد تحصیلی بین دو گروه مشاهده نشد. بر اساس نتایج این تحقیق می توان به این نتیجه دست یافت که از آموزش شناختی می توان برای ارتقای عملکرد شناختی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری بهره گیری نمود.

هدف تحقیق حاضر بررسی میزان انطباق نحوه ارائه آموزش الکترونیکی دانشگاه امیرکبیر با رویدادهای آموزشی الگوی طراحی آموزشی گانیه و بریگز بود. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی بود. جامعه آماری این تحقیق دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری رشته تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی در سال تحصیلی 92-91 و کل دروس اصلی و تخصصی رشته مهندسی برق و مخابرات دوره آموزش الکترونیکی دانشگاه امیرکبیر در سال تحصیلی 92-91 و روش نمونه گیری از نوع در دسترس بود. ابزار گردآوری داده ها،شامل فهرست وارسی محقق ساخته ای بود که بر اساس رویدادهای الگوی طراحی آموزشی گانیه طراحی شد. برای بررسی روایی ابزار از روایی صوری استفاده شد. ضریب پایایی آن با روش آلفای کرونباخ 88/0 به دست آمد. برای جمع آوری داده ها، متخصصان در 5 جلسه، آموزش بر خط را به صورت آفلاین مشاهده کردند، سپس بر اساس مشاهده، اقدام به پر کردن فهرست وارسی کردند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتیجه کلی تحقیق نشان داد که نحوه ارائه آموزش الکترونیکی دانشگاه امیرکبیر با رویدادهای آموزشی الگوی گانیه و بریگز مطابقت ندارد.

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدلی برای تبیین شادکامی بر اساس سبک های مقابله با استرس و تاب آوری در دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان همدان انجام شده است. بدین منظور از بین کلیه ی دانشجویان، 330 نفر (165 دختر و 165 پسر)  انتخاب شدند و سه پرسشنامه شادکامی، مقابله با موقعیت های فشارزا و تاب آوری را تکمیل نمودند. سپس داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS21 و lisrel8.8 به روش تحلیل مسیر، تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که مدل اولیه ی فرضی با برازش مناسبی مورد تأیید قرار گرفت. بر این اساس، بین تاب آوری و شادکامی رابطه مثبت وجود داشت. از بین سبک های مقابله با استرس، سبک مقابله ی مسأله مدار به واسطه ی تاب آوری، شادکامی دانشجویان را تبیین می کرد و دو سبک مقابله ی هیجان مدار و اجتنابی، رابطه ی منفی با شادکامی داشتند. به طورکلی، همه شاخص های برازش مدل در وضعیت مطلوبی قرار داشتند. در این پژوهش، نقش متغیرهای سبک مقابله با استرس و تاب آوری در شادکامی دانشجویان تأیید شد که این امر نشان دهنده ی اهمیت توجه به این دو مؤلفه و تقویت و پرورش آن ها در افزایش شادکامی دانشجویان می باشد.