روانشناسی تربیتی (روانشناسی و علوم تربیتی سابق)

هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه سازگاری تحصیلی دانشجویان دختر سال اول تا چهارم و رابطه آن با حمایت اجتماعی خانواده و دوستان بوده است. بدین منظور 600 آزمودنی (150 آزمودنی از هر ورودی سالهای تحصیلی اول، دوم، سوم و چهارم) دانشگاه پیام نور تهران با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. اندازه گیری متغیرهای یاد شده به وسیله پرسشنامه های حمایت اجتماعی پروسیندانو و هلر (1983، به نقل از ثنایی،1379) که دارای دو مقیاس خانواده و دوستان است و پرسشنامه سازگاری تحصیلی هنری بارو که در سال 1949 در دانشگاه استنفورد تهیه شده است، انجام گرفته است. یافته ها نشان داد که تنها اثر اصلی ترکیبی سال ورود با رشته تحصیلی با 324/2= Fبا درجه آزادی 6 در سطح اطمینان 95% بر روی سازگاری تحصیلی معنادار است. همچنین یافته های دیگر این پژوهش بیانگر این است که ضریب همبستگی بین متغیرهای حمایت خانواده و دوستان و سازگاری تحصیلی، از نظر آماری معنادار است. نتیجه گیری: با توجه به اینکه حمایت خانواده پیش بینی کننده قوی برای سازگاری تحصیلی می باشد، با تقویت آن می توان به دانشجویان کمک کرد تا بر مسائل و مشکلات تحصیلی خود غلبه کرده و سازگاری تحصیلی بهتری را بدست آورند.

با توجه به اینکه یکی از مشکلات مهم عصر ما بحران هویت اجتماعی و فقدان معنویت است، امروزه تربیت اجتماعی به عنوان یکی از ساحت های تربیت مورد توجه جدی اندیشمندان علوم تربیتی قرار گرفته است. تربیت یافتگی اجتماعی انسان سبب غلبه فرد بر خودمحوری در زمینه های معرفتی، ارتباطی و عاطفی می شود. یعنی انسان ها حال و وضع، شناخت، اطلاعات، علایق و رفتار خود را ملاک و معیار قضاوت قرار نمی دهند بلکه سعادت خود را در سعادت دیگران جستجو می کنند و همین امر سبب بسط و گسترش سعادت اجتماعی می شود. با توجه به اهمیت مسئله تربیت اجتماعی این نوشتار به بررسی روش های تربیت اجتماعی در دو اثر مهم تربیتی ملامحسن فیض کاشانی(ره) یعنی «محجّة البَیضاء فی تهذیب الإحیاء، الحقایق فی محاسن الاخلاق و منهاج النجاة» می پردازد. این تحقیق بعد از بیان مفهوم شناسی تربیت اجتماعی به اختصار به بررسی و واکاوی روش های تربیت اجتماعی مانند مهرورزی، اعتدال، امر به معروف و نهی از منکر، موعظه، تغافل، مداراة و... در آثار فیض می پردازد. این پژوهش از نظر موضوع توصیفی و به لحاظ روش تفسیری و از جهت محل گردآوری کتابخانه ای است.

هدف مطالعه حاضر بررسی سبکهای هویتی دانش آموزان نوجوان شاهد و عوامل مرتبط با آن بود. بدین منظور ، از میان جامعه آماری این مطالعه، 366 دانش آموز نوجوان مدارس دخترانه و پسرانه 12 تا 18 ساله شاهد به روش نمونه گیری طبقه ای برگزیده شدند. برای انجام این پژوهش از پرسشنامه سبک های هویت، مقیاس کنارآیی نوجوانان، و مقیاس عملکرد خانواده استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که: (1) بین سبکهای هویتی دانش آموزان دختر و پسر به جز در سبک سردرگم/ اجتنابی تفاوت دیده نمی شود. (2) بین سن ، برخی از مؤلفه های عملکرد خانواده و سبکهای هویتی رابطه معناداری دیده شد، 3) بین سبک های هویتی و سبکهای کنار آمدن یا مقابله رابطه معنادار مشاهده شد. نتیجه این که شکل گیری هویت در نوجوانان شاهد تفاوتی با سایر نوجوانان ندارد. از سوی دیگر، نوجوانان دارای هویت موفق در خانواده هایی رشد می کنند که در آنها اعضای خانواده با یکدیگر روابط عاطفی خوبی دارند.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر اضطراب امتحان انجام شد. جامعه آماری این پژوهش 386 نفر دانش آموز دختر رشتة تجربی دورة پیش دانشگاهی ناحیه یک آموزش و پرورش شهر همدان در نیمسال اول سال تحصیلی 87-1386 را شامل می شد که بر روی آنها آزمون اضطراب امتحان اجرا شد. سپس پرسشنامه راهبردهای شناختی و فراشناختی بر روی افراد دارای اضطراب امتحان بالا (126نفر) اجرا شد و افراد دارای اضطراب امتحان بالا و ناآشنا با راهبردهای شناختی و فراشناختی (56 نفر) به عنوان نمونه اصلی پژوهش انتخاب شده و به روش تصادفی ساده در دو گروه 28 نفری آزمایش و کنترل جایگزین گردیدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامة استاندارد شدة راهبردهای شناختی و فراشناختی و آزمون اضطراب امتحان (TAI) استفاده شد که در قالب پیش آزمون و پس آزمون برای هر دو گروه اجرا گردید. روند اجرا بدین صورت بود که آزمودنیهای گروه آزمایش پس از اجرای پیش آزمون تحت آموزش هشت جلسه ای راهبردهای شناختی و فراشناختی قرار گرفتند و پس از اتمام دوره آموزش، پس آزمون راهبردهای شناختی و فراشناختی و آزمون اضطراب امتحان برای هر دو گروه اجرا شد. به منظور تحلیل آماری فرضیه ها از آزمون t مستقل برای مقایسه میانگین های دو گروه و از آزمون t همبسته برای مقایسه میانگین های پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش استفاده گردید. یافته ها نشان دادند که آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی به دانش آموزان موجب آشنایی و استفاده بیشتر آنها از این راهبردها در هنگام مطالعه و یادگیری شده و کاهش اضطراب امتحان در آنها را نیز سبب می شود.

هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر روش آموزش هم شاگردی بر مهارت های اجتماعی و پیشرفت تحصیلی درس ریاضی، انجام شده است .روش: نمونه پژوهش ٦۰ نفر از دانش آموزان پسر پایه دوم راهنمایی مدارس دولتی در سال تحصیلی ۸٧/۸۶ بودند که بعد از روش نمونه گیری به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش جایگزین شدند.در گروه آزمایش، روش آموزش هم شاگردی و در گروه کنترل هیچ مداخله ای صورت نگرفت. محتوای برنامه آموزش شامل چهار بخش کلی کتاب ریاضی سال دوم راهنمایی بود که طی دوازده جلسه به دانش آموزان آموزش داده شد. ابزار تحقیق در این مطالعه عبارت بودند از آزمون مهارت های اجتماعی و آزمون پیشرفت تحصیلی ریاضی معلم ساخته. یافته ها: نتایج نشان دادند که میانگین نمرات آزمودنی های گروه آموزش هم شاگردی در مقایسه با میانگین گروه کنترل در پس آزمون مربوط به ریاضی به طور معناداری بالاتر بود. همچنین میانگین نمرات مهارت های اجتماعی گروه آموزش هم شاگردی به طور معناداری بالاتر از گروه آموزش سنتی بود و نیز یافته های پژوهش نشان دادند که آموزش هم شاگردی در سه مقوله همکاری و تعاون، رفتار قاطع و همدلی مؤثر واقع شد و در مورد مقوله خویشتن داری بی تأثیر بود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تحلیلی برنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی جهت ارائه برنامه ای مناسب در دانشگاه علامه طباطبایی انجام شد. سؤال های اساسی در این پژوهش عبارت بود از: اهداف و ضرورت های تجدیدنظر در برنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی در ایران کدامند؟ اهداف و ضرورت های دوره کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی در سطح جهانی کدامند؟ دروس فعلی دوره کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی تا چه اندازه متناسب با اهداف و ضرورتهای دوره کارشناسی ارشد در ایران می باشد؟ دروس اصلی و تخصصی دوره کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی با توجه به تجارب جهانی کدامند؟ در هریک از دروس از چه منابع یاددهی-یادگیری می توان استفاده کرد؟ جهت ارائه دوره کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی چه منابع انسانی و غیرانسانی موردنیاز است؟ به منظور بررسی تجارب جهانی و پاسخ به سؤال های فوق، تعدادی از دانشگاههای معتبر جهانی انتخاب و برنامه آموزشی آنها در دوره کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی موردمطالعه قرار گرفت. با استفاده از نتایج مطالعه انجام شده، پرسشنامه ای به منظور بازنگری دوره کارشناسی ارشد رشته مذکور در ایران تهیه و پس از محاسبه روایی و پایایی آن در اختیاراساتید ودانشجویان کارشناسی ارشد این رشته قرار گرفت. با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی یافته های بدست آمده با بهره گیری از روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نهایتاً یک برنامه درسی مبتنی بر تجارب جهانی و نیازهای بومی ارائه گردید.