روانشناسی تربیتی (روانشناسی و علوم تربیتی سابق)

هدف این پژوهش ارائه ی مدلی در مورد نقش مؤلفه های صبر در پیش بینی راهبردهای یادگیری با واسطه گری انعطاف پذیری شناختی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور خرامه بود که در نیمسال تحصیلی 94- 93 مشغول تحصیل بودند. از میان این افراد، تعداد 270 دانشجو به روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. افراد گروه نمونه با تکمیل مقیاس صبر (خرمائی، فرمانی و سلطانی، 1393 ج)، پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وند روال، 2010) و مقیاس رویکردهای یادگیری شناختی/ فراشناختی (الیوت و همکاران، 1999) در این پژوهش شرکت کردند. نتایج نشان داد مدل مطرح شده از برازش خوبی برخوردار است. همچنین نتایج نشان دهنده اثر مستقیم و غیرمستقیم مؤلفه های صبر بر راهبردهای یادگیری بود. مؤلفه های شکیبایی و استقامت با واسطه گری ادراک کنترل پذیری خرده مقیاس ناسازمانی در مطالعه را به صورت منفی و معنادار پیش بینی کردند. همچنین مؤلفه های متعالی شدن و رضایت از طریق نقش واسطه ای ادراک گزینه های مختلف ناسازمانی در مطالعه را به صورت منفی و معنادار و رویکرد پافشاری را به صورت مثبت و معنادار پیش بینی کردند. بر طبق این نتایج به متخصصان حوزه یادگیری و روانشناسان پیشنهاد می شود که به منظور کمک به دانشجویان در استفاده از رویکردهای مناسب یادگیری از راهبردهای آموزشی صبر استفاده کنند.

امروزه برنامه درسی به عنوان قلب نظام های آموزشی محسوب می شود. برنامه درسی دوره ابتدایی فرصتی است جهت رشد شخصیت کودک در ابعاد مختلف تربیتی که بعد تربیت جنسی یکی از ساحت های مهم تعلیم وتربیت است. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی مطلوب برنامه درسی تربیت جنسی در دوره ابتدایی انجام شده و پژوهشی از نوع کیفی است که با روش پدیدار شناسی و درسال 1395 انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید و اعضای هیئت علمی علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تهران، علامه طباطبائی و بوعلی سینای همدان کارشناسان تربیت جنسی در سطح استان همدان انتخاب شد. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. لذا با 17 نفر مصاحبه انجام شد و کار تا اشباع نظری پیش رفت. ابزارمورد استفاده مصاحبه نبمه ساختاریافته با متخصصان است<strong>.</strong> برای تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل تفسیری بهره گرفته شد. یافته ها حاکی از آن بود که مضامین ناظر بر اهداف برنامه درسی تربیت جنسی در سه سازه اصلی (شناختی، نگرشی، مهارتی) تکیه دارد. دربخش محتوای آموزشی توجه به ارزش ها و فلسفه تربیت جنسی، توجه به منابع مبتنی بر ارزش ها (قرآن، سنت، عقل، فطرت) توجه به اصول حاکم بر آموزش و پرورش، توجه به منابع تدوین محتوا برنامه درسی تربیت جنسی. در بخش روش های آموزشی اصل تفاوت در حقوق و تکالیف شرعی، روش عبرت آموزی و... در بخش ارزشیابی آموزشی نیز استفاده از ویژگی های سایر عناصر برنامه درسی تربیت جنسی، استفاده از دو معیار اساسی قرآن و سنت پیامبر و... شناسایی شدند. در نهایت این طور نتیجه گرفته شدکه برنامه درسی طراحی شده ناظر بر توجه به ابعاد مختلف برنامه درسی از جمله هدف، محتو، روش وارزشیابی است و مبانی برنامه درسی از جمله مبانی روانشناختی، اجتماعی و فلسفی آن با توجه به فلسفه حاکم بر جامعه تدوین شده است. در واقع برنامه حاضر بازتابی از ارزش های فرهنگی اجتماعی جامعه می باشد.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی روش های آموزش مبتنی بر رایانه و آموزش به کمک رایانه بر تعامل عناصر فرایند آموزش یادگیری در درس علوم تجربی پایه دوم متوسطه اول شهرستان اسدآباد انجام گرفت. این پژوهش جزء طرح های شبه آزمایشی می باشد که از طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه های آزمایشی 1 و 2 استفاده می کند. جامعه مورد بررسی در این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه دوم- دوره متوسطه اول در سطح شهر اسدآباد همدان بودند که حجم آن 852 بود و در سال تحصیلی 94-93 در این پایه مشغول به تحصیل بودند. از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای جهت گزینش نمونه پژوهشی استفاده شد و حجم نمونه 100 نفر می باشد که در طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه های آزمایشی 1 و 2 جایگزین شدند. گروه اول بر اساس سی دی آموزشی با راهنمایی معلم و گروه دوم با سی دی آموزشی بدون راهنمایی معلم جایگزین شدند. هردو گروه در محیط شبکه با پشتیبانی نرم فزار NSS آموزش ها را دریافت نمودند. ابزار پژوهش پرسشنامه سنجش سطوح تعامل دانش آموزان که بر اساس مؤلفه های تعامل، در شش مؤلفه تعامل در دانش آموزان و در طیف لیکرت (خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم، خیلی کم) با 60 سؤال مورد استفاده قرار گرفت. برای آزمودن فرضیه ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از این بود که در تعامل عناصر آموزش یادگیری (دارای شش بعد)، بین روش آموزشی مبتنی بر رایانه و روش آموزشی به کمک رایانه در پنج بعد تفاوت معناداری وجود ندارد و تنها در بعد تعامل محتوا_محتوا در سطح (5%) تفاوت معناداری وجود دارد. یافته های این پژوهش همچنین نشان داد که آموزش با کمک رایانه یعنی فعالیت های تمرینی و شبیه سازی که از طریق سیستم شبکه و با راهنمایی معلم ارائه شد بر تعامل عنصر محتوا_محتوا نسبت به روش آموزش مبتنی بر رایانه تأثیر بیشتری دارد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی سبک های تفکر و جهت گیری هدف در دانشجویان و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی دانشجویان انجام شده است. این تحقیق از نوع توصیفی همبستگی و که برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را دانشجویان کارشناسی رشته های کشاورزی دانشگاه های تهران، یاسوج، ایلام، شهید باهنر کرمان، و رازی کرمانشاه تشکیل می دادند که 247 نفر از آن ها به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون توصیفی و آزمون استنباطی و با بهره گیری از برنامه نرم افزاری اس.پی.اس.اس انجام شد. سبک های تفکر در 5 بعد (شامل گرایش، کارکردها، سطوح، شکل ها، و حوزه) و 13 سبک و جهت گیری هدف در 2 بعد و چهار هدف پیشرفت مورد سنجش و بررسی قرار گرفت. نتایج تفاوت های معنی داری را در برخی از انواع سبک تفکر و جهت گیری هدف در میان گروه های مورد بررسی نشان داد. نتایج حاصل از تحلیل مسیر حاکی از آن بود که از میان سبک های تفکر، سبک اجرایی و بیرونی به ترتیب بیشترین تأثیر را بر عملکرد تحصیلی نشان دادند و این تأثیرها به صورت مثبت بود. علاوه بر این، از میان ابعاد جهت گیری هدف، عملکرد – گرایش بیشترین تأثیر را بر عملکرد تحصیلی نشان داد و این تأثیر نیز به صورت مثبت بود.

هدف پژوهش حاضر پیش بینی تعلل ورزی تحصیلی بر اساس کمال گرایی و راهبردهای شناختی یادگیری در دانشجویان بود. پژوهش حاضر از نوع مقطعی با رویکرد توصیفی از نوع همبستگی-پیش بینی است. در این پژوهش تعداد 210 دانشجوی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی در سال تحصیلی 96-1395 پرسشنامه های تعلل ورزی تحصیلی سولومون راث بلوم (1984) و کمال گرایی (مثبت و منفی) و راهبردهای شناختی موسویان (1383) را تکمیل کردند. برای آزمون فرضیه های تحقیق از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد رابطه مثبت و معناداری میان متغیرهای تعلل ورزی تحصیلی و ابعاد کمال گرایی (مثبت و منفی) وجود دارد؛ در حالی که رابطه منفی و معناداری میان ابعاد راهبردهای شناختی و تعلل ورزی تحصیلی مشاهده شد. همچنین یافته ها حاکی از آن بود که به کمک کمال گرایی و راهبردهای شناختی می توان تعلل ورزی تحصیلی دانشجویان را پیش بینی کرد.

پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد فرد محور، نیمرخ های انگیزشی دانش آموزان سال اول دبیرستان و تفاوت نیمرخ گروه های مختلف را از نظر میزان پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی موردمطالعه قرار داد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی – پیمایشی بود که از بین کلیه دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان های ناحیه 1 شهرستان تبریز (12768) 718 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه خودتنظیمی تحصیلی به منظور جمع آوری اطلاعات استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل گروهی و تحلیل واریانس چندمتغیره و تحلیل واریانس یک راهه مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش چهار گروه از دانش آموزان: الف) گروه انگیزشی با کیفیت خوب (خودمختاری بالا- کنترل شده پایین)، ب) گروه انگیزشی با کیفیت ضعیف (خودمختاری پایین- کنترل شده بالا)، ج) گروه انگیزشی با کمیت بالا (خودمختاری بالا-کنترل شده بالا) و (د) گروه انگیزشی با کمیت پایین (خودمختاری پایین- کنترل شده پایین) را شناسایی کرد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که دانش آموزان گروه «کیفیت خوب» در درس ریاضی نسبت به همسالان خود در سایر گروه ها عملکرد بهتری داشتند.

پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی نرم افزارهای آموزشی علوم تجربی پایه سوم ابتدائی بر اساس عوامل انگیزش درونی انجام شد. برای رسیدن به این هدف از روش پژوهش تحلیل محتوا استفاده شد. همچنین برای به دست آوردن اطلاعات و داده های پژوهش از پرسشنامه انگیزش درونی مالون شامل مؤلفه های چالش، کنجکاوی، کنترل و فانتزی بهره گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نرم افزارهای آموزشی درس علوم تجربی پایه سوم ابتدائی موجود در بازار در سال 1395-94 بود که کل جامعه به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد نرم افزارهای میشا و کوشا، رهپویان دانش و دبیردسا از لحاظ انگیزش درونی در یک مؤلفه (کنجکاوی) در دامنه نسبتاً مطلوب قرار دارند و در سه مؤلفه دیگر در سطح نامطلوب می باشند؛ درحالی که سایر نرم افزارهای آموزشی گروه خوارزمی، نکته به نکته و لوح دانش در هر 4 مؤلفه، در سطح نامطلوبی قرار دارند. به طورکلی هیچ یک از شرکت های تولیدکننده نرم افزارهای آموزشی به انگیزش درونی در سطح مطلوب نپرداخته اند. با توجه به نقش انگیزش به ویژه انگیزش درونی در یادگیری و همچنین با توجه به این که تولید چند رسانه ای های آموزشی در موضوعات و مقاطع مختلف روزبه روز در حال افزایش هستند، پیشنهاد می شود شرکت های تولیدکننده نرم افزارهای آموزشی در تحلیل محتوای نرم افزارهای موجود و طراحی نرم افزارهای جدید به مؤلفه های انگیزش درونی توجه بیشتری داشته باشند.

در این پژوهش به بررسی تأثیر رویکرد تربیت اخلاقی خواجه نصیر الدین طوسی بر نگرش معلمان در فرایند تربیت اخلاقی دانش آموزان دوره ابتدایی پرداخته شده است. روش تحقیق شبه تجربی بود و درآن از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه تجربی وگواه استفاده شد. جامعه آماری شامل معلمان دوره ابتدایی منطقه دو شهر تهران و گروه نمونه تحقیق شامل 0 3 نفر برای گروه تجربی و 30  نفر برای گروه گواه بودند که از مدارس تابعه منطقه 2 شهر تهرا ن به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه نگرش سنج محقق ساخته مشتمل بر 30 سؤال با مقیاس 5 درجه ای لیکرت بود که پایایی آن بر اساس بازآزمایی 84/0 و بر اساس آلفای کرونباخ 85/0 محاسبه شد. آموزگاران در 8 جلسه آموزش 4 ساعته به صورت کارگاهی شرکت کردند و ضمن آشنایی با رویکردها، مهارت های طراحی طرح درس را مبتنی بر مدل تربیت اخلاقی خواجه نصیرالدین طوسی فراگرفتند. نتایج نشان داد که شناخت وکسب مهارت طراحی رویکرد تربیت اخلاقی خواجه نصیرالدین طوسی بر تغییرنگرش انان در فرآیند تربیت اخلاقی مؤثر بوده است.

هدف این پژوهش بررسی رابطه راهبردهای یادگیری و اضطراب امتحان با یادگیری ریاضی دانش آموزان متوسطه آمل بود. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل 2950 نفر از دانش آموزان متوسطه دوم و سوم ریاضی فیزیک شهرستان آمل بود. از بین جامعه آماری بر اساس فرمول کوکران تعداد 339 نفر دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند که پرسشنامه برگشتی از تعداد 333 نفر قابل تحلیل بود. ابزار پژوهش، بخشی از پرسشنامه راهبردهای انگیزش برای یادگیری پینتریچ و همکاران شامل راهبردهای یادگیری و اضطراب امتحان بود.داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر تحلیل شد. یافته ها نشان داد بین راهبردهای یادگیری با یادگیری ریاضی دانش آموزان در سطح اطمینان 99 درصد رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که سهم سازماندهی، خودتنظیمی، تکرار و مرور، بسط معنایی و تفکر انتقادی در پیش بینی میزان یادگیری ریاضی دانش آموزان معنی دار است؛ اما سهم اضطراب امتحان دانش آموزان معنی دار نبود. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که تکرار و مرور، سازماندهی، تفکر انتقادی و بسط معنایی از طریق متغیر خودتنظیمی بر یادگیری ریاضی دانش آموزان اثر غیر مستقیم می گذارد ولی خودتنظیمی بر یادگیری ریاضی دانش آموزان اثر مستقیم می گذارد.