برنامه ریزی و توسعه گردشگری
برنامه ریزی و توسعه گردشگری سال هشتم زمستان 1398 شماره 31 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
عامل شخصیت به عنوان یکی ازعوامل مهم پیش بینی کننده ی رفتارهای انسانی در زمینه گردشگری و سفر، کمتر توسط پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته است. هدف مطالعه حاضر، بررسی مقایسه ای تجربه گردشگری به یاد ماندنی بین تیپ های شخصیتی متفاوت بر اساس مدل مایرز-بریگز بود. جامعه آماری پژوهش، گردشگرانی بودند که در شهریور 97 برای بازدید از اماکن تفریحی به شهر بابلسر آمدند. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. به منظور گردآوری اطلاعات از شاخص تیپ شخصیتی مایرز-بریگز (MBTI) و پرسشنامه تجربه گردشگری به یاد ماندنی (MTE) استفاده گردید. با توجه به توزیع تیپ ها در افراد نمونه، پنج تیپ از 16 تیپ شخصیتی مورد کنکاش قرار گرفتند. داده ها از طریق تحلیل واریانس یک راهه با استفاده از نرم افزارSPSS 23 بررسی شد. یافته ها نشان داد که میانگین تجربه گردشگری به یادماندنی بین گروه های متشکل از تیپ های شخصیتی گوناگون، تفاوت معنی دار دارد (05/0 > p). بر این اساس، ویژگی های شخصیتی افراد در کنار سایر عوامل می تواند تأثیر مهمی در درک تجارب گردشگری داشته باشد.
بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر احساس امنیت گردشگران خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
احساس امنیت یک تولید اجتماعی است و هر جامعه مقصد می تواند در بهبود آن دخیل باشد. سرمایه اجتماعی جامعه میزبان و مولفه های تشکیل دهنده آن یکی از عناصر تاثیرگذار بر ریسک ادراکی گردشگران و بهبود تصویر گردشگری مقصد است. این پژوهش به دنبال بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی و ابعاد آن بر احساس امنیت گردشگران خارجی است. این تحقیق بر اساس هدف از نوع کاربردی و بر اساس شیوه گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی است. برای گردآوری داده های این تحقیق، از پرسشنامه استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش گردشگران خارجی هستند و با استفاده از روش نمونه گیری غیر احتمالی تعداد 384 پرسشنامه بین گردشگران خارجی توزیع شد. برای تحلیل داده های تحقیق از تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری استفاده شده است. مقدار R2 به دست آمده نشان می دهد سرمایه اجتماعی جامعه میزبان در مجموع 42 درصد تغییرات متغیر احساس امنیت گردشگران خارجی را تبیین می کند. بدین ترتیب به عنوان یک عامل کاهنده ریسک ادارکی گردشگران بایستی در برنامه های مدیریت ریسک مقصد مورد توجه قرار گیرد.
کیفیت زیبایی شناختی، کیفیت خدمات و تجربه مثبت بر میزان وفاداری گردشگران (مطالعه موردی: مناطق جنگلی سوادکوه)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
افزایش علاقه گردشگران به طبیعت گردی طی سالهای اخیر، چشم انداز روشنی برای گسترش اکوتوریسم در کشور ما است. برای بقای این نوع گردشگری، وفاداری مهمترین مولفه برای بررسی است. اما گسترش بازار و پیشبرد وفاداری در گردشگران به عواملی بستگی دارد. از کیفیت خدمات، کیفیت زیبایی شناسی، تجربه مثبت می توان به عنوان محرک های اصلی وفاداری در گردشگری مبتنی بر جنگل نام برد. نوار سبز شمالی کشور مستعد گردشگری مبتنی بر طبیعت است. منطقه مورد مطالعه، جزو جنگلهای انبوه سوادکوه در استان مازندران است. این جنگلها به دلیل صعب العبور بودن از دسترس گردشگران و همچنین تخریب در امان مانده است. و زیبایی و جذابیت خاص خود را دارد. به دلیل نزدیک بودن به شهر تهران و فاصله کوتاه، اغلب مورد توجه گردشگران تهرانی قرار می گیرد. هدف اصلی این پژوهش بررسی مولفه های کیفیت زیبایی شناسی، کیفیت خدمات، تجربه مثبت بر وفاداری منطقه است. ر
الزامات فضایی توسعه خوشه های خلاق و رقابت پذیرِ گردشگری-فرهنگی (شهرک های رسانه ای)؛ مورد پژوهی منطقه کلان شهری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در عصر جهانی شدن، توسعه خوشه های خلّاق فرهنگی-گردشگری به مثابه یکی از پیشران های اصلی توسعه فضایی و رقابت پذیری منطقه ای معرفی شده است؛ موضوعی که در ایران مغفول واقع شده و یا کم تر بدان پرداخته شده است. در این راستا و برمبنای مدل توسعه خوشه ای پورتر و لینگل، پژوهش کوشیده است با استفاده از روش مصاحبه عمیق با دست اندرکاران صنعت سینمایی و نیز آمیخته پژوهیِ مطالعات اسنادی، پیامدهای فضایی خوشه های فرهنگی-گردشگری را با تاکید بر خوشه ی رسانه ای بر توسعه منطقه ای کلان شهر تهران مورد واکاوی قرار دهد؛ سپس برای تقویت آثار مثبتِ خوشه های فرهنگی بر توسعه منطقه ای، از طریق مدلِ مکان گزینی، به پیشنهاد مکان بهینه بپردازد. گام نهایی نیز به پیشنهاد الزامات و راهکارهای برنامه ریزانه و ارزش افزا برای اثرگذاری صنعت سینما بر توسعه فضایی و رقابت پذیری تهران اختصاص یافته است. به عنوان دستاورد پژوهش، رقابت پذیری منطقه کلان شهری تهران به واسطه شهرک های سینمایی برمبنای تحقق کامل الزامات و اصول خوشه های خلاق فرهنگی و نیز مکان یابی صحیح میسر خواهد شد. به عنوان خروجی مدل مکانی، شهرستان تهران با اختلاف بسیار بالا به عنوان اولویت اول استقرار و درون آن اراضی عباس آباد و فرودگاه قلعه مرغی به عنوان اولویت های برتر مکانی شناسایی شدند.
مقایسه عوامل مؤثر بر رفتار خرید صنایع دستی بین گردشگران داخلی و خارجی شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
صنایع دستی یکی از اقلامی است که توسط گردشگران بعنوان سوغات خریداری می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای عوامل مؤثر بر رفتار خرید صنایع دستی بین گردشگران داخلی و خارجی شهر اصفهان است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق گردشگران داخلی و خارجی شهر اصفهان می باشند. براساس فرمول کوکران، 247 گردشگر داخلی و 149 گردشگر خارجی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته است، که روایی آن توسط متخصصان بررسی و پایایی نیز با آلفای کرونباخ (0.837)تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های t تک نمونه ای، t مستقل و یومن ویتنی استفاده شد. نتایج نشان داد مهمترین عوامل مؤثر بر رفتار خرید صنایع دستی برای گردشگران داخلی، عامل کیفیت (4.22) و برای گردشگران خارجی، عامل اصالت (4.10) بوده است. بررسی تفاوت عوامل مؤثر بر رفتار خرید صنایع دستی بین گردشگران داخلی و خارجی با آزمون t مقایسه ای نشان داد در خصوص تأثیر عوامل اصالت، قیمت و منحصر به فرد بودن تفاوت معنادار نبود. در خصوص عوامل موقعیت، حمل آسان، ارزش کاربردی و نگرش برای گردشگران خارجی مهمتر بوده است. عامل کیفیت و تجربه نیز برای گردشگران داخلی مهمتر بوده است.
شناسایی و ارزیابی کانون های بومگردی در استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
افزایش تعداد گردشگران در سراسر جهان، ضرورت برنامه ریزی برای ترویج و توسعه بومگردی به منظور به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی گردشگری و به حداکثر رساندن منافع اجتماعی و اقتصادی در مقصدهای گردشگری را افزایش داده است. با توجه به ضرورت حاضر، در این مقاله به شناسایی و ارزیابی کانون های بومگردی استان گیلان پرداخته شده است. مطالعه حاضر از نوع تحلیلی است و گرداوری داده ها به روش پیمایشی از طریق پرسشنامه و مشاهدات میدانی انجام گرفته است. جامعه آماری کلیه گردشگران ورودی به استان گیلان می باشند که تعداد 384 نفر نمونه آماری از طریق فرمول کوکران جهت بررسی انتخاب شدند. همچنین نظرات 37 نفر از کارشناسان و متخصصان نیز از طریق پرسشنامه جمع اوری و تحلیل شد. جهت تحلیل داده های بدست آمده حاصل از پرسشنامه از آزمونهای آماری و روش اولویت بندی کوپراس استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد منطقه ییلاقی ماسوله و قلعه رودخان فومن درمجموع دارای سطح نسبتاً بالایی در حوزه بومگردی قرار دارند و در اولویتهای بعدی نیز آبشار شیطان کوه و بام سبز لاهیجان و غیره در اولویت دوم قرار دارند. در اولویت آخر نیز مناطق حفاظت شده مثل لوندیل، مرداب استیل و فضاهایی روستایی مانند گیلگمش، مرزدشت و غیره قرار دارند.
کسب و کارهای مسئولانه: سنجش سطح مسئولیت پذیری زیست محیطی صاحبان اقامتگاه های بوم گردی، مطالعه موردی: خراسان رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
صاحبان اقامتگاه های بوم گردی به عنوان متولیان اصلی امر گردشگری مسئولیت های زیادی در کسب و کار و ارائه خدمات منطبق با استانداردهای زیست محیطی به گردشگران دارند. بر این اساس هدف این مطالعه بررسی مسئولیت پذیری زیست محیطی صاحبان اقامتگاه های بوم گردی روستایی می باشد. بنابراین جامعه آماری در پژوهش حاضر 27 صاحب اقامتگاه بوم گردی در استان خراسان رضوی می باشد. پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام توصیفی تحلیلی است. نتایج نشان داد که بطور کلی مسئولیت پذیری زیست محیطی در بین صاحبان اقامتگاه های بوم گردی مورد مطالعه از سطح ایده آلی(بالاتر از سطح متوسط 3) برخوردار است. بر اساس نتایج t دو نمونه ای مشخص شد توجه صاحبان اقامتگاه ها به روستاییان نسبت به گردشگران بیشتر بوده است. همچنین بر طبق آزمون همبستگی مشخص شد بین مسئولیت پذیری زیست محیطی و میزان اشتغال ایجاد شده، درآمد، تعداد گردشگران و درجه اقامتگاه ارتباط معنادار وجود دارد. در نهایت در آزمون رگرسیون خطی مشخص شد که متغیرهای سن، تحصیلات و سطح درآمد صاحبان اقامتگاه های بوم گردی بر میزان مسئولیت پذیری زیست محیطی آن ها اثرگذار بوده است.
رفتار مقابله ای گردشگران در هنگام شکست خدمات: نقش شایستگی ادراک شده نیروی انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر اتخاذ رویکرد پیشگیرانه در برابر رفتارهای مقابله ای گردشگران در هنگام شکست خدمات می باشد. این تحقیق جزء پژوهش های کاربردی بوده و از نوع پژوهش های توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش گردشگران شهر بابلسر در بازه زمانی تابستان سال 1398 می باشد و داده های پژوهش از طریق نمونه گیری تصادفی نظام مند از 401 نفر جمع آوری شد. برای سنجش متغیرها از پرسش نامه های استاندارد استفاده شد و پایایی آنها با استفاده از روش آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. برای آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون مقایسه میانگین دو جامعه مستقل استفاده شد. در این مطالعه، رفتارهای مقابله ای مختلف در هنگام مواجهه با شکست خدمات که توسط گردشگران بکار می روند، مورد بررسی قرار گرفتند و مشخص شد که نوع رفتار مقابله ای مورد استفاده مشتریان، بسته به شدت ادراک آنان از شایستگی کارکنانِ ارائه دهنده خدمات متفاوت می باشد. یافته ها نشان داد که در هنگام شکست خدمات، ادراک از شایستگی کارکنان بر رفتار مقابله ای تخاصمی گردشگران تاثیر منفی و معنی داری دارد، بعبارت دیگر گروهی که ادراک بالایی از شایستگی کارکنان داشتند نسبت به گروهی که ادراک پایین تری داشتند کمتر از رفتارهای مقابله ای انتقام و اجتناب و بیشتر از استراتژی گذشت استفاده می کردند.
بررسی تاثیر رویدادهای فرهنگی بر تصویر شناختی و عاطفی مقصد گردشگری (مورد مطالعه: شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جشنواره ها را می توان ابزاری مقرون به ص رفه برای توسعه جاذبه های گردشگری و فعالیت های تفریحی در حال توسعه یک مقصد در نظر گرفت. به کارگیری فرهنگ و اجرای رویدادهای فرهنگی، همواره عاملی پیش رو در ح وزه ه ای بازاریابی گردشگری و فرهنگی یک مقصد است. در این پژوهش به بررسی مولفه های ساختاری، برند رویداد، مکان رویداد و رویداد فرهنگی بر تصویر کلی که شامل تصویر شناختی و تصویر عاطفی پرداخته شده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق در زمره ی تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش، گردشگران شهر کرج می باشد. تحلیل های آماری نیز با استفاده از نرم افزار اس، پی اس، اس و آموس انجام و در آزمون تحلیل مسیر فرضیه ها نیز از روش رگرسیونی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که مولفه های ساختاری، برند رویداد، مکان رویداد و رویداد فرهنگی بر تصویر شناختی تأثیر مثبت و معناداری دارد، همچنین مولفه های ساختاری و برند رویداد بر تصویر عاطفی تاثیرگذار است، مکان رویداد و رویداد فرهنگی بر تصویر عاطفی بی تاثیر می باشد و تصویر شناختی و تاثیر عاطفی نیز بر تصویر کلی تأثیر مثبت و معناداری دارد. تصویر عاطفی از تصویر شناختی بر تصویر کلی اثرگذارتر می باشد.
تبیین عوامل محیطی اثرگذار بر دانشگاه کارآفرین در حوزه گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از آنجایی که صنعت گردشگری یک صنعت پویاست، نیازمند کارآفرینانی است که فرصت ها و روش های خلاق را کشف و به اجرا درآورند. دانشگاه کارآفرین با بهره گیری از پتانسیل های موجود در دانشگاه به بهتر سازی و رشد کارآفرینی می پردازد و موجبات رشد و توسعه صنعت گردشگری را پدید می آورد. هدف تحقیق حاضر تبیین روابط ساختاری عوامل محیطی اثرگذار بر دانشگاه کارآفرین در حوزه گردشگری با رویکرد بلوغ روانشناختی کارکنان مراکز علمی کاربردی استان مازندران می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی و از نوع هدف در زمره تحقیقات کاربردی بوده و از آزمون معادلات ساختاری به وسیله نرم افزار لیزرل استفاده گردید. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه است بوده که در برگیرنده عوامل محیطی اثرگذار بر دانشگاه کارآفرین فعال در حوزه گردشگری با رویکرد بلوغ روانشناختی کارکنان مراکز علمی کاربردی استان مازندران است. جامعه آماری مورد مطالعه کلیه کارکنان مراکز علمی کاربردی استان مازندران است که تعداد 357 نفر بر اساس جدول مورگان به عنوان نمونه تعیین گردید و ازین تعداد 353 نفر با محقق همکاری نموده اند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داده است اولویت اثرگذاری متغیرها نیز عبارتند از: زیرساخت؛ عوامل اقتصادی کلان؛ ارزش ها و نگرش های اجتماعی و نهایتا؛ کیفیت مدیریت دولتی.
طراحی مدل پنجره فرصت کارآفرینانه در توریسم فرهنگی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
گردشگری یکی از پویاترین فعالیت های اقتصادی عصر حاضر است که در توسعه پایدار نقش مهمی دارد. گردشگری فرهنگی یکی از انواع گردشگری است که طیف وسیعی از گردشگران را در بر می گیرد و به دلیل نقش مهم آن در حفظ فرهنگ و تاریخ اجتماعات مختلف شایسته توجه ویژه ای است. هدف از انجام تحقیق حاضر طراحی مدل پنجره فرصت کارآفرینانه در گردشگری فرهنگی ایران می باشد. روش تحقیق مورد استفاده آمیخته اکتشافی است که در بخش کیفی از استراتژی نظریه برخاسته از داده ها و در بخش کمی از روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق خبرگان و در بخش کمی کارشناسان دفاتر گردشگری و حوزه کارآفرینی می باشند. ابزار تحقیق مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته بوده است. موضوع اتکاپذیری تحقیق توسط محقق رعایت شده و برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. روش آماری در مرحله کمی مدل یابی معادلات ساختاری بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که عوامل اصلی مدل شامل عوامل علی، بسترساز، مداخله گر، راهبردها و پیامدها با ابعاد خاص خود هستند.
نقش فضاهای مجازی در آشنایی و تصویر ذهنی گردشگران خارجی در سفر به ایران (مطالعه موردی: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این تحقیق نقش فضاهای مجازی در آشنایی و تصویر ذهنی گردشگران خارجی در سفر به ایران می باشد. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه جمع آوری اطلاعات توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری در این تحقیق گردشگران خارجی هستند که از ایران بازدید می کنند. به روش نمونه گیری در دسترس نمونه ای مشتمل بر 200 نفر از این افراد در نظر گرفته شد و پرسشنامه استاندارد منگ و چوی (2016)، بین این افراد توزیع گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و PLS استفاده شد. نتایج نشان داد که وب گردی و استفاده از شبکه های اجتماعی بر ارزیابی احساسی تأثیر معناداری دارد. همچنین نتایج تحقیق نشان داد استفاده از شبکه های اجتماعی و ارزیابی احساسی بر تصویر ذهنی گردشگران خارجی تأثیر دارد ولی وب گردی بر تصویر ذهنی گردشگران خارجی تأثیرگذار نمی باشد. در این تحقیق به بررسی نقش فضاهای مجازی در آشنایی و تصویر ذهنی گردشگران خارجی در سفر به شهر تهران پرداخته می شود، تا این پژوهش بتواند راهکارهایی را به منظور جذب گردشگران خارجی داشته باشد.
ارزیابی عوامل موثر در بهبود رقابت پذیری در صنعت گردشگردی ایران با استفاده از رویکرد MCDM هیبریدی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ضرورت توجه به توان رقابتی مقاصد گردشگری معلول فضای رقابتی به وجودآمده در صنعت گردشگردی بین المللی است. هدف اصلی بسیاری از مقاصد گردشگردی دنیا، افزایش توان رقابتی است که منجر به حفظ و افزایش سهم بازار می شود. از اینرو پژوهش حاضر سعی کرده با استناد به تئوریهای نوین رقابت-پذیری در صنعت گردشگردی ایران با استفاده از رویکرد MCDM هیبریدی، به ارزیابی عوامل موثر در بهبود رقابت پذیری در این صنعت و ارائه راهکارهای مناسب برای آن می پردازد. با توجه به تعدد معیارهای ارزیابی کمی و ماهیت فازی بودن معیارهای کیفی، لذا در این پژوهش، به منظور ارزیابی و انتخاب راهکارهای مناسب از یک رویکرد ترکیبی MCDM هیبریدی مبتنی بر فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی و ویکور فازی استفاده شده است. نمونه آمای پژوهش را 15 نفر از خبرگان و متخصصان مرتبط با صنعت توریسم ایران تشکیل داده اند. بر اساس مطالعات صورت گرفته، معیارهای اصلی در این تحقیق چارچوب قانونی، محیط کسب و کار و زیرساخت و منابع انسانی و فرهنگی می باشند که هر یک به نوبه خود شامل زیرمعیارهایی می باشند. نتایج این تحقیق نشان دهنده آن است که در بین عوامل موثر بر بهبود رقابت پذیری، افزایش کیفیت مقاصد گردشگریبالاترین اولویت را داشته است.