برنامه ریزی و توسعه گردشگری

سازمان های خدماتی نظیر هتل ها دستیابی به کارایی و سودآوری را در ارائه ی خدمات مناسب و مطلوب به مشتریان دنبال می کنند. در این میان آنهایی موفق هستند که بتوانند با خلاقیت و نوآوری، فرصت های جدید ایجاد و از فرصت های موجود به شکل نوآورانه بهره برداری نمایند. یکی از راه های دستیابی به نوآوری در خدمات بهره گیری از دیدگاه مشتری از طریق دریافت ایده ها، انتقادها، پیشنهادها و حتی شکایات و گلایه ها است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی نقش مشتریان در نوآوری در هتل ها به بررسی تاثیر انواع مشتری (شامل مشتری عادی، راضی، ناراضی، مقایسه گر و منتقد) در نوآوری ارائه خدمات می پردازد. روش تحقیق توصیفی- همبستگی و روش گردآوری داده ها پرسش نامه بوده و از پرسش نامه های استاندارد دوورگر برای بررسی نوع شناسی مشتریان و از پرسش نامه های استاندارد کامینگس و پارامیتا برای سنجش نوآوری استفاده شد. جامعه آماری کارکنان و مدیران هتل های اردبیل به تعداد 130 نفر بود. از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد هر پنج نوع مشتری در نوآوری هتل نقش مثبت و معنی داری داشته و در این میان نقش مشتریان ناراضی بیشتر است. بر اساس یافته های تحقیق پیشنهادهایی برای استفاده از نظر مشتریان بویژه مشتریان ناراضی از طریق صندوق پیشنهادات و انتقادات، استقبال از درخواست های آنها، استفاده از پرسش نامه حضوری و تعقیبی و همچنین کسب اطلاع از تقاضاها و نیازهای آنها برای اصلاح در خدمات و نوآوری در هتل ها ارائه گردد.

با روند رو به رشد جهانی شدن و پررنگ تر شدن روابط بین المللی، روابط بین فردی با پیشینه های فرهنگی متفاوت بیش از پیش اهمیت پیدا می کند. لذا این پژوهش جهت بررسی رابطه هوش فرهنگی و هوش عاطفی راهنمایان تورهای خروجی شهر تهران، از طریق پرسشنامه به مطالعه ی 330 راهنمای تور خروجی پرداخته است. برای این منظور به توزیع پرسشنامه ی هوش فرهنگی و هوش عاطفی در میان جامعه ی مورد پژوهش پرداخته شده است. جهت بررسی رابطه هوش فرهنگی و هوش عاطفی از آزمون تحلیل همبسنگی استفاده شده است و روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که هوش فرهنگی راهنمایان تورها در سطح اطمینان 99 درصد تأثیر مثبت و معناداری بر میزان هوش عاطفی آنان دارد. همچنین آزمون فرضیه با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری بیانگر وجود رابطه علی میان هوش فرهنگی و هوش عاطفی در بین راهنمایان تورها می باشد و 31 درصد از نوسانات هوش عاطفی راهنمایان تور ها را می توان صرفاً با استفاده از متغیر هوش فرهنگی تبیین کرد. بنابراین با بهبود هوش فرهنگی راهنمایان تور ها، هوش عاطفی آنان افزایش می یابد. راهنمایی که از این دو مولفه هوشی بهره مند است، به عنوان نماینده گروه گردشگرانی که به یک مقصد می روند، می تواند به بهبود ارتباط میان گردشگران و جامعه ی میزبان کمک کند.

گردشگری بخش عمده ای از اقتصاد جهانی را تشکیل می دهد و یکی از بزرگ ترین صنایع جهان به حساب می آید. از مهم ترین عواملی که می تواند موجب رشد و توسعه ی گردشگری بین المللی و داخلی شود اقامتگاه ها و هتل ها جهت اسکان مسافرین می باشد. استفاده از بازاریابی نوین در این راه می تواند کمک شایانی به پیشرفت و توسعه ی صنعت هتل داری کند. بازاریابی حسی نوعی از بازاریابی است که نقش به سزایی در رضایت مشتریان دارد زیرا راه دستیابی به موفقیت را تا حد زیادی از میان احساسات و عواطف می داند، مسیری که در آن بسیاری از مشتریان از ارزیابی صرف ویژگی ها و خصوصیات کاربردی محصول پا را فراتر نهاده و می خواهند به محصول به عنوان یک تجربه بنگرند. این پژوهش به دنبال تعیین تاثیر بازاریابی حسی و مؤلفه های آن در بهبود رضایت مشتریان هتل ها است. در این مقاله ابتدا زیر مؤلفه های بازاریابی حسی شناسایی شده و سپس به کمک پرسشنامه ای محقق ساخته، میزان رضایت گردشگران از هریک از مؤلفه های حسی در هتل های مورد مطالعه مورد سنجش قرار گرفته است. سپس تاثیر بازاریابی حسی در بهبود رضایت مشتریان هتل ها بررسی شده است. جامعه ی آماری در پژوهش حاضر کلیه هتل های چهار و پنج ستاره ی شهر اصفهان هستند، حجم نمونه نیز به روش کوکران 120 نفر به دست آمده است. در نهایت جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و به منظور آزمون فرضیه های پژوهش و تعیین تأثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته از آمار استنباطی (مدل سازی معادلات ساختاری) استفاده شده است. نرم افزار کامپیوتری مورد استفاده نیز SPSS 20 و Amos 20 بوده است. یافته ها حاکی از این موضوع بود که متناسب بودن ویژگی هتل های مورد مطالعه با ذائقه ی حسی گردشگر تاثیر مستقیمی بر رضایت وی دارد و رضایت گردشگر خود بر نیات رفتاری گردشگر و بازگشت مجدد وی به هتل تاثیر گذار است.

صنعت هتلداری از مهم ترین عوامل توسعه ی گردشگری است و اولین دغدغه ی گردشگران در ورود به مناطق گردشگری یافتن هتل مناسب برای اقامت است. از این رو توجه به مدیریت مناسب هتل ها امری ضروری است. هدف این پژوهش شناخت اثر مدیریت ارتباط با مشتری بر ارزش طول عمر مشتری با تبیین نقش میانجی کیفیت رابطه در صنعت هتلداری است. روش مورد استفاده در این تحقیق توصیفی – همبستگی است که برای تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. جامعه ی آماری تحقیق شامل مشتریان هتل های واقع در شهرایلام است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و فرمول نمونه گیری کوکران برای جوامع نامحدود، حجم نمونه به تعداد 348 نفر انتخاب گردیده است. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه استاندارد بوده که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 90 درصد به دست آمده است. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار لیزرل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته که نتایج حاکی از آن است مدیریت ارتباط با مشتری بر کیفیت رابطه تاثیر مثبت و معناداری داشته و همچنین کیفیت رابطه بر ارزش طول عمر مشتری و ابعاد آن(میزان استفاده از خدمات، وفاداری، تبلیغات و تمایل به مراجعه ی مجدد) تاثیر مثبت و معناداری دارد.

گردشگری پزشکی مدرن، محصول شهروندان کشورهای پیشرفته است. کسانی که به دلایل مشخص از جمله هزینه ی بالای خدمات بهداشتی- درمانی، طولانی شدن فرآیند معالجات و ... نمی توانند از خدمات پزشکی در کشور خودشان استفاده کنند؛ در نتیجه، این موضوع منجر به افزایش تقاضا برای این نوع خدمات در کشورهای در حال توسعه می شود. از این رو، برای انتخاب یک کشور به عنوان مقصد گردشگری پزشکی از سوی بیماران، عوامل مختلف داخلی و خارجی نقش دارند با مطالعه تجربیات جهانی مشخص گردید که در بدو امر، هزینه ی خدمات پزشکی در تعیین مقاصد گردشگری پزشکی عامل تعیین کننده بود. ولی با فراگیر شدن و رقابت فشرده بین کشورهای مقصد گردشگری پزشکی، عامل کیفیت به عنوان عامل تعیین کننده، جانشین هزینه ی d خدمات پزشکی شده است. این تحقیق با هدف ارزیابی و اولویت بندی عوامل داخلی موثر بر جذب گردشگران پزشکی در ایران انجام یافته است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا عوامل موثر داخلی، بر جذب گردشگران پزشکی با استفاده از مطالعات اسنادی، انتخاب گردید؛ که شامل چهار معیار اصلی و 15 زیرمعیار بودند. سپس برای ارزیابی و اولویت بندی معیارها و زیرمعیارها، روش تحلیل سلسله مراتبی (A.H.P) به عنوان روش ارزیابی انتخاب گردید. معیارها و زیرمعیارهای مورد بررسی در قالب پرسشنامه خبرگان طراحی و به 30 نفر از متخصصین دانشگاهی در حوزه گردشگری و گردشگری پزشکی، پزشکان و مدیران بیمارستانی و خدمات مرتبط با گردشگری پزشکی برای اعلام نظر کارشناسی، ارائه گردید و در نهایت پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار Expert Choice مورد تحلیل قرار گرفت. براساس نتایج تحقیق، از بین چهار معیار اصلی، معیار منابع پزشکی با وزن 609/0 و از بین 15 زیر معیار مورد بررسی، زیرمعیار تجهیزات پزشکی با وزن 347/0 بیشترین امتیاز را به خود اختصاص دادند.

در عصر حاضر، گردشگری بیش از هر چیز نوعی مصرف محیط زیست تلقی می شود. با توجه به این که بخش قابل توجه ای از این مصرف توسط گردشگران صورت می گیرد، می توان گفت که گردشگران نقش حائز اهمیتی در توسعه ی گردشگری پایدار و یا نابودی آن دارند. هدف از این تحقیق، بررسی جامعه شناختی رفتار گردشگران نسبت به محیط زیست در پارک جنگلی نور می باشد. چارچوب نظری تحقیق را مدل چندگانه: مدل انگیزه، توانایی، فرصت و مدل رفتار محیط زیستی شکل داده است. تحقیق حاضر با استفاده از روش پیمایش انجام شده و جامعه ی آماری آن را کلیه گردشگرانی را تشکیل می دهند که در مرداد سال 1393 از پارک جنگلی نور بازدید کردند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، تعداد 300 پرسشنامه توسط گردشگران تکمیل گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS پردازش و با استفاده از آماره های توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین سن گردشگران، محل سکونت  و رفتارهای محیط زیستی رابطه معناداری وجود ندارد. در مقابل، یافته های تحقیق نشان داد که بین جنسیت و سطح تحصیلات و رفتارهای محیط زیستی رابطه مثبت وجود دارد. هم چنین یافته ها نشان داد که در بین رفتارهای محیط زیستی گردشگران و متغیرهای مستقل(فشارهای هنجاری، فرصت، دانش محیط زیستی، ارزش زیست محیطی، پارادایم نوین بوم شناختی، توانایی، انگیزه) رابطه معناداری وجود دارد.

گردشگری در آرامستان ها، یکی از اشکال خاص و خرد از گردشگری فرهنگی بوده و بنابر مکان مورد بازدید و یا انگیزه ی گردشگر می تواند با اشکال دیگری از گردشگری نظیر گردشگری جنگ، شجره نامه، حزن و اندوه، و در مواردی خاص مانند تخت فولاد، گردشگری مذهبی و معنوی همپوشانی داشته باشد. این آرامستان، به عنوان یکی از قدیمی ترین و مقدس ترین آرامستان های اصفهان و جهان اسلام،  قابلیت های زیادی در حوزه ی گردشگری دارد؛ از جمله می توان به فضای معنوی و کثرت مشاهیر مدفون در آن، تاریخی بودن و قدمت مکان، مکانی برای یافتن ریشه ها، مکانی برای انجام مطالعات تاریخی، فرهنگی، هنری و جامعه شناختی، تنوع سبک های معماری آرامگاهی و وجود سایر اشکال هنری مانند خط، نقاشی، حجاری و ... اشاره کرد. این پژوهش با هدف شناسایی مخاطبان بالقوه و بالفعل مجموعه و نیز طراحی سناریوهای احتمالی به منظور توسعه ی گردشگری در آن و انتخاب برترین سناریو برای دستیابی به این مهم انجام پذیرفته است. این پژوهش علاوه بر مطالعات اسنادی، از مطالعات میدانی با کمک مشاهده، مصاحبه با کارشناسان و خبرگان مرتبط و نیز تکمیل پرسشنامه نزد گردشگران بالقوه و بالفعل مجموعه و گروه خبرگان بهره برده است. مطالعه ی وضع موجود به طراحی چهار سناریو در طول پژوهش منجر گردید: سناریوی اول: ادامه ی رویه ی فعلی، سناریوی دوم: تاکید بر توسعه و بهبود زیرساخت های فیزیکی و انسانی، سناریوی سوم: تاکید بر توسعه ی و بهبود برنامه های بازاریابی با تاکید بر انتخاب بازار هدف و جذب گردشگر، و سناریوی چهارم: تعریف فعالیت های جدید و ایجاد تنوع در عرضه مجموعه به گردشگران. در نهایت، گرچه از نظر خبرگان هر چهار سناریو حائز اهمیت است اما سناریوی دوم به عنوان سناریوی برتر انتخاب و راه کارهای مناسب جهت توسعه ی گردشگری در مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد پیشنهاد شده است.

در طی دهه های گذشته بهبود معیشت پایدار مردم روستایی مورد توجه زیادی قرار گرفته و به عنوان یکی از اهداف اصلی توسعه ی پایدار روستایی مطرح بوده است. یکی از رهیافت های اصلی برای بهبود معیشت روستایی توسعه ی گردشگری روستایی است. بنابراین هدف این تحقیق بررسی تأثیر گردشگری بر معیشت پایدار روستایی در استان گلستان است. طرح تحقیق حاضر شبه آزمایشی با مقایسه ی دو گروه روستاهای گردشگری و غیرگردشگری است، که بر مبنای راهبرد پیمایشی به انجام رسیده است. از ابزار پرسشنامه و روش مصاحبه برای جمع آوری داده های مورد نیاز استفاده شده است. 170 نفر سرپرست خانوار از روستاهای گردشگری و 130 سرپرست خانوار از روستاهای غیر گردشگری به عنوان نمونه به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. نتایج آزمون t تک نمونه ای نشان داد که سرمایه های معیشتی 5 گانه در دو گروه روستاها کمتر از حد متوسط و در وضعیت نامناسب بود. نتایج آزمون t مستقل نشان داد که میانگین سرمایه های فیزیکی، مالی و کل سرمایه ها در روستاهای گردشگری از روستاهای غیرگردشگری بیشتر است. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان داد که در روستاهای گردشگری فعالیت هایی مانند «فروش تولیدات لبنی محلی»، «فروش لباس محلی»، «زراعت»، به ترتیب راهبرد معیشتی اهمیت بیشتری داشته است. در حالی که در روستاهای گروه دوم، به ترتیب فعالیت های زراعت، کارگری، دامداری، اهمیت بیشتری داشته است. نتایج آزمون کای اسکویر نشان داد که مهم ترین زمینه آسیب پذیری در هر دو گروه روستاهای گردشگری و غیرگردشگری، فصلی بودن تغییرات است که معیشت روستاییان را با ناامنی بودن مواجه کرده است. همچنین نتایج آزمونt  تک نمونه ای برای ارزیابی پیامدهای معیشتی گردشگری نشان داد که به جزء پیامدهای زیست محیطی، وضعیت سایر پیامد های گردشگری، مناسب است.

با توجه به آنکه نقش ساکنین محلی در تصمیم گیریهای مربوط به توسعه ی گردشگری کلیدی است. از این رو قدرت تأثیر گذار ساکنین و تبلور آن به صورت همکاری و استقبال از گردشگران، در جهت موفقیت و پایداری توسعه ی گردشگری امری ضروری است. هدف این تحقیق، شناخت میزان حمایت ساکنان روستاهای مناطق جنگلی دهستان سجادرود از توسعه ی گردشگری و تبیین عوامل موثر بر سطح حمایت است. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی مبتنی بر پیمایش است. داده های مربوط به هر یک از متغیرها از طریق پرسشنامه و مصاحبه، جمع آوری شده است. جامعه ی آماری این تحقیق، 1885 سرپرست خانوار می باشد و از این تعداد، 250 نفر از سرپرستان خانوارها به عنوان جامعه ی نمونه در نظرگرفته شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و آزمون های آماری استنباطی از قبیل آزمون همبستگی پیرسون، کرامر و اسپیرمن و مدل رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان می دهد ساکنین روستاهای مناطق جنگلی در حد بالایی از توسعه ی گردشگری حمایت می کنند. در این رابطه سطح حمایت ساکنین از توسعه ی گردشگری با متغیرهای نظیر سن و نوع شغل رابطه معناداری دارد. علاوه برآن، نگرش ساکنین از اثرات و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی تاثیر مستقیم (مثبت) و معنادار و نگرش ساکنین از اثرات و پیامدهای زیست محیطی تاثیر معکوس (منفی) و معنادار برسطح حمایت نسبت به  توسعه ی گردشگری در روستاهای مناطق جنگلی داشته است. همچنین در بین مولفه ها، بیشترین تاثیر برحمایت ساکنین، مربوط به نگرش ساکنین از اثرات و پیامدهای اقتصادی بوده است.

گردشگری فیلم از دهه 1990 مورد توجه قرار گرفته است و برخی کشورها فعالانه در ترویج آن تلاش کرده اند. هدف این مقاله اولویت بندی فعالیت های بازاریابی گردشگری فیلم است. بدین منظور از مدل فرصت های بازاریابی گردشگری فیلم هادسون و ریچی استفاده شده است. در این پژوهش که از نوع تحقیقات توصیفی پیمایشی است جامعه آماری تهیه کنندگان فیلم و سریال شهر تهران و ابزار سنجش، پرسشنامه است که به روش نمونه گیری قضاوتی و گلوله برفی توزیع شده است. از ۸۰ پرسشنامه توزیع شده، ۴۷ عدد مؤثر بوده است؛ داده ها با نرم افزار SPSS تحلیل شده است. طبق نتایج آزمون تی تک گروهی، همه مولفه ها از سطح اهمیت بسیار زیادی برخوردارند و نتیجه اولویت بندی مولفه ها با استفاده از آزمون فریدمن حاکی از آن است که استفاده کردن از تأثیر فیلم اولویت نخست را داراست. اطلاع رسانی به عموم با استفاده از رسانه، تشویق استودیوها/شرکت های فیلمسازی برای ساختن فیلم در لوکیشن، و ترویج لوکیشن فیلم به ترتیب در اولویت های بعدی هستند. شاخص های هر یک از این مولفه ها نیز اولویت بندی شده است.