برنامه ریزی و توسعه گردشگری

زمینه و هدف: شناخت و ارزیابی عملکرد تجاری هتل ها هدف اصلی این پژوهش است. برای ادامه رقابت در بازارهای در حال تغییر امروزی، هتل ها باید فرهنگ نوآورانه ایجاد کنند و مشارکت در رفتار نوآورانه را تحریک نماید تا بتوانند تقاضای بی ثباتی محیط را برآورده کنند.روش شناسی: این پژوهش به منظور ارائه مدل ارزیابی عملکرد تجاری هتل های گردشگرپذیر براساس فرهنگ نوآورانه با نقش میانجی جهت گیری بازار انجام شده است. از نظر روش، توصیفی-پیمایشی نوع همبستگی با ماهیت کاربردی و از لحاظ زمانی مقطعی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه هتل های گردشگرپذیر اصفهان است. با سرشماری تعداد 45 هتل به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه استاندارد بود. برای اندازه گیری روایی از روش محتوایی و برای تعیین پایایی آلفای کرونباخ محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای Spss26 و Amos24 انجام شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد در هتل های گردشگرپذیر اصفهان فرهنگ نوآورانه بر جهت گیری بازار و بازاریابی داخلی تاثیر دارد؛ فرهنگ نوآورانه، جهت گیری بازار و بازاریابی داخلی بر عملکرد تجاری تاثیر دارد. همچنین جهت گیری بازار و بازاریابی داخلی در رابطه بین فرهنگ نوآورانه و عملکرد تجاری نقش میانجی کامل دارد. نتیجه گیری و پیشنهادات: با توجه به نتایج سهم کم صنعت هتلداری را می توان از طریق نوآوری در خدمات، که یکی از عناصر اصلی با توانایی افزایش عملکرد تجاری در صنعت هتل است، تأمین کرد.نوآوری و اصالت: این پژوهش برای اولین بار اقدام به ورود فرهنگ نوآورانه به عنوان متغیر واسط در ارزیابی عملکرد هت لهای گردشگرپذیر شهر اصفهان نموده است.

زمینه و هدف: گردشگری از صنایعی است که فعالیت های آن تا حد زیادی بر اقتصاد کشورهای مختلف تأثیر می گذارد و در این راستا شناسایی عوامل موثر بر توسعه گردشگری حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر به دلیل پتانسیل بالقوه ای که مثلث طلایی گردشگری اصفهان، فارس و یزد جهت توسعه گردشگری دارد، به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است تا با رویکرد آینده پژوهی، شاخص های کلیدی موثر بر توسعه گردشگری آن شناسایی گردند.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی است که با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه و پرسشنامه با خبرگان و حرفه مندان آشنا با موضوعات گردشگری و آینده پژوهی و به کمک نرم افزار میک مک انجام گرفته است. بدین منظور در ابتدا 33 عامل اولیه موثر بر توسعه گردشگری با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان شناسایی شدند و سپس با تشکیل ماتریس اثرات متقاطع و بهره گیری از نظرات پرسش شوندگان و با استفاده از نرم افزار میک مک، پیشران های کلیدی موثر بر توسعه گردشگری شناسایی شدند. پرسش شوندگان به صورت هدفمند انتخاب شدند و در نمونه «14» اشباع نظری شکل گرفت.یافته ها: یافته های پژوهش بیانگر آن است که 11 عامل «سیاست های کلان دولت»، «تعامل دستگاه ها»، «شیوه مدیریت استان»، «مدیریت تخصصی»، «برندسازی و ایجاد انگیزه سفر»، «جاذبه های طبیعی»، «آثار تاریخی و میراث فرهنگی»، «صنایع دستی و بومی»، «فرهنگ گردشگرپذیری»، «زیرساخت های حمل و نقل» و «زیرساخت ها و خدمات گردشگری» پیشران های کلیدی موثر بر توسعه گردشگری در سه استان مثلث طلایی گردشگری هستند.نتیجه گیری: نتیجه پژوهش بیان می کند که می توان پیشران های مذکور را به دو دسته «سازمانی و مدیریتی» و «برندسازی» تقسیم کرد و برنامه ریزی جهت توسعه و بهبود عملکرد آنها می تواند سهم قابل توجهی در توسعه گردشگری این سه استان داشته باشد.نوآوری و اصالت: با توجه به تفاهم نامه طرح مثلث طلایی گردشگری میان استان های اصفهان، فارس و یزد و عدم بررسی پیشران های موثر بر توسعه گردشگری این سه استان در پژوهش های پیشین، از این حیث، پژوهش حاضر دارای نوآوری است که با مصاحبه با صاحب نظران مرتبط با موضوع، اصالت یافته است. 

زمینه و هدف: این پژوهش به دنبال شناسایی استراتژی های توسعه گردشگری کشاورزی در استان گلستان است.روش شناسی: برای این منظور ماتریس SWOT با 19 ضعف، 12 قوت، 14 تهدید و 15 فرصت توسط چهل نفر از خبرگان سازمان های ذی ربط کمی شد. با توجه به ارزیابی نتایج، استراتژی بهینه استان برای توسعه گردشگری کشاورزی  استراتژی «محافظه کارانه» خواهد بود. برای تأمین این هدف، هشت استراتژی برای توسعه گردشگری کشاورزی در استان گلستان طراحی شد. در ادامه نگرش سازمان های تصمیم گیر در توسعه اگریتوریسم در برابر استراتژی های شناسایی شده در مرحله قبل، براساس تحلیل مکتور MACTOR  شناسایی و ارزیابی شد.یافته ها: نتایج نشان از آن دارد که هیچ کدام از نهادها، مخالفتی با اجرای هشت استراتژی های شناسایی شده ندارند اما با توجه به نظر سازمان ها اولویت اول با اجرای استراتژی «شفاف سازی قوانین و مقررات با ایجاد پنجره واحد صدور مجوز و کاهش دیوانسالاری و بوروکراسی اداری برای تاسیس کسب وکارهای گردشگری کشاورزی» بوده است.نتیجه گیری و پیشنهادات: علاوه بر این نتایج نشان از آن دارد که پایین ترین درجه همگرایی بین نظرات سازمان ها مربوط به جهاد کشاورزی با نیروی انتظامی، محیط زیست با نیروی انتظامی، و میراث فرهنگی و گردشگری با نیروی انتظامی است. همچنین ارزیابی میزان همگرایی استراتژی ها با یکدیگر نشان داد که درجه همگرایی متفاوت بین استراتژی ها مختلف وجود داشته است.نوآوری و اصالت: شناسایی استراتژی های توسعه گردشگری کشاورزی برای استان گلستان و همچنین تحلیل نقش نهادهای تصمیم گیر در اجرای این استراتژی ها.

زمینه و هدف: توسعه پایدار گردشگری خلاق که نسل سوم گردشگری و متناسب با نیاز گردشگران کنونی است، سیستمی بسیار پیچیده و پویا است. یعنی عوامل زیادی در آن دخیل هستند که از یکدیگر تأثیر پذیرفته و بر یکدیگر تأثیر می گذارند و روابط آنها به صورت خطی نیست که بتوان به راحتی در مورد آن تصمیم گیری و برنامه ریزی کرد. همچنین هر یک از عوامل دخیل در این سیستم، هدف و مدیریت متفاوتی دارند. این می تواند منجر به همپوشانی و حتی درگیری بین ذینفعان شود. از سوی دیگر، در گذر زمان این سیستم بسیار دستخوش تغییر و تحول می شود و ایستا نیست. بنابراین هدف پژوهش حاضر این است که روشن کند چه عوامل مهمی در توسعه پایدار گردشگری خلاق تأثیر می گذارد و چه استراتژی هایی باید در راستای توسعه پایدار این نوع جدید از گردشگری مورد استفاده قرار گیرد.روش شناسی: به منظور این هدف از روش پویایی شناسی سیستم استفاده شده است.یافته ها: کلیه عوامل دخیل شامل ابعاد پایداری و همچنین ابعاد گردشگری خلاق، در قالب نمودار علت و معلولی (CLD) ترسیم شده که حلقه های مختلفی شکل گرفته اند و سپس نمودار انباشت – جریان (SFD) مربوط به آن نیز ارائه شده است و این مدل به عنوان مبنایی برای مدیریت و برنامه ریزی به منظور توسعه پایدار گردشگری خلاق مورد استفاده قرار می گیرد.نتیجه گیری و پیشنهادات: در توسعه ی گردشگری خلاق، هدف اصلی افزایش تعداد گردشگران وفادار است ولی باید به اهداف پایداری نیز توجه کرد تا ارزش بازدیدها هم برای گردشگران و هم برای جامعه محلی و ارائه دهندگان خدمات افزایش یابد.نوآوری و اصالت: پژوهش حاضر با به کارگیری رویکرد پویایی شناسی سیستم به منظور توسعه پایدار گردشگری خلاق و نگاه دوجانبه و همزمان به مفاهیم گردشگری خلاق و مفاهیم توسعه پایدار گردشگری، در پژوهش های صنعت گردشگری نوآوری و اصالت داشته و ارزش افزایی نموده است.

زمینه و هدف: بازاریابی مقصد تنها راهی برای مطلع کردن گردشگران درباره مقصد نیست بلکه با ایجاد تصویر مثبت در ذهن گردشگران زمینه وفاداری و در نهایت ارتقای رقابت پذیری مقصد را فراهم می کند. در این میان ارتباط احساسی و نگرشی بین گردشگر - مقصد نقش کلیدی را ایفا می کند. این تحقیق به بررسی رابطه بین تصویر مقصد و ارتباط گردشگر با مقصد و وفاداری پرداخته و برای این منظور ارتباط گردشگر با مقصد را با سه بعد اعتماد، وابستگی، رضایت در نظر گرفته شده است.روش شناسی: تحقیق پیش رو به لحاظ هدف کاریردی و از حیث روش توصیفی است؛ گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی و مبتنی بر ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. داده ها از 212 گردشگر استان گلستان حاصل شده است و در تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار SPSS و LISREL8.8 استفاده شده است.یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل فرضیه ها نشان می دهد که تصویر مقصد به صورت مثبتی با رضایت گردشگر در ارتباط است؛ تصویر مقصد عامل مهمی در رضایتمندی گردشگر است و اگر گردشگران تصویر ذهنی بالاتری از مقصد داشته باشند رضایت بیشتری از آن مکان خواهند داشت. تصویر مقصد از طریق رضایت بر وفاداری گردشگر تأثیر مثبت دارد و در نهایت می توان گفت رضایت و تصویر مقصد هر دو متغیرهایی هستند که می توانند به نیات رفتاری منجر شوند. با توجه به تحلیل آماری انجام گرفته شده، نتیجه به دست آمده بیانگر رابطه مثبت و معنادار تصویر مقصد با اعتماد است ولی اعتماد بر وفاداری تأثیری ندارد. همچنین نتایج نشان می دهد که تصویر مقصد به صورت مثبتی با وابستگی به مقصد در ارتباط است و بین وابستگی به مقصد و وفاداری، رابطه معناداری وجود دارد.نتیجه گیری و پیشنهادات: هم تصویر مقصد و هم وفاداری گردشگر به عنوان عناصر حیاتی در دستیابی به رقابت برای مقاصد گردشگری شناخته شده اند. همچنین تصویر مقصد بر وفاداری نگرشی و رفتاری تأثیر دارد؛ به عبارت دیگر، هر چه یک گردشگر از ویژگی های شناختی، عاطفی و کلی مقصد ارزیابی مثبت تری داشته باشد، وفاداری او به مقصد در هر دو سطح نگرشی و رفتاری بالاتر خواهد بود. این مطالعه همچنین تأیید می کند که وابستگی به یک مقصد گردشگری نتیجه ادراک شناختی و ارزیابی عاطفی گردشگر از مقصد است.نوآوری و اصالت: نوآوری و اصالت این مطالعه در ارائه شواهد نظری و تجربی در رابطه با تأثیر تصویر مقصد در دو بعد رفتار شناختی و عاطفی با استفاده از تئوری نگرش باگزی است که در ادبیات قبلی گردشگری به ندرت مورد بررسی قرار گرفته است.

زمینه و هدف: :مروزه گردشگری را به عنوان شکلی از مصرف فراغتی مدنظر قرار می دهند.در واقع مهمترین بخش گردشگری را می توان مقوله مصرف در نظر گرفت.اما آنچه که از اهمیت برخوردار است مصرف مسئولانه در همه حوزه ها از جمله حوزه گردشگری می باشد.با توجه به اهمیت فرهنگ در حوزه گردشگری در این تحقیق به بررسی تاثیر سرمایه فرهنگی بر مصرف مسئولانه در میان گردشگران پرداخته شد.چارچوب نظری دراین تحقیق نظریه بوردیو می باشد.روش شناسی: روش تحقیق پیمایش و جامعه آماری تحقیق گردشگران استان مازندران بوده که با روش نمونه گیری چند مرحله ای اطلاعات تحقیق از 385 نفر از گردشگران گردآوری شده است.ابزار گردآوری داده نیز پرسشنامه بوده است.فرضیات تحقیق با نرم افزار spss مورد آزمون قرار گرفته اند.یافته ها: نتایج تحقیق بیانگر تاثیر مثبت ابعاد سرمایه فرهنگی(سرمایه فرهنگی عینی،ذهنی و نهادی) بر مصرف مسئولانه گردشگران می باشد.همچنین سازه کل سرمایه فرهنگی با ضریب تاثیر  Beta= 0/56 بر مصرف مسئولانه گردشگران تاثیر مثبت داشته است.هرچه شاخصه های فرهنگی در میان گردشگران قوی تر باشد مصرف آنها در میدان گردشگری مسئولانه تر خواهد بود.ضریب تعین نیز 0/32 می باشدنتیجه گیری و پیشنهادات: سبک زندگی امروزی که با مقوله مصرف نمایان می شود تحت تاثیر جدی مشخصات فرهنگی افراد در جامعه قرار دارد.از اینرو ضروری است بخصوص در حوزه گردشگری سیاستگذاری موثری در ارتقای فرهنگ گردشگران صورت گیرد.نوآوری و اصالت: تحلیل مصرف مسئولانه گردشگران از منظر سرمایه فرهنگی رویکردی جدید در مطالعات حوزه مصرف در میان گردشگران می باشد که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفت.

زمینه و هدف: توزیع نامتوازن پتانسیل های فضایی گردشگری شهری مشهد میان کنشگران و عدم مشارکت بهینه شهروندان در پروژه های گردشگری بر توزیع فضایی خدمات گردشگری شهر مشهد تاثیرگذاشته است. اولین هدف پژوهش حاضر تبیین اثرات ناشی از توزیع نامتوازن منافع میان کنشگران بر توزیع فضایی خدمات گردشگری شهری است. دومین هدف شناسایی عوامل تشدید توزیع نامتوازن منافع میان کنشگران و سومین هدف شناسایی الزامات اولیه مورد نیاز برای تعدیل شرایط موجود در چارچوب مدل شراکت عمومی-خصوصی-مردمی(4P) است.روش شناسی: روش تحقیق پژوهش حاضر تلفیقی از روش های کمی و کیفی است. تبیین توزیع نامتوازن فضایی خدمات گردشگری در شهر مشهد مبتنی بر روش کمی و با استفاده از داده های پایگاه اطلاعات شهری مشهد می باشد. همچنین تبیین اثرات ناشی از توزیع نامتوازن منافع میان کنشگران گردشگری بر توزیع نامتوازن فضایی خدمات گردشگری شهر مشهد و شناسایی الزامات اولیه مورد نیاز جهت کاربست مدل 4P نیز مبتنی بر روش کیفی و از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با کنشگران آگاه به تحولات فضایی شهر مشهد می باشد. انتخاب مصاحبه شوندگان براساس روش نمونه گیری هدفمند بوده و اشباع نظری در سی و دومین مصاحبه حاصل شده است.یافته ها: توزیع نامتوازن منافع میان کنشگران گردشگری شهری، منجر به توزیع نامتوازن فضایی خدمات گردشگری در شهر مشهد شده است.نتیجه گیری و پیشنهادات: توزیع متوازن منافع میان کنشگران در چارچوب مولفه های مدل 4P، علاوه بر تقویت انسجام میان کنشگران عمومی، خصوصی و مردمی در تحولات فضایی شهر مشهد می تواند با جلب مشارکت بیشتر کنشگران، زمینه ساز توزیع متوازن منافع فضایی گردشگری شهری و  توسعه متوازن خدمات گردشگری پیرامون تمامی جاذبه های گردشگری شهر مشهد باشد.نوآوری و اصالت: تبیین الزامات کاربست مدل 4P در پروژه های گردشگری شهری مشهد جهت تعدیل توزیع نامتوازن منافع فضایی حاصل از خدمات گردشگری شهری از مهمترین نوآوری های پژوهش حاضر است.

زمینه و هدف: شناسایی و هدف این پژوهش اولویت بندی سرمایه گذاری مالی در شهرستان های استان مازندران با رویکرد توسعه پایدار گردشگری می ارزیابی اولویت بندی می باشد..روش شناسی: نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر گردآوری داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه و پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق گردشگران ورودی به استان مازندران بوده است که بر اساس فرمول کوکران تعداد 384 گردشگر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. روایی گویه های پرسشنامه با نظر تعدادی اساتید دانشگاهی تایید گردید و پایایی آن با استفاده ازآلفای کرونباخ به میزان 82 /0 درصد می باشد. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی(میانگین و توزیع فراوانی) و آماری استنباطی در محیط نرم افزارspss صورت گرفته است.یافته ها: برای اولویت بندی سرمایه گذاری در شهرستان های استان مازندران با رویکرد توسعه پایدار از آزمون کروسکال والیس استفاده شده است شهرستان آمل در جایگاه اول و شهرستان بابل درجایگاه دوم را کسب کردند.نتیجه گیری و پیشنهادات: این رتبه بندی می تواند از یک سو به گردشگران برای انتخاب مقاصد گردشگری و از سوی دیگر به برنامه ریزان و گردشگران و مدیریت مرتبط در این زمینه و سرمایه گذاران گردشگری کمکی شایانی کند.نوآوری و اصالت: شناخت اولویت های سرمایه گذاری سرمایه گذاری مالی در شهرستان های استان مازندران جنبه نوآوری تحقیق حاضر می باشد.