برنامه ریزی و توسعه گردشگری

هدف پژوهش حاضر، آینده پژوهی و سناریو نگاری در توسعه و بهبود صنعت گردشگری شهر یاسوج بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع و CIB می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی و سناریو نگاری صورت گرفته است. پژوهش در سه مرحله تعیین شاخص های کلیدی از طریق روش دلفی، شناسایی پیشران های حیاتی از طریق نرم افزار MicMac بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع و تدوین سناریو بر پایه Scenario Wizard مبتنی بر روش سایب انجام گرفته است. جامعه آماری در مرحله اول 30 نفر از متخصصان جغرافیا و برنامه ریزی شهری و منطقه ای، متخصصان گردشگری و کارشناسان خبره اجرایی استان، در مرحله دوم به صورت هدفمند هیئت 15 نفری و در مرحله سوم به صوت متمرکز انتخاب شدند. نتایج حاصل از پژوهش از میان 37 عامل کلیدی، 8 پیشران حیاتی از جمله؛ شرایط آب و هوایی و اقلیم، طرح جامع گردشگری، تأسیسات زیربنایی، رسانه ها، خدمات رفاهی، آداب و رسوم، بخش خصوصی و امنیت را به عنوان عوامل و پیشران های کلیدی توسعه صنعت گردشگری شهر یاسوج مشخص کرد. در نهایت پیشران های حیاتی در80 حالت با سه وضعیت تدوین و 80 درصد وضعیت ها نشان از مطلوبیت و 20 درصد نشان از ثبات و بحران سازمان فضایی صنعت گردشگری داشتند. مطلوب ترین سناریو، سناریوی شماره یک پیشنهاد گردیده که مبتنی بر حفظ، تدوین، افزایش، تعامل، توسعه، رشد کمی و کیفی، افزایش و بهبود امنیت خواهد بود.

در دهه های گذشته با توجه به افزایش نقش گردشگری، کشورها به مدیریت و تدوین سیاست های مناسب برای توسعه پایدار گردشگری پرداختند. هدف این مقاله مقایسه ساختار مدیریت و برنامه ریزی گردشگری خانه های دوم در کشور های منتخب می باشد و تلاش می شود نقاط قوت و ضعف نظام برنامه ریزی گردشگری خانه های دوم ایران در مقایسه با این کشورها (کشور های پرتغال، آفریقا جنوبی، ترکیه و برزیل که بر اساس معیار های مبتنی بر نظریه فایول مقایسه شده است) مشخص شود. نتایج این تحقیق که با استفاده از روش تطبیقی با تحلیل کیفی با شیوه تحلیل محتوا، انجام شده مشخص نموده است که در ایران دو دسته مشکلات عام (مربوط به سطح کلان برنامه ریزی درکشور، مانند: نگرش برنامه ریزی جامع، بخشی بودن و ...) و مشکلات درسطح منطقه ای (ساختار برنامه ریزی و مدیریتی در سطح مجموعه مناطق روستایی، مانند: عدم و یا مشارکت کم محلی، عدم وجود الگوی بومی و ...) در زمینه گردشگری روستایی و خانه های دوم وجود دارد.

در این مقاله یک سیستم آگاه به زمینه جهت پیشنهاد مکان به گروهی از گردشگران ارائه شده است. سیستم پیشنهادی فاکتورهای علاقه ی گردشگران و مسافت طی شده را لحاظ می کند و به دنبال حداکثرسازی میزان رضایت آنها است. به این منظور به خوشه بندی اشخاص متناسب با علایق آن ها پرداخته می شود و با استفاده از الگوریتم هوش تکاملی PSO به پیشنهاد بهترین مکان ها برای هر روزِ گردشگران در مدت اقامت آن ها می پردازد. در نهایت با استفاده از فرمول های پیشنهاد شده در منابع قبل، رضایت کاربران برای سیستم پیشنهادی و همچنین روش های قبلی کمی سازی و مقایسه گردیده است. نتایج پیاده سازی و شبیه سازی نشان دهنده ی افزایش قابل توجه رضایت گردشگران از سیستم پیشنهادی در مقایسه با روش های سنتی پیشنهاد مسیر، روش تصادفی و همچنین ارائه ی مسیر با الگوی مشخص برای حالت مطالعه شهر اصفهان می باشد.

رقابت پذیری از مهم ترین مسائل در اقتصاد کشورهاست. در حوزه ی گردشگری نیز افزایش توان رقابتی می تواند با حفظ و افزایش سهم بازار منجر به افزایش رشد این بخش و به تبع آن رفاه ملی شود. پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل موثر بر رشد بخش گردشگری با تاکید بر رقابت پذیری مقصد برای 63 کشور منتخب، طی دوره زمانی 2016-2007 انجام شده است. روش در برآورد مبتنی بر داده های تابلویی پویا و تخمین زن گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی می باشد. نتایج حاکی از آن است که در مجموع اثر رقابت پذیری مقصد بر رشد ارزش افزوده حقیقی بخش گردشگری، اثری مثبت می باشد. البته نوع و اندازه ی آن در گروه های مختلف کشوری متفاوت است. بدین شرح که در تفکیک کشورها براساس ویژگی هایی نظیر صادرکننده گی سوخت؛ سطح درآمد؛ قرار داشتن در سطح ده کشور برتر از حیث تعداد گردشگران و میزان مخارج صورت گرفته در بخش گردشگری؛ و سطح توسعه یافتگی تفاوت معناداری در علامت و اندازه ی اثرگذاری رقابت پذیری مقصد بر رشد گردشگری مشاهده می شود. همچنین اثرپذیری رشد بخش گردشگری از سهم گردشگری در تولید ناخالص داخلی، جمعیت و نرخ ارز حقیقی مثبت است.

مبنای برندسازی برای هر مقصد گردشگری، خصوصیات و ویژگی های منحصر به فرد محیطی است که تحت عنوان عوامل کیفیت محیطی از آن ها یاد می شود زیرا کیفیت محیطی مطلوب زمینه ساز شکل گیری حس مثبت به مقصدهای گردشگری و سرانجام توسه گردشگری است. تبیین کیفیت محیطی و به تبع آن برندسازی مقاصد گردشگری روستایی کمک شایانی به ایجاد یک تجربه لذت بخش و خاطره به یادماندنی در اذهان گردشگران می کند و وفاداری گردشگر به مقصد و نهایتاً جذب بیشتر گردشگر و رونق گردشگری منطقه را به دنبال خواهد داشت؛ بنابراین شناسایی عوامل کیفیت محیطی و تبیین سهم هریک از آنها کمک زیادی به برندسازی و نهایتاً بازاریابی و توسعه گردشگری این مقاصد می کند. با توجه به اهمیت این موضوع، در این تحقیق به تعیین سهم عوامل کیفیت محیطی منطقه قومی- فرهنگی اورامانات به منظور برندسازی برای مقصدهای گردشگری روستایی این منطقه، پرداخته شده است. در این تحقیق در ابتدا از روش کیفیِ تحلیل محتوا برای شناسایی عوامل کیفیت محیطی استفاده شد و سپس به کمک روش تحلیل مسیر به تعیین سهم هر یک از این عوامل و ارتباط آن با برندسازی پرداخته شد. براساس نتایج حاصل از پرسشنامه های تکمیل شده و تحلیل همبستگی، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر میان عوامل کیفیت محیطی به عنوان متغیر مستقل و برند مقصد گردشگری اورامانات به عنوان متغیر وابسته در نهایت عامل محیط اجتماعی- فرهنگی با 45/0 درصد بیشترین تأثیر(اعم از مستقیم و غیر مستقیم) را بر متغیر وابسته(برند مقصد گردشگری اورامانات) داشته و عامل محیط طبیعی با 12/0 درصد کمترین تأثیر را بر متغیر وابسته داشته است؛ عوامل محیط نهادی، کالبدی و اقتصادی نیز به ترتیب با 36/0، 32/0 و 16/0 در این میان قرار دارند.

هدف از این پژوهش بررسی رفتارهای متعاقب مصرف الکل توسط گردشگران خارجی غیر مسلمان در حقوق کیفری ایران از جهت جرم بودن یا نبودن آن و در صورت جرم بودن شناسائی عناصر مقوم آن است. در همین راستا به کنکاش در احادیث معصومین و واکاوی کلام فقها و تحلیل ماده 266 قانون مجازات اسلامی و تبصره آن پرداخته شد. بر این اساس مصرف الکل توسط گردشگر غیر مسلمان در قلمرو سرزمینی ایران جرم نمی باشد مگر آنکه این شخص در انظار عمومی تظاهر به مصرف الکل کند به طوری که دیگران را متوجه عمل خود گرداند یا در حال مستی در اماکن عمومی ظاهر شود هر چند توسط دیگران دیده نشود البته باید در نظر داشت در این جرایم اصل بر جهل غیر مسلمان خارجی از قوانین جزایی است در نتیجه علم وی باید اثبات گردد تا مجرم شناخته شود. اگر غیر مسلمان خارجی متاثر از مصرف الکل اعم از اینکه مست یا درحال مستی باشد هر رفتار مجرمانه دیگری مرتکب شود مسئول است مگر اینکه در زمان ارتکاب آن اختیار نداشته باشد که در اینصورت مسئولیت کیفری نخواهد داشت. مستندات و مباحث این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای جمع آوری و تحلیل شده است.

حقوق بین الملل هنوز فاقد مقرّرات الزام آور در حوزه گردشگری است امّا می توان از قواعد عام و نَرم مرتبط با حقوق بیگانگان و گردشگری، قواعد و اصولی را استخراج نمود که در حقوق گردشگری نیز قابل استناد باشد. پژوهش تحلیلی – توصیفی حاضر نشان می دهد مفهوم حقّ بر تفریح که در اسناد حقوق بشر شناسایی شده است؛ توسعه یافته و شامل حقّ بر گردشگری نیز می شود، امّا ورود به سرزمین دولت غیرمتبوع، مستلزم رعایت ملاحظات داخلی آن کشور است که باید بدون هرگونه تبعیض اعمال شود. اصل رفتار متقابل تا جایی که به نقض حقوق بنیادین منجر نشود، اصل آزادی و استثنا تلقّی شدن محدودیت ورود اتباع خارجی در چارچوب حقّ آزادی رفت و آمد، بر استدلال های مربوط به اثبات حقّ گردشگری افزوده است. نتیجهً تحقیق حاضر نشان می دهد که حقوق بین الملل موجود گردشگر را به عنوان بیگانه و فارغ از معاهدات دوجانبه حمایتی، موضوع و مستحق حقوق بنیادین بشری می داند که با ابزارهایی چون دسترسی کنسولی و حمایت دیپلماتیک، تأمین می گردد. برخی حقوق مرتبط با گردشگری نیز توسط دولت میزبان باید تضمین شود و مؤسسات خدمات مسافرتی نیز نقش مهمّی در رعایت این حقوق دارند. این حقوق عمدتاً در کد جهانی اخلاق گردشگری و پیش نویس کنوانسیون اخلاق گردشگری مورد حمایت قرار گرفته اند.