برنامه ریزی و توسعه گردشگری
برنامه ریزی و توسعه گردشگری سال پنجم زمستان 1395 شماره 19 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
هدف از این مطالعه بررسی نحوه تأثیرگذاری تولید ناخالص داخلی سرانه و توسعه صنعت گردشگری بر انتشار گاز دی اکسید کربن با استفاده از فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس برای کشورهای منتخب اسلامی می باشد. برای انجام این مطالعه از تکنیک اقتصادسنجی رگرسیون انتقال ملایم پانلی طی سال های 2013-1995 استفاده شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشانگر آن است که در هر دو رژیم خطی و غیرخطی با افزایش تولید ناخالص داخلی میزان انتشار دی اکسید کربن افزایش می یابد و این کشورها قسمت نزولی منحنی کوزنتس را تجربه نمی کنند. همچنین نتایج حاکی از آن است که برای این کشورها توسعه گردشگری منجر به بهبود کیفیت محیط زیست می شود، مصرف انرژی منجر به کاهش کیفیت محیط زیست شده و افزایش مخارج سلامتی انتشار دی اکسید کربن را افزایش می دهد.
بررسی و اولویت بندی محدودیت های گردشگران کره ای در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
برای درک بهتر نیازهای اساسی گردشگران، جلب رضایت، مشارکت و عدم مشارکت آنان و این که چه مسایلی باعث عدم رغبت آنان به سفر به یک مقصد خاص می شود، نیاز است که ابتدا موانع و محدودیت های پیش روی آنان مرتفع شود. از اینرو برای ارائه محصول گردشگری مناسب ضروری است نیازهای گردشگران بدون محدودیت های اساسی مرتفع گردد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی و اولویت بندی محدودیت های گردشگران کره ای در شهر تهران است. بدین منظور، مدل مفهومی پژوهش شامل چهار نوع محدودیت «درون فردی»، «میان فردی»، «ساختاری» و «محدودیت های مقصد» توسعه یافت. گردشگران کره ای ورودی به ایران که در بهار 1393 در تهران حضور داشته اند، جامعه آماری را تشکیل می دهند. برای نمونه گیری، از میان روش های غیراحتمالی، روش دردسترس استفاده شد. برای انجام پژوهش، تعداد 351 پرسشنامه میان گردشگران کره ای در شهر تهران توزیع شد. داده ها با استفاده از روش های آزمون تی تک نمونه ای، مدل معادلات ساختاری و آزمون فریدمن، و همچنین با استفاده از نرم افزارهای SMARTPLS و SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصله، در مجموع، به ترتیب محدودیت های مقصد و محدودیت های ساختاری مهمترین، و محدودیت های درون فردی کم اهمیت ترین متغیر بوده اند. محدودیت های میان فردی نیز از اهمیت متوسطی برخوردار بوده اند. از سوی دیگر، با توجه به نتایج آموزن فریدمن، از میان شاخص های پژوهش، «ویژگی های شخصی گردشگر»، «ادراک و آگاهی از ایران»، و «ضعف زیرساخت ها و کمبود امکانات» به عنوان اصلی ترین محدودیت های جامعه آماری پژوهش شناسایی شدند.
بررسی کیفیت منابع اطلاعاتی چاپی گردشگری از دیدگاه گردشگران خارجی (مطالعه موردی: استان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تبلیغات و اطلاع رسانی اهمیت و تاثیر زیادی بر رشد صنعت گردشگری داشته است. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی کیفیت منابع اطلاعاتی چاپی گردشگری از دیدگاه گردشگران خارجی باز دیدکننده از استان تهران پرداخته است. جامعه آماری این تحقیق، گردشگران خارجی ای می باشند که در 6 ماهه اول سال 1393 از استان تهران بازدید نمودند. با استفاده از فرمول تشریح شده در متن مقاله، حجم نمونه گردشگران 170 نفر محاسبه گردید. روش نمونه گیری بصورت در دسترس می باشد. داده های لازم از طریق پرسشنامه جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آزمون های تی تک نمونه، تی مستقل، تحلیل واریانس و فریدمن با استفاده از نرم افزار SPSS22 صورت پذیرفت. یافته ها مشخص ساخت که کیفیت منابع اطلاعاتی چاپی گردشگری (دارا بودن اطلاعات مفید، جالب توجه بودن، کاربرپسند بودن، تشویق/تحریک کننده بودن، قابل اعتماد بودن و مفید بودن)، از دیدگاه گردشگران خارجی بازدیدکننده از استان تهران، نسبتا خوب بوده است و اولویت اهمیت کیفیت منابع اطلاعاتی چاپی گردشگری، به ترتیب اولویت از بیشتر به کمتر مربوط به جالب توجه بودن، تشویق/تحریک کننده بودن، مفید بودن، قابل اعتماد بودن، کاربر پسند بودن و حاوی اطلاعات مفید بودن منابع اطلاعاتی چاپی گردشگری بود. پیشنهادات در قالب نتیجه گیری ارایه شده است.
نگرش عرضه کنندگان خدمات گردشگری مقصد به نقش رسانه های اجتماعی در بازاریابی مقصد گردشگری در شهرستان رامسر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از جریاناتی که تاثیر چشمگیری بر سیستم گردشگری داشته، حضور رسانه های اجتماعی در اقدامات بازاریابی عرضه کنندگان خدمات گردشگری بوده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش رسانه های اجتماعی در بازاریابی عرضه کنندگان خدمات گردشگری مقصد رامسر صورت پذیرفت. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه ی گردآوری اطلاعات، توصیفی و از نوع همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعه آماری این تحقیق شامل عرضه کنندگان خدمات گردشگری مقصد رامسر به تعداد 579 بود. حجم نمونه 234 نفر و روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده است. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته به دست آمدند. نتایج نشان داد که رسانه های اجتماعی بر بازاریابی عرضه کنندگان خدمات گردشگری مقصد رامسر تاثیر معناداری دارد. همچنین رسانه های اجتماعی بر ابعاد بازاریابی عرضه کنندگان خدمات گردشگری مقصد رامسر (به ترتیب تحقیقات بازاریابی، تبلیغات و ترفیع، تعامل و ارتباطات و توزیع خدمات گردشگری) تاثیر معناداری دارد. سایر نتایج در قالب نتیجه گیری و پیشنهادات ارایه شد.
تحلیلی بر فرایند مدیریت تصویر مقصد گردشگری شهری، مورد مطالعه: کلان شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فواصل جغرافیایی و فرهنگی مابین شهرها و مقاصد از یک سو و رقابت بین آن ها به منظور توسعه صنعت گردشگری خود از سوی دیگر، باعث گردیده است که تصویر ذهنی گردشگران از شهرها، از تأثیرگذارترین مؤلفه های توسعه گردشگری شهری محسوب می شود. به گونه ای که در علم بازاریابی از گردشگران کنونی با تصویر مثبت یا منفی از مقاصد، بازاریابان یا بازارزدایان آتی آن مقصد یاد می شود. تحقیق حاضر که در راستای تحلیل تصویر و برند مقصد شهری تبریز صورت گرفته، بر اساس روش تحقیق توصیفی-تحلیلی انجام شده است. برای تحلیل مدیریت تصویر استراتژیک برند تبریز، از مدل ترکیبی SWOT-AHP استفاده شده است. پس از شناسایی عوامل مؤثر بر تصویر برند تبریز، اقدام به توزیع پرسشنامه و پرسشگری در میان 50 نفر از کارشناسان شهری و گردشگری شهر تبریز شده است. وزن عوامل نیز با استفاده از مدل AHP و با بهره گیری ازنظر 20 نفر از کارشناسان و مدیران شهری و گردشگری در محیط نرم افزار Expert Choice محاسبه و تحلیل شده است. بر این اساس، وضعیت عوامل در چهار بخش قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای مدیریت تصویر برند شهر تبریز مشخص شده و سپس به تدوین استراتژی های متناسب با آن ها انجامیده است. نتایج نشان می دهد که راهبردهای خروجی غالباً بر هویت بخشی به بافت شهری به مثابه یک برند و در نهایت ارائه تصویری مطلوب از تبریز از طریق رسانه های جمعی و مجازی تأکید می کند.
طراحی و تبیین مدل توسعه گردشگری جنگ با تاکید بر آثار فرهنگی و هنری اسرای جنگی ایران در اردوگاه های عراق(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از موثرترین روش های آشناسازی نسل های آینده با دستاوردهای جنگ، ایجاد و توسعه فضاهایی مثل باغ موزه دفاع مقدس و نمایش آثار فرهنگی-هنری جنگ برای گردشگران می باشد. آثار فرهنگی تولید شده اسرای جنگی ایران در اردوگاه های عراق می تواند یکی از این جاذبه های اثربخش باشد. لذا هدف تحقیق حاضر، توسعه گردشگری جنگ با استفاده از آثار فرهنگی و هنری اسرای جنگی ایران در اردوگاه های عراق می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 243 آزاده است که از میان آنان با 20 نفر (به عنوان نمونه آماری بخش اول پژوهش)، مصاحبه به عمل آمد همچنین جهت بررسی تاثیر آثار فرهنگی و هنری اسرای جنگی بر جذب گردشگر سه نوع پرسشنامه محقق ساخت تنظیم شد. سپس با اجرای برنامه هایی از قبیل نمایش آثار فرهنگی هنری تولید شده توسط اسرای جنگی، پخش فیلم و سخنرانی، پرسشنامه های مذکور در اختیار مردم (یک نمونه 384 نفری به عنوان نمونه آماری بخش دوم پژوهش)، قرار گرفت. برای آزمون فرضیه ها از روش مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه تحلیل داده ها نشان داد که آثار فرهنگی و هنری اسرای جنگی ایران در اردوگاه های عراق به صورت مستقیم و در سطح بالایی بر ترویج، توسعه و جذب گردشگر تاثیر دارد.
بررسی رابطه گردشگری با هویت اجتماعی جوانان روستایی شهرستان اردبیل، مطالعه موردی: دهستان سردابه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این مقاله بررسی رابطه گردشگری با هویت اجتماعی جوانان روستایی شهرستان اردبیل می باشد. این تحقیق از لحاظ هدف، توسعه ای، و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع علی-مقایسه ای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه جوانان روستایی ساکن در دهستان «سردابه» می باشد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه مناسب برای این تحقیق 385 نفر بدست آمد؛ از سویی، برای برابری در آزمون و نتیجه، 385 از جوانان روستایی ساکن در دهستان فاقد گردشگری «بالغلو» به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. این تحقیق به روش پیمایشی با استفاده از پرسش نامه انجام گردیده است. روایی صوری پرسش نامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، کرونباخ برای بخش های مختلف پرسش نامه 84/0 الی93/0 محاسبه شد. نتایج آزمون t در ارتباط با متغیر هویت اجتماعی دو گروه نشان می دهد بین متغیرهای هویت فردی و هویت گروهی با متغیر مستقل(توسعه گردشگری) رابطه معنی داری وجود ندارد. اما بین متغیرهای هویت مذهبی، هویت ملی، هویت خانوادگی و هویت جنسیتی با متغیر مستقل رابطه معنی داری وجود دارد. در نهایت، با توجه به نتیجه پژوهش پیشنهادات کاربردی ارائه شده است.
تحلیل نگرش روستاییان نسبت به گردشگری روستایی با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی شده (مورد مطالعه: بخش درودزن شهرستان مرودشت)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، تحلیل نگرش روستاییان نسبت به گردشگری روستایی با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی شده در منطقه درودزن شهرستان مرودشت بود. داده های مورد نظر با کمک پرسشنامه از 250 نفر از روستاییان منطقه مورد مطالعه بدست آمد که بر اساس جدول نمونه گیری کرجسی و مورگان به روش تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شده بودند. روایی صوری پرسشنامه، توسط متخصصان توسعه روستایی دانشگاه یاسوج تأیید و پایایی ابزار سنجش نیز با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ که مقدار آن بین 610/0 تا 868/0 به دست آمد، مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان داد که، بین نگرش نسبت به گردشگری روستایی و متغیرهای میزان درآمد از منبع گردشگری روستایی، آگاهی، سودمندی درک شده، مشاهد، ارزش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری محسوس و تجربه فعالیت در زمینه ی گردشگری روستایی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. با توجه به نتایج نیز پیشنهاد می شود که، برنامه های توانمندسازی حرفه ای روستاییان در قالب مجموعه ای مدون و جامعی (شامل اطلاعات و مهارت های مورد نیاز صنعت گردشگری) تدوین شده و بر اساس نیازسنجی دقیق نسبت به اجرای آن اقدام شود. همچنین، توجه هر چه بیشتر جامعه به صنعت گردشگری (به عنوان مثال از طریق تبلیغات در رسانه های انبوهی و گروهی و دیگر برنامه های آموزشی) می تواند باعث مساعد شدن نگرش افراد نسبت به گردشگری روستایی باشد.
واکاوی کیفی مشکلات گردشگری روستایی در استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از نظریه مبنایی با تاکید بر روستای دیمه شهرستان کوهرنگ(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ویژگی های منحصر به فرد جغرافیایی، اکولوژیکی، جاذبه های کوهستانی، منابع آبی، جنگلی و ... در استان چهارمحال و بختیاری سبب جذب بسیاری از گردشگران به این منطقه شده است. هدف از انجام این پژوهش واکاوی دیدگاه های مختلف در خصوص تدوین مدلی سامانه ای از موانع و مشکلات گردشگری در روستای هدف گردشگری دیمه شهرستان کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری می باشد. این مدل مبتنی بر مدل پایه استخراج شده از مشکلات گردشگری استان چهارمحال و بختیاری می باشد. مطالعه حاضر از لحاظ پارادایم، جز تحقیقات کیفی بوده و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش، از روش نظریه مبنایی استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه تحقیق شامل سه دسته1)مطالعان روستایی، 2)گردشگران داخل و خارج استان و 3) مسولان و متخصصان میراث فرهنگی بودند. روش نمونه گیری به صورت کاملا هدفمند(روش گلوله برفی) بوده که پس از انجام مصاحبه های عمیق، مصاحبه متمرکز، مصاحبه ساختار یافته و نیمه ساختار یافته و در نهایت رسیدن به اشباع تئوری، اطلاعات جمع آوری شده و سپس مراحل کدگذاری و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا صورت پذیرفت. نتایج حاصل از تحقیق حاضر استخراج مدل مفهومی مشکلات گردشگری روستای هدف دیمه منطقه کوهرنگ بود که نشان داد این کانون دارای مشکلات زیرساختی، بهداشت و سلامت، کمرنگ شدن جاذبه های فرهنگی، عدم درک صحیح از گردشگری، عدم انگیزه مسولان محلی، عدم برنامه ریزی، پژوهش و نظارت، مشکلات مربوط به منابع انسانی، مشکلات گردشگری و مقوله دولت و مشکلات مربوط به صنایع دستی می باشد .
بررسی گرایش صاحبان اقامتگاه های گردشگری به انرژی های تجدیدپذیر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
انرژی های تجدیدپذیر در مقایسه با سوخت های فسیلی، کربن بسیار کمی را تولید می کنند. از این رو، اشاعه و کاربرد انرژی های تجدیدپذیر به عنوان یک نوآوری زیست محیطی باید در سیاست های مقابله با تغییر آب و هوا بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. در این بررسی، میزان شناخت و گرایش صاحبان اقامتگاه های گردشگری نسبت به انرژی های تجدیدپذیر مورد بحث قرار گرفت. رویکرد بررسی، کمی و از پیمایش به عنوان روش بررسی استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود و از 2793 اقامتگاه، 121 اقامتگاه گردشگری در شهرهای محمودآباد، نور و بابلسر با روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. مهم ترین یافته های این تحقیق عبارتند از: گرایش مثبت صاحبان اقامتگاه های گردشگری به انرژی های نو، عدم وجود رابطه بین سن، تحصیلات، سابقه اشتغال، قدمت اقامتگاه و نوع اقامتگاه با گرایش به انرژی های تجدیدپذیر و وجود رابطه بین تعداد واحدهای اقامتی و گرایش به این نوع انرژی و در نهایت، عدم تفاوت در سطح گرایش به انرژی های تجدیدپذیر در شهرهای بررسی شده.