برنامه ریزی و توسعه گردشگری

توسعه ی گردشگری پایدار به عنوان یک راهبرد مدیریتی برای مقصدها اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. با این وجود بین مفهوم توسعه گردشگری پایدار و پارادایم اصلی یعنی توسعه ی پایدار به لحاظ نظری و اجرایی گسستگی هایی وجود دارد. هدف اصلی این مقاله بحث و بررسی پیرامون مهمترین چالش های نظری و عملی پیشروی مفهوم پارادایم توسعه ی گردشگری پایدار است. روش شناسی تحقیق مرور محتوایی پیشینه ی تحقیق و نظریات این حوزه است. در این مقاله سناریوهای مختلف توسعه ی پایدار گردشگری و پویایی های توسعه ی مقصدهای گردشگری در طول سه مسیر مجزای اورگانیک، افزایشی و ترغیبی که بر اساس یک پراگماتیسم محیطی در نهایت همگرا می شوند، نیز مورد بحث قرار می گیرد. در کنار مباحث نظری یاد شده یافته های این تحقیق شناسایی مهمترین چالش ها و نقدهای مفهومی و اجرایی است که توسعه ی گردشگری پایدار از دو وجه عرضه و تقاضای گردشگری با آن مواجه است. از وجه عرضه با چالش های چون ماهیت پیچیده ی سیستم گردشگری و وابستگی مقصد به کلان سیستم های خارجی و از وجه تقاضا با چالش های چون ماهیت منحصر به فرد تولید و مصرف تجربه ی گردشگری و اندازه ی واقعی بازار تقاضای گردشگری مواجه است. در پایان نیز برخی از مهمترین پیشنهادات و تکنیکهای اجرایی سناریوهای توسعه گردشگری پایدار برای موقعیت ایران ارائه شده است.

امروزه تولید خدمات با کیفیت نقش مهمی در اقتصاد کشورها دارد. گردشگری به عنوان یک صنعت خدماتی در صورت ارائه خدمات با کیفیت می تواند اثر قابل ملاحظه ای در اقتصاد یک منطقه داشته باشد. بنابراین ضروری است میزان رضایت گردشگران از خدمات ارزیابی شود. یکی از راه ها برای این مهم سنجش شکاف های موجود میان انتظارات و ادراکات گردشگران از خدمات است. برای افزایش رضایت گردشگران در مقصدهای گردشگری مذهبی باید کیفیت خدمات گردشگری مطلوب باشد، لذا در این تحقیق با استفاده از روش تحلیل اهمیت – عملکرد شش شاخص خدمات گردشگری در مقصدهای مذهبی ارزیابی شد. جامعه مورد مطالعه فرهنگیان شهر بیرجند و حجم نمونه 96 نفر بوده است. نتایج نشان داد مقصدهای مورد مطالعه از نظر امکانات و تسهیلات رفاهی با توجه به اهمیت بالای آن از نظر گردشگران وضعیت مناسب و رضایت بخشی ندارند و بیشترین شکاف بین اهمیت و عملکرد (رضایت) به میزان 69/1 در این رابطه وجود دارد؛ بنابراین اولویت راهبردی دستگاه های متولی دولتی باید در این راستا متمرکز شود. در مورد دو عامل شرایط جغرافیایی و نظم و بهداشت مشخص شد اهمیت آن ها از نظر گردشگران بالاست و عملکرد مقصدها نیز از نظر گردشگران بالاتر از حد متوسط است و مقدار شکاف در این موارد  09/1 و  39/1 است. در خصوص شاخص های حمل و نقل و عوامل فرهنگی علیرغم اهمیت پایین تر از حد متوسط از نظر گردشگران، عملکرد مقصدها بالاتر از میانگین تعیین گردید؛ در این موارد نیز شکاف موجود به ترتیب 93/0 و 65/0 به دست آمد. بنابراین می توان گفت بیشترین رضایت در بین شاخص های خدمات گردشگری مربوط به عوامل فرهنگی و سپس حمل و نقل و شرایط جغرافیایی است.

گردشگری درمانی یکی از مهمترین بخش های صنعت گردشگری است و منافع اقتصادی و اجتماعی زیادی دارد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر عوامل انگیزشی گردشگری درمانی بر قصد رفتاری می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه ، توصیفی تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شده است. ابزار اصلی گردآوری پرسشنامه است. تعداد 285 پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی ساده، بین جامعه آماری تحقیق شامل گردشگران درمانی توزیع گردید. برای بررسی روایی پرسشنامه از روایی محتوایی، تحلیل عاملی، روایی همگرایی و افتراقی استفاده شد. مقدار آلفای کرونباخ بیش از 0.80 بدست آمد. نتایج نشان می دهد ارتباط مثبت و معناداری بین عوامل انگیزشی و ادراکی گردشگران درمانی و قصد رفتاری آنها وجود دارد. عامل کیفیت بیشترین تاثیرگذاری را بر تصویر مقصد درک شده و قصد رفتاری دارد. همچنین کیفیت درک شده بیشترین تاثیر را بر قصد رفتاری گردشگران درمانی دارد. با توجه به اینکه توسعه این صنعت نیازمند نگاه سیستمی و جامع می باشد، بنابراین باید استراتژی مناسبی برای بهبود کیفیت خدمات و توسعه زیرساختهای فنی و تخصصی در مناطق مقصد گردشگری با هماهنگی میان سازمان های مرتبط با این بخش، در سطوح کلان و خرد تدوین و اجرا شود.

پژوهش حاضر به تاثیر شدت رقابت بر عملکرد سازمانی با توجه به متغیر تصویر برند و مدیریت منابع انسانی راهبردی می پردازد. ﭘﮋوﻫﺶ حاضر ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﺪف یک پژوهش کﺎرﺑﺮدی و از ﻧﻈﺮ ﺟﻤﻊآوری دادهﻫﺎ، ﭘیﻤﺎیﺸی - ﺗﻮﺻیﻔی اﺳﺖ. جامعه آماری پژوهش، هتل های استان مازندران می باشد که از طریق نمونه گیری تصادفی، اطلاعات از 32 هتل بصورت پرسشنامه جمع آوری و ﻣﻮرد ﺗﺠﺰیﻪ و ﺗﺤﻠیﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. برای ﺗﺠﺰیﻪ و ﺗﺤﻠیﻞ دادهﻫﺎی ﺟﻤﻊآوری ﺷﺪه و اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠیﻞ ﻋﺎﻣﻠی ﺗﺎییﺪی و آزﻣﻮن الگوی پژوهش از ﻧﺮم اﻓﺰارPLS  و ﻫﻤﭽﻨیﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳی ﭘﺎیﺎیی و آمار توصیفی از ﻧﺮم اﻓﺰار SPSS اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. نتایج تحلیل داده ها با نرم افزار پی ال اس نشان داد که شدت رقابت تاثیر مثبت و معناداری بر راهبرد تصویر برند دارد و تصویر برند نیز تاثیر مثبت و معناداری بر عملکرد سازمان دارد. همچنین نتایج تحلیل نشان می دهد که شدت رقابت تاثیری بر مدیریت منابع انسانی راهبردی ندارد و همچنین مدیریت منابع انسانی راهبردی نیز تاثیر معناداری بر عملکرد سازمان ندارد.

با وجود اینکه امروزه منافع فراوان جوّ بخشش درک شده در سازمان ها مورد تأیید قرارگرفته است، بسیاری از کسب وکارهای فعال درزمینه ارائه خدمات، خصوصاً در صنایع مرتبط با گردشگری، از این مقوله مهم غافل مانده اند. از این منظر، تحقیق پیش رو درصدد بررسی تأثیر جوّ بخشش درک شده بر رفتار یادگیری، رضایت شغلی و تمایل به ترک شغل بوده و علاوه بر آن، به بررسی نقش میانجی گری رفتار یادگیری در روابط متغیر مستقل و وابسته می پردازد. لذا این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی است و با توجه به اینکه در این تحقیق با استفاده از پرسشنامه، تلاش می شود که میزان و نوع روابط بین متغیرها، برای پاسخ به مسئله ای علمی، در دنیای واقعی موردبررسی قرار گیرد، لذا این تحقیق به لحاظ روش انجام کار از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، متصدیان پذیرش هتل آپارتمان ها و مهمان پذیران شهر مشهد است که بر اساس آمار و اطلاعات موجود (در زمان تحقیق) تعداد آن ها حدود 580 نفر است. نتایج تحقیق نشان می دهد که جوّ بخشش درک شده دارای تأثیر مثبتی بر رضایت شغلی و رفتار یادگیری کارکنان است، بااین حال برخلاف فرضیه مطرح شده در تحقیق، رابطه میان جو بخشش درک شده و تمایل به ترک شغل مورد تأیید قرار نگرفت.علاوه بر این نقش میانجی گری رفتار یادگیری در ارتباط میان جوّ بخشش درک شده، رضایت شغلی و تمایل به ترک شغل نیز مورد تأیید قرار گرفت.

گردشگری کشاورزی به عنوان راهبردی بدیل، می تواند در زمینه توسعه پایدار روستایی و کشاورزی کمک شایانی نماید. بدین منظور پژوهش حاضر به بررسی عواملی که نقش مهمی در گرایش روستاییان به فعالیت های گردشگری کشاورزی دارند پرداخته است، تا بتواند به روند توسعه مناطق روستایی شدت بخشد. جامعه آماری پژوهش مورد نظر شامل روستاهای گردشگری دهستان فضل بخش شهرستان نیشابور با 4527 نفر جمعیت و 1325خانوار می باشد. حجم جامعه نمونه 261 نفر از سرپرستان خانوار در روستاهای نمونه گردشگری در این دهستان می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری سهمیه ای و تصادفی ساده و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها؛ میدانی و با استفاده از ابزار پرسشنامه می باشد. روش تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t test، تحلیل عاملی و آزمون همبستگی پیرسون می باشد. در آزمون تحلیل عاملی گام نخست برای  اطمینان از کفایت نمونه گیری و تشخیص مناسب بودن داده ها برای انجام تحلیل عاملی، آزمون کایزر مایر(KMO)و بارتلت به کار رفت؛ با توجه به اینکه شاخص کایزر مایر برابر با 711/0 با سطح معناداری 000/0 به دست آمد، نتایج آزمون کفایت حجم نمونه و مناسب بودن داده ها برای انجام تحلیل عاملی را نشان داد پس از اجرای تحلیل عاملی، مطابق نتایج ماتریس عاملی چرخش یافته 8 عامل با مقدار ویژه بالاتر از 1 و بار عاملی بالاتر از 4/0 استخراج گردید. مجموع درصد واریانس تبیین شده 8 عامل استخراج شده است که به ترتیب  آموزش و مهارت با میزان واریانس 16/10 درصد، به عنوان عامل اول؛ عامل حمایت ها و سیاستگذاری دولتی، با میزان واریانس 89/7 درصد به عنوان عامل دوم؛ عقاید غیرتوسعه ای و نوع نگاه کشاورزان با درصد واریانس 5/6 درصد، به عنوان عامل سوم نامگذاری شد و دسترسی به شهر، با میزان واریانس 25/5 درصد  به عنوان عامل هفتم و اعتماد به نفس و ریسک پذیری، با واریانس 072/5 درصد به عنوان عامل هشتم نامگذاری شدند. همچنین نتایج حاصل از آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین گرایش به گردشگری کشاورزی و متغیرهای مربوط به(میزان سن، نوع شغل، میزان تحصیلات، میزان درآمد، میزان کار در مزارع و باغات و میزان رفت و آمد به شهر در طول هفته) رابطه وجود دارد.  بنابراین به منظور توسعه گردشگری کشاورزی فقط ابتکار و تلاش صاحبان مزارع گردشگری کافی نیست، بلک نیازمند برنامه ریزی، دریافت حمایت های مالی و آموزشی لازم، زیرساخت ها و تسهیلات عمومی مناسب و مشارکت فعال مقامات و معتمدین محلی نیز می باشد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی پیامدهای گرمایش جهانی و اثرات آن بر مناطق گردشگری سواحل جنوبی دریای مازندران صورت گرفت. در این مطالعه توصیفی-تحلیلی که روی هشت مرکز سینوپتیک استان های گیلان، مازندران و گلستان صورت گرفت، به کمک شاخص اقلیم گردشگری TCI و آزمون آنالیز واریانس یک طرفه وضعیت موجود گردشگری استان ها به صورت ماهانه، فصلی و سالانه موردبررسی قرار گرفت. به کمک رگرسیون خطی چندگانه و بر اساس اطلاعات موجود، این شاخص تا سال 2100 میلادی پیش بینی و با آزمون آنالیز واریانس یک طرفه با اندازه گیری مکرر روند تغییرات این شاخص بررسی شد. کلیه آزمون ها در نرم افزار SPSS نسخه 24 انجام گرفت. بین شهرهای استان گیلان، مازندران و گلستان اختلاف معنی داری ازنظر شاخص TCI وجود داشت. (P