۱.
کلید واژه ها:
برنامه ریزی فضایی توسعه پایدار مقصدهای گردشگری روستایی شرق استان مازندران
برنامه ریزی فضایی یکی از رویکردهایی که می تواند در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و سیاسی گردشگری موثر واقع شود و مانند یک سیستم بر یک منطقه تسلط پیدا کند و از آن به عنوان راهبردی اساسی یاد شود. پژوهش حاضر به دنبال ارزیابی شاخص های برنامه ریزی فضایی توسعه پایدار مقصدهای گردشگری روستایی در شرق استان مازندران است. این پژوهش دارای هدف کاربری است، با روش توصیفی- تحلیلی و از ابزار پرسشنامه استفاده شده است و روایی آن بوسیله(منابع مورد بررسی، استاتید دانشگاه) تائید شد. تجزیه و تحلیل داده-ها با آزمون های آماری(t تک نمونه ای، همبستگی پیرسون؛ رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر) انجام شد. یافته های تحقیق نشان داد که متغیرهای اقتصادی و اجتماعی وضعیت نسبتاً مطلوبی دارند. برازش مدل رگرسیونی نشان می دهد که 53 درصد تغییرات متغیر وابسته توسط متغیر مستقل تبیین می شود. از دیدگاه مردم محلی و گردشگران در سطح (05/0) رابطه معنی داری در تمامی متغیرها وجود دارد. از دیدگاه کارشناسان به جزء رابطه بعد انسان با ابعاد فعالیت و مکان در تمامی ابعاد مورداستفاده رابطه معنی داری وجود دارد. بنابراین از نظر سه گروه مورد بررسی فرضیه اول رد و فرضیه دوم تائید می شود.
۲.
کلید واژه ها:
سازمان فضایی کارآفرینی روستایی برنامه ریزی فضایی ناحیه محمدآباد - زرین گل
این پژوهش درچارچوب پارادایم برساختی- تفسیری، روش شناسی کیفی و رویکرد نظریه زمینه ای، انجام شده است. مشارکت کنندگان تحقیق، خبرگان ادارات و سازمان های دولتی و همچنین خبرگان روستایی ساکن در ناحیه محمدآباد- زرین گل هستند. از بین آنها، با استفاده از نمونه گیری نظری، 29 نفر درتحقیق مشارکت داشتند. فنون و ابزار گرداوری اطلاعات به ترتیب فن مصاحبه نیمه ساختارمند و چک لیست مصاحبه نیمه ساختارمند بود. برای تجزیه و تحلیل نیز از کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. مبتنی بر یافته ها، این تحقیق به این نتایج رسیدکه سازمان فضایی قطبی ناحیه محمدآباد- زرین گل (شهرستان علی آبادکتول) (با نقش غالب دو نقطه شهری فاضل آباد و علی آباد) متاثر از عواملی همچون، ساختار توپوگرافیکی کوهستانی، مرکزیت شهری، ضعف خدمات و دسترسی به آن، روابط یک سویه درون و برون منطقه ای، ضعف وجود زنجیره تامین و ارزش گردشگری و ضعف بازارکار نتوانسته با تغییر در ساختارها و کارکردها به سمت الگویی شبکه ایی حرکت کند. پژوهش تاکید دارد سازمان یابی فضایی شبکه ای، صرفا متاثر از ساختارهای محیطی و کالبدی -فضایی نیست. بلکه، عوامل اجتماعی – اقتصادی (بویژه اقتصادی) از اهمیت برخوردار است. نگاه به مفهوم فضا بعنوان یک پدیده صرفا مکانی نیازمند تغییر است.
۳.
کلید واژه ها:
پایداری گردشگری توسعه گردشگری روستایی دهستان درام و چورزق
پژوهش حاضر با هدف مقایسه و بررسی وضعیت پایداری روستاهای گردشگری محدوده مورد مطالعه که بکر و در مرحله کشف مقصد هستند نسبت به مراکز روستایی گردشگری که در مراحل توسعه و تثبیت گردشگری مقصد هستند؛ می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی؛ جامعه آماری روستاهای گردشگرپذیر دهستان درام و چورزق؛ شهرستان طارم که با روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند؛ تعداد 277 خانوار جهت نمونه گیری انتخاب شده اند. روش جمع آوری اطلاعات میدانی کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار استنباطی بر اساس مدل چرخه حیات گردشگری باتلر در نرم افزار SPSS و بکارگیری تکنیک رتبه بندی چند معیارهCOPRAS ORESTE,؛ همچنین، نمایش و ترسیم جریانات فضایی محدوده مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار UCINET انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد؛ روستای گوهر که در مرحله درگیری مقصد از منظر مدل چرخه حیات گردشگری باتلر قرار دارد؛ با مجموع عددی 842 در رتبه اول از منظر پایداری فعالیت های گردشگری می باشد. مرتبه دوم پایداری مربوط به روستای درام که در این روستا نیز در مرحله درگیری مقصد با مجموع عددی 5/929 است و کمترین میزان پایداری گردشگری در مراکز اقامتی شیرین سو که در مرحله توسعه مقصد چرخه حیات گردشگری و با مجموع عددی 1115 می باشد.
۴.
کلید واژه ها:
نواحی روستایی توسعه پایدار گردشگری آینده پژوهی شهرستان سقز
پژوهش حاضر با رویکرد آینده پژوهی به شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری روستاهای هدف گردشگری شهرستان سقز و بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر می پردازد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی است. با توجه به ماهیت این پژوهش، از روش تحلیل ساختاری میک مک و دلفی بهره گرفته شده است. در این راستا پس از برگزاری جلسات اولیه بحث با سی نفر از نخبگان و متخصصان گردشگری شهرستان سقز، به عنوان جامعه آماری تحقیق، سی و هشت متغیر اولیه در قالب چهار بعد کلی شناسایی شد. در ادامه، متغیرهای اولیه در چارچوب ماتریس اثرات متقاطع در نرم افزار آینده نگار میک مک تعریف شد. در نهایت، ده عامل اصلی کلیدی و تأثیرگذار در آینده توسعه گردشگری روستاهای هدف گردشگری شهرستان سقز شناسایی شدند. از بین این عوامل شرایط آب و هوایی و مشارکت و همبستگی تأثیر گذارترین عوامل در توسعه گردشگری روستاهای هدف گردشگری شهرستان سقز هستند. آگاهی جامعه محلی و گردشگران، رقابت پذیری و سیاست های تشویقی نیز در درجات بعدی اهمیت قرار دارند.
۵.
کلید واژه ها:
خودکارآمدی کارآفرینی عملکرد کارآفرینی قابلیت نوآوری کسب و کارهای گردشگری
امروزه صنعت گردشگری یکی از مهمترین بخش هایی است که در اقتصاد هر کشور در زمینه اشتغال زایی و کسب درآمد می تواند تاثیرگذار باشد. یکی از بخش های موثر در اقتصاد گردشگری، کسب و کارهای کوچک و متوسط است که از مشخصه های بارز این کسب و کارها تاکید آنها بر کارآفرینی و توانمندی و ارائه مداوم نوآوری است. در این راستا، این پژوهش به بررسی تاثیر خودکارآمدی کارآفرینی و قابلیت نوآوری بر عملکرد کسب و کارهای گردشگری می پردازد. جامعه آماری این پژوهش کارکنان کسب و کارهای گردشگری و مهمان نوازی شهر تبریز است که تعداد 200 نفر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شد. ابزار مورد استفاده پرسشنامه بود و تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل انجام شد. یافته های تحقیق نشان داد که خودکارآمدی کارآفرینی تاثیر معناداری بر قابلیت نوآوری (49/0) و عملکرد کسب و کارهای گردشگری ( 32/0 ) دارد و نیز قابلیت نوآوری تاثیر معناداری بر عملکرد کسب و کارهای گردشگری (57/0) دارد. بنابراین، نتایج نشان داد که خودکارآمدی کارآفرینی و قابلیت نوآوری امری حیاتی در موفقیت و بهبود فعالیت های کسب و کارهای گردشگری دارد و عملکرد آنها را می توان از طریق این عوامل ارتقا داد.
۶.
کلید واژه ها:
گردشگری کشاورزی جوامع محلی شهرستان تربت حیدریه
گردشگری کشاورزی به عنوان فعالیتی مکمل می تواند در روستاهای با قابلیت های گردشگری، اثرات مثبتی را برجای بگذارد که مهم ترین آن تنوع سازی اشتغال و افزایش درآمد است. اما ارزیابی تمایل جامعه محلی به پذیرش گردشگر هدف اصلی این پژوهش است. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است که به روش کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. ازمیان روستاهای دارای ظرفیت بالای گردشگری کشاورزی شهرستان، 424 کشاورز سرپرست خانوار به عنوان حجم نمونه با فرمول کوکران انتخاب شدند و مورد پرسشگری قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها به دلیل نرمال نبودن از آزمون های ناپارامتری فریدمن و کروسکال والیس و آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده گردید. نتایج نشان داد، گرچه اگروتوریسم از نظر اقتصادی برای آنان درامد زاست و نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز نشان داد که بیشترین تاثیر را در بعد اقتصادی داشته و 93/17 درصد از واریانس کل را تبیین می کند، اما از بعد اجتماعی میزان تاثیر گذاری کمتر و 65/13 درصد واریانس کل را تبیین می-کند، زیرا جامعه محلی تمایل چندانی به حضور گردشگر درباغ و فضای خصوصی زندگی خویش ندارد و بیشتر به دنبال منافع اقتصادی گردشگری است تا تعاملات اجتماعی. لذا تلاش هایی برای افزایش آگاهی روستاییان نسبت به منافع اجتماعی نیز صورت گیرد.
۷.
کلید واژه ها:
موانع انسانی گردشگری توسعه پایدار گردشگری شهر کرمان
هدف این پژوهش تحلیل نقش موانع انسانی بر توسعه گردشگری پایدار شهر کرمان می باشد. نوع تحقیق با توجه به هدف؛ کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع توصیفی و تحلیلی است. اطلاعات و داده های مورد نیاز با استفاده از روش های اسنادی و میدانی(پرسشنامه) جمع آوری شده است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل دو گروه گردشگران داخلی و خارجی شهر کرمان بوده که با استفاده از تکنیک دلفی به طور تصادفی و نمونه انتخاب شده اند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS، از آزمون آماری کلموگروف اسمیرنوف و آزمون تی تک نمونه ای و همچنین جهت اولویت بندی و ضریب اهمیت معیارها از تکنیک DEMATEL با استفاده از نرم افزار MATLAB استفاده شده است. یافته های تحقیق با توجه به آزمون تی تک نمونه ای نشان می دهدکه درشهرکرمان تاثیر نقش موانع انسانی برای توسعه گردشگری پایدار نامطلوب بوده و باعث کاهش صنعت گردشگری شده است. همچنین نتایج حاصل از تکنیک دیمتل نشان می دهد از بین شاخص های تحلیل نقش موانع انسانی بر توسعه گردشگری پایدار شهرکرمان، شاخص اقتصادی – مالی بامقدار698/1 مؤثرترین عامل و شاخص فناوری با مقدار 622/2- تأثیر پذیرترین عامل هستند
۸.
کلید واژه ها:
مدیریت زنجیره تأمین سبز نظریه داده بنیاد کدگذاری روش دیمتل
برای ایجاد توسعه پایدار و مناسب صنعت گردشگری، وجود یک مدیریت توانا، منسجم و هماهنگی بین بخش دولتی و بخش خصوصی بسیار حائز اهمیت می باشد. هدف: هدف از پژوهش حاضر این است که با استفاده از روش کیفی داده بنیاد به شناسایی و تدوین الگوی زنجیره تأمین سبز در صنعت گردشگری استان فارس بپردازد و میزان اثرگذاری و اثرپذیری ها را با روش دیمتل بررسی نماید. روش: روش گردآوری داده ها، مطالعه اسناد و مصاحبه با 30 نفر از خبرگان آگاه از موضوع مورد بحث، با بکارگیری روش نمونه گیری گلوله برفی است. برای تحلیل داده ها، از سه مرحله کدگذاری باز، محوری، انتخابی استفاده شده است. یافته ها و نتایج: نتایج پژوهش حاضر، نشان دهنده استخراج 21 معیار اصلی و 90 زیرمعیار فرعی است که در قالب مدل پارادایمی شامل شرایط علّی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، پدیده محوری، پیامدها قرار گرفت.. سپس با استفاده از روش دیمتل پس از محاسبه وزن جهت رتبه بندی نهایی، رابطه معیارهای انتخابی نشان می دهد که معیارهای طراحی فرآیندهای سبز، مشتریان و سایر نهادهای بیرونی، نوآوری سبز، رویکردهای مدیریت محیط زیستی، قابلیت های تأمین کنندگان سبز، مدیریت منابع انسانی، بهبود عملکرد محیط زیستی، مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی (دارای مقدارهای بزرگتر از حد آستانه)، دارای درجه اهمیت (وزن) بالاتری می باشند.
۹.
کلید واژه ها:
نگرش نسبت به رابطه بین گردشگری و توسعه اجتماعی اعتماد اجتماعی دلبستگی به مکان مشارکت شهروندی سرمایه فرهنگی
امروزه صنعت گردشگری در صورتی که به درستی مدیریت و هدایت شود، می تواند ابعاد مختلف توسعه، از جمله توسعه اجتماعی مناطق میزبان را به ارمغان آورد. نگرش و ادراک ساکنان محلی به گردشگری عامل مهمی در شناخت اولویت ها و استراتژی های مدیریت گردشگری در هر منطقه ای می باشد و برنامه ریزی های آتی را تحت تأثیر خود قرار می دهد. هدف این مقاله بررسی رابطه متغیر های اجتماعی با نگرش شهروندان نسبت به رابطه بین گردشگری و توسعه اجتماعی می باشد. روش تحقیق حاضر پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، شهروندان بالای 15 سال شهر چِلگرد می باشد. بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه مناسب برای این تحقیق 324 نفر بدست آمد. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه و به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای جمع آوری گردیده اند. یافته ها نشان داد بین متغیرهای اعتماد اجتماعی، مشارکت شهروندی و دلبستگی به مکان با متغیر وابسته رابطه معناداری وجود دارد اما بین متغیر سرمایه فرهنگی با متغیر وابسته رابطه معناداری وجود ندارد. تحلیل رگرسیون نشان داد متغیرهای اعتماد اجتماعی، مشارکت شهروندی و دلبستگی اجتماعی در مجموع توانستند 11/3 رصد از واریانس نگرش نسبت به رابطه بین گردشگری و توسعه اجتماعی را تبیین کنند.
۱۰.
کلید واژه ها:
اعتماد گردشگران مستقل محتوای آنلاین تصمیم گیری پیش از سفر
این پژوهش با هدف بررسی اعتماد گردشگرانی که بصورت مستقل سفر می کنند به محتوای آنلاین در برنامه ریزی پیش از سفر انجام شد. جمع آوری داده ها با استفاده از یک نظرسنجی آنلاین در بین کاربران شبکه های اجتماعی که در یک سال گذشته سفری به صورت کاملا مستقل با برنامه ریزی شخصی داشته اند، و با استفاده از نمونه گیری گلوله برفی، انجام شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که در بین گردشگران مستقل، مردان بیش از زنان بر اساس محتوای دیگر کاربران تصمیم گیری های پیش از سفر خود را انجام می دهند و این تصمیم گیری اغلب بر مبنای نظرات و نوشته هایی است که دیگر گردشگران از تجربیات خود به اشتراک گذاشته اند. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد میزان استفاده افراد از شبکه های اجتماعی، بر میزان اعتماد آنها نسبت به محتوای منتشر شده تاثیر می گذارد.
۱۱.
کلید واژه ها:
گردشگری تاریک تمایلات رفتاری کیفیت تجربه تصویر ذهنی از مقصد رضایت
مطالعه کیفیت تجربه گردشگران به ویژه در ارتباط با تمایلات رفتاری، یک حوزه پژوهشی مهم در صنعت گردشگری محسوب می شود. بااین وجود، درحالی که تعداد زیادی از مطالعات در مورد کیفیت تجربه در گردشگری انبوه وجود دارد، بررسی تجربی کیفیت تجربه در گردشگری تاریک کمتر مورد توجه قرار گرفته است. ازاین رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی کیفیت تجربه بر تمایلات رفتاری گردشگران با نقش میانجیگری تصویر ذهنی از مقصد، ارزش ادراک شده و رضایت گردشگران در مقاصد گردشگری تاریک است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردى، شیوه جمع آوری اطلاعات پیمایشى و به لحاظ بررسى روابط بین متغیرها، همبستگى از نوع کمى است. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، داده های از 330 گردشگر که از دو مقصد گردشگری تاریک (موزه جنگ خرمشهر و موزه عبرت) بازدید کرده اند، جمع آوری شد. نتایج آزمون فرضیه ها با به کارگیری نرم افزارهای SPSS و SmartPLS حاکى از آن است که کیفیت تجربه گردشگر به طور مستقیم بر تمایلات رفتاری آن ها تأثیر ندارد اما از طریق متغیرهای میانجی تصویر ذهنی از مقصد، ارزش ادراک شده و رضایت بر تمایلات رفتاری گردشگران تأثیر مثبتی می گذارد. در این میان تصویر ذهنی از مقصد بیشترین نقش میانجیگری را در روابط میان کیفیت تجربه و تمایلات رفتاری ایفا می کند؛ و رضایت گردشگر مهم ترین پیشایند تمایلات رفتاری گردشگران است.
۱۲.
کلید واژه ها:
باغ ویلا کافه رستوران باغی گفتمان گردشگری روستایی ارومیه ایران
تائید فرضیه ی، گردشگری عامل توسعه روستا است، خصوصاً در حاشیه شهرها کمی دشوار و پیچیده است. در این تحقیق فرض بر این است که گردشگری باغ ویلا و کافه رستوران باغی در قالب گفتمان، از روابط قدرت در شهر و روستا محافظت کرده و به بازتوزیع سرمایه شهری کمک نموده است. به طورکلی این گونه از گردشگری در حاشیه شهر ارومیه در توسعه روستاهای مورد مطالعه نقش مثبتی نداشته است. در این تحقیق تحلیل گفتمان به عنوان یک روش شناسی مناسب برای مطالعه روابط روستاهای امام زاده، بند، گوگ تپه و برهانلو با کلان شهر ارومیه با ماهیت گردشگری بکار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که اصول توسعه پایدار و ایدئولوژی در صورت بندی گفتمان گردشگری روستایی باغ ویلا و کافه رستوران نقش داشته است. همچنین نتایج بیان می کند که گفتمان گردشگری روستایی موجب تضییع حقوق عمومی به نفع خصوصی شده است و این انتقال از طریق سازوکارهایی مانند سلب مالکیت و مسئله سازی انجام گردیده است. البته فرضیات این تحقیق را می توان در ساختار سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ایدئولوژیکی متفاوت با ایران نیز مطالعه نمود صحت وسقم آن را بیشتر آشکار کرد.
۱۳.
کلید واژه ها:
توزیع فضایی هتلهای شهری جاذبه های گردشگری کشور ایران
هتل ها نقش محوری در بین مرامز اقامتگاهی بخش گردشگری ایفا می نمایند. اما نحوه توزیع و مکانیابی آنها می تواند در ارائه خدمات و جذب گردشگری تاثیر بسزایی داشته باشد. از این رو پژوهش حاضر به بررسی وضعیت پراکنش هتل های شهری کشور ایران پرداخته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. بدین منظور کشور ایران به هفت منطقه براساس جغرافیای گردشگری شامل منطقه شمال، شرق، مرکز، البرز، جنوب، غرب و شمال غرب، تقسیم شده است و سپس در هر یک از این مناطق و بصورت کلی برای کل کشور ایران، تحلیل صورت گرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که براساس میانگین نزدیکترین همسایه، الگوی پراکنش هتلها در مناطق غرب و شمال غرب بصورت پراکنده بوده و وضعیت پراکنش هتلها در کل ایران بصورت خوشه ای می باشد. همچنین براساس تحلیل خوشه ای فضایی چند فاصله ای پراکنش هتلهای کشور ایران در مجموع دارای پراکنش خوشه ای هستند. همچنین توزیع بسیاری از هتلها در مراکز استان صورت گرفته است. بصورت کلی می توان گفت بسیاری از شهرها و مناطق دارای توان بالقوه گردشگری از این نوع زیرساخت اساسی محروم هستند. بنابراین باید در توزیع فضایی هتلها همه مناطق کشور مورد توجه قرار گیرند.
