برنامه ریزی و توسعه گردشگری

پژوهش حاضر با روشی توصیفی – تحلیلی و با رویکرد اکتشافی آینده پژوهی در پی شناسایی مهم ترین پیشران هایی است که در آینده بر تحول اکوسیستم کارآفرینی مهمان نوازی و گردشگری شهرستان بندر انزلی اثرگذار خواهند بود. بدین منظور، ابتدا با استفاده از مصاحبه با 25 نفر از متخصصان و کارشناسان مسلط بر موضوع و منطقه مورد مطالعه به صورت هدفمند، 39 پیشران ها شناسایی و سپس با بهره گیری روش تحلیل ساختاری و نرم افزار میک مک، روابط و نحوه اثرگذاری و اثرپذیری آنها مشخص شد. نتایج نشان داد که از میان پیشران های شناسایی شده، مدیریت مقصد، توجه به ظرفیت طبقه خلاق، تسهیلگری نهادها در توسعه فعالیت های کارآفرینی مهمان نوازی و گردشگری و توجه به سه ضلع گردشگری، بنادر و دریانوردی و صید و شیلات به طور همزمان از اثرگذارترین پیشران ها و همراستایی با تقاضا، تدوین برند متناسب با ظرفیت های گردشگری انزلی، تحول ذهنی مردم و مدیران حول محور گردشگری و توجه به حس مکانی و تئوری پنجره شکسته از اثرپذیرترین پیشران ها در تحول آتی اکوسیستم کارآفرینی مهمان نوازی و گردشگری انزلی می باشند. در انتها پیشنهادهایی جهت توسعه آینده انزلی و خلق تصویری مطلوب از آن بر اساس پیشران های موثر ارائه شد.

یکی از صنایع کوچک و نسبتا جوان بازار سهام، صنعت گردشگری است که چندین شرکت از جمله گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی در این گروه جای دارند. با استفاده از نظریه شبکه های پیچیده 2 شبکه برای بررسی جایگاه صنعت گردشگری در بازار سهام در ایران ارایه می شود. نخست با رویکرد بنیادی، یک شبکه از 36 صنعت منتخب اقتصاد ایران مطابق با صنایع فعال در بازار سهام انتخاب می شوند و وزن یال ها مطابق با جدول 36 بخشی داده- ستانده اقتصاد ایران تعیین می شود. در مرحله بعد با رویکرد تحلیل تکنیکالی، یک شبکه همبستگی میان شاخص بازار سهام این 36 صنعت تشکیل می شود. سپس با معیارهای مرکزیت، جایگاه صنعت گردشگری در بازار سهام ایران و ارتباط آن با سایر صنایع بازار سهام ایران مشخص می گردد. مطابق با نتایج به دست آمده از شبکه تحلیل بنیادی، صنعت غذایی بیشترین تاثیرگذاری را بر گردشگری دارد که دلیل آن تامین مواد غذایی برای هتل ها و رستوران ها است. پیمانکاری صنعتی، بیشترین تاثیرپذیری را از گردشگری دارد که دلیل آن تاثیر گردشگری بر فعالیت های پیمانکاری نظیر مرمت بناهای تاریخی است. مطابق با نتایج به دست آمده از شبکه تحلیل تکنیکالی، شاخص بازار سهام صنعت گردشگری بیشترین میزان همبستگی را با شاخص بازار سهام صنعت چاپ و انتشارات دارد.

امروزه بازاریابی دیجیتال بر بستر شبکه های اجتماعی و وب سایت های گردشگری به عنوان منابع اطلاعاتی اصلی گردشگری، استراتژی محوری بازاریابی سازمان های مدیریت مقصد و کسب و کارهای پیشرو این حوزه جهت ارائه تصویر مقصد مناسب و معرفی قابلیت های این مقاصد در راستای جذب گردشگران در بازارهای رقابتی به حساب می آید. از اینرو شناسایی دقیق منابع اطلاعاتی اثربخش از اهمیت بالایی در بازاریابی مقاصد گردشگری برخوردار است. هدف اصلی این مطالعه شناسایی منابع اطلاعاتی مناسب مقاصد گردشگری با استفاده از تحلیل وبومتریک و با بررسی مطالعه موردی اصفهان است. شناسایی کلمات کلیدی به سه روش تجربی، کلمات مرتبط با گردشگری و تحلیل فنی صورت گرفت. سپس با استفاده از روش PSI، 15 کلمه کلیدی نهایی انتخاب شدند و سپس شناسایی و رتبه بندی 39 وب سایت و شبکه مجازی ارائه دهنده منابع اطلاعاتی مرتبط با اصفهان بر اساس این کلید واژه ها انجام گرفت. بر این اساس وب سایت های YouTube و Facebook در رتبه اول و دوم وب سایت های حاوی منابع اطلاعاتی مرتبط با اصفهان قرار گرفتند. دستاوردهای نظری و عملی این پژوهش و توصیه های مرتبط با آن در بخش پایانی مقاله ارائه گردیده است.

گردشگری خلاق که به عنوان نسل سوم گردشگری پس از گردشگری انبوه و گردشگری فرهنگی و در پاسخ به چالش ها و اثرات منفی آنها ایجاد شده، از ابتدای معرفی در دهه 1990 تا به امروز شاهد تغییراتی در روند برنامه ریزی و ماهیت بوده است. این نوع گردشگری به عنوان یک تئوری مطرح نیست، اما تئوری های برنامه ریزی گردشگری متعددی در فرایند مطالعات، برنامه ریزی و مدیریت آن موثر بوده اند. با توجه به شکاف مطالعاتی موجود، هدف این پژوهش شناسایی تئوری های برنامه ریزی تاثیرگذار در فرایند مطالعات، برنامه ریزی و مدیریت گردشگری خلاق می باشد. برمبنای این هدف، با بهره گیری از مدل پریسما، 117 مقاله منتشر شده در حوزه گردشگری خلاق در پایگاه های داده وب اف ساینس و اسکوپوس برای مرور نظام مند (سیستماتیک) انتخاب شد . به منظور بررسی تعداد فراوانی تئوری های دخیل در برنامه ریزی گردشگری خلاق، از تکنیک تحلیل محتوای کمی از نرم افزارمکس کیودا استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده برخی تئوری های برنامه ریزی گردشگری از جمله ذی نفعان، مشارکتی، پایداری، هم آفرینی و شبکه ای به عنوان تئوری های بالقوه در حوزه گردشگری خلاق شناسایی و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. همچنین نتایج حاکی از آن است که رویکرد ذینفعان و مشارکتی، بیشترین تعداد فراوانی را در مطالعات مرتبط با گردشگری خلاق داشته است.

زندگی انسان در گروی بقای طبیعت بوده و بدون طبیعت زندگی نیز محکوم به نابودی است. با در نظر گرفتن اهمیت طبیعت در زندگی انسان همچنین گسترش بی رویه ی شهرها، ادغام طبیعت در شهرها برای ادامه ی حیات انسان امری اجتناب ناپذیر است. حال با توجه به اهمیت ادغام طبیعت در شهرها با مفهومی تخصصی تر به عنوان شهرهای بیوفیلیک، این مقاله درصدد آن است که به بررسی تاثیر شاخص های شهر بیوفیلیک بر تصویر ادراکی، تصویر احساسی، قصد بازدید و تبلیغات دهان به دهان گردشگران اصفهان بپردازد. پژوهش حاضر کاربردی و توصیفی-تحلیلی است که داده های آن به روش های کتابخانه ای و مطالعات میدانی شامل پرسشنامه ی محقق ساخته گرداوری شده است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل افرادی است که حداقل یک بار به شهر اصفهان سفر کرده اند و برای تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری در محیط نرم افزار Smart PLS 3 استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هر چهار فرضیه ی پژوهش مورد تایید واقع شد و شاخص های شهر بیوفیلیک در اصفهان بر تصویر احساسی، تصویر ادراکی، تبلیغات دهان به دهان و قصد بازدید گردشگران تاثیرگذار بوده است و بیشترین تاثیرپذیری مربوط به عامل تصویر احساسی و کمترین تاثیرپذیری مربوط به عامل قصد بازدید گردشگران بوده است.

کووید-19 تحول عظیمی را در همه ابعاد زندگی مانند بهداشت، اقتصاد و سیاست به وجود آورد، شرکت های گردشگری نیز از این تحولات مصون نماندند، از طرفی شرکت ها موظف به شناسایی عوامل محیطی هستند. در همین راستا این پژوهش قصد دارد تهدیدهای محیطی را شناسایی اولویت بندی کند. این پژوهش از نوع آمیخته است. ابتدا با 15 نفر از فعالین گردشگری مصاحبه شد و پس از تحلیل محتوا، کدها شناسایی و با روش بهترین-بدترین وزن دهی انجام شد، 25 عامل در قالب چهار فاکتور اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و تکنولوژی دسته بندی شدند سپس طبق نظر 7 نفر از خبرگان فعال در مدیریت کلان کشوری با پرسشنامه وضعیت فعلی هر یک از عوامل تعیین شد و ماتریس اهمیت-وضعیت ترسیم گردید. مهم ترین تهدیدهای محیطی عبارتند از: بی ثباتی و کنترل دستوری نرخ ارز، افزایش تورم و کاهش ارزش پول ملی، ریسک بالای سرمایه گذاری خارجی، عدم اطمینان جامعه به دولت، رکود، درآمد پایین مردم، قوانین مالیاتی نامناسب، تحریم های بین المللی.

پژوهش حاضر به بررسی اثر بازاریابی واقعیت افزوده بر روی رفتار و تجربه های گردشگران پرداخته است. این پژوهش در زمره تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار دارد. جامعه آماری پژوهش، کلیه افرادی (گردشگران داخلی) که اپلیکیشن تور مجازی موزه ملی ایران را نصب و استفاده کرده اند، بوده و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 384 نفر به عنوان نمونه ی آماری انتخاب گردید. ابزار گردآوری داد ها در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته و با استفاده از روش معادلات ساختاری و نرم افزار اس پی اس اس و آموس به تحلیل آماری داده های تحقیق پرداخته شده است. برای بررسی روایی و پایایی سازه ها از ضریب آلفای کرونباخ، آزمون KMO و بارتلت استفاده و برای مناسب بودن حجم نمونه و درست بودن تفکیک عامل ها و برای تعیین ارتباط متغییرها از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها پژوهش نشان می دهد که رابط های بازاریابی واقعیت افزوده بر روی هزینه های بازاریابی واقعیت افزوده تأثیرگذار است. همچنین هزینه های بازاریابی واقعیت افزوده بر روی تجربه بازاریابی واقعیت افزوده تعبیه شده، تجسم شده، به اشتراک گذاشته شده و تجربه تطبیقی تأثیرگذار است. همچنین تجربه بازاریابی واقعیت افزوده تعبیه شده و تجسم شده بر روی رفتار واقع شده گردشگران تأثیرگذار است.

گردشگری سلامت ابعاد متعددی دارد و برای توسعه همه جانبه و پایدار باید این موضوع از منظرهای مختلف بررسی شود. بر اساس پژوهش های انجام شده، یکی از عوامل کندی روند توسعه گردشگری سلامت در کشور، موضوع زیرساخت هاست. پژوهش حاضر با اتخاذ رویکرد کیفی مبتنی بر روش تحلیل مضمون به این پرسش ها پاسخ می دهد که زیرساخت های گردشگری سلامت در کشور چند دسته هستند؟ نهادهای مسئول برای توسعه زیرساخت های گردشگری سلامت در کشور کدام هستند؟ چارچوب توسعه زیرساخت های گردشگری سلامت در کشور باید چگونه باشد؟ در نتیجه، یافته های حاصل از مطالعه عمیق گزارش ها، پژوهش ها و مصاحبه ها بیانگر آن است که توسعه گردشگری سلامت در گرو توجه به هفت دسته از زیرساخت ها از جمله اقتصادی، اجتماعی، سیستمی، نظارتی، حمل و نقل، فیزیکی و اشتراکی است و ضمن تعیین نهادهای مسئول، چارچوب توسعه زیرساخت ها با تأکید بر دو مفهوم نوسازی و نوگرایی پیشنهاد شده است.