جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم زمستان 1398 شماره 1-1 (پیاپی 37) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

طراحی مجتمع صنفی ورزشی با رویکرد پدافند غیر عامل جهت تأمین پناهگاه در زمان زلزله در استان کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طراحی صنف ورزشی زلزله پدافند غیر عامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 473 تعداد دانلود : 400
طی یک قرن اخیر زمین لرزه ها بیش از یک میلیون نفر را به کام مرگ فرستاده اند که از کل زمین لرزه های جهان 18 درصد سهم ایران می باشد. استان کرمان در وقوع زلزله رتبه نخست کشور را داراست. با توجه به علت پدیده ی بالا آمدن سطح آب های زیرزمینی در هنگام زلزله بسیاری از سازه ها دچار نم گرفتگی شده و با خطر بالقوه مواجه هستند از سوی دیگر به دلیل نوع خاک بستر شهر کرمان امکان تشدید شدت زمین لرزه نیز در این شهر وجود دارد، بنابراین همه این عوامل این شهر را در معرض خطر جدی زمین لرزه قرار داده است اما به دلیل افزایش نرخ چشمگیر مصالح ساختمانی و از سوی دیگر عدم توجه به مقاوم سازی سازه ها در کرمان جدی گرفته نشده و هر لحظه امکان بروز فاجعه ای بزرگ در این کلان شهر میلیونی وجود دارد. در این تحقیق به منظور کم شدن خسارات زلزله از رویکرد پدافند غیرعامل استفاده شد. برای طراحی با این رویکرد الزامات معماری شامل برنامه ریزی مکان یابی، طراحی فضاهای چند عملکردی، طراحی شبکه زیرساخت ها در نظر گرفته شد و یک مجتمع صنفی ورزشی جهت تأمین پناهگاه در زمان زلزله در کرمان طراحی شد. روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی – توصیفی بود که از طریق مطالعات نظری پیرامون مبانی نظری به اصول و چارچوب موردنظر دست یافت و با رویکرد کیفی سعی در بکار بستن اصول تبیین شده در امر طراحی مورد نظر داشت.
۲.

چهار دهه سیاست های رسانه ای آمریکا برای افزایش قدرت نرم در جغرافیای سیاسی ایران و کنشگری رهبر جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی: صدای آمریکا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قدرت نرم جغرافیای سیاسی رسانه ای صدای آمریکا‏

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 830 تعداد دانلود : 581
سیاست های آمریکا در قبال جغرافیای سیاسی ایران پس از انقلاب اسلامی تقریباً در تمام زمینه ها دچار تحول شد و در یک مسیر واگرایی کامل قرار گرفت. به تبع آن، رسانه های آمریکایی و به ویژه صدای آمریکا ، نقش فعالی برعهده گرفتند و وظیفه بازنمایی جمهوری اسلامی بر اساس سیاستگذاری ایالات متحده را در دوره پسا انقلاب اسلامی ایفا کردند.هدف آنها افزایش قدرت نرم ایالات متحده امریکا در محدوده جغرافیای سیاسی ایران و به تبع آن خاورمیانه بود. مقاله حاضر می کوشد تا با استفاده از مدل رابینسون و به روش تحلیل فریم بندی، نحوه پوشش و بازنمایی بیانات، پیامها و متون مربوط به رهبر انقلاب را در دهه های پس از انقلاب کندوکاو کند و به این پرسش پاسخ دهد که سیاستگذاری صدای آمریکا در جنگ رسانه ای علیه رهبر جمهوری اسلامی ایران پیرو کدام نظریه بوده است. همچنین نحوه کنشگری ایشان در برابر سیاستهای رسانه ای آمریکا (متبلور در بخش فارسی صدای آمریکا) و تدابیر ایشان در این زمینه بررسی خواهد شد.
۳.

ظرفیت های برنامه ریزی شهری همکارانه برای پاسخ به مسائل سالمندی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سالمندی برنامه ریزی شهری برنامه ریزی همکارانه مشارکت شهروندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 443 تعداد دانلود : 42
رشد امکانات زیست و حمایت های بهداشتی ازشهروندان، هرسال به سهم سالمندان ازجمعیت شهرها افزوده می شود. متناظربا این افزایش سهم، چالش های جدیدی پیش روی مدیریت شهری قرارگرفته است. سالمندان بنا به ویژگی های خاص عملکردی وفیزیکی خود ازیک طرف امکان استفاده از برخی تسهیلات موجود در شهرها را نداشته و از سوی دیگر نیازهایی ویژه دارندکه دربرنامه های متداول توسعه شهری مغفول واقع شده اند. مدیریت شهری همواره بایستی به نیازهای شهروندان پاسخگو بوده و به ویژه از گروه های درمعرض آسیب حمایتی ویژه به عمل آورد. درواقع درالگوی مطلوب، مدیریت شهری علاوه برعدالت ورزی درتأمین خدمات (که هدف آن عموم شهروندان است) می بایست نوعی از «تبعیض مثبت» را درفضای شهر حاکم نماید. درسطح جهانی، برنامه ریزی همکارانه به عنوان شیوه ای نوین از برنامه ریزی شهری که هدف خود را بر پاسخ به مسئله «مردم سالاری در برنامه ریزی شهری» از طریق فرصت دهی به شهروندان برای تدوین، تصویب و نهایتاً اجرای پیشنهاد های توسعه ای قرار داده است، در بسیاری از حوزه های بالادستی برنامه ریزی به کار گرفته شده است. مقاله حاضر با تبیین ظرفیت های این شیوه از برنامه ریزی شهری برای پاسخ به مسئله سالمندی شهروندان، این پیشنهاد را طرح می نماید که با استفاده از برنامه ریزی همکارانه در سطح برنامه های محلی توسعه شهری، از تکرار تجربه شکست خورده برنامه ریزی سنتی – جامع برای مواجهه با مسئله سالمندی پیشگیری نموده و از این طریق به ارتقا کیفیت زندگی سالمندان به عنوان یک گروه آسیب پذیر اجتماعی اقدام شود. مقاله برگرفته از رساله دوره دکتری نویسنده اول با عنوان « طراحی الگوی برنامه ریزی شهری همکارانه همساز با ساختار نهادی ایران» با راهنمایی دکتر مهین نسترن و دکتر محمودرضا ثقفی است.
۴.

بررسی تاثیر آموزش های زیست محیطی بر نگرش و رفتار دانش آموزان نسبت به مساله حفاظت از محیط زیست در شهرستان گرمسار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش زیست محیطی رفتار زیست محیطی نگرش زیست محیطی دانش آموزان ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 838 تعداد دانلود : 802
هدف این مطالعه بررسی تاثیر آموزش های زیست محیطی بر رفتار و نگرش دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان گرمسار نسبت به مساله محیط زیست در سال 96-97 است. روش تحقیق حاضر، از نظر هدف، کاربردی بوده و بر حسب روش، نیمه تجربی با استفاده از پیش آزمون و پس آزمون دردو گروه آزمایش و کنترل می باشد. جامعه آماری پژوهش دانش اموزان مقطع ابتدایی شهرستان گرمسار بوده و تعداد نمونه 120 نفر از دانش آموزان دختر و پسر پایه پنجم ابتدایی شهرستان گرمسار بوده است که برای انتخاب آنها از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها آزمون رفتار زیست محیط و آزمون نگرش زیست محیطی بوده و داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزار SPSS و آزمون های اسمیرنف – کلموگروف ، آزمون t ، آزمون ANOVA و ضریب همبستگی پیرسون مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از این است که آموزش زیست محیطی منجر به تغییر نگرش دانش اموزان ابتدایی شده است. آموزش زیست محیطی منجر به تغییر رفتار دانش آموزان ابتدایی می شود. تاثیر آموزش زیست محیطی بر تغییر نگرش دانش آموزان دختر بیشتر از تاثیر آموزش زیست محیطی برنگرش دانش آموزان پسر بوده است همچنین تاثیر آموزش زیست محیطی بر تغییر رفتار دانش آموزان دختر بیشتر از تاثیر آموزش زیست محیطی بر رفتار دانش آموزان پسر بوده است.
۵.

بررسی وضعیت عدالت توزیعی در دسترسی به خدمات شهری (مطالعه موردی: شهر بومهن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عدالت فضایی خدمات شهری عدالت اجتماعی شهر بومهن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 325 تعداد دانلود : 386
یکی از اساسی ترین عناصر شهری جهت افزایش سطح رفاه اجتماعی مردم شهر، وجود خدمات شهری است. امروزه مشکلات ناشی از توزیع نامناسب خدمات شهری از قبیل تراکم، آلودگی زیست محیطی، جابه جایی جمعیت و... باعث شده است که توزیع خدمات شهری یکی از مهم ترین مسائل پیشِ روی اغلب کشور ای توسعه یافته و درحال توسعه باشد. از طرف دیگر بحث نابرابری فضایی در شهرها و لزوم برقراری عدالت اجتماعی در برخورداری همه شهروندان از خدمات شهری عمومی یکی از مباحث جدی پیشِ روی برنامه ریزان و مدیران شهری است. رشد روزافزون جمعیت شهر بومهن و نیاز ساکنین به خدمات شهری در حال افزایش است. ازاین رو تحقیق حاضر که با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانه ای و استنتاج یافته های میدانی در قالب تدوین و توزیع پرسش نامه، در سطح محدوده موردمطالعه صورت گرفته است به بررسی وضعیت برخورداری شهروندان از خدمات و نیز توزیع آن ها در سطح شهر پرداخته است. یافته های تحقیق با استفاده آزمون موران و روش جینی و همچنین آزمون T-test مورد تجزیه تحلیل قرارگرفته و نتایج به دست آمده نشان می دهد که خدمات و امکانات موردبررسی در تحقیق در سطح شهر بومهن به صورت عادلانه توزیع نشده اند از طرفی نیز نتیجه آزمون سطح رضایت مندی شهروندان از وضعیت خدمات شهری موردبررسی نیز حاکی از نامناسب بودن وضعیت این خدمات در سطح شهر بومهن بوده است.
۶.

طراحی استراتژی هایی برای ورودی روستای تاریخی ابیانه با استفاده از روش SWOT و QSPM(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ورودی روستاهای تاریخی SWOT QSPM

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 439 تعداد دانلود : 1000
ورودی هر سکونتگاهی نمادی از خود آن سکونتگاه و مردمان ساکن در آن است. چرا که به عنوان یک عامل اتصال دهنده عمل کرده و فضای درون و بیرون سکونتگاه را به هم وصل می کند خواه این سکونتگاه شهر و یا روستا باشد. از طرفی مکان های تاریخی به دلیل داشتن جاذبه های فراوان حجم زیادی از گردشگران را به سوی خود جذب می کنند و به همین منظور تعریف ورودی برای این مکان ها می تواند بسیار حائز اهمیت باشد. در این میان روستاهای تاریخی نیز از این امر نمی توانند مستثنی باشند. بنابراین در این تحقیق سعی شده است تا بر روی یکی از مسائل مهم شهری که امروزه تقریبا به دست فراموشی سپرده شده است یعنی تعیین راهبردهایی برای ورودی در روستای تاریخی ابیانه پرداخته شود. برای این منظور نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید بر اساس ویژگی های کلی روستا و تقسیم ورودی روستا به سه سکانس و هم چنین نظرات کارشناسان استخراج شد. در نهایت با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) به این عوامل وزن داده شد تا در ماتریس SWOT مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد سپس یا استفاده از ماتریس SWOT استراتژی هایی استخراج شدند و برای اولویت بندی در ماتریس QSPM مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق، وضعیت ورودی روستای ابیانه را در وضعیت تهاجمی نشان داد. بنابراین در این روستا به منظور داشتن ورودی مناسب می توان از قوت ها و فرصت های پیش رو استفاده بهینه نمود.
۷.

آسیب شناسی ساختار نظام تصمیم گیری شواریی در فرآیند مدیریت شهری: مورد مطالعه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب شناسی نظام تصمیم گیری مدیریت یکپارچه شهری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 386 تعداد دانلود : 142
امروزه مدیریت شهری متحول شده است و شهرها برای رفاه و آسایش بیشتر شهروندان مدیریت می شوند. لذا، محلی گرایی در استان تهران به عنوان یک استراتژی با هدف تفویض قدرت و منابع به مدیران محلی و به دور از کنترل مرکزی، می تواند ساختارها و جوامع محله ی دموکراتیک را ایجاد نموده تا در چهارچوب توافق شده میان حکومت مرکزی و محلی به حداقلی از استانداردهای ملی و اولویت های سیاسی رسید. شوراهای شهر به عنوان یک عنصر از مدیریت شهری در اداره شهرها در سطح محلی نقش مهمی بر عهده گرفته است. پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی ساختار نظام تصمیم گیری شواریی در فرآیند مدیریت شهری شهر تهران با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع اسنادی- پیمایشی تدوین شده است، جامعه آماری مورد مطالعه شامل کارشناسان و متخصصان صاحب نظر در حوزه مورد مطالعه بوده است. جهت بررسی اثرگذارترین آسیب های موجود ساختار نظام تصمیم گیری شورایی در فرآیند مدیریت شهری از تکنیک دیمتل بهره گرفته شده است. آسیب هایی چون؛ عدم وجود ظرفیت های قانونی و اجرایی برای تحقق بخشی مدیریت یکپارچه و عدم تناسب بین اختیارات و وظایف شوراها از عمده آسیب های تهدید کننده ساختار نظام تصمیم گیری در فرآیند مدیریت شهری شهر تهران می باشند.
۸.

تحلیل عوامل مؤثر بر بازآفرینی شهری پایدار (نمونه موردی: بخش مرکزی شهر همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازآفرینی پایدار بافت فرسوده میکمک فازی بخش مرکزی همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 644 تعداد دانلود : 96
بخش مرکزی شهرها با سابقه ی قدیم به دلیل مرکزیت جغرافیایی دارای پتانسیل بالقوه بالایی بوده و علیرغم ویژگی های مثبت قسمت مرکزی شهرها محلات مسکونی آن از لحاظ فرسودگی رنج می برند در این مقاله سعی شده است عوامل مؤثر بر بازآفرینی پایدار در شهر همدان شناسایی و تجزیه و تحلیل شوند. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی ، برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و پیمایشی و برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار (FLMICMAC) استفاده شده است. طبق نتایج تعداد 36 عامل بازآفرینی پایدار شناسایی و در مرحله انتخاب نهایی که با روش دلفی انجام شد به 24 عامل کاهش داده شدند. نتایج حاصله نشان داد که عامل تسهیلات بانکی با میزان تأثیرگذاری غیرفازی (63.50) و رتبه اول سرمایه گذاری دولتی و بخش خصوصی (62.33) با رتبه دوم تغییر نرخ ارز (59.5) با رتبه سوم کیفیت مصالح ساختمانی (56.16) با رتبه چهارم میزان درآمد ماهیانه (55.33) با رتبه پنجم مهم ترین عوامل تأثیرگذار در بازآفرینی شهری پایدار در بخش مرکزی همدان می باشند. این عوامل دارای برچسب فازی تأثیرگذاری قوی می باشند. همچنین عامل مشارکت ساکنین با میزان تأثیرپذیری غیرفازی (63.83) و رتبه اول تأثیرپذیری قیمت واحد مسکونی (62.66) با رتبه دوم میزان تعلق مکانی (59.66) با رتبه سوم کیفیت مصالح ساختمانی (58.66) با رتبه چهارم مهم ترین عوامل تأثیرپذیر در فرایند بازآفرینی شهری پایدار در بخش مرکزی همدان می باشند. طبق نتایج تحقیق توجه اساسی به عوامل تأثیرگذار نقش بسزایی در تحقق بازآفرینی پایدار دارد
۹.

بررسی تاثیرات طرح های ساماندهی و عوامل موثر بر پذیرش آن از سوی روستائیان (مورد مطالعه روستاهای بخش زهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تاثیرات اقتصادی - اجتماعی طرح های ساماندهی روستائیان بخش زهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 676 تعداد دانلود : 956
ساماندهی روستاها از جمله استراتژی های کارآمد در برنامه ریزی توسعه و همچنین محوری ترین الگوی توسعه فضایی- کالبدی نواحی روستایی است. هدف این تحقیق بررسی تاثیرات طرح های ساماندهی و عوامل موثر بر مقبولیت آن توسط روستائیان بصورت مطالعه موردی در بخش زهان از شهرستان زیرکوه می باشد. این نوع تحقیق با توجه به هدف از نوع کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد پیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات میدانی، از ابزار پرسش نامه و مصاحبه با مردم روستاهای مورد مطالعه استفاده گردید. جامعه مورد پژوهش کلیه خانوارهای محدوده مورد مطالعه، بالغ بر 210 خانوار می باشد، که با کمک فرمول کوکران، حجم نمونه 136 خانوار محاسبه و در نهایت از طریق نرم افزار spss محاسبات انجام و از آزمون های ویلکاکسون و دوجمله ای برای استنباط و ارتباط نتایج استفاده گردید. نتایج کلی نشان داد که ساماندهی روستاها در برخی شاخص های اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی، از جمله میزان رواج صنایع دستی بعنوان شغل جانبی، دسترسی به بازار فروش تولیدات، اشتغال زایی، وضعیت سواد، و...تغییرات ساختاری را به همراه داشته است. هرچند در مواردی نیز عکس موضوع شکل گرفته، که می تواند نشانگر عدم توجه به ساختارهای روستایی در ابعاد گوناگون و در نتیجه کارکردهای متفاوت باشد. همچنین در سنجش رابطه بین عوامل تاثیرگذار در پذیرش طرح ساماندهی، اینگونه اسننباط می شود که برخی متغیرها از جمله آگاهی افراد نسبت به طرح، امید دسترسی به امکانات ، بهبود مشارکت، امید به مسکن بهتر، بهبود امکانات بهداشتی و.. در مقبولیت طرح توسط روستاییان موثر بوده است
۱۰.

برنامه ریزی راهبردی مناطق شهری کرمان بر اساس رشد هوشمند شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رشد هوشمند شهری برنامه ریزی راهبردی کرمان سوآت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 673 تعداد دانلود : 446
پژوهش حاضر با هدف برنامه ریزی راهبردی مناطق شهری کرمان بر پایه رشد هوشمند شهری به نگارش درآمده است. این پژوهش برحسب هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی تحلیلی می باشد. روش جمع آوری داده ها به صورت اسنادی و پیمایشی(پرسشنامه) و جامعه آماری، شامل دو گروه شهروندان و مسئولین نخبگان بوده که به روش نمونه-گیری تصادفی داده ها جمع آوری شده است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها نیز از نرم افزار SPSS، ArcGIS، SWOT، ANP و نرم افزار Super Decision استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که تمام شاخص هایی که برای ارزیابی وضعیت رشد هوشمند شهری در کرمان به کار برده شده اند، از سطح معنی داری مناسبی برخوردار هستند اما تفاوت معنی داری در سطح آلفای 01/0 از دید پاسخگویان در کرمان وجود دارد. این مسأله، دسته بندی مناطق شهری به لحاظ شاخصهای رشد هوشمند را تأیید می کند. نتایج تحلیل رگرسیون نیز با سطح معناداری 023/0 و میزان آلفای کمتر از 05/0 حاکی از اثرگذاری متغیر مستقل بر وابسته و رابطه معنادار بین آن ها است. در نهایت، بر پایه الگوی تحلیلی سوات مشخص گردید که راهبرد اصلی، جذب ایده های نوآورانه رشد هوشمند شهری از طریق مشارکت ذینفعان شهری بوده و راهبرد افزایش مشارکت شهروندان و گرفتن ایده های برتر در مورد شهر کرمان و تطابق آن با اصول رشد هوشمند" به عنوان راهبرد جایگزین تعیین گردید.
۱۱.

تحلیل و بررسی تهدیدات امنیت ملی در مناطق مرزی (مطالعه موردی: استان کردستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت مناطق مرزی امنیت ملی استان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 155 تعداد دانلود : 498
منشاء بسیار از تهدیدات امنیت ملی مانند قاچاق، مهاجرت های غیرقانونی، تروریسم، جدایی طلبی و تجزیه طلبی مرزها هستند. مرزهای ایران نیز اهمیت زیادی در امنیت ملی دارند. استان مرزی کردستان از جمله مناطق مرزی ایران است که حائز نقش مهمی در امنیت ملی ایران است. هدف اصلی این مقاله بررسی مناطق مرزی از زاویه تهدیدات امنیت ملی است. سوال اصلی مقاله این است که مهم ترین تهدیدات مرزها و به ویژه مرزهای ایران در استان کردستان برای امنیت ملی کدام اند؟ فرضیه ای را که نویسندگان در پی آزمون آن هستند این است که مرز ایران در استان کردستان دارای تهدیدات سیاسی، جغرافیایی، اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی برای امنیت ملی ایران است. روش مقاله توصیفی تحلیلی است. یافته های مقاله نشان می دهد که مهم ترین تهدیدات امنیت ملی ایران در استان کردستان شامل قاچاق بی رویه، فعالیت گروه های تروریستی دارای آرمان های جدایی طلبی و تجزیه طلبانه و تهدیدات سیاسی و نطامی و امنیتی پیرامونی و فرا پیرامونی است.
۱۲.

ارائه الگوی مدیریت بحران در مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان قرچک)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت مدیریت بحران مخاطرات مدیریت روستایی مدیریت محلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 250 تعداد دانلود : 960
ایران به لحاظ وضعیت جغرافیایی در زمره کشورهای بلاخیز می باشد. قاره آسیا از نظر شیوع حوادث و بلایای طبیعی، رتبه اول را در دنیا دارد و ایران پس از هند، بنگلادش و چین چهارمین کشور آسیا و ششمین کشور دنیا از نظر کثرت وقوع بلایاست. در این میان نقاط روستایی، به دلیل روابط تنگاتنگ با محیط طبیعی و داشتن توانهای محدود، آسیب پذیری بیشتری نسبت به نقاط شهری دارند. خطر زلزله وگسترش بیابان، تهاجم ریگهای روان و خشکسالی، در معرض تهدید هستند. همچنین بالغ بر 12 هزار روستای مستقر در جوار رودخانه ها نیز غالبا در معرض خطر سیل قرار دارند. با توجه به اهمیت موضوع در این تحقیق به نقش مدیریت محلی (شوراهای اسلامی و دهیاری ها) درارائه الگویی به جهت برنامه ریزی کاهش مخاطرات طبیعی پرداخته شد. هدف ، نقش مدیریت محلی را در کاهش مخاطرات طبیعی در نواحی روستایی شهرستان قرچک بررسی می نماید. این تحقیق که کاربردی و توصیفی-تحلیلی می باشد از روش کتابخانه ای و پرسشنامه ای برای گردآوری اطلاعات و با استفاده از نرم افزار SPSS به تحلیل داده ها پرداخته شده. نتایج در بخش تحلیلی نیز نتایج نشان داد آگاهی مدیران محلی منطقه مورد مطالعه از فرایند مدیریت بحران در سطح پایینی است. مدیران محلی منطقه مورد مطالعه نسبت به نقش خود در فرایند برنامه ریزی برای کاهش مخاطرات طبیعی آگاه می باشند. بین میزان آگاهی مدیران محلی از نقش خود در برنامه ریزی رابطه معنی داری وجود دارد نوع نگرش و سطح دانش مدیران محلی در زمینه مدیریت بحران، بر عملکرد آنان در برنامه ریزی برای کاهش مخاطرات طبیعی تاثیرگذارست
۱۳.

تبیین ژئوپلیتیکی بحران های مذهبی در جنوب غرب آسیا (مطالعه موردی: عراق 2003-2016)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک ژئوپلیتیک مذهبی بحران های مذهبی جنوب غرب آسیا عراق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 138 تعداد دانلود : 342
عوامل شکل دهنده به کم و کیف معادلات سیاسی و امنیتی عراق امروزه به ترتیب اولویت در سطوح سه گانه ی داخلی ، منطقه ای و منطقه ای قابل بررسی است. با توجه به این که اولین و مهم ترین سطح شکل دهنده به حیات سیاسی و اجتماعی هر کشوری سطح داخلی است و اگر بپذیریم که مؤلفه های داخلی سبب آغاز بحران و تداوم آن است، باید گفت مؤلفه های منطقه ای و فرامنطقه ای، دارای نقش تشدید کننده و تسریع کننده ی بحران و تداوم آن هستند. بر این مبنا، هدف این پژوهش تبیین ژئوپلیتیکی بحران های مذهبی در جنوب غرب آسیا (مطالعه موردی عراق ) بود که برای این منظور و آزمون فرضیه های پژوهش، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با استفاده از تحقیقات میدانی و استانی و مصاحبه و پرسشنامه با اساتید و کارشناسان ارشد ژئوپلیتیکی و متخصص در حوزه پژوهش استفاده گردید و برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده پژوهش از آمار توصیفی و برای نشان دادن اطلاعات به صورت جداول فراوانی و درصد و نمودارها و آزمون T تک نمونه ای برای رد یا تائید فرضیه های پژوهشی استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که ژئوپلیتیک بحران های مذهبی در قدرت یابی گروه های سیاسی و مذهبی در عراق مؤثر است. همچنین خلأ قدرت ایالات متحده امریکا در عراق منجر به بحران های ژئوپلیتیکی توسط قدرت های منطقه ای در آن کشور شده است. علاوه بر این بحران های مذهبی در عراق منجر به متزلزل شدن قدرت سیاسی در سطح ملی و منطقه ای شده است.
۱۴.

ارزیابی تطبیقی عملکرد مدیریت شهری و روستایی در استان خراسان رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت شهری و روستایی ارزیابی عملکرد خراسان رضوی مدیریت تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 814 تعداد دانلود : 34
اصلاح جامعه شهری و روستایی و ارتقاء عملکرد و مدیریت آن در شهرداری ها و دهیاری ها بدون پرداختن به این مجموعه ها و نقش و جایگاه آن و بهبود و ارتقاء عملکرد آن مقدور نخواهد بود. لذا با توجه به نوع تحقیق، این تحقیق ازنظر هدف، کاربردی و توسعه ای است و ازنظر روش، توصیفی از نوع همبستگی می باشد که به شیوه تحقیقات میدانی و اسناد و مدارک به جمع آوری داده ها می پردازد. از طرف دیگر با توجه به این که الگوی تحقیق و معیارهای استخراج شده از مبانی نظری، از طریق نظرسنجی 30 نفر از خبرگان موردبررسی و تأیید نهایی قرارگرفته اند، لذا روش تحقیق پژوهش حاضر مبتنی بر روش دلفی می باشد. جامعه آماری این تحقیق را شهرداری های و دهیاری ها مستقر در شهرستان های استان خراسان رضوی تشکیل داده و اطلاعات ارزیابی عملکرد آن ها از نظام نامه استانداردشده سازمان دهیاری ها و شهرداری های کشور و سالنامه آماری سال 95 استان خراسان رضوی و اسناد و مدارک استخراج شده است برای تجزیه وتحلیل داده های به دست آمده، از انواع آماره های توصیفی و استنباطی استفاده شده است. کلیه تجزیه وتحلیل های آماری نیز با استفاده از نرم افزار SPSS و amos انجام شده است. نتایج نشان دهنده تأثیر مثبت و معنا دار خدمات شهری و امور اداری، نیروی انسانی با عملکرد شهرداری ها و دهیاری ها در گروه توسعه پایین، تأثیر مثبت و معنادار شهرسازی، امور مالی، قراردادها و پروژه های عمرانی، حمل ونقل و ترافیک، امور اداری، نیروی انسانی و مصوبات شورا مسائل عمومی و مدیریتی با عملکرد شهرداری ها و دهیاری ها در گروه توسعه متوسط و تأثیر مثبت و معنادار امور اداری، نیروی انسانی با عملکرد شهرداری ها و دهیاری ها در گروه توسعه بالا است.
۱۵.

تأثیرات بازدارندگی ایران و اسرائیل بر امنیت منطقه ی آسیای غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازدارندگی ایران اسرائیل امنیت منطقه ای آسیای غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 917 تعداد دانلود : 408
نظریه ی بازدارندگی یکی از نظریات مبتنی بر رئالیسم واقع گرائی در عرصه ی بین الملل است که عمدتاً پس از جنگ جهانی دوم و با تضعیف آرمان گرایی، مورد توجه نظریه پردازان مسائل استراتژیک قرار گرفت. این نظریه در روابط بین الملل به «قدرت» به عنوان مؤلفه ی اصلی تبیین کننده روابط بین- کشورها تأکید می کند و ضمن رد نظرات «ایده آلیستی» بر این باور است که میزان قدرت دولت ها، تأثیر مستقیم بر میزان امنیت ملی آن ها دارد. مقاله اخیر ضمن بررسی و تجزیه و تحلیل بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل با روش مصاحبه با متخصصین و اهل فن در سیاست خارجی و مطالعات نظامی در قالب پرسشنامه ای تلاش داشته تأثیرات منطقه ای بازدارندگی دو کشور در منطقه ای آسیای غربی را مورد ارزیابی قرار دهد. با توجه به دشمنی جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل این نوشتار معتقد است که بازدارندگی دو کشور برعکس نقش بازدارندگی در امنیت سازی در منطقه آسیای غربی، باعث ایجاد ناامنی در ابعاد مختلف امنیتی این منطقه شده است یعنی بازدارندگی دو کشور هرچند توانسته برای دو کشور امنیت ساز باشد اما به طور کل در سطح منطقه باعث ایجاد ناامنی شده است.
۱۶.

عدالت اجتماعی، عدالت فضایی و توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: عدالت فضایی عدالت اجتماعی توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 926 تعداد دانلود : 613
عدالت فضایی یکی از مهم ترین مباحثی است که رابطه بسیار وسیعی با عدالت اجتماعی و توسعه دارد. هدف این مقاله عبارت است تحلیل و بررسی رابطه عدالت فضایی با عدالت اجتماعی و توسعه. سؤال اصلی مقاله این است که عدالت فضایی چه رابطه ای با عدالتت اجتماعی دارد و این دو چگونه توسعه واحدهای جغرافیایی را تحت تأثیر قرار می دهند؟ فرضیه پژوهش این است که بدون عدالت توسعه معنا پیدا نمی کند که البته عدالت انواع و ابعاد مختلفی دارد. عدالت فضایی به عنوان یکی از انواع عدالت ریشه در عدالت اجتماعی دارد. روش انجام این مقاله توصیفی تحلیلی است که در آن سعی خواهد شد با استفاده از مقالات علمی و پژوهشی و نیز منابع کتابخانه ای به تحلیل موضوع پرداخته شود. نتایج مقاله نشان می دهد که بی عدالتی را نمی توان فقط محدود به سنجش نابرابری های اقتصادی دانست چرا که فضا یک بعد اساسی و بنیادی در جامعه انسانی است و عدالت اجتماعی در فضا جاری شده است و هم عدالت و هم بی عدالتی در فضا نمایان می شود. از این رو تجزیه و تحلیل بر کنش بین فضا و اجتماع در فهم بی عدالتی های اجتماعی و نحوه تنظیم سیاست های برنامه ریزی برای کاهش یا حل آن ها ضروری است. لحاظ نکردن «اصل عدالت اجتماعی» باعث شکل گیری آسیب های اجتماعی از جمله جرم، جنایت، فقر، فساد، امراض شهری و غیره خواهد شد.
۱۷.

ارزیابی و مدیریت خشکسالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شاخصهای خشکسالی مدیریت خشکسالی سراوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 538 تعداد دانلود : 27
پدیده خشکسالی باعث کاهش سریع جریان های سطحی، افت مخازن زیرزمینی، فرسایش آبی و بادی و خاکی، تغییرکیفیت منابع آب وخاک و افزایش بهره برداری از آب های زیرزمینی و نشست زمین می شود، از این رو برای کاهش اثرات این پدیده و مدیریت خطر آن ارزیابی خشکسالی ودوره های آن ضروری می باشد. در این تحقیق داده های بارندگی ایستگاه سینوپتیک شهرستان سراوان در سالهای 1365 تا 1395 مورد استفاده قرار گرفته است و وقوع خشکسالی با استفاده از نمایه هایی همانند شاخص بارش استاندارد، شاخص درصد نرمال، شاخص دهک ها، شاخص CZI چینی، شاخص MCZI چینی اصلاح شده و شاخص عدد Z تعیین شد. در تحقیق حاضر همبستگی خطی بالایی بین سه شاخص SPI، ZSI و CZI به صورت دو به دو مشاهده شده، ولی همبستگی بین شاخص MCZI با سه شاخص ذکر شده در مقیاس های زمانی 24 ماهه و 48 ماهه پایین است. همبستگی بالا و انطباق منحنی های مربوط به سه شاخص SPI، ZSI و CZI حاکی از آن است که این سه شاخص نتیجه مشابهی دارند، ولی MCZIاین گونه نیست. لذا، در مطالعات حتما باید شاخص MCZI را به طور مجزا در نظر گرفت. با روندیابی خشکسالی با شاخص های مختلف، وقوع این پدیده در سال های 1396 تا 1400 به نظر محتمل میباشد، لذا راهکارهای مختلف مدیریت این بحران همانند الگوی کشت سازگار با اقلیم و منابع آب سراوان و ﮐﺸﺖﮔﯿﺎﻫﺎن ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ و بازسازی قنات های سراوان و سایر راهکارهاارائه شده است.
۱۸.

نقدی بر رویکرد نظام کیفری ایران درقبال جرایم علیه محیط زیست (جغرافیای انسانی) با نگاهی بر کنوانسیون های بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظام کیفری اسناد بین المللی جرایم زیست محیطی مجازات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 750 تعداد دانلود : 546
حقوق محیط زیست در عصر حاضر بیش از هر زمان دیگر مورد توجه بین المللی قرار گرفته است، در این میان تببین نقش و جایگاه حقوق محیط زیست در نظام کیفری کشورها از اهمیت زیادی برخوردار است چراکه ضمانت اجراهای کیفری مهم ترین پاسخ به جرایم زیست محیطی است. رویکرد نظام کیفری ایران نیز درخصوص جرایم زیست محیطی همواره با چالش های فراوانی مواجه بوده است و در عصر حاضر نیازمند نقد و اصلاح است. آنچه از بررسی قوانین داخلی مشخص است آن است که قانونگذار کشور ما رویه یکسان و منسجمی در قبال جرایم زیست محیطی اتخاذ نکرده است. از طرف دیگر بطور کلی قوانین کیفری ایران در حوزه محیط زیست از رویکردهای جهانی فاصله دارد و توجه به اسناد بین المللی و کنوانسیون ها در تدوین قوانین زیست محیطی از اهمیت فراوانی برخوردار است. لذا علاوه بر ایجاد یک رویکرد منسجم و یکپارچه در قوانین کیفری، توجه به اسناد بین المللی و همگامی با رویکردهای بین المللی نیز باید مورد توجه قانونگذار ایران باشد.
۱۹.

تعیین اقلیم آسایش شهرستان گرمسار به منظور توسعه گردشگری ورزشی با استفاده از روش اولگی (Olgyay) و شاخص عدم آسایش (DI)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسایش حرارتی شاخص عدم آسایش شاخص اولگی گردشگری ورزشی شهرستان گرمسار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 507 تعداد دانلود : 597
تحقیق حاضر از نوع کاربردی می باشد که با هدف تعیین و ارزیابی آسایش حرارتی در شهرستان گرمسار و به منظور شناسایی زمان های مناسب برای فعالیت های گردشگری در این شهرستان براساس شرایط اقلیمی انجام گرفته است. برای تعیین اقلیم گردشگری، از دو شاخص کمی اولگی (Olgyay) و عدم آسایش (DI) و برای تعیین تناسب نوع گردشگری با اقلیم از مدل بهمن پور و همکاران (2012) استفاده گردید. بدین منظور داده های آماری مربوط به دما و رطوبت نسبی محدوده مطالعاتی در بازه زمانی 25 سال اخیر مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. نتایج بیانگر آن بوده است که براساس شاخص اولگی، ماههای فروردین، اردیبهشت و مهر در زون آسایش حرارتی قرار دارند و بهترین زمان ها برای گردشگری ورزشی در منطقه مطالعاتی می باشند. از سوی دیگر، تیر و مرداد به دلیل گرمای بالا و آذر، دی، بهمن و اسفند به دلیل سرمای زیاد زمان های مناسبی برای گردشگری ورزشی در فضای باز نمی باشند. از سوی دیگر، براساس شاخص عدم آسایش نیز، ماههای تیر و مرداد، شهریور، آذر، دی، بهمن و اسفند زمان های مناسبی برای گردشگری نمی باشند. این امر نشان دهنده لزوم توجه جدی به شاخص ها و پارامترهای اقلیمی در تعیین آسایش حرارتی و زمان بندی مناسب برای فعالیت های گردشگری ورزشی می باشد.
۲۰.

بررسی صحت و سقم تحلیل تطبیقی دو دریاچه ارومیه و وان «طرح یک موضوع»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: دریاچه ارومیه دریاچه وان عناصر اقلیمی تحلیل تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 62 تعداد دانلود : 842
همجواری دو دریاچه ارومیه و وان و تشدید تغییرات سطح تراز آبی دریاچه ارومیه نسبت به دریاچه وان، سبب شده است که در بسیاری از بررسی ها، با فرض مشابهت دانستن ویژگی های طبیعی دو دریاچه، عامل انسانی را به عنوان مهم ترین عامل در رخداد کاهش تراز آبی دریاچه ارومیه دانسته شود. در این پژوهش، تلاش شده است تفاوت های طبیعی دو دریاچه فوق الذکر که به عنوان مهم ترین عامل در بقا و یا زوال دو دریاچه ارومیه و وان در عصر تغییر اقلیم شده است، پرداخته شود. بدین منظور در ابتدا به بررسی وضعیت پهنه آبی دو دریاچه فوق الذکر پرداخته و سپس جهت بررسی وضعیت دمایی و نم نسبی در سطح هر دو دریاچه، از پایگاه داده ای ECMWF به تفکیک فصول سال طی یک دوره آماری 39 ساله(2017 1979) استفاده شده است. بررسی ها نشان می دهد در فصول مختلف سال دمای هوا در سطح دریاچه وان بین 2 تا 4 درجه سانتی گراد کمتر از دریاچه ارومیه و نم نسبی آن به استثنای فصل زمستان، 2 تا 6 درصد بیشتر است. همچنین تفاوت های زیادی به لحاظ عمق، حجم آب، شیب کف بستر، بارش، تبخیر، رواناب ورودی و توپوگرافی در اطراف دو دریاچه وجود دارد؛ به طوری که عمق متوسط دریاچه وان در حدود 29 برابر عمق متوسط دریاچه ارومیه و حجم متوسط آب دریاچه وان بیش از 100 برابر حجم آب دریاچه ارومیه است.
۲۱.

تبیین مولفه های موثر در باز طراحی فضاهای فرهنگی – تاریخی درراستای توسعه صنعت گردشگری شهری با مطالعه موردی میراث تاریخی و فرهنگی شهرستان ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازطراحی فضاهای فرهنگی - تاریخی گردشگری شهری شهرستان ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 478 تعداد دانلود : 511
شهرستان ارومیه با وجود قدمت زیاد به واسطه عوامل متعدد در طول تاریخ، در حال حاضر آثار تاریخی نسبتاً کمی را در خود حفظ کرده است. اما این آثار، واجد ارزش و مستلزم حفاظت کالبدی و عملکردی برای تداوم هویت تاریخی شهر بوده و درعین حال می تواند نقش مهمی در جذب گردشگر به این شهر فرهنگی، تاریخی داشته باشند. تحقیقات حاکی از آن است که صنعت گردشگری از بعد فرهنگی در این شهر بسیار ضعیف بوده و توجه بیشتری را در این زمینه می طلبد. به نظر می رسد یکی از روش های تاثیرگذار در زمینه احیا و بازشناساندن این آثار تاریخی ،بازطراحی فضاهای تاریخی فرهنگی در سطح شهر می باشد. پژوهش حاضر بر آن است تا با تحقیق پیرامون مولفه های موثر در امر باز طراحی فضاهای تاریخی –فرهنگی، ضمن استخراج این مولفه ها که به عنوان اصول اساسی در باز طراحی این فضاها مورد استفاده قرار خواهند گرفت، بتواند زمینه توسعه گردشگری از بعد فرهنگی در سطح شهر و منطقه را فراهم آورد. در این راستا با به کارگیری روش توصیفی-تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای و مطالعات اسنادی ، به موضوعات و مفاهیم مرتبط گردشگری فرهنگی پرداخته خواهد شد و اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات میدانی و با استفاده از پرسش نامه جمع آوری و با کمک نرم افزار spss تجزیه و تحلیل خواهد شد. نتایج حاصل از تحقیق گویای این امر است که رابطه معناداری میان بازطراحی فضاهای تاریخی-فرهنگی و توسعه صنعت گردشگری شهری وجود دارد.
۲۲.

تبیین آثار اقتصاد معیشتی (دامداری) بر توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان رستم آباد شمالی رودبار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دامداری توسعه روستایی شهرستان رودبار دهستان رستم آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 243 تعداد دانلود : 165
هدف اصلی این مقاله عبارت است از تبیین آثار اقتصاد معیشتی (دامداری) بر توسعه روستایی است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا اشتغال زایی ناشی از فعالیت های دامداری، توسعه روستایی را در ابعاد مختلف آن امکان پذیر می سازد؟ این پژوهش به طریق میدانی و کتابخانه ای انجام گرفته است. در روش میدانی از پرسشنامه، مصاحبه چهره به چهره، مشاهده و عکس بهره گیری شده است. در روش کتابخانه ای از اسناد، گزارش های سازمان ها، نهادهای دولتی، کتب، مقالات داخلی، نشریات، آمارنامه ها، برخی طرح های پژوهشی، پایان نامه های مرتبط، استفاده گردیده است. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش توصیفی- همبستگی با استفاده از مدل سوات، برای ترسیم نمودارها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. در این تحقیق با استفاده از روش مذکور و با کمک نرم افزار spss مورد محاسبه قرار گرفت و عدد 741/0 به عنوان ضریب کل به دست آمد. روایی آن نیز به جهت استفاده از نماگرهایی که در مطالعات پیشین به کار گرفته شده و همچنین مورد تائید خبرگان و اساتید متخصص در زمینه مطالعات پایداری قرار گرفت. جامعه آماری مقاله 210 خانوار دامدار فعال در 20 روستای دهستان رستم آباد شمالی رودبار با دارا بودن 2074 رأس دام بزرگ و 3810 رأس دام کوچک که مجموعاً 5884 دام می باشد را دربر می گیرد. با توجه به تعداد 210 خانوار دامدار، به کل جامعه دامداران پرسشنامه داده شد و به روش چهره به چهره تکمیل و طبق جدول زیر طبقه بندی گردید.
۲۳.

ارزیابی ژئوسایت های شهرستان خلخال در راستای توسعه پایدار گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ژئوتوریسم ژئومورفوسایت روش فاسیلوس و همکاران شهرستان خلخال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 631 تعداد دانلود : 478
مکان ژئومورفولوژیک عبارت است از یک شکل ژئومورفولوژیکی، که با توجه به درک و استنباط انسان دارای ارزش علمی، فرهنگی- تاریخی، زیباشناختی و یا اجتماعی- اقتصادی است. چنین مکان های ممکن است شامل یک یا چند پدیده ژئومورفولوژیکی و یا چشم اندازهایی وسیع باشند و فعالیت های انسانی می تواند آنها را تغییر دهد، به آنها خسارت بزند و یا حتی آنها را تخریب نماید. ژئوتوریسم بخشی از گردشگری مسئولانه محسوب می شود که به بررسی سفر گردشگران به مناطق نمونه زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی و عناصر مرتبط با آن می پردازد. شهرستان خلخال با دارا بودن آثار و اشکال ژئومورفولوژیکی و زمین شناسی زیبا کمتر از بعد ژئوتوریسم شناخته شده است. در این تحقیق با استفاده از مدل فاسیلوس و همکاران به بررسی و ارزیابی ژئومورفوسایت های منتخب شهرستان خلخال پرداخت شده است. ژئومورفوسایت ها با استفاده از معیارهای علمی، فرهنگی، زیبایی، اقتصادی، پتانسیل استفاده و اکولوژیکی ارزیابی شدند. آبشار سجن، آبگرم تیل، غار جلال آباد، آّبشار نره گر، چشمه ورازشت، چشمه ازناو، عارضه های رسوبی قرمز رنگ جاده سرچم، غار پلگنا، تپه رنگین جاده دارم-کلور، به عنوان ژئومورفوسایت ها جهت ارزیابی انتخاب شدند. نتایج حاکی از آن است که ژئومورفوسایت های چشمه ازناو با امتیاز 49.03، چشمه ورازشت با 43.85 و سنگهای رسوبی قرمز رنگ جاده سرچم 40.30 به عنوان سایت های برتر انتخاب شدند و در جهت بازاریابی و توسعه گردشگری انتخاب شدند. همچنین برخی از ژئومورفوسایت های از لحاظ دسترسی با مشکل مواجه هستند که می توان در آینده برنامه ریزی های برای دسترسی مناسب گردشگران اقدماتی انجام داد.
۲۴.

ارزیابی توسعه گردشگری شهر رشت در چارچوب پایداری زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی توسعه پایدار گردشگری پایداری زیست محیطی شهر رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 297 تعداد دانلود : 731
گردشگری همراه با پایداری زیست محیطی به عنوان یکی از مهمترین موضوعات بااهمیت توسعه پایدار می باشد. بدین معنا که ماهیت پایداری گردشگری مستلزم حفظ محیط های طبیعی به همراه حفظ ارزش های فرهنگی و انسانی برای نسل های آینده است.لذا توسعه پایدارگردشگری، فرآیندی است که با کیفیت زندگی میزبانان، تأمین تقاضای بازدیدکنندگان و به همان نسبت با حفاظت منابع محیط طبیعی و انسانی در ارتباط است .هدف این تحقیق ارزیابی توسعه گردشگری در چارچوب پایداری زیست محیطی شهر رشت می باشد.از این رو روش تحقیق توصیفی –تحلیلی از نوع پیمایشی متکی بر پرسشنامه از سه گروه کلیدی جامعه محلی،گردشگران و مدیران منابع شهر رشت است.به همین منظور 45 شاخص اقتصادی،اجتماعی و زیست محیطی تعیین و مورد ارزیابی قرار گرفت.برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل سلسه مراتبی فازی در محیط نرم افزاری AHPfuzzy استفاده شد و سطح بندی پایداری بر اساس مدل پرسکات آلن انجام شد. نتایج حاصل از شاخص های کیفیت گردشگری از سوی گردشگران،مردم و مسوولان منابع شهر رشت، نشان داد که پایداری محیطی کل از دیدگاه سه گروه با امتیاز 0.284 نسبت به سایر ابعاد پایداری دارای کمترین امتیاز می باشد و در وضعیت ناپایداری بالقوه قرار دارد و فاصله آن از حد مطلوب پایداری زیاد می باشد. در کل رفاه اکوسیستم طبیعی شهر رشت با امتیاز 0.284در شرایط ناپایداری بالقوه نسبت به رفاه انسانی با امتیاز 0.466 در این شهر قرار دارد.
۲۵.

ارزیابی شدت فرسایش بادی و پتانسیل رسوبدهی آن با استفاده از مدل اریفر(IRIFR1) درمنطقه روتک ومک سوخته سراوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرسایش بادی پتانسیل رسوبدهی مدل IRIFR منطقه روتک ومک سوخته سراوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 64 تعداد دانلود : 54
فرسایش بادی در مناطق خشک ونیمه خشک از مهم ترین فاکتور های عدم توسعه محسوب می گردد. از این رو شناخت عوامل موثر وپتانسیل فرسایش بادی در یک منطقه، یکی از اقدامات مهم مدیریتی در جهت کنترل وکاهش آثار سوء ناشی از این پدیده می باشد. منطقه مورد مطالعه با مساحت 5/46656 هکتار در محدوده عرض های جغرافیایی َ00 ً28 تا َ16 ً28 شمالی وطول جغرافیایی َ29 ً62 تا َ47 ً62 شرقی، در فاصله 150 کیلومتری از مرکز شهرستان سراوان در استان سیستان وبلوچستان واقع شده است. در این تحقیق به منظور تعیین وبرآوردپتانسیل فرسایش بادی از روش تجربی IRIFR.1 و قابلیت ها وامکانات نرم افزار Arc GIS 9.3 استفاده شده است. برای این منظور نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی محدوده، فایل رقومی ارتفاع منطقه(با قدرت تفکیک30 متر) وتصاویر ماهواری وهمچنین اطلاعات موجود ومرتبط با اهداف تحقیق از آرشیواداره کل منابع طبیعی وآبخیزداری استان اخذ وسپس با بازدید های مختلف میدانی، ابتدا محدوده کاربرد مدل تعیین وسپس برای رسیدن به دقت بیشتر براساس دستورالعمل ارائه شده توسط دکتر احمدی واحد های همگن ورخساره ها ژئومورفولوژی در منطقه شناسایی، مشخص وعوامل نه گانه مدل امتیاز بندی شد. با توجه به اهمیت فرسایش بادی، در نهایت پتانسیل فرسایش بادی وشدت آن مشخص وبراین اساس نقشه شدت فرسایش بادی بدست آمد. نتایج نشان دادکه منطقه در کلاس فرسایشی زیاد با9/61درصد ودرکلاس خیلی زیادبا 1/38درصد قرارداردوهمچنین میزان تولید رسوب سالیانه 5315تن درکیلومتر مربع در سال می باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳