قبسات

قبسات

قبسات 1381 شماره 23 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

مبانی نظریه تعدد قرائت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: هرمنوتیک فلسفی نسبیت فهم ساختارگرایی اصول‌ مفاهمه‌ عقلایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶۱
‌نوشتار حاضر به‌ شرح‌ و بررسی‌ مبانی‌ نظریة‌ تعدد قرائت‌ها می‌پردازد. از آنجا که‌ نظریة‌ ذکر شده‌ از نگرش‌های‌ ویژه‌ای‌ در باب‌ تفسیر متون‌ ناشی‌ می‌شود، نگاهی‌ به‌ نگرش‌های‌ مربوط‌ به‌ تفسیر متون‌ ضرورت‌ خواهد داشت. علی‌رغم‌ وحدت‌ رویه‌ - تقریباً‌ - عموم‌ اندیشه‌ورزان‌ مسلمان‌ در دانش‌ تفسیر متن‌ و سیر رو به‌ رشد آن، هرمنوتیک‌ یا دانش‌ تفسیر متن‌ در مغرب‌ زمین‌ تحولات‌ بسیاری‌ داشته‌ و نظریه‌های‌ متعددی‌ در این‌ حوزه‌ مطرح‌ شده‌ است. هرمنوتیک، با هرمنوتیک‌ کلاسیک‌ آغاز می‌شود سپس‌ با رویکردی‌ نوین‌ تحت‌ عنوان‌ هرمنوتیک‌ رومانتیک‌ (از سوی‌ شلایر ماخر) مطرح‌ می‌گردد. و بالاخره‌ با رخداد انقلابی‌ در هویت‌ آن، از منطق‌ به‌ فلسفه‌ و از دانش‌ تفسیر به‌ دانش‌ فهم‌ و تحقیق‌ در حقیقت‌ ویژگی‌های‌ فهم‌ تحول‌ می‌یابد. هرمنوتیک‌ فلسفی‌ برخلاف‌ هرمنوتیک‌ کلاسیک‌ و رومانتیک‌ - بر تعدد قرائت‌ها پای‌ می‌فشرد بلکه‌ این‌ نظریه‌ مهم‌ترین‌ دستاورد آن‌ است. علاوه‌ بر طرفداران‌ هرمنوتیک‌ فلسفی، دیدگاه‌های‌ شالوده‌شکنان، ساخت‌گرایان‌ و پیروان‌ نقد نوین‌ امریکایی‌ نیز به‌ چنین‌ نظریه‌ای‌ رهنمون‌ شده، پیامد مشترک‌ همة‌ این‌ نگرش‌ها نظریة‌ تعدد قرائت‌هاست. پس‌ از شرح‌ نگرش‌های‌ ذکر شده، به‌ ویژه‌ هرمنوتیک‌ فلسفی، به‌ این‌ نتیجه‌ رهنمون‌ می‌شویم‌ که‌ نظریه‌ تعدد قرائت‌ها بر مبناهایی‌ نظیر هرمنوتیک‌ فلسفی‌ مبتنی‌ است. بررسی‌ هر یک‌ از آن‌ مبانی‌ ما را به‌ نادرستی‌ نظریة‌ تعدد قرائت‌ها هدایت‌ می‌کند. علاوه‌ بر آن‌ مبانی، خود این‌ نظریه‌ فی‌ نفسه‌ مشکلات‌ بسیاری‌ دارد که‌ مهم‌ترین‌ آن‌ ناسازگاری‌ با اصول‌ مفاهمه‌ عقلایی‌ است
۳.

هرمنوتیک فلسفی در اندیشه گادامر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفسیر گادامر تأویل هرمنوتیک فلسفی هرمنوتیک متون‌ فهم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴۹۱
هرمنوتیک‌ فلسفی‌ که‌ مارتین‌ هایدگر آن‌ را بنیان‌ نهاده‌ بود، مورد نقد برخی‌ از متفکران‌ پیرو سنتِ‌ ایده‌آلیستی‌ آلمان‌ قرار گرفت. گادامر در دفاع‌ از هرمنوتیک‌ فلسفی‌ با التزام‌ به‌ اصول‌ مطرح‌ شده‌ هایدگر، اندیشه‌های‌ جدید خود را در این‌ باره‌ مطرح‌ کرد. هستی‌شناسی‌ فهم‌ و تجربه‌ و تاریخ‌مندی‌ آن‌ دو، هستی‌شناسی‌ زبان‌ و جای‌گاه‌ هرمنوتیکی‌ آن، منطق‌ مکالمه‌ یا دیالکتیکی‌ بودن‌ فهم‌ و معرفت، ادغام‌ افق‌ها، رابطة‌ متن‌ و تأویل‌کننده‌ یا خوانندة‌ آن، پیش‌فرض‌های‌ فهم‌ و تأویل‌ مفاهیم‌ و اصول‌ محوری‌ هرمنوتیک‌ فلسفی‌ گادامر را تشکیل‌ می‌دهند. وی‌ در تأکید خود بر دیالکتیکی‌ بودن‌ فهم‌ و معرفت، وام‌دارِ‌ افلاطون‌ و هگل‌ است. چنان‌که‌ در تأکید بر جنبه‌ کارکردی‌ و پراگماتیسمی‌ فهم‌ از حکمت‌ عملی‌ ارسطو الگوبرداری‌ کرده‌ است اهتمام‌ گادامر به‌ تفسیر متن، که‌ در آغاز در هرمنوتیک‌ فلسفی‌ هایدگر چندان‌ مورد توجه‌ نبود، هرمنوتیک‌ فلسفی‌ را کاربردی‌تر و قابل‌ فهم‌تر کرده‌ است. این‌ اهتمام‌ از نگرش‌ خاص‌ گادامر به‌ زبان‌ نشأت‌ می‌گیرد که‌ اندیشه‌ای‌ کاملاً‌ ابتکاری‌ به‌ شمار می‌رود. او زبان‌ را صرفاً‌ وسیله‌ای‌ برای‌ بیان‌ و انتقال‌ افکار نمی‌داند. بلکه‌ برای‌ زبان‌ هویتی‌ عینی‌ قائل‌ است‌ که‌ نقش‌ انسان‌ درک‌ و شناخت‌ آن‌ است‌ نه‌ وضع‌ و ساختن‌ آن.اندیشه‌های‌ گادامر را برخی‌ از معاصران‌ آلمانی‌ وی‌ چون‌ اریک‌ هرش‌ و هابرماس‌ نقد کردند. اساسی‌ترین‌ نقد هرمنوتیک‌ فلسفی‌ دو مطلب‌ است: یکی‌ این‌که‌ روش‌شناسی‌ فهم‌ را چندان‌ جدی‌ نمی‌گیرد. کاری‌ که‌ در کانون‌ هرمنوتیک‌ ماقبل‌ فلسفی‌ قرار داشت. با این‌ که‌ بدون‌ داشتن‌ روش‌ استوار منطقی‌ برای‌ فهم، دست‌ یافتن‌ به‌ فهم‌ میسور نخواهد بود. دیگری‌ این‌که‌ این‌ تفکر فلسفی‌ به‌ نسبی‌گرایی‌ و شکاکیت‌ لجام‌گسیخته‌ای‌ در معرفت‌ می‌انجامد
۵.

قرائت دین و چالش معیار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نسبیت‌گرایی هرمنوتیک قرائت‌ دین معیار فهم‌ متون‌ دینی شکاکیت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه قاره ای هرمنوتیک
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
  3. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی
تعداد بازدید : ۲۹۵۵
‌این‌ مقاله‌ به‌ مقایسة‌ دو گونه‌ نزاع‌ و چالش‌ در عالم‌ اندیشه‌ می‌پردازد، یکی‌ چالش‌ شکاکیت‌ و نسبیت‌ و دیگر چالش‌ تکثر قرائت‌ یا پلورالیسم‌ قرایی، و سرانجام‌ به‌ این‌ نتیجه‌ می‌رسد که‌ این‌ دو نوع‌ جریان‌ در واقع‌ از یکجا منشأ می‌گیرد، و در منتهی‌ نیز به‌ یک‌ نتیجه‌ ختم‌ می‌شود. برای‌ نیل‌ به‌ این‌ هدف، ابتدا زیرساخت‌های‌ معرفت‌شناسی‌ مسأله‌ - خصوصاً‌ «مسأله‌ معیار» - مورد بررسی‌ قرار می‌گیرد و به‌ رویکرد شکاکان‌در نفی‌ معیار و رهیافت‌ نسبی‌گرایان‌ در ارجاع‌ معیارها به‌ انسان‌ معیاری، که‌ در واقع‌ نفی‌ معیار واقعی‌ و نفس‌الامری‌ است، اشاره‌ می‌شود، سپس‌ به‌ زیربنای‌ هرمنوتیکی‌ مسأله‌ قرائت‌ پرداخته‌ می‌شود، به‌ این‌ نتیجه‌ رهنمون‌ می‌شود که‌ هرمنوتیک‌ فلسفی‌ گادامر و اتباع‌ او در واقع‌ بیانی‌ است‌ از شکاکیت‌ و نسبیت‌ معرفت‌شناسی‌ در عالم‌ قرائت، چرا که‌ این‌ نوع‌ هرمنوتیک‌ نافی‌ هر نوع‌ معیار واقعی‌ در باب‌ قرائت‌ هر نوع‌ متنی‌ است، و این‌ اشکالی‌ است‌ که‌ کسانی‌ چون‌ بِتی‌ و هِرش‌ بر گادامریان‌ نیز وارد کرده‌اند.این‌ مقاله‌ در پایان‌ نیز به‌ کیفیت‌ راه‌ برون‌ شد از دگماتیزم‌ هرمنوتیک‌ فلسفی‌ در نفی‌ معیار اشاره‌ می‌کند و راه‌ خلاصی‌ از این‌ بحران‌ را باز می‌نماید
۶.

هزار جامه ناموزون بر قامت متن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: زبان فهم قرائت‌پذیری‌ متون‌ دینی پروسه‌ وضع تعین‌ معنای‌ متن مفاد استعمالی مراد جد‌ی‌ مؤ‌لف اشتراک‌ فهم حجیت‌ ظهور زمان‌ نزول‌ و صدور کلام

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه قاره ای هرمنوتیک
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
تعداد بازدید : ۲۳۸۲
یکی‌ از مبانی‌ اصلی‌ نظریه‌ قرائت‌پذیری‌ متکثر متون‌دینی‌ عدم‌ تعین‌ معنای‌ متن‌ است. زیرا این‌ نظریه‌ مفسر محور بوده‌ نقش‌ اصلی‌ در فهم‌ را از آنِ‌ مفسر و پیش‌فهم‌ها و انتظارهای‌ وی‌ می‌داند. حال‌ آنکه‌ متن‌ هر معنایی‌ را برنمی‌تابد و به‌ هر انتظاری‌ پاسخ‌ مثبت‌ نمی‌دهد. چون‌ زبان‌ یک‌ قرارداد اجتماعی‌ است‌ و الفاظ‌ از طریق‌ پروسه‌ وضع‌ با معانی‌ خاص‌ علقة‌ ویژه‌ پیدا کرده‌ و هنگام‌ استعمال‌ به‌ همان‌ معانی‌ دلالت‌ می‌کند. به‌ علت‌ همین‌ خصوصیت‌ معانی‌الفاظ‌ هم‌ در مقام‌ استعمال‌ (مفاد استعمالی) و هم‌ در مقام‌ دلالت‌ (مراد جد‌ی‌ مؤ‌لف) تعین‌ دارد.اگر معنای‌ متن‌ معین‌ نبود، مفاهمه‌ بین‌ انسانها صورت‌ نمی‌گرفت. بعلاوه‌ تأکید بر مسأله‌ «اشتراک‌ فهم» و «حجت‌ ظهور زمان‌ نزول‌ و صدور» متون‌ دینی، شاهد دیگری‌ بر همین‌ معنای‌ متن، و دلیل‌ به‌ این‌ مطلب‌ است‌ که‌ متون‌ دینی‌ هر قرائتی‌ را نمی‌پذیرد
۷.

رابطه اجتهاد و مسأله ی تعدد قرائت ها از دین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱۹
‌در این‌ مقاله‌ سعی‌ شده‌ است‌ اثبات‌ شود که‌ مسئله‌ی‌ تعدد قرائت‌ها از دین‌ با اجتهاد، کاملاً‌ فرق‌ دارد. برای‌ اثبات‌ این‌ مطلب‌ ابتدأً‌ مفهوم‌ اجتهاد و تعدد قرائت‌ها از دین‌ مورد بررسی‌ قرار گرفته‌ تا محل‌ نزاع‌ روشن‌ شود و سپس‌ اختلاف‌ فتاوای‌ فقها به‌ مقام‌ «هست» و «باید» تقسیم‌ شده‌ تا مشخص‌ گردد که‌ اگر چه‌ در مقام‌ «هست» نمی‌توان‌ تعدد فهم‌های‌ فقها را انکار نمود اما در مقام‌ «باید» هر تعدد فهمی‌ که‌ لازمه‌ی‌ اجتهاد است، مورد پذیرش‌ عقل، از بیرون‌ و نقل، از درون، نیست. و لذا اقسام‌ اجتهاد مورد تجزیه‌ و تحلیل‌ قرار گرفته‌ است‌ تا ثابت‌ شود که‌ فی‌الجمله‌ بعضی‌ از موارد هست‌ که‌ هم‌ شیعه‌ و هم‌ سنی، تعدد فهم‌ را دربارة‌ آن‌ قبول‌ ندارند، بنابراین‌ کلیت‌ ادعایی‌ که‌ در بحث‌ تعدد قرائت‌ها از دین، دنبال‌ می‌شود یعنی‌ اختلاف‌ فهم‌های‌ متعدد از متون‌ دینی‌ به‌ صورت‌ موجبه‌ کلیه، قابل‌ قبول‌ نیست. و نهایتاً‌ معیاری‌ برای‌ تشخیص‌ فهم‌ صحیح‌ از سقیم‌ ارائه‌ شده‌ است‌ تا ادعای‌ دیگر آن‌ها (نسبیت‌ در روش‌شناسی‌ فهم) نیز مخدوش‌ شود
۸.

ابوزید و قرائت متن در افق تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فرهنگ وحی متن معرفت دینی تفسیر و تأویل فرهنگ‌ زمانه.زبان‌ وحی‌ دین عصری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه قاره ای هرمنوتیک
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
تعداد بازدید : ۷۱۰۶
دکتر حامد ابوزید، متن‌ را محصولی‌ فرهنگی‌ می‌داند که‌ در افق‌ تاریخی‌ باید آن‌ را مطالعه‌ کرددر بررسی‌ هر متن‌ باید به‌ فرهنگ‌ زمانه‌ آن‌ پرداخت‌ رابطه‌ متن‌ با فرهنگ‌ نیز دیالکتیکی‌ است، چون‌ از سویی‌ تأثیر می‌پذیرد و از سویی‌ دیگر تأثیر می‌گذارد.‌
۹.

کارکردهای هرمنوتیکی تفسیر(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹۱
از لحاظ‌ هرمنوتیکی، تفسیر می‌تواند کاربردهای‌ گوناگونی‌ داشته‌ باشد، از این‌ رو بررسی‌ این‌ کاربردها اهمیت‌ خاصی‌ دارد. این‌ مقاله‌ عهده‌دار بحث‌ از معنای‌ «تفسیر» و معانی‌ «تفسیر متن» است. تفسیر متن‌ معمولاً‌ به‌ یکی‌ از سه‌ معنای: «فهم‌ معنای‌ آن»، «فرایند فهم‌ آن» و «متن‌ مضاعف» به‌ کار می‌رود. مقاله‌ علاوه‌ بر توضیح‌ این‌ سه‌ معنا از سه‌ کارکرد: «معنایی»، «تاریخی» و «کارکرد التزامی» نیز به‌ تفصیل‌ سخن‌ گفته‌ و سپس‌ در پایان‌ به‌ بیان‌ تفاوت‌ آن‌ها و تأثیرشان‌ در حل‌ نزاع‌های‌ گوناگون‌ در باب‌ تفسیر متون‌ اشاره‌ کرده‌ است
۱۰.

پلورالیسم دینی و قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: پلورالیسم دینی شرایع حقانیت دین حق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۱۸
‌این‌ مقال‌ بر آن‌ است‌ که‌ پلورالیسم‌ را از منظر قرآن‌ مورد بررسی‌ قرار دهد. برخی‌ برآنند که‌ می‌توان‌ بر اساس‌ آیات‌ قرآن‌ به‌ پلورالیسم‌ اعتقاد پیدا کرد. برای‌ مثال‌ به‌ آیه‌ «لکل‌ جعلنا منکم‌ شرعة‌ و منهاجا؛ ما برای‌ هر کدام‌ از شما آیین‌ و طریق‌ روشنی‌ قرار دادیم». آنان‌ اعتقاد دارند که‌ چون‌ اختلاف‌ شرایع‌ ناشی‌ از ارادة‌ الهی است، امر مذمومی‌ نمی‌باشد. مؤ‌لف، این‌ دیدگاه‌ را مورد نقد قرار می‌دهد و بر آن‌ است‌ که‌ این‌ آیه‌ فقط‌ بر تعدد شرایع‌ از دیدگاه‌ قرآن‌ کریم‌ دلالت‌ دارد و نه‌ بر حقانیت‌ فعلی‌ تمام‌ آنها. در حال‌ حاضر شریعت‌ حق، اسلام‌ و کتاب‌ مهیمن‌ قرآن‌ است
۱۱.

تفسیر عقلی روشمند قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عقل تفسیر قرآن تفسیر عقلی‌ قرآن تعارض‌ عقل‌ و نقل تفسیر اجتهادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰۲۲
در این‌ مقال، مطالب‌ زیر مورد بررسی‌ قرار گرفته‌ است‌ و نتایج‌ ذیل‌ به‌ دست‌ آمده‌ است. 1. در مقدمه‌ بیان‌ شده‌ که‌ تفسیر عقلی‌ از جایگاه‌ ویژه‌ای‌ در روش‌های‌ تفسیری‌ بر خوردار است‌ و مورد نقض‌ و ابرام‌ مذاهب‌ (شیعه، معتزله‌ و اشاعره) قرار گرفته‌ است‌ و معانی‌ متفاوتی‌ از آن‌ ارائه‌ شده‌ است. 2. در مبحث‌ واژگان، مقصود از روش‌ تفسیر و عقل‌ روشن‌ می‌شود که‌ در این‌ جا گاهی‌ عقل‌ فطری‌ یا نیروی‌ فکر مراد است‌ و گاهی‌ عقل‌ اکتسابی‌ یا مدرکات‌ و برهان‌ عقلی‌ که‌ هر دو در تفسیر کاربرد دارد. 3. برخی‌ صاحب‌ نظران‌ تاریخچه‌ تفسیر عقلی‌ را از عصر پیامبر(ص) دانسته‌اند؛ ولی‌ ریشه‌های‌ این‌ روش‌ در روایات‌ اهل‌بیت(ع) یافت‌ می‌شود. و در دوره‌ تابعین‌ توجه‌ بیش‌تری‌ به‌ آن‌ شد و در قرون‌ بعدی‌ اوج‌ گرفت. 4. دیدگاه‌ها درباره‌ تفسیر عقلی‌ بیان‌ شده‌ که‌ برخی‌ استفاده‌ ابزاری‌ از برهان‌ و قراین‌ عقلی‌ را تفسیر عقلی‌ دانستند و برخی‌ استفاده‌ از نیروی‌ فکر در جمع‌بندی‌ آیات‌ و احادیث‌ را تفسیر عقلی‌ دانستند و برخی‌ هر دو را مطرح‌ کردند. و ما در پایان‌ به‌ نتیجه‌ رسیدیم‌ که‌ در حقیقت‌ تفسیر عقلی‌ قسم‌ اول‌ است، ولی‌ طبق‌ اصطلاح‌ مشهور - و به‌ طور تسامحی‌ - قسم‌ دوم‌ نیز از تفسیر عقلی‌ به‌شمار می‌آید
۱۲.

آهنگ قرائت قرآن کریم از دیدگاه حکمت و قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آهنگ فطرت قرائت تدبر جمال زیبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵۴۳
‌شیعه‌ و سنی‌ در احادیث‌ فراوانی، استحباب‌ قرائت‌ قرآن‌ را با آهنگ‌ زیبا بیان‌ کرده‌اند. هم‌چنین‌ ساختار آوایی‌ قرآن‌ به‌ گونه‌ای‌ است‌ که‌ به‌ خودی‌ خود آهنگین‌ است؛ آیا جدای‌ از ظاهر قرآن‌ و سفارش‌ رهبران‌ دینی، مبنایی‌ معقول‌ برای‌ آهنگ‌ قرائت‌ وجود دارد؟ اگر چنین‌ باشد مخالفت‌ برخی‌ از متشرعه‌ با آهنگ‌ قرائت‌ در دایرة‌ عقل‌ و نقل‌ ناشناخته‌ خواهد بود. در این‌ مقاله، به‌ دو مبنای‌ عقلی‌ بر صحت‌ و نیز مطلوبیتِ‌ آهنگِ‌ قرائت‌ اشاره‌ می‌کنیم: 1. شنیدن‌ آهنگ‌ قرائت‌ مطابق‌ فطرت‌ بشر است؛‌ 2. شنیدن‌ آهنگ‌ قرائت‌ زمینه‌ساز تدبر در قرآن‌ است
۱۳.

نقد: عقل و اعتقاد دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: عقل و اعتقاد دینی ترجمه احمد نراقی‌ ابراهیم‌ سلطانی فلسفه دین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵۰۰
‌این‌ مقال‌ بر آن‌ است‌ تا ترجمه‌ یکی‌ از کتاب‌های‌ مهم‌ در حوزه‌ دین‌پژوهی‌ یعنی‌ عقل‌ و اعتقاد دینی‌ را مورد نقد و بررسی‌ قرار دهد. این‌ کتاب‌ توسط‌ چهار تن‌ از دین‌ پژوهان‌ مغرب‌ زمین‌ (مایکل‌ پترسون‌ و دیگران) به‌ انگلیسی‌ نگارش‌ یافته‌ است. دو تن‌ از محققان، یعنی‌ آقایان‌ احمد (آرش) نراقی‌ و ابراهیم‌ سلطانی‌ آن‌ را از انگلیسی‌ به‌ فارسی‌ ترجمه‌ کرده‌اند. ناقد این‌ ترجمه، پنج، صفحه‌ از متن‌ انگلیسی‌ را اجمالاً‌ مورد بررسی‌ قرار داده‌ و پانزده‌ خطا و اشتباه‌ در آن‌ مشاهده‌ کرده‌ است. امید است‌ که‌ این‌ نقد، تذ کاری‌ برای‌ دقت‌ هر چه‌ بیشتر مترجمان‌ و اصلاح‌ چاپ‌های‌ بعدی‌ این‌ کتاب‌ باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۳