پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش
پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال سوم آبان 1399شماره 29
مقالات
حوزه های تخصصی:
پس از شیوع ویروس کرونا در سطح جهان و کشور ما ایران ، مدارس جزء اولین مراکزی بودند که تعطیل شدند و این تعطیلی تا پایان سال توسط دولت تائید شد. که در پی تعطیلی مدارس آموزش از رسانه ها (شبکه آموزش و ...) و فضای مجازی(پیام رسانهای مختلف خارجی و داخلی) انجام گرفت. هدف این مقاله بررسی آموزش و یادگیری در فضای مجازی شاد از دریچه نگاه دانش آموزان دوره ابتدایی شهرستانهای سنندج و ارومیه می باشد که با روش کیفی و از طریق بررسی تجارب زیسته دانش آموزان پایه سوم تا ششم ابتدایی به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع ساده و در دسترس انجام گرفته است.ابتدا توضیحات لازم در خصوص آموزش و یادگیری در فضای مجازی شاد ارائه شده و در ادامه از طریق مصاحبه تلفنی با دانش آموزان دوره ابتدایی هر دو شهرستان مذکور مفاهیم اساسی از تجربیات زیسته دانش آموزان انجام گرفته و در سه مرحله کدهای باز(96کد) و مقوله ها (7مقوله) و در نهایت مضامین (3مضمون) دیدگاه دانش آموزان درباره پیام رسان شاد، نظر دانش آموزان در مورد یادگیری در فضای مجازی و نظر دانش آموزان در مورد نحوه مدیریت و برنامه ریزی فضای مجازی مشخص شده است.
پیش بینی سازگاری اجتماعی بر اساس ناگویی هیجانی در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهر همدان
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی سازگاری اجتماعی بر اساس ناگویی هیجانی در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهر همدان بوده است. در این مطالعه طرح پژوهشی از نوع همبستگی و جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر همدان در سال تحصیلی 98-1397 می باشد که بر اساس گزارش اداره آموزش و پرورش کل 5982 نفر می باشند. با استفاده از جدول برآورد نمونه کرجسی مورگان(1970)، نمونه ای به حجم 375 نفر در نظر گرفته شد. بعد از مشخص شدن تعداد نمونه آماری، به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. در این پژوهش از پرسشنامه سازگاری اجتماعی کالیفرنیای ثورث، کلارک و تیکز (1939)، پرسشنامه ناگویی هیجانی تورنتو بگبی، پارکر و تیلور (1994)، استفاده و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و آزمون آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی همزمان) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های به دست آمده نشان داد که مقدار همبستگی سازگاری اجتماعی و ناگویی هیجانی، 52/0 می باشد که از نظر آماری معنادار است (01/0p ≤ ). بر اساس نتایج این پژوهش ناگویی هیجانی با بتای 38/0- سهم بالایی را در پیش بینی سازگاری اجتماعی داشته و نیز رابطه آن با سازگاری منفی و معکوس است.
بررسی رابطه عزت نفس و انسجام درونی با بحران هویت دانشجویان
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه عزت نفس و انسجام درونی با بحران هویت دانشجویان بود. طرح این تحقیق از لحاظ شیوه اجرا جزء تحقیقات توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان دانشکده حکمت رضوی بودند. نمونه آماری این پژوهش از طریق نمونه گیری هدفمند و از نوع داوطلبانه تعداد 60 نفر از دانشجویان روانشناسی دانشکده حکمت رضوی انتخاب شده است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت، پرسشنامه انسجام درونی و پرسشنامه بحران هویت استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده به وسیله نرم افزار آماری spss صورت گرفت و نتایج آماری، نتیجه فرضیه ها را مشخص کرد. با توجه به تحلیل نتایج آماری رابطه ای بین عزت نفس و بحران هویت وجود ندارد، اما ارتباط معنی داری بین ارتباط انسجام درونی با بحران هویت مشاهده شد.
نقش آموزش هنر بر درمان آسیب های اجتماعی و تقویت باورهای دینی دانش آموزان
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر به بررسی نقش آموزش هنر بر درمان آسیب های اجتماعی و تقویت باورهای دینی دانش آموزان می پردازد. روش پژوهش از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری تحقیق مذکور را کلیه ی دانش آموزان ششم ابتدایی شهر مهران (استان ایلام) تشکیل می دهند. با توجه به حجم بالای جامعه آماری از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد. واز بین مدارس منطقه مورد نظر 4 مدرسه به صورت تصادفی انتخاب شده و پس از آن 30 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل(15 نفر) و گروه آزمایش(15نفر) تقسیم شدند.و از این آزمودنی ها، پیش آزمون باورهای دینی و آشنایی با مسائل و آسیب های اجتماعی گرفته ، لازم به ذکر است جلسات آموزش هنر به مدت 2 ماه و هر هفته 3 جلسه و به میزان 30تا 45 دقیقه جمعاً 16 ساعت برگزار گردید، داده های حاصل از این پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد وبرای طبقه بندی و نمایش داده ها ابتدا از آمار توصیفی برای میانگین ها، انحراف استانداردها و درصدها استفاده گردید. برای آزمون فرضیه ها از تحلیل کوواریانس یک متغیره و چند متغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد که آموزش هنر بر درمان آسیب های اجتماعی و تقویت باورهای دینی دانش آموزان نقش موثری دارد.
پیش بینی روابط زناشویی زنان شاغل براساس متغیرهای سلامت معنوی و نگرش به ارتباط قبل از ازدواج
حوزه های تخصصی:
هدف از مطالعه حاضر پیش بینی روابط زناشویی زنان شاغل براساس متغیرهای سلامت معنوی و نگرش به ارتباط قبل از ازدواج بود. روش پژوهش همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق کلیه زنان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی شهر کرمان که تعداد آنها 980 نفر است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و با توجه به جدول برآورد حجم نمونه مورگان تعداد 276 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه سلامت معنوی پولوتزین و الیسون (1982)، پرسشنامه نگرش ارتباط قبل از ازدواج شفیع آبادی (1387) و پرسشنامه رابطه زناشویی خیّر و سامانی (1382) انجام گرفت. به منظور تحلیل داده های جمع آوری شده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون با استفاده از نرم افزار Spss 21 استفاده شد. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد ضریب همبستگی چندگانه برای متغیر سلامت معنوی در پیش-بینی روابط زناشویی زنان 31/0 و برای متغیر نگرش به ارتباط قبل از ازدواج 36/0 است. در مجموع این دو متغیر قادر به تبیین 13% واریانس روابط زناشویی زنان بوده اند. ضرایب استاندارد بتا نیز نشان داد به ازای یک واحد تغییر در سلامت معنوی 21/0 در روابط زناشویی زنان، یک واحد تغییر در نگرش به ارتباط قبل از ازدواج 18/0- در روابط زناشویی زنان ایجاد می-شود.
بررسی رابطه ی بین حافظه تروماتیک و طرح واره های ناسازگار در بین زنان مبتلا به سرطان پستان
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ی بین حافظه تروماتیک و طرح واره های ناسازگار در بین زنان مبتلا به سرطان پستان است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از حیث گردآوری داده ها توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان مبتلا به سرطان پستان بیمارستان شهدای تجریش بود که براساس آمار مدیریت بیمارستان 85 نفر بودند. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 70 نفر تعیین شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه طرح واره ناسازگار اولیه فرم کوتاه و پرسش نامه فهرست تجارب تروماتیک استفاده شد. جهت تحلیل داده ها در سطح توصیفی از میانگین و انحراف استاندارد و در سطح استنباطی از تحلیل رگرسیون به شیوه همزمان با استفاده از نرم افزار SPSS24 استفاده شد.یافته های تحلیل رگرسیون نشان داد بین طرح واره های ناسازگار اولیه و حافظه تروماتیک با سرطان پستان در زنان ارتباط معنی داری وجود دارد و می توانند واریانس بیشتری را تبیین کنند. براساس این یافته ها می توان گفت که زنان با سرطان پستان طرح واره های ناسازگار اولیه و حافظه تروماتیک مختل تری دارند. هم چنین این یافته ها تلویحات مهمی را در زمینه آسیب شناسی روانی و درمان این بیماران دارند.
بررسی عوامل روانی اجتماعی موثر بر طول مدت ازدواج
حوزه های تخصصی:
تاریخ بشریت، با ابعاد زیست شناختی، روانشناختی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی خود، متعلق به همزیستی زن و مرد، به روابط بین آنها و فرزندانشان است. با گذشت زمان، خانواده به یکی از قدیمی ترین اشکال جامعه تبدیل شده است که تکامل و تداوم گونه های انسانی را تضمین می کند. خانواده بیشترین تأثیر را بر انسان می گذارد. بسیاری از مطالعات انجام شده توسط محققان در این زمینه، اهمیت خانواده را برای افراد اثبات کرده و تأکید دارند که خانواده یک آزمایشگاه واقعی برای رشد یک فرد است . در جامعه معاصر، خانواده دچار تحولات مهم بسیاری شد، مانند توانمند سازی زنان، به عنوان مثال، که بسیاری دیگر از تغییرات را در زندگی خانوادگی تعیین کرده است . به دلیل این تغییرات، در حال حاضر زوجین زناشویی علاقه بیشتری به تأمین منافع خود دارند و وظایفی را که جامعه به خانواده محول می کند به حداقل می رسانند. نتایج از نظر مشاوره زناشویی، افزایش رضایت زناشویی و توسعه کمک به خانواده های نیازمند مداخله مورد بحث قرار گرفته است .
اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر کنترل خشم افراد وابسته به تریاک
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر کنترل خشم افراد وابسته به تریاک بود این مطالعه، یک کارآزمایی بالینی بود که بر روی30 نفر از افراد وابسته به تریاک انجام شد که از طریق تخصیص تصادفی و با توجه به معیارهای ورود و خروج در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش تحت آموزش مهارت های زندگی قرار گرفتند. مقیاس کنترل خشم استور به صورت پیش آزمون و پس آزمون در هر دو گروه اجرا شد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که در مرحله پس آزمون، آموزش مهارت های زندگی توانست کنترل خشم را در روابط شخصی و موقعیت های اجتماعی به شکل معناداری نسبت به گروه کنترل افزایش دهد. آموزش مهارت های زندگی بر کنترل خشم در روابط شخصی و موقعیت های اجتماعی معتادان به تریاک تأثیر دارد و حدود 45 درصد واریانس کنترل خشم در روابط شخصی و حدود 70 درصد واریانس کنترل خشم در موقعیت های اجتماعی معتادان به تریاک را تبیین می کند.
مقایسه ی بهزیستی روانشناختی و رضایت زناشویی در بین زنان مبتلا به سرطان و زنان عادی
حوزه های تخصصی:
مقدمه: علی رغم پیشرفت های قابل توجه علم پزشکی، سرطان همچنان به عنوان یکی از مهمترین بیماری ها، شایع ترین و دومین علت مرگ در میان زنان به شمار می رود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه بهزیستی روانشناختی و رضایت زناشویی در میان زنان سرطانی (تخمدان، رحم و گردن) با زنان عادی انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های توصیفی و علی- مقایسه ای، و جامعه آماری شامل کلیه زنان مراجعه کننده به بخش انکولوژی بیمارستان امام خمینی تهران بود. حجم نمونه 60 نفر، که شامل 30 زن مبتلا به سرطان (رحم، گردن و تخمدان) مراجعه کننده به مرکز درمانی بخش انکولوژی، و 30 زن عادی با رعایت همتا کردن آنها، با استفاه از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های بهزیستی روانشناختی کارول ریف (1989) و مقیاس رضایت زناشویی انریچ بود. برای آزمون فرضیه از تحلیل کوواریانس و تحلیل آنها با استفاده از SPSS نسخه 21 صورت گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین میانگین نمرات بهزیستی روانشناختی و رضایت زناشویی در بین زنان دارای سرطان و زنان عادی تفاوت معنی داری وجود داشت (01/0>p). نتیجه گیری: با نظر به یافته های پژوهش، زنان دارای سرطان رحم، تخمدان و گردن علاوه بر مشکلات جسمی، دارای مشکلات روانشناختی نیز هستند، و لازم است به مشکلات روانی آنها بیشتر از مشکلات جسمی توجه شود. لذا می بایست در کنار درمان های جسمی نسبت به سلامت روانی و رضایت زناشویی آنها توجه کافی صورت بگیرد.
مقایسه ویژگی های شخصیتی، اختلالات روانی و اختلال هویت جنسی زوجین در معرض طلاق و زوجین عادی (مطالعه موردی: معلمان ابتدایی شهر صحنه)
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر مقایسه ویژگی های شخصیتی، اختلالات روانی و اختلال هویت جنسی زوجین در معرض طلاق و زوجین عادی در معلمان ابتدایی شهر صحنه هستیم. در پژوهش حاضر که به منظور بررسی و مقایسه ویژگی های شخصیتی، اختلالات روانی و اختلال هویت جنسی زوجین در معرض طلاق و زوجین عادی گرفته است، با توجه به هدف کاربردی و شیوه اجرا علی مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زوج های طلاق در بین معلمان ابتدایی شهر صحنه است که در فاصله زمانی بهمن ماه 1396 تا بهمن 1397 در شهر صحنه زندگی می کنند. در واقع، جامعه زوج های متقاضی طلاق آن زوج هایی هستند که در فاصله زمانی مذکور جهت تقاضای طلاق به دادگستری صحنه مراجعه نموده اند. نمونه تحقیق 15 نفر از زوجین متقاضی طلاق و 15 نفر از زوجین عادی ساکن شهر صحنه بودند که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه است در این پژوهش از پرسشنامه های پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو (2004)، پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی خصوصیات مربوط به ازدواج، پرسشنامه بالینی چند محوری میلون (1997) و پرسشنامه سنجش اختلال هویت جنسیتی (1390) استفاده شد. نتایج نشان داد که بین بین ویژگی های شخصیتی در زوجین متقاضی طلاق با زوجین عادی، بین اختلالات روانی در زوجین متقاضی طلاق با زوجین عادی و بین اختلال هویت جنسی در زوجین متقاضی طلاق با زوجین عادی تفاوت معناداری وجود دارد.
رابطه ابتکار و نوآوری شغلی با خلاقیت و انگیزش پیشرفت
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ابتکار و نوآوری شغلی با خلاقیت و انگیزش پیشرفت بود که با روش پژوهش کمی و از نوع همبستگی انجام شد. جامعه پژوهش دانشجویان کارشناسی روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی یادگارامام خمینی(ره) شهرری20 تا 47 در سال تحصیلی99-98 روی 21 نفر(19زن و 2مرد) به صورت دردسترس انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه های ابتکار و نوآوری شغلی، آزمون خلاقیت تورنس و مقیاس انگیزش پیشرفت هرمنس استفاده بود. از روش آماری تحلیل واریانس برای فرضیه اصلی و همبستگی پیرسون برای فرضیه های فرعی استفاده شد. در تحلیل واریانس نمره sig. عدد 000/0 بود که از 05/0 کوچکتر بود، لذا به احتمال 95% رابطه معناداری وجود دارد.
بررسی رابطه کفایت هیجانی و انعطاف پذیری روانشناختی با ادراک شایستگی در دانش آموزان دبیرستان
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه کفایت هیجانی و انعطاف پذیری روانشناختی با ادراک شایستگی در دانش آموزان دبیرستان بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت توصیفی و از نظر روش همبستگی بود. برای رسیدن به این هدف جامعه آماری آن تمامی دانش آموزان دبیرستانی دختر منطقه 5 تهران بود. حجم نمونه با توجه به هدف پژوهش و با استفاده از جدول مورگان و کرجسی و شیوه نمونه گیری خوشه ایی، 250 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش پرسشنامه کفایت هیجانی براسور و همکاران (2013)، پرسش نامه انعطاف پذیری روان شناختی دنیس و وندروال(2010) و مقیاس ادراک شایستگی هارتر (1982) بر روی گروه نمونه اجرا شد. در این پژوهش تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفت. در آمار توصیفی از میانگین، انحراف معیار، جداول و نمودارها استفاده شد و در آمار استنباطی از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین ادراک شایستگی کل با متغیرهای کفایت هیجانی کل و انعطاف پذیری روان شناختی کل رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین متغیر ادراک شایستگی با خرده مقیاس های کفایت هیجانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. ادراک شایستگی با خرده مقیاس های انعطاف پذیری روانشناختی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بنابراین، ادراک شایستگی کل در دانش آموزان دختر از روی متغیرهای کفایت هیجانی کل و انعطاف پذیری روان شناختی کل قابل پیش بینی است.
بررسی رابطه شادکامی، رضایت از مدرسه با سلامت روانی دانش آموزان دختر مدارس دولتی شهرستان جلفا
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه شادکامی، رضایت از مدرسه با سلامت روانی دانش آموزان دختر مدارس دولتی شهرستان جلفا طراحی و اجرا شده است. این پژوهش یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری آن 800 نفر شامل تمامی دانش آموزان دوره ی متوسطه دوم شهرستان جلفا در سال تحصیلی 97-96 می باشد که بر اساس جدول مورگان حجم نمونه 260 نفر برآورد گردید و به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. آزمودنی ها نیز با استفاده از پرسشنامه های شادکامی آکسفورد (OHI)، رضایت از مدرسه (SWLS) و بهزیستی روان شناختی (PWBS) مورد بررسی قرار گرفتند. ضرایب پایایی این پرسشنامه ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب 81/0، 90/0، 86/0 و 76/0 بوده است. داده های گرداوری شده در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی) همبستگی از نوع پیرسون و رگرسیون چند گانه با روش گام به گام( مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه با روش گام به گام نشان داد که متغیر های پیش بین 37/0 R2= از واریانس متغیر ملاک را تبیین و پیش بینی می کنند (شادکامی 33٪ و رضایت از مدرسه 4٪).