پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر هوش هیجانی و سلامت روان زنان بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، نیمه آزمایشی و مداخله ای با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل زنان متأهل 20 الی 45 سال منطقه 3 شهر تهران بود که از این میان 30 نفر به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و به دو گروه 15 نفره ی آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش 8 جلسه طرحواره درمانی را دریافت کردند، اما برای رعایت موازین اخلاقی، گروه کنترل نیز پس از اتمام پژوهش تحت سه جلسه طرحواره درمانی قرار گرفتند. جهت بررسی از دو پرسشنامه استفاده شد. ابزار مورد بررسی پرسشنامه هوش هیجانی بار آن و سلامت روان GHQ بود. یافته ها نشان داد طرحواره درمانی بر هوش هیجانی و سلامت روان و مؤلفه های آنها در زنان متاهل مؤثر می باشد.

تکنولوژی فکر یکی از مباحث ابتکاری است که تدوین سیستماتیک آن توسط دانشمندان تکنولوژی فکر در کشورهای غربی صورت پذیرفته است؛ لذا این موضوع از آن جهت اهمیت دارد چون مبتنی بر این اصل است که با اجرای اصول این تکنولوژی، انسان خالق اندیشه های خود می شود و به همه خواسته های خود در این دنیا می رسد؛ به همین خاطر اساسا ضرورت دارد پژوهشی به منظور بررسی تکنولوژی فکر از منظر اسلام و قرآن صورت گیرد چون تکنولوژی فکر با مباحث اعتقادی و اسلامی در ارتباط بوده و در مواردی نیز می توان شاهد وجود تناقضاتی در این میان بود؛ در مبانی نظری پژوهش حاضر ابتدا به تعاریف اولیه و پایه ای در باب عرفان، عرفان اسلامی، عرفان پست مدرن، تکنولوژی فکر، مدرنیته، خدامحوری و انسان محوری پرداخته ایم. یافته های پژوهش حاکی از آن است که این موضوع را می توان با مقایسه عرفان اسلامی و عرفان پست مدرن و رابطه آن با تکنولوژی فکر، بررسی تحریفات معنوی آیات و روایات در تکنولوژی فکر و بررسی جامعه شناختی تکنولوژی فکر موردبررسی قرارداد. در پژوهش حاضر جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعه اسنادی، کتابخانه ای و جستجوی اطلاعات از منابع مختلف مکتوب و دیجیتالی بوده است؛ و روش پژوهش از نوع توصیفی– تحلیلی و با مطالعه تطبیقی در آموزه های دینی اسلام و جامعه شناسی می باشد؛ لذا از منابع و آموزه های دینی و جامعه شناسی به منظور مطالعات دقیق تطبیقی با موضوع پژوهش استفاده شده است چرا که این پژوهش بر آن است تا به هدف تعیین وجوه اشتراک و افتراق تکنولوژی فکر با اسلام و قرآن برسد.

مدرسه فضای اجتماعی خاصی است که آموزش، پرورش و رشد شخصیت کودکان که جامعه ساز فرداهستند ، در پناه روش های صحیح و مناسب آموزش،محیط فیزیکی مطلوب و محیط روانی مساعد آن پایه گذاری و اداره می شود. یکی از عوامل مهم مؤثر در حفظ و ارتقای سطح سلامتی و شکوفایی استعداد دانش آموزان، مشاوره و کلیه برخوردهای عاطفی و روانی است که با دانشجو صورت می گیرد. هدف اساسی این پژوهش بررسی نقش و تاثیر مدرسه و مشاوره مدارس در ارتقای بهداشت و سلامت روانی دانش اموزان است که مدارس ابتدایی شهر خانمیرزا مورد بررسی قرار گرفته است از این جهت در زمره پژوهش های کاربردی و تحلیلی قرار می گیرد و جامعه آماری آن را دانش اموزان و معلمان مدرسه تشکیل می دهند که تعداد 10 معلم و 40 دانش اموز به عنوان نمونه اماری انتخاب گردیده اند. تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل رگرسیون انجام می گررد که نتایج حاصل از آن نشان می دهد که مشاوره تاثیر مستقیم و معناداری بر بهداشت و سلامت روان دانش اموزان دارد به نحوی که 65 درصد تغییرات در متغیرهای سلامت روانی دانش آموزان به وسیله متغیر مستقل یعنی مشاوره در مدارس قابل پیش بینی است.

طراحی برنامه درسی یکی از بخش های اصلی فرآیند تدریس یادگیری در آموزش و پرورش به شمار می رود. برنامه درسی شامل برنامه آشکار، پنهان، پوچ و فوق برنامه است. هدف از این پژوهش بررسی برنامه های درسی پوچ و پنهان بوده است. همچنین در این پژوهش به بررسی ابعاد، رویکر ها و دیدگاه های متخصصان پرداخته شده است. روش انجام این پژوهش نیز به صورت توصیفی بوده است که با استفاده از منابع کتابخانه ای و بررسی مقالات نوشته شده است. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮات ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪریﺰی درﺳی، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درسی ﭘﻮچ آن ﭼیﺰی اﺳﺖکﻪ ﻣﻮرد ﻏﻔﻠﺖ واﻗﻊﺷﺪه اﺳﺖ و ﺗﻮﺟﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈران را ﺑﻪ ایﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﻢ ﺟﻠﺐ میکﻨﺪ کﻪ ﻻزم اﺳﺖ ایﻦ ﻣﻮارد ﺷﻨﺎﺳﺎیی ﺷﻮد و در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳی وارد ﺷﻮد ﺑﺮﻧﺎﻣ ﻪ درﺳ ﯽ ﭘﻨﻬ ﺎن دارای تاثیرات مهمی ﺑ ﺮﻋﻤﻠﮑ ﺮد ﺗﺤﺼ ﯿﻠﯽ داﻧ ﺶآﻣوزان است و همچنین با هویت ملی دانش آموزان رابطه دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای بین وسواس فکری عملی و کمال گرایی در دانش آموزان مضطرب و دانش آموزان غیر مضطرب پایه ششم شهرستان قرچک انجام شد. روش پژوهش حاضر علی- مقایسه ای است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه ششم شهرستان قرچک که شامل ۱۰۰ دانش آموز (۵۰ دانش آموز مضطرب و ۵۰ دانش آموز غیر مضطرب). دانش آموزان مضطرب به شیوه ی در دسترس و دانش آموزان غیر مضطرب به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. پرسشنامه هایی که جهت جمع آوری اطلاعات در نظر گرفته شد شامل: پرسشنامه وسواس فکری عملی مادزلی و پرسش نامه کمال گرایی اهواز و پرسشنامه اضطراب کودکان است (فرم والد) و برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون t مستقل و به کمک نرم افزار SPSS استفاده شد. با توجه به مقدار F=19/64, P 0/001نتایج آزمون تحلیل واریانس و آزمون ا مستقل نشان داد که بین نمرات وسواس فکری عملی در گروه مضطرب و غیر مضطرب تفاوت وجود دارد و هم چنین با توجه به مقدار F=9/96, P 0/002نتایج آزمون تحلیل واریانس و آزمون t مستقل نشان داد که بین نمره کمال گرایی در گروه دانش آموزان مضطرب و دانش آموزان غیر مضطرب تفاوت وجود دارد.

پژوهش حاضر به منظور بررسی ارتباط طرحواره های ناسازگار اولیه با دلبستگی شغلی و شادکامی کارمندان ادارات آموزش و پرورش شهرستان تبریز انجام گرفت. به این ترتیب از روش تحقیق توصیفی- همبستگی استفاده شد. بدین منظور از بین ادارات پنج گانه آموزش و پرورش شهرستان تبریز، دو ناحیه (با تعداد 212 نفر کارمند) به صورت تصادفی انتخاب، و کارمندان به پرسشنامه های فرم کوتاه طرحواره یانگ (2005)، دلبستگی شغلی ادواردز و کیل پاتریک (1984) و شادکامی آکسفورد (1989) پاسخ دادند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد بین طرحواره های رهاشدگی/ بی ثباتی، انزوای اجتماعی/ بیگانگی و آسیب پذیری در برابر ضرر و بیماری با متغیر دلبستگی شغلی رابطه مثبت و معنی دار، و بین طرحواره نقص/ شرم با متغیر دلبستگی شغلی رابطه منفی و معنی دار وجود دارد. همچنین بین طرحواره های رهاشدگی/ بی ثباتی و گرفتار/ خویشتن تحول نیافته با متغیر شادکامی رابطه مثبت و معنی دار، و بین طرحواره های آسیب پذیری در برابر ضرر و بیماری و بازداری هیجانی با متغیر شادکامی رابطه منفی و معنی دار وجود دارد. به طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که طرحواره های ناسازگار اولیه با متغیرهای دلبستگی شغلی و شادکامی رابطه داشته و قادر به پیش بینی این دو متغیر می باشند.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه تفکر انتقادی، خود پنداره و خودتنظیمی در دانش آموزان دختر دبیرستان و هنرستان انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش آموزان دختر دبیرستان و هنرستان ناحیه 4 شهر قم بود که در سال 94-1393 مشغول به تحصیل بودند. برای این منظور 60 نفر از دانش آموزان دبیرستان و 60 نفر از دانش آموزان هنرستان به صورت خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری این مطالعه، پرسشنامه های تفکر انتقادی کالیفرنیا ب، خودپنداره راجرز و خودتنظیمی بوفارد بود. ابزارها دارای روایی و پایایی قابل قبولی بودند. جهت آزمودن فرضیه های پژوهش، آزمون t گروه های مستقل به کار گرفته شد. تجزیه وتحلیل داده های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS ویراست 19 صورت گرفت. نتایج نشان داد که تفکر انتقادی در دانش آموزان دبیرستان به طرز معناداری بالاتر از دانش آموزان هنرستان است؛ اما خودپنداره واقعی و ایده آل و خودتنظیمی در دانش آموزان دبیرستان و هنرستان دارای تفاوت معناداری نیست. درنهایت، محدودیت های پژوهش و پیشنهاداتی برای پژوهش های آینده مورد بحث قرار گرفت.

هدف پژوهش حاضر تأملی است برآموزش جهانی در دوران کرونا و تأثیر این ویروس بر کیفیت آموزشی و پیامدهایی است که به دنبال داشته است.روش پژوهش از نوع روش های غیر مخل و بصورت اسنادی و کتابخانه ای بوده است. هرچه جهان به طور فزاینده ای به هم پیوند می خورد، خطراتی که با آن روبرو می شویم نیز چنین خواهد شد. بیماری همه گیر COVID-19 مرزهای ملی را یکی پس از دیگری دربرگرفته است.این بیماری بدون در نظر گرفتن ملیت ، سطح تحصیلات، درآمد و جنسیت بر افراد تأثیر گذاشته است. تحصیلات نیز از این قاعده مستثنی نیست. بیش از 1 میلیارد کودک به دلیل تعطیلی مدارس با هدف مهار شیوع COVID-19 در معرض خطر رکود ذهنی هستند. برای ادامه یادگیری جهانی، کشورها برنامه های آموزش از راه دور را اجرا کرده اند. 188 کشور (از آوریل 2020) ، در حال بررسی روش های جایگزین برای ارائه آموزش مداوم با استفاده از فن آوری هایی مانند اینترنت، تلویزیون و رادیو هستند؛ با این حال بسیاری از دانش آموزان در جهان - به ویژه آنهایی که در خانواده های فقیرتر هستند - دسترسی به اینترنت، رایانه های شخصی، تلویزیون یا حتی رادیو ندارند، این امر باعث تشدید نابرابری ها در امر آموزش خواهد شد.همچنین بی توجهی به حقوق و مزایای معلمان به ویژه کسانی که غیردولتی یا قرادادی هستند می تواند عامل فرسودگی شغلی،آسیب های روحی و روانی و ترک شغل در آینده را درجهان آموزش به دنبال داشته باشد. در نتیجه، بسیاری از افراد-دانش آموز و حتی معلمان- با خطر عدم بازگشت به مدرسه مواجه هستند و این امر سالها پیشرفت در آموزش و پرورش در سراسر جهان را خنثی می کند.

زمینه و هدف: درصورت عدم حل مشکلات دانش آموزان همچون چاقی، می توانیم شاهد معضلات اجتماعی و روان شناختی نظیر فرار از مدرسه و ترک تحصیل باشیم، که همین عوامل به طور مستقیم و غیرمستقیم هزینه های مادی و اجتماعی سنگینی بر دوش خانواده ها و جامعه می گذارد. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی روایت درمانی بر خودکارآمدی ادراک شده دانش آموزان دختر مبتلا به چاقی بود. مواد و روش ها: روش پژوهش، نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان دختر چاق دوره متوسطه اول مدارس شهرستان جلفا در سال تحصیلی 99- 1398 تشکیل دادند. 30 نفر پس از رعایت ملاک های ورود و خروج به پژوهش، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب، و به صورت تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. اعضای گروه آزمایش درمان مختص گروه خود را در 8 جلسه 5/1 ساعته دریافت کردند؛ اما اعضای گروه کنترل هیچ درمانی را دریافت نکردند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه خودکارآمدی شرر بود. تجزیه و تحلیل یافته ها از طریق آزمون تحلیل واریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر و با کمک نرم افزار آماری SPSS-24 انجام گرفت. یافته ها: میانگین متغیر خودکارآمدی ادراک شده گروه آزمایش در پیش آزمون (93/48)؛ و میانگین متغیر خودکارآمدی ادراک شده گروه کنترل (20/49) بود. نتایج نشان داد که در پس آزمون، نمره خودکارآمدی ادراک شده گروه آزمایش (33/56) نسبت به گروه کنترل (27/49) بیش تر شده است (001/0>P). همچنین نتایج نشان داد که در مرحله پیگیری، اثر روایت درمانی بر خودکارآمدی ادراک شده (47/56) ماندگار است (001/0>P). نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده می توان گفت، روایت درمانی می تواند به عنوان روشی موثر در افزایش خودکارآمدی ادراک شده دانش آموزان دختر مبتلا به چاقی مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: موضوع چاقی و اضافه وزن در دختران نوجوان موضوعی قابل توجه است. محققان و روان شناسان به رابطه اضافه وزن در دختران و رابطه آن با عزت نفس توجه کرده اند. هدف این مطالعه بررسی رابطه عزت نفس با وزن دختران نوجوان شهر قم است. روش شناسی: این تحقیق به روش توصیفی همبستگی با جامعه آماری دختران نوجوان شهر قم و با نمونه آماری 236 نفر که از طریق جدول مورگان به دست آمده انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه استاندارد سنجش عزت نفس کوپر اسمیت (دارای 58 گویه)، استفاده شد. این پرسشنامه دارای روایی و پایایی مطلوب است. یافته ها: بین عزت نفس (کلی) با وزن دختران 346/0- ؛ بین پیشرفت تحصیلی با وزن دختران نوجوان 134/0- همبستگی معکوس وجود دارد. نقش میانجیگیری پیشرفت تحصیلی دختران نوجوان در عزت نفس آنها نقش کاهشی است. به عبارت دیگر، با پایین آمدن پیشرفت تحصیلی تغییرات عزت نفس با توجه به چاقی، کاهش می یابد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج؛ می توان نتیجه گرفت که بین عزت نفس دختران نوجوان با وزن و پیشرفت تحصیلی آنها رابطه معناداری وجود داشته و ضروری است برنامه ریزان تغذیه، سلامت و روانشناسی به یافته های این مطالعه توجه نمایند.

اسلام مملو از مقولاتی در زمینه مقام و جایگاه والدین در خانواده است. یکی از موضوعاتی که در جوامع امروزی والدین بخصوص مادر باید به آن توجه بسیاری داشته باشد تربیت دینی دختران است. بی تردید نقش دختران هم در خانواده و هم در اجتماع بسیار مهم است. آنان در آینده به عنوان همسر وظایفی را بر عهده دارند و به عنوان مادر نیز عهده دار تربیت نسل بعدی هستند اگر دختری به روش اسلامی تربیت شد می تواند خوشبختی و سعادت را هم برای همسر و هم در نسل آینده ضمانت کند. ضرورت ایجاب می کند بنا بر این وظیفه ی خطیری که در آینده بر عهده دختران است باید مادر که بیشترین سهم در تربیت فرزند را بر عهده دارد به گونه ای خاص برای تربیت دینی دختران تلاش کند تا آنان را به اهداف اسلامی نزدیک تر کند. در مقاله حاضر که به روش توصیفی– تحلیلی گردآوری شده است، به شناخت اهمیت نقش مادر در تربیت دینی دختران که به روند رشد و تعالی آن ها کمک می کند، می باشد. یافته های مقاله حاکی از آن می باشد مادر به عنوان اساسى ترین عامل تربیت، مى تواند با بهره گیرى از دستورات قرآن و روایات و همچنین عملیاتى کردن آن ها در همه مراحل زندگى، دخترانی با تربیت دینی که در آینده در جایگاه همسری و مادری نقش بسزایی را دارند، تربیت کنند.

پژوهش حاضر با هدف بهبود مشکلات املایی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی مدرسه تختی، شهرستان بیله سوار، صورت پذیرفت. پژوهش حاضر از نوع کیفی- موردپژوهی می باشد. جامعه آماری در پژوهش حاضر تمام دانش آموزان کلاس چهارم ابتدایی مدرسه تختی که شامل 14نفر می باشد، است.کلیه جامعه آماری نیز به عنوان نمونه در نظرگرفته شد. روش گردآوری اطلاعات از نوع مشاهده و بررسی تکالیف دانش آموزان می باشد. در این پژوهش سعی گردید مشکلات رایج املایی دانش آموزان، به حداقل کاهش یابد. برای بهینه سازی روش آموزش املا (به عنوان یک ماده درسی که قابل آموزش است؛ نه به عنوان یک درس که همیشه ارزشیابی می شود)، از روش های نوین آموزش املا، در قالب تهیه محتوای الکترونیکی قابل ارائه در برد هوشمند، رایانه و پروژکتور و... بهره گرفته شد. روش های جدید آموزش املا جایگزین روش مرسوم دیکته گویی شد و کلمات در قالب سی دی های کمک آموزشی، اسلاید کلمات با نحوه تلفیق حروف، آموزش املای آنلاین و ترکیب با کمک برد هوشمند توسط معلم، آموزش داده شد و با کمک روش های نوین دیکته گویی ارزشیابی شد. استمرار برنامه در طول سال تا پایان درس، توانست دانش آموزانی را پرورش دهد که نه تنها در املا، بلکه در چهار مهارت اصلی زبان آموزی (گوش دادن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن) مهارت بسزایی به دست آوردند. نتایج پژوهش به کاهش چشمگیر اشکالات املایی دانش آموزان اشاره داشت.

پژوهش حاضر در مورد واژه تفکّر در قرآن کریم است. در آیات قرآن، تفکر در موضوعات اعتقادی، فقهی و اخلاقی مطرح شده است. ضرورت تفکر از آن جهت است که در جامعه کنونی بشر با آماج تبلیغات ضد دینی رو به روست و دشمنان اسلام سعی بر این دارند که مسلمانان را از راه راست منحرف گردانند. اگر پذیرفتن اعتقادات دینی بر اساس تفکر عمیق نباشد با شبهاتی که دشمن در اذهان می اندازد، انسان از راه راست منحرف شده و در عقاید خود سست می شود. در نتیجه انسان باید با توجه به جایگاه و ارزشی که اسلام برای تفکر قرار داده در آیات قرآن و متون دینی اندیشه کند تا بتواند راه صحیح و نا صحیح را بشناسد و در جهت رسیدن به کمال خود گام بردارد.پژوهشگر در این پژوهش به محورهایی که در قرآن به تفکر در آن ها سفارش شده پرداخته است و با روش توصیفی و تحلیل محتوا آیات را بررسی نموده است. با توجه به زمینه های تفکر در آیات قرآن، سرفصل های مهم این پژوهش عبارتند از: دعوت انسان به تفکر در مباحث اعتقادی، دعوت به تفکر در مباحث فقهی و دعوت به تفکر در مباحث اخلاقی. از جمله نتایج پژوهش این است که بیشترین آیات دعوت کننده ی به تفکر در مباحث اعتقادی و پس از آن در مباحث اخلاقی آمده است.اما در مباحث فقهی فقط یک آیه بود که به تفکر دعوت می نمود که شاید به این معنا باشد که پذیرش و عمل به احکام دین باید تعبّدی باشد و نیازی به تفکّر در آن ها نیست.