۱.
کلید واژه ها:
برنامه پژوهشی پیشینه پژوهش روش پژوهش مرور ادبیات موسسات پژوهشی
در این مقاله، هدف نشان دادن اهمیت و اصول پیشین? پژوهش است و معتقدیم در ورای صورت ساد? پیشین? پژوهش، نکاتی ظریف نهفته است که بخشی مهم از جانِ پژوهش را تشکیل می دهد. پیشین? پژوهش نوعی مستندسازی انتقادی دربار? پژوهش های انجام شده است و بر این بنیان معرفتی استوار است که شناخت، امری بین الاذهانی است. وضعیت کنونی ادبیات علمی در ایران به گونهای است که اطلاعرسانی به پژوهشگران از جدیدترین دستاوردهای علمی در جهان و نیز از کارهای انجام شده در کشور ضرورتی اساسی است. اطلاع از آنها می تواند ما را از دوباره کاریها حذر دهد و تلاش های علمی را صرف کارهای کاملاً جدید و پیشبرد مرزهای علم کند. از این رو، باید فعالیت های پژوهشی مستقل تحت عنوان مرور ادبیات علمی در دستورکار مراکز پژوهشی و دانشکده های ما بویژه پایان نامه های کارشناسی ارشد قرار گیرد. در واقع، یکی از اهداف اصلی ما توجیه نظری و روش شناسی این اقدام در دانشگاه های ایران است.
۲.
کلید واژه ها:
آگاهی پدیدارشناسی دازاین روش شناسی شوتز مرلوپونتی هایدگر هوسرل
یکی از رویکردهایی که اندیشمندان علوم اجتماعی و سیاسی برای بررسی مفاهیم و تحول آن مورد توجه قرار می دهند؛ رویکرد پدیدارشناسی است. این رهیافت که از جمله رهیافت های پیچیده در عرصه علوم اجتماعی و سیاسی به شمار می رود اشتراکات بارز با رهیافت های تفسیری دارد که در پایان قرن بیستم میلادی علیه پوزیتیویسم و امپریسیسم رشد کرد. پرسش اصلی این پژوهش، پرسش از میزان و نحوه کاربری روش پدیدارشناسی در عرصه علوم سیاسی است. به عبارت بهتر، سوال از امکان یا امتناع کاربرد دانش و روش پدیدارشناسی در قلمرو مزبور است و اینکه چگونه و در چه ابعادی می توان از پدیدارشناسی برای فهم و توضیح علوم سیاسی استفاده کرد؟ مدعا و مفروض این تحقیق آن است که امکان استفاده از دانش پدیدارشناسی در عرصه های مختلف علوم سیاسی کاملاً منتفی نیست و می توان با حذف جوانب ناهمساز آن، ازاین روش برای تجزیه و تحلیل پژوهش های سیاسی استفاده کرد.
۳.
کلید واژه ها:
اخلاق اخلاقی سیاسی امام علی (ع) سیاست سیاست اخلاقی
یکی از پرسش های دیرینه و پایدار در حوزه اندیشه سیاسی، پرسش نسبت اخلاق و سیاست می باشد. نتیجه تأمل در باره چنین نسبتی منجر به شکل گیری نگرش های متفاوتی شده است. عده ای معتقدند که کاربرد موثر قدرت سیاسی با رعایت اصول و موازین اخلاقی سازگاری ندارد و در نتیجه هیچ آرمانی بدون اعمال قدرت حتی عدالت تحقق نخواهد داشت. در مقابل گروهی معتقدند که اصول اخلاقی بخودی خود آنقدر ارجمند است که باید به صورت دائم تمایلات گسیخته قدرت سیاسی را مهار کند و گرنه سیاست هیچ ارزشی ندارد. مقاله حاضر سعی خواهد کرد که پرسش این نسبت را در اندیشه و عمل حکومتی امام علی(ع) مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده و پاسخی در خور عرضه دارد.
۴.
کلید واژه ها:
آینده پژوهی انقلاب اسلامی سناریو نویسی
پس از هر انقلابی، حساس ترین مسأله، موضوع تداوم و آینده انقلاب بوده است. از این منظر مقاله حاضر تلاش می کند تا با توجه به اهمیت آینده انقلاب اسلامی ایران و با در نظر گرفتن فشار های بین المللی علیه آن، با استفاده از شیوه سناریو نویسی به عنوان یکی از شیوه های آینده پژوهی، به طرح برخی سناریو های مطرح درباره آینده حیات سیاسی انقلاب اسلامی پرداخته و تحلیلی از آینده ارائه دهد. در این پژوهش با طرح و نقد چند سناریو در بحث مورد نظر، این فرضیه مورد تأیید قرار خواهد گرفت که انقلاب اسلامی ایران با در نظر گرفتن پارامتر های مختلف، روند بالنده ای را در حیات سیاسی خود تجربه خواهد نمود.
۵.
کلید واژه ها:
الگو یابی امام خمینی«ره» انقلاب اسلامی روحانیت مردم ولایت فقیه
در انقلاب اسلامی 1357 ایران، عناصری محوری وجود داشت که با نقش آفرینی خود از یک سو موجبات تضعیف رژم فاسد گذشته را و از سوی دیگر، تحول و حرکت انقلابی را در اقشار مختلف مردم ایران فراهم آورد. شناخت و بررسی این عوامل و کشف رابطه تعاملی و انداموار آن و بدست آوردن چارچوب، قواعد و کارکردهای آن در جهت نیل به ارائه الگویی ویژه در انقلاب اسلامی ایران، کاری است که این مقاله آن را وجه همت خود قرار داده است.
در انقلاب اسلامی 1357 ایران، عناصری محوری وجود داشت که با نقش آفرینی خود از یک سو موجبات تضعیف رژم فاسد گذشته را و از سوی دیگر، تحول و حرکت انقلابی را در اقشار مختلف مردم ایران فراهم آورد.
۶.
کلید واژه ها:
افغانستان تاجیکستان دیپلماسی عمومی کشورهای فارسی زبان
تغییر شرایط و مطرح شدن مولفه های جدید و تاثیر گذار در عرصه بین المللی باعث شده است تا کشورها برای پیشبرد هر چه بهتر منافع ملی خود، به نقش دیپلماسی عمومی در سیاست خارحی اهمیت بسیار قائل شوند. نوشتار حاضر با تمرکز بر جایگاه دیپلماسی عمومی در روابط ایران و کشورهای فارسی زبان افغانستان و تاجیکستان در صدد پاسخگویی به دو سوال ذیل است: آیا جمهوری اسلامی ایران در روابط خود با کشورهای فارسی زبان افغانستان و تاجیکستان دیپلماسی عمومی را مورد توجه قرار داده است ؟ و دیگر اینکه دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای فارسی زبان افغانستان و تاجیکستان چه تاثیری بر روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی با این کشورها داشته است؟
۷.
کلید واژه ها:
یازده سپتامبر تروریسم/وحشت افکنی روابط فرآتلانتیک گسترش ناتو ماده پنج
حادثه یازده سپتامبر یکی از اثر گذارترین وقایع بین المللی در سیاست بین الملل به شمار می رود. این رویداد فصلی جدید را در مناسبات بین المللی آغاز و از ابعاد مختلف بر سیاست های قدرت های بزرگ و همچنین نهادهای بین المللی اثر گذاشت. ناتو، نهاد اصلی تامین کننده امنیت غرب نیز از این رویداد متاثر شد و تغییراتی در راهبرد و روند برخورد آن با عوامل تهدید کننده امنیت غرب و فرایند گسترش آن پدید آمد. در این مقاله بقاء و تداوم ناتو پس از جنگ سرد و نگاه نظریه های نوواقع گرایی و نهادگرایی نو لیبرال در این باره، بویژه تاثیر رویداد یازده سپتامبر بر روابط فراآتلانتیک و همچنین ماده پنج اساسنامه ناتو بررسی می شود.
۸.
کلید واژه ها:
آمریکا روسیه گسترش به شرق ناتو
تداوم حیات ناتو پس از جنگ سرد و انحلال پیمان ورشو و گسترش آن به شرق پرسش هایی عدیده را در باره آینده این سازمان مهم نظامی - سیاسی در نظام بین الملل به میان آوردن است. عضویت ده کشور از حوزه بالتیک و اروپای شرقی روند رو به گسترش این سازمان را نشان می هد. سه کشور جمهوری چک، لهستان و مجارستان در مارس1999 و هفت کشور بلغارستان، استونی، لتونی، لیتوانی، اسلواکی و اسلونی در مارس 2004 به ناتو ملحق شده اند. این سازمان همکاری هایی با گرجستان و مولداوی آغاز کرده است که خطوط قرمز روسیه تلقی می شوند. کشور روسیه نیز در دو دهه اخیر با مسائل متعدد در سیاست خارجی خود روبرو بوده است.
۹.
کلید واژه ها:
پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) جغرافیای سیاسی ژئوپلتیک منازعات قومی موقعیت راهبردی
پس از فروپاشی اتحاد شوروی، کشور تازه استقلال یافته گرجستان با توجه به موقعیت جغرافیایی اش دروازه ورود به قفقاز نام گرفت. این موقعیت تاکنون تاثیری فوق العاده بر چگونگی روابط روسیه با این کشور و غرب داشته است؛ به گونه ای که در موضوع حمله نیروهای نظامی گرجستان به اوستیای جنوبی در سال 2008م. روس ها عکس العمل شدید از خود بروز دادند که غرب حامی گرجستان تصور وقوع آن را نداشت. این منازعه برغم تلاش های رسانه ای و عملی غرب به نفع روسیه تمام شد. پژوهش حاضر تاثیر موقعیت راهبردی گرجستان بر سیاست های فدراسیون روسیه در قبال این کشور و رقابت روسیه – غرب در موضوع گرجستان و برخی دیگر از مسائل راهبردی منطقه قفقاز را بررسی می کند.
۱۰.
کلید واژه ها:
اختلافات مرزی آ سه آن تصور تهدید جنوب شرق آسیا چین
گام نهادن همزمان چین و کشورهای جنوب شرق آسیا در مسیر رشد و توسعه اقتصادی در سال های اخیر آنها را ناگزیر از تعامل و همکاری کرده است. با این حال و با وجود پیوندهای اقتصادی و مشابهت های نسبی ارزشی و نیز مجاورت جغرافیایی، چالش «تصور تهدید» از چین در میان کشورهای پیرامونی عملاًَ به مثابه مانعی در برابر گسترش همکاری های فراگیر بوده است. این نوشتار با هدف درک و واکاوی ریشه های تکوین و تداوم «تصور تهدید» از چین در میان کشورهای جنوب شرق آسیا ضمن بررسی روندهای روابط دو جانبه به ویژه در سال های بعد از جنگ سرد اختلافات مرزی، تفاوت های ایدئولوژیک و زمینه های اقتصادی را عامل تکوین «تصور تهدید» دانسته و در ادامه به پاسخ ها و رویکردهایی اشاره می کند که از طریق آنها چین سعی در کمرنگ کردن این تصور داشته است.
۱۱.
کلید واژه ها:
پسامدرنیسم جهانی شدن شهروندی شهروند جهانی
مقوله شهروندی بسته به قرار گرفتن در بسترهای اجتماعی مختلف تحولات تاریخی گوناگونی را پشت سر گذاشته است، بطوریکه در هر یک از این دوره ها روابط عناصر شاکله آن متغییر و متفاوت بوده است. شهروند جهانی مفهومی است حاصل بازاندیشی در عناصر شاکله شهروندی مدرن، که هویت، حقوق، وظایف ، گستره عمل و بسترهای اجتماعی جهانی برای خویش قائل است. سوال اصلی و محوری این مقاله این است که: ایده ی شهروندی، متاثر از تحولات جهانی شدن و پسامدرنیسم چه تحولاتی به خود دیده است و متأخرترین آموزه منتج از آن چه بوده است؟ فرضیه ی نگارنده گان در این مقاله بدین قرار است: آخرین مرحله تکامل شهروندی، نیل به" شهروند جهانی " در دوره پسامدرن و در بستر اجتماعی جهانی شدن است.
۱۲.
کلید واژه ها:
امپریالیسم خوش خیم جنگ نرم سیاست خارجی مداخله گرایی نظامی
الگوی رفتار استراتژیک امریکا در دوران بعد از جنگ سرد با تغییرات بنیادینی روبرو شده است. قدرت نرم به عنوان یکی از ابزارهای اصلی سیاست خارجی امریکا مورد توجه نظریه پردازان نئولیبرال قرار گرفته و کاربرد ابزار نظامی در منازعات منطقه ای اهمیت خود را از دست داده است. قدرت نرم را می توان ابزار جنگ نرم امریکا در مناطقی دانست که از اهمیت ژئوپلیتیکی برخوردارند. کاربرد قدرت نرم را می توان زمینه شکل گیری امپریالیسم خوش خیم دانست. نظریه پردازان نئولیبرال تأکید دارند که کاربرد قدرت سخت افزاری منجر به گسترش بحران های ادواری در نظام سرمایه داری امریکا می شود. الگوی رفتار امریکا در بسیاری از کشورهای اروپای شرقی، قفقاز، آسیای مرکزی و خاورمیانه بیانگر کاربرد جنگ نرم در سیاست امنیتی امریکا می باشد. در این مقاله، موضوع جنگ نرم در کشورهای در حال گذار مورد بررسی قرار می گیرد
۱۳.
کلید واژه ها:
اتزیونی پیوستگی تفاوت جمهوری خواهی سیاست حمایتی کامیونتاریانیسم
جمهوری خواهی را می توان رویارویی با لیبرالیسم در تاکید بر خیرهای اجتماعی و غایات مشترک افراد جامعه، مشارکت سیاسی فعال شهروندان به مثابه عنصر اساسی در زندگی خوب و شناسایی متمایز از آزادی فراتر از آزادی منفی و عدم مداخله دولت در زندگی خصوصی دانست. در دو دهه پایانی سده بیستم، کاستی های لیبرالیسم نفع گرا و وظیفه گرا با اتکای بر احیای سنت جمهوری خواهی مورد انتقاد قرار گرفت. هم اکنون این سنت در پیوند با ایدئولوژی فضیلت مدنی در چارچوب چشم انداز کامیونتاریانیستی گسترشی فزاینده یافته است. مدعای این پژوهش آن است که «جمهوری خواهی کامیونتاریانیستی با ایجاد تعدیلاتی در پیش فرض های اساسی کامیونتاریانیسم رادیکال، در سیاست حمایتی خود تلاش می کند تا با شناسایی دو ویژگی پیوستگی و تفاوت؛ از فروپاشی اجتماعی جلوگیری کند.
۱۴.
کلید واژه ها:
ابرمرد آرمان انسان کامل بازگشت جاودان جاودانگی دین و اخلاق
مقایسه «ابرمرد» نیچه و «انسان کامل» اقبال لاهوری موضوع این نوشتار است تا وجوه افتراق و اشتراک آنها هویدا شود. هر دو فیلسوف رویکردی نو و بدیع به «انسان آرمانی» دارند . ابرمرد نیچه برای نخستین بار بوسیله خود او بیان شده است. انسان کامل تعبیری است که در سپهر اندیشه اسلامی، نخستین بار توسط محی الدّین عربی به کار برد. با وجود این، اقبال نیز در تبیین مفهوم انسان کامل به شیوه تقلیدی صرف عمل نکرد، بلکه به گونه ای تأسیسی، تاریخ اندیشیدن درباره انسان کامل را توسعه و تعالی بخشیده است. توجه و علاقه اقبال به نیچه و شباهت های انسان آرمانی آنها سبب شده تا عدّه ای به اشتباه این دو مفهوم را یکی انگارند. نیچه از مطرح ترین فیلسوفان معاصر غرب در ایران و اقبال، شناخته شده ترین فیلسوف معاصر مسلمان در غرب است. «ابرمرد» و «انسان کامل» دایرمدار و مهم ترین حاصل فکری آنهاست .
۱۵.
کلید واژه ها:
بازی های ذهنی تحلیل رمزگان عملیاتی. رهبری سیاست جهان نظام باورها
کتاب « باورها و رهبری در سیاست جهان؛ روشها و کاربردهای تحلیل رمزگان عملیاتی» بوسیله گروهی از نویسندگان به رشته تحریر درآمده و مارک شیفر و استیفن واکر به ویرایش، جمع آوری و هدایت کلی کتاب پرداخته اند. نویسندگان دراین کتاب به بررسی نقش باورهای بازیگران سیاسی دولتی و غیر دولتی در تصمیم گیریهای خارجی پرداخته و چگونگی و روند تأثیرات علّی نظام باورها را در گرایشات شناختی رهبران سیاسی مورد تحلیل قرار می دهند. ویژگی برجسته کتاب رویکرد روش شناسی آن است ؛ آنجا که از روش تحلیل رمزگان عملیاتی و نظریه بازی ها برای تبیین نظام باورهای سیاستمداران مختلف و چگونگی تعاملات آنها از منظر قدرت استفاده می کند.
