مطالعات تجربی حسابداری مالی (مطالعات حسابداری سابق)

دستیابی به عملیات کارا، اثربخش و باصرفه اقتصادی، مسئولیت اصلی مدیریت هر سازمانی است. کارایی و اثربخشی مدیریت هر سازمان به معنای توانایی مدیران آن در چگونگی تهیه، توسعه، تخصیص، نگهداری و به کارگیری منابع موجود می باشد و حسابرسی عملکرد ازجمله ابزارهایی است که می تواند در جهت ارتقاء برنامه ریزی و کنترل عملیات و ارائه روش هایی برای پیشبرد آن ها و بهبود عملکرد مفید باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی وضع موجود حسابرسی عملکرد در بخش عمومی ایران و ارائه راهکارهایی برای بهبود آن می باشد. ارزیابی وضع موجود حسابرسی عملکرد نیازمند بهره گیری از نظریات خبرگان با توجه به ذهنیت ایشان است. در پژوهش حاضر ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های الگوی حسابرسی عملکرد، وضعیت عملکردی هر شاخص ارزیابی و با استفاده از دیدگاه خبرگان، میزان تفاوت موجود بین وضعیت موجود و مطلوب مشخص گردید. طبق نتایج حاصل از تحلیل های آماری، تمامی شاخص های تحقیق بااهمیت هستند و با در نظر گرفتن تحلیل اهمیت- عملکرد وضعیت اجرایی شاخص های حسابرسی عملکرد در کشور در محدوده «حیطه قابل قبول» و «حیطه ضعف» قرار دارند.

نفوذ مدیران به ویژه مدیرعامل شرکت می تواند در راستای کنترل تولید اطلاعات حسابداری به کارگرفته شود و موجب مدیریت بر زمان بندی افشای اطلاعات و کیفیت اطلاعات ارائه شده، هم راستا با منافع مدیریت گردد. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی تأثیر نفو ذ مدیرعامل بر کیفیت افشای اطلاعات حسابداری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران صورت پذیرفته است. در این پژوهش، قدرت مدیریتی با استفاده از معیارهای دوره تصدی مدیر عامل، دوگانگی نقش مدیرعامل و استقلال هیأت مدیره اندازه گیری شده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از رگرسیون چندمتغیره بهره گرفته شده است. نمونه مورد مطالعه ۱۲۲ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره های زمانی ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۶ را شامل می شود. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش حاکی از آن بود که به موقع بودن اطلاعات حسابداری رابطه منفی و معناداری با قدرت مدیریتی دارد لیکن بین کیفیت افشای اطلاعات حسابداری و قابلیت اتکای اطلاعات حسابداری با قدرت مدیریتی رابطه معناداری یافت نشد. نتایج بیانگر این مطلب است که اگرچه مدیران از قدرت خویش در راستای زمان بندی افشای اطلاعات بهره می جویند، لیکن از این قدرت در راستای صدمه زدن به قابلیت اتکای اطلاعات حسابداری استفاده نمی کنند.

در این تحقیق رابطه بین نسبت سود به قیمت هر سهم (نسبت E/P) با رشد فروش آتی و ریسک سیستماتیک سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. هدف از تحقیق، تعیین این موضوع است که آیا سرمایه گذاران به کیفیت اطلاعات ارایه شده (سود هر سهم) توجه می کنند و انعکاس این موضوع در رشد فروش آتی شرکت و ریسک سیستماتیک سهام تجلی می یابد یا خیر؟ همچنین بررسی این مطلب است که آیا بین نسبت سود به قیمت هر سهم (E/P ) و رشد فروش آتی ارتباط معناداری وجود دارد یا خیر. نمونه این تحقیق شامل 146 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1390 تا 1395 می باشد و جهت آزمون فرضیه ها از الگوی رگرسیون خطی استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین سود به قیمت هر سهم (E/P) و رشد فروش آتی رابطه منفی وجود دارد. در حقیقت، شرکت هایی که نسبت سود به قیمت هر سهم (E/P ) بالاتری دارند، رشد فروش کمتری داشته اند. همچنین، نتایج تحقیق نشان می دهد که بین سود به قیمت هر سهم (E/P) و ریسک سیستماتیک (β) رابطه معکوس وجود دارد. در واقع، درشرکت هایی که نسبت E/P بالاتر بود، ریسک سیستماتیک (β) کمتری ملاحظه گردید. سایر یافته های تحقیق نشان می دهد که بین سود هر سهم (EPS) و رشد فروش آتی رابطه مثبت وجود دارد. همچنین نتایج نمایانگر وجود یک رابطه معکوس بین سود هر سهم (EPS) و ریسک سیستماتیک (β) است.

هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر کیفیت افشاء سرمایه فکری بر هزینه سرمایه سهام عادی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. جامعه آماری تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس، طی سال های 1386تا 1394 می باشد که حجم نمونه با توجه به روش حذف سیستماتیک برابر با 140 شرکت تعیین شد. در این تحقیق که از داده های ترکیبی استفاده شده است، افشای سرمایه ساختاری، سرمایه انسانی و سرمایه رابطه ای به عنوان متغیرهای مستقل و اندازه شرکت، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار دارایی ها، اهرم مالی و شاخص ورشکستگی آلتمن به عنوان متغیرهای کنترل در نظر گرفته شدند و تاثیر آنها بر هزینه سرمایه سهام عادی شرکت ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون چند متغیره در سطح اطمینان 95 درصد نشان داد که کیفیت افشاء سرمایه فکری (افشای سرمایه ساختاری، افشای سرمایه انسانی و افشای سرمایه رابطه ای) بر هزینه سرمایه سهام عادی، تاثیری معنادار و معکوس دارد.

در رویداد پژوهی بلندمدت، سنجش عملکرد غیرعادی ناشی در بلندمدت از رویدادهای خاص ، براساس روش های مختلف انجام می شود. رویکرد پرتفوی زمان-تقویمی یکی از این روش ها است که در آن برای محاسبه بازده غیرعادی ناشی از اثر رویداد مورد بررسی بر قیمت سهام شرکت ها، استفاده می شود. در این پژوهش با شبیه سازی مبتنی بر داده های 321 شرکت در دوره زمانی 1396-1380 به ارزیابی توان این روش در بازار سرمایه ایران پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که متعاقب یک رویداد، ارزیابی عملکرد قیمت سهام شرکت ها در بلندمدت، باید بازه زمانی سه ساله مورد توجه قرار گیرد. همچنین مدل چهار عاملی بر اساس نقدشوندگی سهام در روش حداقل مربعات معمولی و مدل های سه عاملی فاما و فرنچ، مدل چهار عاملی بر اساس نقدشوندگی سهام، مدل چهار عاملی بر اساس بتای سهام و مدل چهار عاملی بر اساس اقلام تعهدی در روش حداقل مربعات موزون به عنوان الگوی مناسب در بازه زمانی سه ساله شناسایی شدند.

هم اکنون حجم قابل توجهی از اطلاعات مالی و غیر مالی مستخرجه از صورت های مالی و سایر منابع اطلاعاتی در ارتباط با یک سهم از طریق فضای مجازی و منابع خبری شاغل در این حوزه منتقل می شود که این اطلاعات نقش بسزایی را در شکلدهی تقاضا برای یک سهم و نهایتاً بازده آن سهم دارد، بر همین اساس پژوهش حاضر به بررسی اثر عرضه و تقاضای اطلاعات از طریق فضای مجازی پرداخته است تا مشخص نماید آیا عرضه و تقاضای اطلاعات می تواند بر بازده و ریسک در شرکت های عضو بورس اوراق بهادار اثر معناداری داشته باشد یا خیر. پژوهش حاضر در دوره زمانی 1392 تا 1396 در بین 50 شرکت عضو بورس اوراق بهادار به صورت روزانه صورت پذیرفته است، به منظور برآورد اثرات عرضه و تقاضا از مدل خودتوضیح برداری در داده های تابلویی استفاده شده است، هم چنین مدل تصریح شده به روش گشتاورهای تعمیم یافته برآورد گردیده است. <br />نتایج پژوهش نشان می دهد که عرضه و تقاضای اطلاعات هر دو توانسته اند اثر معناداری بر میزان بازده سهام شرکت های نمونه مورد بررسی داشته است. هم چنین نتایج پژوهش حاکی از آن است که سهم عرضه و تقاضای اطلاعات در ریسک بازده نیز در طول زمان در حال افزایش است.

سنجه ارزش در معرض خطر به عنوان یکی از معیارهای سنجش ریسک، می تواند در تعیین سبد بهینه سهام مورد استفاده قرارگیرد. هدف اصلی این مطالعه تعیین پرتفوی بهینه سهام با استفاده از معیار ارزش در معرض خطر است . در این چارچوب ، از داده های قیمت هفتگی سهام 17 شرکت سیمانی منتخب، که اطلاعات آنها در دوره زمانی مورد بررسی(از دی ماه 1391 تا فروردین ماه 1396 ) کامل بوده، استفاده شده است.بدین منظورابتدا برای هر سهم، ارزش در معرض خطر را با رویکرد پارامتریک و روش واریانس- کوواریانس محاسبه شده و وزن های بهینه پرتفوی متشکل از سهام شرکت های مذکورتعیین شده است. سپس از طریق برنامه ریزی غیر خطی ، بهینه سازی سبد سهام با کمترین ارزش در معرض خطر با توجه به بازده مورد انتظار هرسهم انجام گرفت. براساس نتایج به دست آمده بالاترین وزن در سبد بهینه به سهامی تعلق دارد که بازدهی مورد انتظاری بالایی داشته و پایین ترین ارزش در معرض خطر را در بین شرکت های مورد مطالعه دارند.