مطالعات تجربی حسابداری مالی (مطالعات حسابداری سابق)

اقتصاد دانش بنیان، شیوه ارزشیابی شرکت ها را تغییر داده است. شکاف عمده بین ارزش بازار و ارزش دفتری شرکت ها، انگیزه تحقیقات گسترده ای در مورد ارزش تبیین نشده یا ذخیره نهانی است. مطالعات تجربی در بازارهای پیشرفته نشان می دهد، دارایی های نامشهود، راهبردی و بااهمیت هستند. در حال حاضر در ایران، مطالعات اندکی در مورد دارایی های نامشهود انجام شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط دارایی های نامشهود باارزش بازار شرکت ها در بورس تهران است. نمونه متشکل از 1468 مشاهده (شرکت سال) از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1385 الی 1390 است و فرضیه ها با استفاده از مدل شناسایی ترازنامه ای لاند سمن آزمون شده است. یافته های پژوهش حاکی ازارتباط ارزشی دارایی های نامشهود در طی دوره مذکور است. ایجاد این دارایی ها نیزروندی رو به رشد دارد. نکته قابل توجه آن است که هنوز دارایی های مشهود در تعیین ارزش بازار شرکت های بورس تهران نقش اساسی دارد، هرچند که این دارایی ها روندی کاهشی را در تبیین ارزش بازار شرکت ها دارند.

ماهیت خاص روابط ساختاری نسبت به روابط عملی در حسابداری سؤالاتی را پیرامون کار آیی و صرفه اقتصادی تحلیل پانلی در قیاس با تحلیل تجمعی در مدل های مبتنی بر روابط ساختاری و عملی فراروی محققان قرار داده است. در این مقاله، با استفاده از ادبیات فرضیه ثبات کارکردی و آزمون فرضیه مذکور، سعی شده است به سؤالاتی پیرامون کار آیی و صرفه اقتصادی تحلیل پانلی پاسخ داده شود. روش شناسیمورداستفاده محققان اجرای 9 مدل رگرسیونی مبتنی بر تحلیل پانلی و یک مدل رگرسیون مبتنی بر تحلیل تجمعی در مورد اطلاعات 153 شرکت طی 7 سال (1389-1382) و درمجموع 1071 سال شرکت است. علت استفاده از فرضیه ثبات کارکردی آن است که در روش شناسی آزمون این فرضیه هر دو نوع مدل مدل های دوام اجزاء سود (رابطه ساختاری) و پیش بینی بازدهی (رابطه عملی) قرار دارد. نتایج تحقیق حاکی از عدم مغایرت میان نتایج تحلیل های پانلی و تجمعی در مورد مدل دوام اجزاء سود و وجود تفاوت هایی میان نتایج تحلیل های پانلی و تجمعی در مورد مدل پیش بینی بازدهی هست.

مطابق یکی از سوگیری های رفتاری، سرمایه گذاران بر مبنای عملکرد گذشته شرکت ها، طبقه بندی های ذهنی خاصی را در ذهن خود برای پیش بینی رخدادهای آتی انجام داده و در پی یافتن شباهت هایی در عملکرد شرکت ها هستند. به این دسته از تورش های رفتاری، سوگیری ""نماگری"" اطلاق می گردد.این سوگیری موجب می شود، تا مطابق یکی از سوگیری های رفتاری، سرمایه گذاران بر مبنای عملکرد گذشته شرکت ها، طبقه بندی های ذهنی خاصی را در ذهن خود برای پیش بینی رخدادهای آتی انجام داده و در پی یافتن شباهت هایی در عملکرد شرکت ها هستند. به این دسته از تورش های رفتاری، سوگیری ""نماگری"" اطلاق می گردد.این سوگیری موجب می شود، تا سرمایه گذاران روندها را به صورت نادرست تفسیر نمایند. تحقیق حاضر قابلیت پیش بینی بازده سهام در کوتاه مدت و بلندمدت را با طبقه بندی عملکرد تاریخیِ حسابداری شرکت ها بر مبنای نرخ رشد فروش، نرخ رشد سود حسابداری، نرخ رشد سود خالص و با استفاده از روش مطالعه پرتفوی موردبررسی قرارداده است. همچنین تأثیر ""ثباتِ "" عملکردگذشته شرکت ها در عکس العمل سرمایه گذاران و رفتار قیمتی سهام و نیز اطلاعات آتی تائید کننده یا مخالف روند گذشته مورد آزمون قرارگرفته است. نمونه آماری موردبررسی شامل 80 شرکت در دوره زمانی 1380 تا 1390 است. تعداد مشاهدات شامل 3200 شرکت فصل و 800 شرکت سال بوده است. نتایج آزمون های انجام شده نشان می دهد که در افق میان مدت، پرتفوی مومنتوم مبتنی بر متغیرهای بنیادی حسابداری، بازده غیرعادی مثبت و معنی دار ایجاد می کند، اما در افق بلندمدت منجر به بازده غیرعادی نمی گردد. همچنین شواهد ضعیفی از تأثیر ثبات عملکرد گذشته شرکت ها بر بهبود پیش بینی بازده آتی سهام وجود دارد. افزون بر آن، بر مبنای اطلاعات تائید کننده یا مخالف روندهای گذشته، شواهد کافی مبنی بر وجود تفاوت معنی دار بین بازده پرتفوئی از شرکت های باثبات و بی ثبات وجود ندارد.

هدف این پژوهش،تعیین قدرت توضیح دهندگی مدل حاشیه سود/گردش دارایی ها درتبیین تغییرات نسبت سودعملیاتی آتی درشرکت های پذیرفته شده دربورساوراق بهادارتهران می باشد. متغیروابسته استفاده شده دراین پژوهش،تغییرات نسبت سودعملیاتی به متوسط خالص دارایی های عملیاتی سال آتی به منظورتعیین محتوای اطلاعاتی مدل حاشیه سود/گردش دارایی هادرشناسایی مدیریت سوداست.دراین پژوهش ازتجزیه وتحلیل دوپونت بااستنادبه این موضوع که فروش یک عامل ومحرک اصلی سرمایه گذاری وسودشرکت بوده ولذا خالص دارایی های عملیاتی منعکس درترازنامه وخالص سودعملیاتی منعکس درصورت سودوزیان شرکت بایستی به طورمستقیم وهم جهت با دارایی هاتغییرکنند،استفاده می شود.تغییردرگردش دارایی هاوحاشیه سودبه طورمعکوس ودرجهت مخالف هم می تواندنشانه ای ازمدیریت سودباشد.متغیرهای مستقل استفاده شده دراین پژوهش شامل مدیریت سودروبه بالا وروبه پایین طبق مدل حاشیه سود/گردش دارایی ها است. همچنین ازمتغیرهای نسبت سودعملیاتی به متوسط خالص دارایی های عملیاتی سال جاری،تغییرات نسبت سودعملیاتی به متوسط خالص دارایی های عملیاتی سال جاری،نسبت خالص دارایی های عملیاتی به فروش سال جاری،تغییرات نسبت خالص دارایی های عملیاتی به فروش سال جاری،تغییردرگردش دارایی ها،تغییردرحاشیه سود،اجزای مدیریت شده اقلام تعهدی شرکت براساس مدل اقلام تعهدی غیرعادی ونسبت ارزش بازاربه ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام به عنوان متغیر کنترلی استفاده به عمل آمده است.جامعه آماری پژوهش شامل 133 شرکت طی سال های 1383 تا 1390 است.جهت آزمون فرضیه پژوهش ازرگرسیون چندمتغیری با داده های تلفیقی/ترکیبی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهدکه مدل تشخیصی حاشیه سود/گردش دارایی ها نسبت به مدل اقلام تعهدی غیرعادی دارای محتوای اطلاعاتی کم تری درشناسایی مدیریت سوداست.

توانایی شرکت در شناسایی منابع مالی بالقوه داخلی و خارجی، از عوامل اصلی رشد و پیشرفت آن محسوب می شود. هدف اصلی شرکت ها، به حداکثر رساندن ثروت سهامداران است و این در حالی می باشد که یکی از عوامل مؤثر در این امر، ساختار سرمایه شرکتاست که مستلزم بکارگیری بهینه منابع مالی و کسب بازده متناسب با ریسک های موجودمی باشد. هدف اصلی این تحقیق، بررسی رابطه ویژگی های شرکت و ساختار سرمایه آن برای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور، داده های مربوط به 157 شرکت برای دوره زمانی 1383 الی 1389به منظور آزمون فرضیه های تحقیق در نظر گرفته شده و برای انجام آزمون مذکور از روش آماری ""داده های تلفیقی"" استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که شاخص های اندازه، دارایی های مشهود و ریسک شرکت رابطه مستقیم و معناداری با ساختار سرمایه و فرصت های رشد شرکت رابطه معکوس و معناداری با آن دارد. علاوه بر این، در تحقیق حاضر ارتباط معناداری بین عمر و صنعت شرکت با ساختار سرمایه، مشاهده نشد.

معاملات با اشخاص وابسته یکی از عواملی است که موجب کاهش ارزش بازار سرمایه می شود. اگر چه تمام معاملات با اشخاص وابسته فرصت طلبانه نیستند، اما نگرش غالب این است که از عوامل تاثیرگذار بر ریسک می باشند و سرمایه گذاران، قبل از انجام سرمایه گذاری برای آن اهمیت زیادی قائل می شوند. در واقع، عدم اطلاع سهامداران و سرمایه گذاران از ماهیت معاملات با اشخاص وابسته باعث به وجود آمدن نوعی عدم تقارن اطلاعاتی می شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی معاملات با اشخاص وابسته و خطای پیش بینی سود و همچنین اثرنسبت اعضای غیر موظف هیات مدیره بر رابطه بین معاملات با اشخاص وابسته و خطای پیش بینی سود است. برای بررسی این رابطه، 77 شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1387 تا 1391 انتخاب و با استفاده از نرم افزار ایویوز فرضیه ها مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد بین معاملات با اشخاص وابسته و خطای پیش بینی سود رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج پژوهش حاکی از این است که نسبت اعضای غیر موظف هیات مدیره بر ارتباط بین معاملات با اشخاص وابسته و خطای پیش بینی سود اثر تعدیل کننده دارد

ورشکستگی، پدیده ای است که بسیاری از شرکت ها خصوصاً در عصر شدیداً رقابتی حاضر، با آن مواجه اند. از این رو، تجزیه و تحلیل و پیش بینی ورشکستگی، امری بسیاری حیاتی خصوصاً برای سرمایه گذاران است. بر این اساس، تحقیق حاضر با هدف معرفی دو روش مبتنی بر تحلیل پوششی داده ها (DEA) در تجزیه و تحلیل و پیش بینی ورشکستگی برای شرکت های مواد غذایی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران صورت گرفت. تحقیق حاضر، از نوع توصیفی کاربردی است و به منظور ارزیابی مدل های تحلیل ورشکستگی، 58 شرکت مواد غذایی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد. یافته های تحقیق نشان داد که دقت مدل تشخیصی تحلیل پوششی داده ها در پیش بینی شرکت های غیرورشکسته 92 درصد و در پیش بینی شرکت های ورشکسته 70 درصد بود؛ در حالی که دقت مدل افزایشی تحلیل پوششی داده ها در پیش بینی شرکت های غیرورشکسته 90 درصد و در پیش بینی شرکت های ورشکسته 70 درصد بود. بنابراین در مجموع در تحلیل ورشکستگی، مدل تشخیصی نسبت به مدل افزایشی دقت بیشتر و بر آن ارجحیت دارد.