مطالعات تجربی حسابداری مالی (مطالعات حسابداری سابق)

هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر نوآوری در حسابداری است. در این پژوهش، ابتدا متخصصان حوزه حسابداری و مالی با روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده و سپس داده های کیفی با استفاده از پرسشنامه باز و مصاحبه های تلفنی جمع آوری شده اند. با تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از روش پدیدار شناسی، 11 عامل مؤثر بر نوآوری در حسابداری شناسایی و سپس، با نظرسنجی از 17 نفر از اعضای هیئت علمی حسابداری دانشگاه های دولتی ایران که ویژگی های موضوع جامعه آماری را دارا بودند و با استفاده از روش بهترین بدترین بیزی، عوامل شناسایی شده رتبه بندی شده اند. همچنین،گردآوری و تجزیه و تحلیل داده های پژوهش، در دوره زمانی پنج ماهه از اردیبهشت تا شهریور 1401 انجام شده است. براساس نتایج پژوهش، 3 عامل برتر مؤثر بر نوآوری در حسابداری به ترتیب اهمیت، شامل پیشرفت های فناوری اطلاعات، تغییرات محیط کسب وکار و سطح دانش مالی و مهارت های تحلیلی حسابداران هستند. به منظور بهبود زمینه های نوآوری در حسابداری، نتایج این پژوهش حاکی از آن است که حسابداران باید از معلومات کلی در زمینه کسب وکار و پیشرفت های فناوری اطلاعات برخوردار باشند. آن ها همچنین به عنوان سرمایه انسانی فرآیند نوآوری در حسابداری، باید به طور مستمر، سطح دانش مالی و مهارت های تحلیلی خود را از طریق کانال های مختلف آموزش دانشگاهی، دوره های آموزشی دیگر یا به صورت خودآموز ارتقا دهند.

هدف از این پژوهش، انجام مرور بر ادبیات حوزه کیفیت حسابرسی داخلی با استفاده از روش کتا ب سنجی، شامل بررسی روند زمانی پژوهش های صورت گرفته، ارزیابی اثرات مقالات، مجلات، نویسندگان، مؤسسات پژوهشی و کشورها ، و همچنین، شناسایی ساختار مفهومی، فکری و اجتماعی مطالعات حوزه مذکور می باشد . از این جهت، کلیه مقالات منتشر شده در حوزه کیفیت حسابرسی داخلی در پایگاه داده وب آو ساینس (WOS)، طی سال های 1993 تا 2023 مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحلیل ها حاکی از روند فزاینده مطالعات حوزه کیفیت حسابرسی داخلی میباشد. همچنین، مقاله Prawitt et al. (2009) پراستنادترین مقاله، Wood تأثیرگذارترین پژوهشگر، Accounting Review مؤثرترین مجله، Managerial Auditing Journal مولدترین مجله، دانشگاه بریگام یانگ ایالاتمتحده پرکارترین مؤسسه پژوهشی، و کشور ایالات متحده تأثیرگذارترین کشور در این حوزه می باشند. «حاکمیت شرکتی»، «کنترل های داخلی»، «کارایی حسابرسی» و «صلاحیت حسابرسی» به عنوان موضوعات محرک، مفاهیمی هستند که در حوزه کیفیت حسابرسی داخلی، به میزان قابل توجهی توسعه یافته و دستاوردهای پژوهشی بااهمیتی برای این حوزه پژوهشی فراهم آورده اند. «مدیریت سود» و «مدیریتریسک» موضوعات نوظهور در این حوزه پژوهشی بوده و پیشبینی می شود که در سال های آینده، مطالعات بیشتری بر روی آنها صورت پذیرد. همچنین، موضوع «پاسخگویی» باوجود آنکه که موضوعی کلیدی فوق العاده بااهمیتی در حوزه پژوهش های کیفیت حسابرسی داخلی می باشد، ولی همچنان مستعد توسعه در پژوهش های آتی می باشد.

حسابداری بخشی از عملکرد واحدهای اقتصادی را منعکس می نماید و عوامل گوناگون متعددی بر آن تأثیر می گذارد. فرهنگ از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر توسعه ی حسابداری است. پژوهش حاضر به بررسی نقش تعدیل کنندگی جنسیت و هویت اجتماعی بر رابطه بین ارزش های فرهنگی اسلامی و کارکرد و نگرش شغل حسابرسی است. پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی است. جامعه ی آماری کلیه کارکنان سازمان حسابرسی ایران و دانشجویان مقطع دکتری حسابرسی بودند. بر اساس رابطه کوکران، تعداد 384 نفر از کارکنان سازمان حسابرسی ایران و دانشجویان مقطع دکتری حسابرسی در سال 1400 به روش تصادفی به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های ارزش های فرهنگی اسلامی صیادی تورانلو و عزیزی (1396)، نگرش شغلی (Tu et al, 2015)، هویت اجتماعی صفاری نیا (1390)، کارکرد هرسی و گلداسمیت (1981) استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری (SEM) در نرم افزار Smart PLS صورت گرفت. نتایج حاکی از آن بود که بین ارزش های فرهنگی اسلام با کارکرد و نگرش شغلی کارکنان رابطه ی معناداری وجود دارد. جنسیت، در رابطه ی بین ارزش های فرهنگی اسلام و کارکرد و نگرش شغل حسابرسی تأثیر دارد. هویت اجتماعی در رابطه ی میان ارزش های فرهنگی اسلام و کارکرد و نگرش شغل حسابرسی تأثیر ندارد. در حرفه ی حسابرسی به منظور ارتقای اخلاق و صلاحیت حرفه ای بایستی ارزش های فرهنگی اسلامی ارتقاء یابد.

هم زمانی قیمت سهام و عوامل مؤثر بر آن، بخش مهمی از پژوهش های بازار سرمایه را تشکیل داده است. در تبیین این عوامل، نقش خوانایی گزارشگری مالی و پوشش رسانه ای مدیرعامل در ایجاد بستری مطلوب برای مخابره اطلاعات قابل فهم به بازار مهم هستند. به همین خاطر و از جهت اهمیت تأثیرگذاری این عوامل، پژوهش حاضر درصدد است تا تأثیر خوانایی گزارشگری مالی بر هم زمانی قیمت سهام را با توجه به نقش پوشش رسانه ای مدیرعامل بررسی نماید. در همین راستا، اطلاعات 99 شرکت طی دوره 1393 تا 1400 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. همچنین، نتایج بر مبنای اجزای محیط اطلاعاتی شامل عرضه و تقاضای اطلاعات توسعه داده شده و درون زایی خوانایی گزارشگری مالی به روش 2sls آزمون شده است. یافته ها نشان داد که خوانایی گزارشگری مالی منجر به کاهش هم زمانی قیمت سهام شده و این رابطه در شرکت هایی که پوشش رسانه ای مدیرعامل بیشتر است، بارزتر بوده و آن را تقویت کرده است. آزمون های تکمیلی نشان داد که از جنبه عرضه اطلاعات، مالکیت نهادی کمتر و در سمت تقاضای اطلاعات، بنگاه های با عدم تقارن اطلاعاتی بالاتر یعنی فرصت های رشد زیاد و مشکل نمایندگی بیشتر، تأثیر پوشش رسانه ای مدیرعامل بر ارتباط بین خوانایی گزارشگری مالی و هم زمانی قیمت سهام تشدید شده است. این یافته ها تأکیدی بر نقش سودمند خوانایی گزارشگری مالی و پوشش رسانه ای مدیرعامل به عنوان مصادیق کیفیت اطلاعات و کاهش نقش عوامل غیرسیستماتیک در رفتار حرکتی قیمت سهام است.

سرمایه گذاران همواره ترکیبی از رفتار عقلایی و احساسات خود را در سرمایه گذاری ها لحاظ می کنند. در برخی شرایط خاص ممکن است رفتارهای احساسی سرمایه گذاران بر رفتارهای عقلایی آن ها غلبه کرده که این می تواند منجر به تغییر در انتظارات آن ها از سود های آتی شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر احساسات سرمایه گذاران بر انتظارات سرمایه گذاران از سودهای آتی است. برای رسیدن به مقصود پژوهش، طی سال های 1390 – 1399 تعداد 163 شرکت پذیرفته شده در بازار سرمایه انتخاب شدند. بر مبنای رگرسیون خطی چندگانه فرضیه های پژوهش مورد آزمون قرار می گیرد. دستاوردهای پژوهش نشان داد که بین احساسات سرمایه گذاران و پایداری زیان ها رابطه معناداری وجود ندارد. به عبارتی، احساسات سرمایه گذاران نمی تواند منجر به تغییر معنادار پایداری زیان ها شود. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد که بین احساسات سرمایه گذاران و پایداری سودها رابطه معناداری وجود ندارد. در حقیقت، احساسات سرمایه گذاران نمی تواند منجر به تغییر معنادار پایداری سودها شود. دستاوردهای در پژوهش حاضر نشان داد که سرمایه گذاران درک صحیحی از سودهای (و زیان های) آتی ندارند که بر اساس آن تصمیم گیری نمایند. عدم درک مناسب سرمایه گذاران از سودها و زیان های آتی، به افشای پایین اطلاعات شرکت ها فعال در بازار سرمایه و رفتار احساسی سرمایه گذاران برمی گردد که می تواند توسط فعالان بازار سرمایه و نهادهای مربوطه بررسی و ریشه یابی شود و نسبت به کاهش این مشکل فعالیت های بیشتری انجام شد.

گزارشگری مالی یکپارچه، اطلاعاتی مهم درباره استراتژی سازمان، راهبری، عملکرد و چشم انداز را باهم و به طریقی ارائه می دهد که عملکرد تجاری، اجتماعی و محیط زیست مکانی که سازمان در آن فعالیت می کند را منعکس کند و یک رویکرد منسجم و مؤثر را برای گزارشگری شرکت ها ترویج می دهد. این پژوهش باهدف مقایسه انتظارات تهیه کنندگان و استفاده کنندگان گزارش های مالی یکپارچه، انجام گردیده است. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های آماری «کلموگروف-اسمیرنوف»، «یومن-ویتنی» و «فریدمن» نشان داده است که بین نظرات دو گروه استفاده کنندگان و تهیه کنندگان گزارش های مالی در رابطه با مؤلفه های گزارش و شناسایی شیوه های نوآورانه، سرمایه گذاری های هدفمند، پاداش و مزایا، مدیریت ریسک، ساختار حاکمیتی و کارت ارزیابی متوازن تفاوت معناداری وجود دارد؛ درحالی که مقایسه انتظارات نشان داده است که در ارائه گزارش هایی مبنی بر ارتباط متقابل، رعایت استانداردهای قانونی و اخلاقی، برقراری ارتباط با استفاده کنندگان و گزارش وضعیت مالی و پایداری خدمات مالی تفاوت معناداری بین انتظارات تهیه کنندگان و استفاده کنندگان مشاهده نگردیده است.

تغییر ماهیت دانش رفتاری در حرفه حسابرسی از فرآیندهای صرفاً کلاسیک در توسعه کارکردهای حسابرسان به فرآیندهای فلسفی و شناختی باعث افزایش کیفیت زندگی کاری در این عرصه برای متصدیان حرفه ای آن شده است. هدف این مطالعه، تحلیل شبکه ای مدل بهزیستی روان شناختی حسابرسان برای تبیین محورهای کارکردی در حرفه حسابرسی می باشد. این مطالعه ازنظر روش شناسی اکتشافی و به لحاظ تحلیلی ترکیبی قلمداد می شود؛ زیرا به دلیل فقدان چارچوب منسجم در خصوص شناخت ابعاد بهزیستی روان شناختی حسابرسان، این مطالعه از طریق تحلیل تماتیک نسبت به شناسایی مضامین مطالعه طی 12 مصاحبه و کدگذاری اقدام نمود. سپس با استفاده از دو فرآیند تحلیل دلفی فازی و دلفی کلاسیک، پایایی مضامین سازمان دهنده و پایه مورد تحلیل قرار گرفت تا درنهایت در بخش کمی، جهت تبیین مضامین تأییدشده از مرحله تحلیل دلفی در کارکردهای حرفه ای حسابرسی، از تحلیل شبکه ای فازی استفاده شود. در این مطالعه باتوجه به نقطه اشباع تئوریک در تحلیل تماتیک، 12 نفر از خبرگان حسابداری مشارکت داشتند و در بخش کمی نیز 30 نفر از حسابرسان دارای بیش از 5 سال سنوات در حرفه حسابرسی که از تجربه های کاری و سطح دانش فنی برخوردار بودند، اقدام به مشارکت نمودند. نتایج مطالعه در بخش کیفی طی 12 مصاحبه انجام شده از وجود ۳ مضمون فراگیر و 6 مضمون سازمان دهنده و 38 مضمون پایه حکایت دارد. همچنین بر اساس نتیجه تحلیل دلفی مشخص گردید، از مجموع 38 مضمون پایه، 17 مضمون نهایی در قالب 6 مضمون سازمان دهنده وارد تحلیل شبکه ای فازی شدند که یافته ها نشان داد، اثرگذارترین مضمون سازمان دهنده بهزیستی روان شناختی در بستر کارکردهای حرفه ای حسابرسی، مضمون تحریک ادراک حسابرسان می باشد. همچنین مشخص گردید، تقویت منبع کنترل درونی در حرفه حسابرسی به عنوان محوری ترین مضمون پایه بهزیستی روان شناختی در حرفه حسابرسی محسوب می شود. این مطالعه ضمن توسعه ادبیات نظری مرتبط با حوزه رفتار حرفه ای در حسابرسی می تواند به تقویت رهنمودهای آیین رفتار حرفه ای کمک نماید تا با تحریک انگیزه های درونی، سطح اثربخشی کارکردهای حسابرسان ارتقا یابد.