درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۷۸۱ تا ۱٬۸۰۰ مورد از کل ۳۰٬۰۰۹ مورد.
۱۷۸۱.

تحلیل محتوای کتب درسی متوسطه اول از منظر منافع ملّی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیست و پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۶) 85 - 122

کلید واژه ها: تحلیل محتوا منافع ایدئولوژیک منافع سیاسی اجتماعی منافع رفاهی اقتصادی و منافع دفاعی امنیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۹۸
پژوهش حاضر درصدد سنجش میزان توجه به مؤلفه های منافع ملّی در کتاب های درسی دوره اول متوسطه است. این پژوهش از بُعد هدف، پژوهشی کاربردی است که به روش توصیفی و تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کتاب های درسی دوره اول متوسطه بوده که با استفاده از نمونه گیری هدفمند پنج عنوان و چهارده جلد کتاب شامل مطالعات اجتماعی، فرهنگ و هنر، تفکر و سبک زندگی، فارسی و پیام های آسمان در پایه های هفتم، هشتم و نهم مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که از بین پنج بُعد اصلی منافع ملّی در کل کتاب های منتخب به ترتیب به منافع ایدئولوژیک با 4/49درصد، منافع سیاسی، اجتماعی با 5/32درصد، منافع رفاهی، اقتصادی با 6/9درصد و منافع دفاعی، امنیتی با 2/8درصد اشاره شده است. همچنین کمترین توجه مربوط به منافع معطوف به نظام بین الملل با 3/0درصد بوده است.
۱۷۸۲.

بایسته های پرسمانِ سازه انگارانه در تحلیل سیاست خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 345-368

کلید واژه ها: جامعه پذیری هنجار قواعد ارزش ها نهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۱۱۸
سازه انگاری امروزه پرکاربردی ترین رهیافت ِنظری برای تحلیل سیاست خارجی است. اما این رهیافت تاکنون نتوانسته چارچوبی منسجم و مدل سازی شده در اختیار پژوهشگران قرار دهد. ازاین رو بسیاری از پژوهش ها به ضرورت های نظری، روشی و مفهومی که می بایستی در تحلیل سیاست خارجی درنظر گرفته می شد علم و وقوف کافی نداشته اند. بدین جهت دچار تحلیل های سطحی و «تقلیل گرایی نظری» شده اند. پژوهش های سازه انگارانه در هستی شناسی به «انسان شناسی» و «جامعه پذیری» نپرداخته اند. چنین «مشکلی تاحدودی ناشی از ماهیت سازه انگاری است؛ زیرا سازه انگاری ازآنجاکه حائل و سنتز پوزیتویسم و پساختارگرایی است، ترکیب متناقض نمایی از عناصر عینی و ذهنی را در تحلیل سیاست خارجی دخیل ساخته است. لذا مطالعات «تجربی» نیازمند مطالعات «نظریِ» روشمند است. در این مقاله به این پرسش پرداخته می شود: «براساس سازه انگاری، مبانی و بایسته های نظریِ پژوهش در تحلیل سیاست خارجی کدام اند؟». طبق یافته ها بررسی سیاست خارجی نیازمند تجزیه وتحلیل ساز ه انگاری در ابعاد پنج گانه هستی شناسی، معرفت شناسی، روش شناسی، گونه شناسی و مفهوم شناسی است. در هستی شناسی باید «سطح تحلیل» و «واحدهای تحلیل» مشخص شوند: سطح خُرد (انسان شناسی، جامعه شناسی و دولت شناسی) و سطح کلان (نظام بین الملل، سازمان های بین المللی، حقوق بین الملل، ساختارها و کارگزاران بین المللی). در معرفت شناسی رابطه دانش و ارزش، سوژه و ابژه، تبیین و تفسیر، واقعیت و حقیقت و ماده و معنا تحلیل می شود. هستی شناسی و معرفت شناسی روش پژوهش را مشخص می سازند: کمی یا کیفی. سپس نوع سازه انگاری انتخاب می شود: تفسیری، انتقادی، پسامدرن یا پوزیتویستی. سرانجام سازه های مفهومیِ پایه استخراج و تعریف می شوند: بین الاذهانیت، برساختگی، فرهنگ، هویت، انگاره، معرفت، هنجار و جامعه پذیری. بااین وجود، بایسته های پنج گانه مذکور حاکی از پیچیدگی و دشواری تحلیل سازه انگارانهِ سیاست خارجی است.
۱۷۸۳.

شناسایی و اولویت بندی راهبردهای کلان نزاجا در راستای تحقق چشم انداز بیانیه راهبردی گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال هفتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۷ 115 - 148

کلید واژه ها: نزاجا راهبرد چشم انداز گام دوم انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۵۶
پژوهش حاضر با هدف احصاء و اولویت بندی راهبردهای نزاجا بمنظور تحقق چشم انداز بیانیه گام دوم انقلاب انجام گرفت. نوع پژوهش کاربردی و به روش توصیفی-پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق، خبرگان علمی-نظامی هستند که از میان آنها نمونه ای به اندازه 53 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. در گام نخست با بهره مندی از روش دلفی و برگزاری نشست های خبرگی درخصوص واکاوی سند بیانیه، تعداد 10 راهبرد اصلی احصاء گردید. سپس با بهره گیری از ابزار گردآوری داده ها (پرسشنامه اولویت بندی) راهبردهای احصاء شده اولویت بندی شد. روایی پرسشنامه تحقیق طبق نظر خبرگان تأیید و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ 90.2/0 حاصل شد. برای برازش مدل از LISREL و برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی (شامل آزمون t و فریدمن) با بهره مندی از SPSS استفاده شد. نتایج اولویت بندی راهبردهای ده گانه احصاء شده، نشان داد راهبرد های «توسعه زیرنظام های انگیزشی با هدف تقویت روحیه و رفاه کارکنان» (با میانگین و انحراف معیار: 1.412±3.92)، «ارتقای آمادگی رزمی با توسعه فن آوری های نوین پهپادی، رزم زمینی و سامانه های بازی جنگ» (با میانگین و انحراف معیار: 1.440±3.75) و «استقرار نظام استعدادیابی و نخبه پروری سرمایه های انسانی دفاعی» (با میانگین و انحراف معیار: 1.350±3.72) دارای بالاترین اولویت در تحقق چشم اندازهای ترسیم شده بیانیه گام دوم انقلاب در نزاجا می باشند.
۱۷۸۴.

آینده پژوهی انقلاب اسلامی با نگرشی به تحولات فرهنگی- اجتماعی ایران امروز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال ۳۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۰۴ 533 - 562

کلید واژه ها: آینده پژوهی انقلاب اسلامی تحولات فرهنگی اجتماعی طبقه متوسط شهری فقه پویا کارآمدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۹۷
وقوع برخی تغییرات ناهمسو با ارزش ها و شیوه های مألوف و مسلط در فضای فرهنگی اجتماعی جامعه ایران، این سؤال را ایجاد کرده است که با وجود این تغییرات، آینده مطلوب برای انقلاب اسلامی چگونه رقم خواهد خورد؟ فرض بر آن است که این تغییرات در صورت فعال سازی ظرفیت های گره گشای فقه شیعه، قابلیت هضم و درونی سازی داشته و نمی تواند پایداری انقلاب اسلامی را در معرض تهدید قرار دهد. با اتکا به نظریه کارکردگرایی ساختاری پارسونز و سیاست هویت برای فهم این تغییرات و استفاده از روش سناریوپردازی و نرم افزار Micmac برای شناسایی متغیرهای کلیدی(راهبردی)، با اتکا به منابع کتابخانه ای و اسنادی و همچنین، مصاحبه با صاحب نظران، این یافته ها به دست آمده که این تحولات اگرچه نمی تواند سبب فروپاشی سیاسی به عنوان یکی از سناریوهای ممکن شود، اما می تواند در تسریع شکل گیری جنبش های ریزوم وار، آشوب های کور و استحاله به عنوان سناریوی محتمل برای آینده انقلاب اسلامی تأثیرگذار باشد. همچنین یافته ها نشان می دهد که رقم خوردن آینده مطلوب انقلاب اسلامی با توجه به تحولات حوزه فرهنگی اجتماعی ایران امروز، منوط به فعال سازی ظرفیت های گره گشا و بن بست شکن فقه شیعه برای ارائه پاسخ معتبر به این تغییرات و درونی سازی آنها از یک سو و کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران در حل و رفع چالش های زندگی روزمره مردم با اتکا به ظرفیت های داخلی و احیای انسجام نخبگان و جریان های سیاسی کشور، از سوی دیگر می باشد.
۱۷۸۵.

Evaluation of Possibility Assessment of Russia - China Cooperation on Atlanticism (2011-2021)

نویسنده:
منبع: International Journal of Political Science, Vol ۱۲, No ۴ , July & Aug ۲۰۲۲ 89 - 104

کلید واژه ها: Russia China Cooperation Atlanticism NATO expansion to the East the United States the balance of threats

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۳۵
The expansion of NATO to the East under the policies of Atlanticism is one of the current issues of international relations, which has a lot to think about for the countries involved in this policy, their neighbors and the international order. After the expansion of NATO to the east, what will happen in the spheres of influence of NATO and the neighboring countries of those spheres and the conditions created, causes predictions in this field; One of them is the evaluation of the feasibility of cooperation between China and Russia with their own special conditions against this action, that is, Atlanticism. After experiencing many ups and downs in China-Russia relations, these two countries have gradually expanded their comprehensive cooperation since the mid-1990s. In the meantime, the expansion of NATO to the east is one of the important political, military and security issues that has led to the expression of common concern. And at the same time, the cooperation and positions of the two countries have come closer, especially towards the policies and actions of America and even Europe. Russia's concern about the presence of NATO in its borders and China's concern about the close military cooperation of the West with Taiwan have caused the two countries to work harder for mutual cooperation and their development fields. The concept of new Atlanticism provides a framework for analyzing security and normative challenges facing Europe and the world. This work and many similar works emphasize the fact that the behavior of America and its allies in the international system has become the basis for the creation of various coalitions and alliances. From the perspective of this research and emphasizing the threat balance theory, when the hegemon country and its allies create threats, or show threatening behaviors; They will create coalitions and alliances. In this article, an attempt was made to discuss the feasibility of expanding cooperation between China and Russia against Atlanticism by using the theoretical framework of threat balance. And the topic of these cooperation was examined according to the concepts, general capabilities such as (population, economic power, military power, etc.), geographical proximity, offensive capabilities and offensive intentions from the perspective of the threat balance theory.
۱۷۸۶.

نقش مبانی انسان شناسی امام خمینی(ره) در طراحی الگوی تراز مذاکره با دشمن (با تأکید بر تجارب تاریخی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۰ ۱۷۶-۱۵۵

کلید واژه ها: سیاست خارجی روابط بین الملل متعالیه استراتژی مذاکره انسان شناسی امام خمینی (ره)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۵۷
الگو در اصطلاح عبارت است از: فرایندی که از مبانی و اصول آغاز می شود و درنهایت، راهبرد رسیدن به هدف را ترسیم می کند. موضوع انسان شناسی یکی از مباحث سه گانه ای است که در ترسیم مبانی الگو مطرح می شود. پژوهش حاضر به دنبال طراحی الگوی مذاکره با دشمن براساس انسان شناسی امام خمینی+ است که در کتاب جنود عقل و جهل تبیین شده است. در پژوهش حاضر، نگارندگان می کوشند تا با استفاده روش توصیفی تحلیلی در قالب مطالعات کتابخانه ای و با استناد به خاطرات شفاهی کارگزاران مذاکره کننده با دشمن در مذاکرات بعد انقلاب اسلامی ایران، ابعاد مسئله را مورد بررسی قرار دهند. فرضیه پژوهش آن است که مبانی انسان شناسی امام خمینی+ نقش محوری در طراحی الگوی تراز مذاکره با دشمن را داراست. ازسوی دیگر این مبانی مستظهر به تجارب تاریخی مذاکرات از ابتدای انقلاب اسلامی تا زمان حاضر است.
۱۷۸۷.

جایگاه رویکرد سیاسی- معنوی سرمایه اجتماعی در پیروزی های دوران دفاع مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره پانزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۳ 29 - 43

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی سیاسی پیروزی دفاع مقدس جمهوری اسلامی ایران عراق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۵۱
در خلال جنگ تحمیلی، فرهنگ پایداری و مقاومت مردمی که با تاکید بر اصولی همچون ظلم ستیزی و شهادت طلبی جمهوری اسلامی ایران غنی تر هم شده بود، نقش مهمی در برابر نیروهای مهاجم ایفا کرد. جنگ آزمون بسیار بزرگی برای روحیه مقاومت و شکیبایی ملی بود. بر همین اساس پژوهش حاضر باهدف ارزیابی جایگاه رویکرد سیاسی معنوی سرمایه اجتماعی در پیروزی های دوران دفاع مقدس به روش کتابخانه ای به نگارش درآمده است. یافته ها نشان می دهد: سرزمین ایران در طول تاریخ خود به خصوص در دویست سال گذشته موردتهاجم دشمنان قرارگرفته و بخش هایی از مناطق راهبردی خود را ازدست داده است. اما در حماسه هشت سال دفاع مقدس با توجه به رهبری کاریزمایی امام خمینی (ره) و بهره مندی از آموزه های دینی و تشیع انقلابی، شهادت گرایی روحیه ایثار و فداکاری درراه خدا، فرهنگ مهدویت و غیبت و... توده های مردم به سمت جبهه های جنگ هجوم آوردند و رزمندگان ایرانی در یک جنگ نامتقارن، دشمن متجاوز را وادار به عقب نشینی و شکست نمودند. یکی از شاخص های مهم این تحقیق که آن را با سایر پژوهش ها متفاوت می سازد نقش باورهای عمیق مذهبی و قدرت معنوی در پیروزی های رزمندگان ایرانی درروند تحولات جنگ تحمیلی عراق علیه ایران می باشد.
۱۷۸۸.

نسبت سوژه و ساختار و بازاندیشی در گفتمان های هویتی در ایران معاصر: از مشروطه تا جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۶) 188-159

کلید واژه ها: گفتمان هویت سوژه ساختار مشروطه جمهوری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۶۲
شکل گیری احساس تعلق و هویت یابی در چارچوب « هویت ملی»، بازتاب تحولاتی است که در دوران مدرن سربرآورد. هویت به عنوان تأثیر و تأثراتی از روابط، از طریق بیان تفاوت ها معنا می یابد. اگر این تفاوت ها وجود نداشت، ما نمی توانستیم به طور متمایز و همبسته موجودیت یابیم. هویت برای تبیین و استقرار الگوهای رفتاری خود نیازمند تفاوت است و در ادامه هر گفتمان هویتی، تفاوت ها را به یک «دیگری» یا «غیرِخودی» تبدیل می کند تا از قطعیات و مسلمات خود دفاع کند. در ایران نیز انقلاب مشروطه را می توان نقطه آغازین ظهور گفتمان های مدرن در حوزه اجتماعی و سیاسی دانست. بنابراین، کاربردی شدن مفهوم هویت در این دوره ظهور می یابد و آثار آن را نیز در تمامی رخدادهای سیاسی و اجتماعی که در ایران رخ داده می توان مشاهده کرد. پرسش اصلی مقاله این است: نسبت سوژه و ساختارهای گفتمانی در گفتمان هویتی ایران معاصر، چگونه بوده است؟ استدلال مطرح شده آن است که سوژه و هویت تحت تاثیر ساختار قدرت از مشروطه تا جمهوری اسلامی معنا می یابند، به نحوی که در هر دوره شاهد تضعیف و به محاق رفتن سوژه هستیم، درحالی که ظرف حدود دو دهه اخیر، نقش ساختار به مرور کم رنگ می شود، در این دوره سوژه ها به عنوان حاملان هویت دارای نقش فعال تر و جدی تری هستند. تز نوآورانه مقاله حاضر این است که در این دو دهه اخیر، برای نخستین بار در تاریخ ایران معاصر، شاهد کاهش نقش ساختارها و نقش آفرینی «سوژه شخصی» (به تعبیر تورن، در مقام تحقق بخشی به آزادی و عهده دار مسئولیت سوژگی) هستیم؛ به نحوی که، یک گفتمان هویتی فراگیر و مورد اجماع در میان کنش گران اجتماعی وجود ندارد. روش گردآوری داده ها در پژوهش حاضر اسنادی و ابزار گردآوری داده ها، فیش برداری از منابع اصیل و دارای اعتبار علمی است.
۱۷۸۹.

تحلیل الگوی مقاومت در تفکر انقلاب اسلامی و حزب الله لبنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۴ 43 - 67

کلید واژه ها: حزب الله لبنان انقلاب اسلامی مقاومت اسلامی موازنه قدرت هویت مشترک دشمن مشترک ائتلاف سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۳۵
ازآنجاکه جهان اسلام عمق راهبردی انقلاب اسلامی است، حمایت و توجه عمیق و جدی به توسعه نهضت های اسلامی و کاربست «دیپلماسی وحدت» در مواجهه با طرح های سلطه طلبانه نظام سلطه، ضرورتی راهبردی به نظر می رسد. در این راستا هدف پژوهش حاضر، «تحلیل تفکر حمایت گرایانه و الگوی اتحاد و ائتلاف انقلاب اسلامی و محور مقاومت، در قبال حزب الله لبنان» است ازاین رو، مطابق با هدف پژوهش حاضر، پرسش مقاله این است که علت سیاست های حمایت گرایانه انقلاب اسلامی از حزب الله لبنان چیست و دلایل شکل گیری اتحاد و ائتلاف و الگوی مقاومتی شکل گرفته، چگونه قابل سنجش و ارزیابی است؟ براساس فرضیه، مقاله، دلیل اصلی سیاست حمایت گرایانه را نفی سلطه و درکِ تهدیدات از جانب رژیم صهیونیستی و غرب/استکبار می داند. به تعبیردقیق تر، مسأله حمایت انقلاب اسلامی از نهضت ها و حرکت های آزادی بخش، ریشه در مسائل ژئوپولیتیکی و منشأ ایدئولوژیکی، ارزشی و هویتی دارد. یافته های پژوهش حاکی از همکاری متقابل ایران و حزب الله لبنان و نتایج مثبت حاصل از این همکاری است؛ زیرا از یک سو بر اهمیت نقش جمهوری اسلامی ایران در حفظ موجودیت و قدرت یابی حزب الله تأکید می کند و از سوی دیگر، استدلال می شود که اگر بازیگر فروملی (نهضتی) هم چون حزب الله در کنار ایران در محور مقاومت وجود نداشت، اکنون جمهوری اسلامی در شرایط بسیار دشوارتری برای مقابله با تهدیدات رژیم صهیونیستی، آمریکا، متحدان غربی آن ها و کشورهای محافظه کار منطقه مواجه بوده و مخاطرات امنیتی را به دنبال داشته که محور مقاومت موجب دفع آن و افزایش امنیت ملی ایران انجامیده است. از این جهت، الگوی برخورد با نظام سلطه، الگوی تعامل گرایی ضدنظام سلطه ازطریق همکاری واحدهای دولتی و غیردولتی با تکیه بر اشتراکات ارزشی هویتی، جهت مقابله و مهار سلطه گران و اشغالگران می باشد.
۱۷۹۰.

تأثیر طرح توافق آبراهام بر امنیت محور مقاومت در منطقه غرب آسیا در دوره ترامپ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۴ 69 - 91

کلید واژه ها: توافق آبراهام محور مقاومت امنیت منطقه ای رژیم صهیونیستی غرب آسیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۲۹
وجه بارز تحولات غرب آسیا، پویایی و تحول در عین پیچیدگی، ابهام و آشوب زدگی منطقه ای است. طرح توافق آبراهام ترامپ و روندهای بعدی آن ازجمله عادی سازی روابط امارات با رژیم صهیونیستی، این وضعیت را تشدید نموده است. طرح توافق آبراهام با به رسمیت شناختن حاکمیت رژیم صهیونیستی بر بیت المقدس، به این رژیم امکان می دهد ۳۰ درصد از کرانه باختری را به خاک خود ضمیمه کند و ضمن شناسایی موجودیت حداقلی، حق فلسطین برای ایجاد ارتش و دسترسی به دریا را محدود سازد. جغرافیای الگوی ژئوپلیتیکی آمریکا، رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز بر پهنه ژئوپلیتیکی محور مقاومت منطبق است. سیاست مدارانی چون محمد بن زاید و محمد بن سلمان نیز رهیافت خود را در قالب چنین الگویی ترسیم نموده و سودای آن دارند که جاه طلبی های منطقه ای خود را در بستری از نظم امنیتی و سیاسی آینده غرب آسیا تعریف کنند. این امر آثار و عواقب متعددی برای محور مقاومت به همراه دارد. در این ارتباط، پرسش اصلی مقاله حاضر این است که طرح توافق آبراهام چه تأثیرات و پیامدهای بر امنیت منطقه ای محور مقاومت دارد؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و اطلاعات موردنیاز، به روش کتابخانه ای و مراجعه به منابع اینترنتی معتبر گردآوری می شود. یافته های مقاله برمبنای تفسیر موسع از امنیت و روش توصیفی تحلیلی، نشان می دهد که آثار و عواقب امنیتی اطلاعاتی چنین وضعیتی بر امنیت منطقه ای ایران و محور مقاومت را می توان در قالب تشدید معادله امنیتی در خلیج فارس، ائتلاف سازی دریایی علیه ایران، افزایش مسابقه تسلیحاتی، افزایش جاسوسی از محور مقاومت و درنهایت، برهم خوردن موازنه قوا در خلیج فارس مورد توجه قرار داد.
۱۷۹۱.

قدرت نرم و شاخص توسعه انسانی در ج.ا.ایران و قطر(2020)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۹ 91-114

کلید واژه ها: قدرت نرم توسعه انسانی امید به زندگی درآمد ملی سرانه ایران قطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۹۸
قدرت نرم یکی از اشکال قدرت به شمار می آید. راهبردهای قدرت نرم معطوف به راه حل های مسالمت-آمیز بر ارزش های سیاسی مشترک و ابزارهای غیرخشونت آمیز جهت مدیریت مناقشات و همکاری اقتصادی، و راهبردهای قدرت سخت به مداخله نظامی، دیپلماسی قهرآمیز و تحریم های اقتصادی متمرکز هستند و به اتخاذ سیاست های تقابلی با کشورهای هدف منجر می شوند. از جمله مؤلفه ها و حوزه های مهم قدرت نرم، اقتصاد است. همچنین، از جمله نظریه های جدید توسعه، توسعه انسانی، و از دهه 1990 مورد توجه است که بر اساس آن، برخورداری انسان از زندگی طولانی، سالم و خلاق، هدف نهایی توسعه است. توسعه انسانی و تقویت آن، یکی از نمودهای قدرت نرم اقتصادی به شمار می رود و امروزه یکی از شاخص های سنجش سطح توسعه کشورهای مختلف، گزارش های ملی و بین المللی توسعه انسانی است. هدف ما در این پژوهش، بررسی وضعیت این دو کشور جمهوری اسلامی ایران و قطر از نظر شاخص توسعه انسانی و نیز چرایی آن است. در گزارش اخیر این سازمان(2020) ایران با کسب امتیاز 783/. رتبه 70 را کسب کرده، و کشور قطر با کسب امتیاز 848/. رتبه 45 را به خود اختصاص داده است. با توجه به رتبه بندی این دو کشور این سوال مطرح می شود که چه عواملی بیشترین تأثیر را بر توسعه انسانی این دو کشور داشته است؟ در این میان، جمعیت، امید به زندگی و درآمد ملی سرانه(متغیر مستقل)، وجه تمایز و عوامل تأثیرگذار بر رتبه و شاخص توسعه انسانی دو کشور(متغیّر وابسته) را تشکیل می دهند.
۱۷۹۲.

بررسیو تحلیل ساختار مدیریتی و اقدامات اجرایی دولت در توسعه اشتغال ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس سال هشتم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 45 - 64

کلید واژه ها: اشتغال بیکاری سیاستگذاری اشتغال عملکرد دولت سیاستگذاری تولید و خدمات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۵۸
امروزه مسئله اشتغال و بیکاری بعنوان یکی از مسائل عمومی و بغرنج جوامع و دغدغه های حاکمیت و دولت ها مبدل شده است. توسعه اشتغال در کنار رونق اقتصادی و ایجاد رفاه اجتماعی از بسیاری معضلات امنیتی و مجرمانه، آسیب های اجتماعی و فرهنگی جلوگیری می کند.از این رو مدیران دولتی و سیاستگذاران در تلاش اند با سیاستگذاری جامع و اجرای دقیق سیاست ها در رفع مشکلات اشتغال و بیکاری موفق باشند. ایران نیز مشابه بسیاری از کشورهای در حال توسعه یا کمتر توسعه یافته با نرخ بیکاری بالایی مواجه می باشد و دولت ها و سیاستگذاران طی سالیان گذشته اقدامات و برنامه های مختلفی را در ایجاد اشتغال و رفع بیکاری به اجرا درآورده اند. سوال اساسی اینجاست که برنامه ها و سیاست های پیاده شده در حوزه اشتغال تا چه اندازه موفق و نتیجه بخش بوده اند؟ متولیان حوزه اشتغال کشور چه نهادهایی هستند؟ ایرادات و اشکالات وارده به ساختار مدیریتی و نحوه سیاستگذاری اشتغال کشورکدام اند ؟ به منظور تبیین مسئله اشتغال و پاسخ به سوالات پژوهش در تحقیق حاضر در برنامه قرار گرفت. در ابتدای تحقیق وضعیت آمار و شاخص ها و ساختار کنونی مدیریتی اشتغال کشور با بهره گیری از منابع علمی و سازمانی بررسی و تبیین شدند. سپس با استفاده از روش تحلیلی و استنباطی اقدامات اجرایی دولت و ساختار مدیریتی اشتغال در بخش دولتی مورد نقد و بررسی قرار گرفتند. در نهایت پیشنهادهای علمی و کاربردی برای اصلاح ساختار شورای عالی اشتغال کشور و توصیه های سیاستی در پیاده سازی برنامه های اشتغال ارائه شدند.
۱۷۹۳.

بحران فلسطین در اندیشه ی آیت الله بروجردی و امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بحران پژوهی جهان اسلام دوره ۹ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۷ 103 - 130

کلید واژه ها: آیت الله بروجردی (ره) امام خمینی (ره) فلسطین رژیم اسرائیل بحران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۹۴
هدف در پژوهش حاضر بررسی مسئله ی فلسطین در منظومه ی فکری آیت الله بروجردی (ره)  و امام خمینی (ره)  با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی است. سؤال پژوهش این است که چه تفاوتی در رویکرد آیت الله بروجردی و امام خمینی نسبت به فلسطین وجود داشته است؟ دولت فلسطین در سال 1948 میلادی با رأی سازمان ملل متحد و نفوذ قدرت های بزرگ جهانی به دو دولت مجزا تقسیم شد که دولت فلسطین و رژیم اسرائیل حاصل این تصمیم بود. در مقابل این روند ایجادشده، اعتراض های گسترده ای از جمله حوزه های علمیه و مراجع در بازه های زمانی مختلف شکل گرفت. آیت الله بروجردی در زمان رژیم پهلوی دوم نسبت به این حادثه تلخ واکنش نشان داد که در اعلامیه ی ایشان آمده است و با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران نحوه ی برخورد با مسئله ی فلسطین قوت بیشتری گرفت و فضا جهت حمایت از فلسطین بازتر شد. یافته پژوهش نشان می دهد، آیت الله بروجردی و امام خمینی در چگونگی برخورد با مسئله فلسطین رویکرد متفاوتی داشتند. نگاه امام خمینی و آیت الله بروجردی در باب مسئله ی فلسطین بر اساس نگاه دو مرجع به بحث دین و سیاست و نحوه ی فعالیت آن ها در حوزه های دینی و سیاسی برمی گردد. فرضیه مقاله این است که با توجه به مبانی فکری امام خمینی و آیت الله بروجردی درباره ارتباط دین و سیاست، امام خمینی اعتقاد به کنشگری فعال و حمایت مادی و معنوی از مسئله فلسطین بود، اما آیت الله بروجردی به خاطر صیانت از حوزه علمیه نوپا، رویکرد کنشگری غیرفعال را در حمایت از فلسطینیان انتخاب کرده بود.
۱۷۹۴.

تحلیل علم سنجی از مقالات آینده پژوهی منتشر شده در نشریات علمی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال هفتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۷ 35 - 62

کلید واژه ها: آینده پژوهی علم سنجی هم نویسندگی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۷۷
درک سرشت پژوهش های یک حوزه ی دانشگاهی و رفتار پژوهشگران در آن حوزه، به خصوص در مورد مقولات میان رشته ای بسیار مهم است. درک حاصله به برنامه ریزان و پژوهشگران کمک می کند تا ضمن فهم وضعیت گذشته و حال، برای بهبود وضعیت آینده نقشه راه دقیق تری داشته باشند. این مهم در مورد آینده پژوهی نیز صادق است به خصوص اینکه آینده پژوهی ذاتاَ در مورد وضعیت آینده است و فهم گذشته و حال آن نشان می دهد که به کدام آینده ها بیشتر پرداخته ایم و از کدام آینده ها غفلت کرده ایم. برای رسیدن به این درک به مطالعات علم سنجی نیاز است که در این پژوهش به منظور تحلیل مقالات آینده پژوهی منتشر شده در نشریات علمی ایران از ابزارهای آن استفاده شد. جامعه این تحقیق تعداد 920 مقاله منتشر شده در حوزه آینده پژوهی بود. نتایج نشان داد که شبکه هم نویسندگی بر اساس سنجه های مرکزیت به چه شکل است. همچنین هشت خوشه موضوعی در این زمینه شناسایی شدند و جایگاه آنها در نمودار راهبردی مشخص گردید. خوشه "جغرافیدان های عاشق آینده" به عنوان خوشه ی با مرکزیت و تراکم بالا مشخص شد. همچنین خوشه های "آینده نگاری راهبردی" و " آموزش عالی آینده گرا" به عنوان خوشه های نابالغ و توسعه نایافته معرفی شدند. خوشه های "توسعه دانشی"، "آینده دینی"، "روابط منطقه ای" و "وزن سنگین روش" در منطقه افول و نوظهور قرار گرفتند و خوشه ی "چشم انداز آی سی تی" به عنوان خوشه غیر محوری شناخته شد.
۱۷۹۵.

کلان داده ها و گذار پارادایمی در منظوم دیجیتالیزه شد دیپلماسی

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال چهارم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲ 113-155

کلید واژه ها: گذار پارادایمی بیگ دیتا دیپلماسی همکاری های بین المللی یادگیری ماشین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۶۱
رشد فناوری در زمینه هوش مصنوعی، موجب تلاش هایی برای گذار پارادایمی در عرصه دیپلماسی شده است. بهره گیری از ظرفیت های کلان داده ها با هدف تأمین اهداف و منافع ملی و دست یازیدن به سطحی از مناسبات جهانی، پدیده ای است که با نام «دیپلماسی بیگ دیتا» مورد استفاده دولت ها قرار می گیرد. دیپلماسی کلان داده به دستگاه دیپلماسی دولت ها امکان می دهد تا در مراودات دوجانبه و یا چندجانبه خود در سازمان های بین المللی که ماهیتاً سازمان هایی برای شکل دهی به همکاری بین المللی اند، به پی جویی منافع و مطالبات خود و تعامل با نظام بین الملل مبادرت نمایند. سؤال پژوهش حاضر این است که شاخصه های دیپلماسی کلان داده در گذار پارادایمی مطالعات این حیطه چیست و نحوه تعامل بر اساس مولفه های مذکور در نظم جهانی چگونه صورت می گیرد؟ مقاله حاضر به روش تحلیلی-توصیفی و از طریق تحلیل محتوای کیفی منظومه دیجیتالیزه دیپلماسی فرضیه پژوهش را این گونه مطرح می کند که شاخصه های دیپلماسی بیگ دیتا در ابعاد هم پیشگی های علمی بین المللی، تحقیقات مشترک علمی، شبکه سازی نخبگان و دانشمندان در سطوح منطقه ای و جهانی به منصه ظهور رسیده است.
۱۷۹۶.

راهبرد بهینه جمهوری اسلامی ایران در مدیریت مناسبات تجاری با چین در بستر تحلیلی نظریه بازی ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 218 - 252

کلید واژه ها: ایران چین آمریکا روابط تجاری نظریه بازی ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۱۰۱
مقاله حاضر به بررسی راهبرد بهینه جمهوری اسلامی ایران در مدیریت مناسبات تجاری با چین پرداخته و به این سوال پاسخ می دهد که با توجه به سطح بالای روابط تجاری آمریکا و چین از یک سو و افزایش تعارضات میان این دو کشور از سوی دیگر، راهبرد بهینه جمهوری اسلامی ایران در مدیریت مناسبات اقتصادی میان ایران و چین چگونه خواهد بود؟ فرضیه اصلی پژوهش آن است که افول قدرت اقتصادی آمریکا و افزایش قدرت اقتصادی چین و نیز افزایش سطح جنگ تجاری میان این دو کشور فرصت بسیار مناسبی را برای ایران فراهم آورده تا با توسعه مناسبات تجاری با چین، بخشی از فشارهای ناشی از تحریم های آمریکا را خنثی نماید. پژوهش با بهره گیری از روش نظریه بازی ها، رابطه تجاری ایران و چین را مدل سازی کرده و راهبرد بهینه ایران در توسعه مناسبات تجاری با چین را تبیین خواهد کرد. نتایج به دست آمده از تحلیل تعادل های بازی نشان می دهد راهبرد مطلوب برای ایران توسعه راهبردی روابط تجاری با چین باهدف امتیازگیری از طرف غربی و همچنین بهبود شرایط اقتصادی کشور و دور زدن تحریم هاست و به همین صورت راهبرد مطلوب برای طرف چینی نیز توسعه راهبردی روابط تجاری با ایران باهدف امتیازگیری از طرف غربی و نیز گسترش قدرت نرم خود در منطقه غرب آسیا است. چنانچه یکی از طرفین استراتژی قطع همکاری به منظور جلب رضایت طرف غربی را داشته باشند، طرف مقابل نیز چنین استراتژی را انتخاب می کند و بازی به تعادل جدیدی می رسد که منافع هر دو کشور در آن بسیار پایین خواهد بود.
۱۷۹۷.

دایاسپورا در نظریه انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۴۳) 35 - 66

کلید واژه ها: رویکرد انتقادی دایاسپورا هویت هویت فرهنگی امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۶۲
دایاسپوراها یا جوامع دور از وطن نقش مهمی در کارکردهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جوامع مبدا و مقصد خود دارند. درحالی که نظریات جریان اصلی روابط بین الملل توجهات کانونی خود را بر دولت و بازار قرار داده اند، با ظهور نظریات انتقادی و اجتماعی فضای بزرگی برای بررسی نقش عوامل غیر دولتی در سیاست بین الملل ایجاد شده است. سوال تحقیق این است که آیا دایاسپوراها که تحلیل دوگانه مثبت و منفی آن ها از منظر اقتصادی و همچنین هویتی- امنیتی موضوع مکاتب مختلف جامعه شناسی و اقتصاد سیاسی بین المللی است، به عنوان بازیگران غیردولتی مورد توجه نظریه های روابط بین الملل نیز قرار گرفته اند؟ و آیا نظریه های روابط بین الملل اساسا ظرفیت تحلیل نقش دایاسپوراها در نظام بین الملل را دارند؟ یافته های این تحقیق نشان می دهد که رویکردهای انتقادی روابط بین الملل به لحاظ توجه به مسائل اجتماعی، هنجاری، بین فرهنگی و معنایی و توجه به بازیگران غیر دولتی، قادر به ارائه فهم گسترده ای از نقش دایاسپوراها در روابط بین الملل هستند. مقاله حاضر با رویکرد تحلیلی و تفسیری و مطالعات کتابخانه ای جایگاه دایاسپورا را در نظریه های انتقادی روابط بین الملل نشان می دهد.
۱۷۹۸.

وابستگی متقابل پیچیده: چارچوبی برای تحلیل روابط هند و ایالات متحده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۴۳) 203 - 229

کلید واژه ها: وابستگی متقابل پیچیده ایالات متحده هند چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۹۶
در روابط بین الملل، وجود منافع مشترک در حوزه های مختلف، زمینه همکاری بین کشورها را فراهم می کند و رشد این همکاری ها در طول زمان منجر به وابستگی متقابل می شود. بسط همکاری ها به حوزه های مختلف و کنار رفتن سلسله مراتب در موضوعات همکاری، می تواند سبب گذار به وابستگی متقابل پیچیده شود. هدف این مقاله بررسی روابط هند و ایالات متحده در چارچوب وابستگی متقابل پیچیده است. بعد از جنگ سرد، هند و ایالات متحده روابط رو به رشدی را به سمت وابستگی متقابل تجربه نموده و به طور خاص بعد از توافق اتمی سال ۲۰۰۵ ، دو کشور به سوی نوعی وابستگی متقابل پیچیده حرکت کرده اند. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که آیا می توان از نظریه وابستگی متقابل پیچیده برای تبیین روابط هند و ایالات متحده پس از جنگ سرد بویژه از زمان توافق هسته ای غیر نظامی(۲۰۰۵) با هند، استفاده کرد؟ فرضیه مقاله این است که با توجه به وجود سه ویژگی کانال های ارتباطی متعدد بین دو کشور، کاهش نقش نیروی نظامی و عدم وجود سلسله مراتب مشخص در روابط دو کشور، نظریه وابستگی متقابل پیچیده از قابلیت بیشتری برای توضیح روابط هند و آمریکا بعد از توافق اتمی سال ۲۰۰۵ ، برخوردار است». یافته مقاله این است که با توجه به تعمیق و تنوع روابط هند و ایالات متحده، روابط آن ها از مرحله وابستگی متقابل عبور کرده و وارد مرحله وابستگی متقابل پیچیده شده است. این مقاله با روش توصیفی و تببینی نگاشته شده و شیوه گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای، استفاده از مجلات تخصصی و سایت های معتبر اینترنتی بوده است. 
۱۷۹۹.

نقش «مصلحت سیاسی» در افزایش قدرت نرم برای بازدارندگی سیاسی و امنیتی "با تأکید بر اندیشه امام خمینی (ره)"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 55-78

کلید واژه ها: مصلحت سیاسی جمهوری اسلامی ولایت فقیه حفظ نظام امام خمینی آیت الله خامنه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۱۴۱
از منظر امام خمینی، مصلحت سیاسی و حکم حکومتی برآمده از آن از ریاست الهیه مفوضه به پیامبر اسلام و اختیارات حکومتی فقیه جامع الشرایط ناشی می شود و غایت مصلحت سیاسی در جمهوری اسلامی «حفظ جمهوری اسلامی» است و هیچ امر دیگر فقهی و غیر آن نمی تواند مانعی در مسیر حفظ نظام تلقی شود. این امر به دلیل آن است جمهوری اسلامی مهمترین دلیل حفظ و بقای «اسلام ناب» در جهان و مهمترین حامی محرومان و مستضعفان جهان است؛ از این منظر حفظ آن مهمترین واجب الهی تلقی می گردد و در صورت انحصار حفظ جمهوری اسلامی در مسیر یا ابزاری خاص، استفاده از آن جایز و بلکه واجب می باشد. این رویکرد نظری به مصلحت سیاسی تأمین کننده بخش قابل توجهی از قدرت نرم نظام سیاسی بوده که طی آن می تواند بازدراندگی سیاسی – امنیتی خود را به خوبی حفظ نماید. در واقع مصلحت سیاسی به معنای ابزاری برای تهدید نظری و شناختی دشمن برای کاهش احتمال اعمال قدرت سخت اوست و سبب افزایش بازدارندگی نظام اسلامی می گردد. بر این اساس نظام اسلامی بدون توسل به قدرت سخت می تواند بازدارندگی سیاسی و امنیتی خود را افزایش دهد.
۱۸۰۰.

کرونا و مؤلفه های اقتصاد سیاسی بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۴) 325 - 353

کلید واژه ها: کووید- 19 اقتصاد سیاسی بین المللی جهانی شدن امنیت محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۴
شیوع ویروس کووید- 19(کرونا) طلیعه ظهور و بروز یِک بحران در دهه دوم قرن بیست ویکم است که بسیاری از درون مایه ها و جلوه های زندگی اجتماعی انسان را در عرصه های داخلی و بین المللی دستخوش دگرگونی کرده است. جهان تا پیش از این، با بحران-های گوناگون (گرم شدن هوا، ذوب شدن یخ های قطبی، جاری شدن سیلاب ها، به زیرآب رفتن زمین های کشاورزی، کمبود مواد غذایی، مهاجرت، بیکاری، پناهندگی، سلاح های کشتار جمعی، تروریسم، فاجعه های طبیعی، گسترش فقر) روبه رو بوده است؛ اما شیوع کووید- 19 به مثابه برهم انباشتگی و نمایان شدن بحران های گذشته، حال و آینده جامعه بشری است. با وقوع همه گیری، سلامت ملی از سیاست سطح پایین به سیاست سطح بالا ارتقاء می یابد. بهداشت عمومی و ثبات سیاسی ارتباط می یابند و بر یکدیگر تأثیر می-گذارند. در عرصه بین المللی نیز این تأثیرگذاری بر مؤلفه های اقتصاد سیاسی بین المللی بوده و بسیار یا برخی را متأثر ساخته است. بررسی ها نشان می دهد مؤلفه هایی همچون تجارت؛ مالیه بین المللی؛ محیط زیست؛ امنیت؛ حکمرانی ملی، منطقه ای و بین المللی؛ جهانی شدن؛ توسعه؛ و فناوری، هر یک تأثیراتی پذیرفته و تحولاتی را از سر گذرانده اند. هرچند ارزیابی دقیق آثار و پیامدهای بحران کرونا بر اقتصاد سیاسی بین الملل، نیازمند زمان بیشتری است، پژوهش حاضر می کوشد با بهره گیری از روش توصیفی- تبیینی، پیامدهای آن را در حوزه اقتصاد سیاسی بین الملل مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان