درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۶۱ تا ۸۸۰ مورد از کل ۳۰٬۰۰۹ مورد.
۸۶۱.

جنگ هیبریدی روسیه در منازعه 2022 اوکراین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۹) 277 - 301

کلید واژه ها: روسیه اوک‍رای‍ن جنگ هیبریدی عملیات سایبری جنگ رسانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۱۵
جنگ هیبریدی که روسیه به دنبال بحران کریمه در سال 2014 بر علیه اوکراین آغاز کرده بود، در جنگ ۲۰۲۲ به اوج خود رسید و مسکو در جریان عملیات نظامی علیه کی یف از تاکتیک های هیبریدی گوناگونی بهره گرفته است. ازاین رو، پژوهش حاضر به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش بود که جنگ هیبریدی روسیه علیه کی یف دارای چه ابعادی بوده و این تاکتیک ها چه تأثیری بر جنگ ۲۰۲۲ اوکراین گذاشته است؟ برای پاسخ به این سوال، از چارچوب مفهومی «جنگ هیبریدی و مولفه های شاخص آن» استفاده شد. رویکرد پژوهشی این تحقیق از نوع تببینی و شیوه گردآوری داده ها مبتنی بر شیوه کتابخانه ای بود. یافته های پژوهش نشان دادند که روسیه در جنگ اخیر از ۳ تاکتیک عمده جنگ رسانه ای، حملات سایبری و حملات هدفمند به مناطق کلیدی و زیرساخت های اوکراین بهره گرفته که این تاکتیک ها عملیات دفاعی اوکراین را با اختلال و سردرگمی مواجه ساخته و منابع مالی و لجستیکی زیادی را به حوزه های غیرنظامی کشانده است. در نتیجه، قدرت دفاعی و مالی اوکراین برای مقابله با تهدیدهای هیبریدی روسیه به شدت تحلیل رفته است. این پژوهش می تواند ادبیات موجود به زبان فارسی در زمینه جنگ هیبریدی، به طور کلی، و جنگ هیبریدی روسیه، به طور خاص، را تقویت نماید.
۸۶۲.

بررسی جایگاه محیط زیست در ابزارهای حکمرانی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال ۳۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۰۷ 241 - 272

کلید واژه ها: ابزارهای حکمرانی توسعه پایدار محیط زیست و طبیعت حکمرانی طبیعت محور در هم تنیدگی سیستم های طبیعی و اجتماعی گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۱۹
درک صحیحی از شیوه جاری حکمرانی در ارتباط با موضوع محیط زیست و مدیریت پایدار سرزمین می تواند بستر مناسبی را برای بهبود حکمرانی درراه توسعه بلندمدت کشورها بخصوص کشورهای درحال توسعه که طبیعت و محیط زیست انسانی آن ها به دلیل توسعه ناپایدار در معرض خطر می باشد، ارائه دهد. در این مقاله تلاش شده است تا مفاهیم پایه مرتبط با حکمرانی بر اساس مثلث حکمرانی و ارتباط سه رکن اصلی حکومت، بازار و جامعه مدنی و همچنین روند تکاملی آن در سطح ملی و بین المللی به ویژه در ارتباط با رویکردهایی نظیر حکمرانی خوب تبیین شود. ازآنجایی که هر سیستم حکمرانی برای هدایت و راهبری جامعه، از ابزارهای مشخصی برای پیاده کردن سیاست های خود به منظور تغییرهای فردی یا اجتماعی استفاده می کند، چهاردسته اصلی ابزارهای حکمرانی با عنوان ابزارهای قانونی (تنظیمی)، اقتصادی (تشویقی/حمایتی)، ارتباطی (آگاهی رسانی) و زیرساختی مبنای بررسی جایگاه محیط زیست در سازوکارهای حکمرانی ایران قرار گرفتند تا ارتباط حکمرانی و محیط زیست به صورت نظام مند تحلیل شود. از بین چهار ابزار مطرح شده، موضوع محیط زیست تنها در بخش ابزار قانونی در حد مناسبی موردتوجه قرارگرفته است؛ اما این قوانین و سیاست ها به شکل مطلوبی حمایت سایر ابزارهای حکمرانی را به همراه نداشته و فرصت اجرایی شدن را پیدا نکرده اند و چه بسا سایر ابزارهای حکمرانی به ویژه ابزارهای اقتصادی و زیرساختی در جهت تخریب محیط زیست به کار گرفته شده اند. به همین دلیل به نظر می رسد جایگاه محیط زیست در ابزارهای حکمرانی ایران نیاز به بازنگری جدی داشته باشد و با توجه به تشدید روزافزون بحران های تهدیدکننده جوامع بشری نظیر تغییر اقلیم و بلایای طبیعی در سطح های ملی و بین المللی، توسعه چهارچوب جدیدی از حکمرانی که ملاحظات محیط زیستی در همه ارکان آن به رسمیت شناخته شود، امری اجتناب ناپذیر باشد.
۸۶۳.

تبیین ژئوپلیتیکی زمینه ها و الگوی توسعه مناسبات ایران با اتحادیه اروپایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال ۲۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۲) 67 - 84

کلید واژه ها: راهبرد هم تکمیلی موانع و زمینه های توسعه مناسبات جمهوری اسلامی ایران اتحادیه اروپایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۲
تا پیش از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، روابط میان ایران و کشورهای اروپایی از وضعیتی پایدار و رو به گسترش برخوردار بود. همسوئی سیاست های ایران با دول غربی به ویژه آمریکا در دوران جنگ سرد، عامل موثری در توسعه و تعمیق این مناسبات محسوب می شد، لیکن پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران و خروج این کشور از جرگه کشورهای هم پیمان با بلوک غرب، مناسبات با کشورهای اروپایی دچار نوسان و تنش شد و به حداقل سطح ممکن تنزل پیدا کرد. مسلماً علل و عوامل متعددی در کاهش سطح روابط میان طرفین نقش داشته است. هدف مقاله حاضر، بررسی و تشریح عوامل و موانع تأثیرگذار در کاهش روابط ایران با اتحادیه اروپایی و کشورهای عضو آن و نیز تبیین زمینه ها و راهکارهای توسعه مجدد روابط دوطرف بر مبنای ژئوپلیتیک است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی-تحلیلی بوده و داده ها از منابع اسنادی و مصاحبه با صاحب نظران مربوطه جمع آوری شده است؛ همچنین شیوه تجزیه و تحلیل داده ها مبتنی بر تحلیل های استنباطی نگارندگان است. مطابق یافته های این مقاله، اگرچه عوامل و موضوعاتی نظیر پرونده هسته ای ایران، اختلاف نظر در حوزه حقوق بشر، سیاست های منطقه ای ایران به ویژه عدم به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی، فقدان نسبی استقلال و اثرپذیری اتحادیه اروپایی از بازیگران ثالث و...جزو عوامل چالش زا و موانع پیش روی توسعه مناسبات ایران با کشورهای اتحادیه اروپایی است، لکن با توجه به نیازهای متقابل ایران و اتحادیه اروپایی به یکدیگر در زمینه های اقتصادی، امنیتی، تکنولوژیک و فرهنگی، طرفین می توانند با اتخاذ رویکرد ژئوپلیتیکی و بر مبنای الگوی «هم تکمیلی»، مناسبات خود را تنظیم، توسعه و گسترش دهند.
۸۶۴.

تحول در نظم منطقه ای خاورمیانه؛ از نظم هژمونیک تا ائتلاف سازی منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 25 - 45

کلید واژه ها: نظم منطقه ای خاورمیانه نظم هژمونیک ائتلاف سازی روند پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۶
پژوهش بر این پیش فرض استوار است که نظم منطقه ای خاورمیانه در حال گذار از نظم هژمونیک به وضعیتی پیچیده و نامعلوم بوده و تلاش می کند با تکیه بر ابزار روندپژوهی و جستار در پویش های امنیتی در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به پیش بینی نظم آینده خاورمیانه بپردازد. بنابراین ضمن تبیین وضعیت در حال گذار کنونی به این پرسش پاسخ می دهد که نظم آینده خاورمیانه از چه شاخص ها و نشانه هایی پیروی کرده و الگوی حاکم بر آن چیست؟ براساس فرضیه پژوهش تغییر در الگوهای نظم منطقه ای خاورمیانه به صورت تدریجی و با خصلتی فرایندی در حال وقوع است. روندهای ملی، منطقه ای و بین المللی حکایت از کاهش مداخله مستقیم قدرت های بزرگ و پررنگ شدن ائتلاف های منطقه ای در آینده مناقشات خاورمیانه دارد. پیشران های اصلی این تحول عبارت اند از دگرگونی منطق ائتلاف سازی در خاورمیانه، بازتعریف الگوهای تعامل و تقابل منطقه ای، ضعف موازنه سازی سنتی اعراب در قبال ایران و درک مشترک تهدید از نقش منطقه ای جمهوری اسلامی ایران. براساس یافته های پژوهش به موازات روند صلح سازی در مناسبات عبری- عربی، ایران به یکی از محورهای اصلی تقابل در آینده خاورمیانه تبدیل خواهد شد. در این راستا شکل گیری یک ائتلاف منطقه ای با محوریت اعراب و رژیم صهیونیستی جهت مدیریت مناقشات منطقه ای و مقابله امنیتی با ایران گزینه ای محتمل و در حال وقوع است. برای تبیین فرضیه پژوهش و ترسیم چشم انداز آتی نظم منطقه ای خاورمیانه از روش روند پژوهی که یکی از رهیافت های آینده پژوهشی است استفاده شده است.
۸۶۵.

تحلیل روابط ایران وعربستان از منظر نظریه "واکنش های زنجیره ای"

نویسنده:
منبع: غرب آسیا سال ۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 89 - 98

کلید واژه ها: ایران عربستان واکنشهای زنجیره ای توالی رفتارها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۴۸
واکنش های زنجیره ای به گونه ای رفتار متوالی بازیگران عرصه بین المللی اطلاق میشود که در آن، کنش بازیگری منجر به واکنش دیگری شده و در نهایت مناسبات آنها را در مسیری خاص قرار میدهد. این رفتارهای سلسله وار عمدتا همتراز یا گسترده تر خواهد بود و بر پایه درک آنها از نیات یکدیگر شکل میگیرد. کنشگری عربستان و ایران در سالهای اخیر از قطع روابط تا برقراری مجدد آن مسیری را طی کرده که عمدتا از برداشت آنها از نیات یکدیگر نشات گرفته است. همواره فراز و فرود های روابط ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه تاثیرات قابل توجه ای بر مناسبات کلی منطقه داشته است. هویت مذهبی و زبانی متفاوت و اقتصاد غیر مکمل و نگاه امنیتی طرفین بر کنشگری آنها در برابر یکدیگر، روابط این دو قدرت منطقه ای به سمتی کشانده تا در بهترین شرایط رقیب یکدیگر باشند. هدف مقاله حاضر بررسی و تحلیل مناسبات دو کشور از منظر "واکنش زنجیره ای" است و در پی پاسخ به این سوال هستیم که فهم دو کشور از رفتار یکدیگر چگونه منجر به توالی واکنش ها گردیده و در نهایت چگونه بر مناسبات آنها موثر بوده است. این گونه به نظر میرسد که درک دو کشور از رفتار یکدیگر در گذشته منجر به توالی واکنش های منفی شده که درنهایت به قطع روابط آنها منجر گردیده و از طرف دیگر تلاش ها در جهت کاهش تنش ها و درک مشترک هزینه بیشتر روابط خصمانه به نسبت روابط عادی، موجب تمایل دوطرف به برقراری مجدد روابط شده است.
۸۶۶.

نسبت سنجی مواضع گفتمانی رهبران ایران و چین درباره نظم بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 134 - 156

کلید واژه ها: ایران چین کانترهژمون گفتمان یک جانبه گرایی تجدیدنظرطلبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۵
چین و ایران تجارب تاریخی مشابهی را پس از فروپاشی امپراتوری و سلسله های پادشاهی پشتِ سرگذاشته و وجوه مشترکی در سیاست خارجی خود دارند. اکثر رهبران دو کشور بر این باورند که نظام فعلی حاکم بر جهان که بر پایه سلطه قدرت های غربی به رهبری آمریکا قرار دارد، غیرمنصفانه بوده و نظم بین المللی موجود نمی تواند و نباید بر این اساس به حاکمیت خود تداوم دهد. افزون بر این، اهداف معاصر و نگرانی رهبران دو کشور از قدرت های خارجی که می کوشند آنان را از داشتن جایگاه ویژه بین المللی محروم سازند، از دیگر اشتراکاتی است که می تواند چین و ایران را صرف نظر از سطوح توانایی و اثرگذاری در یک چهارچوب قرار دهد. مسئله اصلی این مقاله ناظر بر طرح این پرسش است که مواضع رهبران ایران و چین درباره ساختار نظام بین المللی طی یک دهه گذشته از منظر گفتمانی چگونه صورت بندی شده است؟ یافته های این پژوهش با روش «تحلیل محتوای گفتمانی» و آموزه های نظریات «معناشناسی شناختی» و همچنین گزینش، کدگذاری و طبقه بندی گویه های رهبران، این فرضیه را مورد آزمون قرار می دهد که رهبران جمهوری اسلامی ایران، ساختار نظام بین المللی را با واژگان تقابلی و فلسفی نقد و ارزیابی کرده اند در حالی که رهبران جمهوری خلق چین ساختار نظام بین المللی را بیشتر با واژگان تعاملی، سیاسی و اقتصادی نقد و تحلیل می کنند. پژوهش حاضر، همچنین نشان می دهد با وجود مشابهت در مواضع انتقادی رهبران دو کشور و تلاش برای تضعیف هژمونی آمریکا، صورتبندی گفتمانی و سیاست های تجدیدنظرطلبی دو کشور واجد تفاوت های بنیادین است.
۸۶۷.

بازیابی آموزه های سیاست ایرانی در اندیشه سیاسی فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۷۵) 147 - 163

کلید واژه ها: فارابی فلسفه حکمت ایرانی معرفت سیاست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۳۸
فارابی را بنیان گذار فلسفه در جهان اسلام می دانند. وی گفتمانی آمیخته از عقل یونانی، نقل اسلامی و خرد ایرانی ارائه نمود. این نوشتار واکاوی مولفه های ایرانی این گفتمان را موضوع تامل قرار داده است. در واقع کوشش نوشتار شناسایی چندوچون حضور و امتداد حکمت ایرانی در اندیشه معلم ثانی است. به باور ما، فارابی ایرانی اندیشی را در هستی شناسی، شناخت شناسی و سیاست اندیشی ویژه اش دنبال کرده است. پژوهش در تلاش برای مشابه یابی این سه مولفه گفتمان سیاسی فارابی در گفتمان خرد سیاسی ایرانی  است. در این میان می توان هستی شناسی را معادل سلسله فرشتگان به مثابه عامل پیوستگی آسمان و زمین، شناخت شناسی را در مرتبه بلند خرد و سیاست اندیشی را در جایگاه برجسته شاه آرمانی در اندیشه ایرانی سراغ گرفت. بازشناسی و بازخوانی مایه های ایرانی اندیشه سیاسی فارابی با بهره گیری از چارچوب نظری تبار شناسی  و در سه بخش هستی شناسی، شناخت شناسی و سیاست اندیشی به نگارش درآمده است.
۸۶۸.

Beyond Territorial Colonization: A Study of Orientalist Self-Perceptions among Iranians

نویسنده:
منبع: World Sociopolitical Studies, Volume ۷, Issue ۴, Autumn ۲۰۲۳ 609 - 644

کلید واژه ها: Iran Orientalism Self-perception survey the West

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۵
While Iran was never formally colonized by Western powers, it’s governing regimes before the Islamic revolution were loyal to both the East and the West;  the country was therefore more or less a de facto colony of Russia, Great Britain, and the United States. One of the most pernicious consequences of such presences can be described as the "colonization of the mind," which has subtle and lasting manifestations. Using Edward Said's four major characteristics of Orientalism (i.e., binary opposition, over-generalization, fear and control, and depicting the Orient as stuck in past primitiveness), the present paper attempts to analyze the self-perception of the Iranians toward themselves to see whether the way they perceive themselves is similar to the Western discourse of the "Orient." In the first step, a number of interviews with a representative sampling of the population under investigation were conducted to develop a questionnaire. The questionnaires were then distributed and 650 responses were collected. The survey was meant to assess the four components of Orientalism as proposed by Said, among the respondents. It also contained questions about the respondents' lifestyle, their perceptions toward nationalism, and media consumption. The results reveal evidence of Orientalist self-perception among the Iranians when they compare themselves with the West.
۸۶۹.

تأثیر پدیده جناح گرایی بر انتخابات دوره ششم شورای اسلامی شهر مشهد

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل مهر ۱۴۰۲ شماره ۹۲ 135-154

کلید واژه ها: تحزب جناح گرایی توسعه سیاسی انتخابات شورای اسلامی شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۷۸
مسئله مقاله حاضر، واکاوی پیامدهای ناکارآمدی احزاب و به وجود آمدن جناح گرایی در ایران است. بدین منظور، برای بالا بردن دقت بحث و پرهیز از کلی گویی، شرایط انتخابات دوره ششم شورای شهر مشهد بررسی شده است. در ایران، احزاب متعددی تشکیل شده اند و نام احزاب، زیاد بکار می رود اما بیش تر آنها در انجام کارویژه ای یک حزب مدرن ناکارآمد هستند. ناکامی تحزب موجب شده است احزاب واقعی و فراگیر شکل نگیرند یا اگر در گذشته شکل گرفته اند، الان فعال نباشند و در نتیجه پدیده جناح گرایی ایجاد شود. هدف مقاله پیش رو، این است که عواقب به وجود آمدن جناح گرایی را در انتخابات نشان دهد. اهمیت موضوع در آن است که می توان از نتایج حاصل شده، برای اصلاحات، توسعه سیاسی و گسترش مشارکت عمومی در جامعه بهره برد. در این راستا، بخشی از داده های موردنیاز، با روش اسنادی و از طریق مراجعه به کتاب ها، مجلات و مقالات گردآوری شد. همچنین، برای شناخت عملکرد جناح های سیاسی و لیست های انتخاباتی در ایام انتخابات دوره ششم شورای شهر مشهد، محتواهای مرتبط در خبرگزاری ها و وب سایت های خبری معتبر بررسی گردید. یافته ها نشان می دهند در انتخابات مذکور، خلأ فعالیت احزاب واقعی و ظهور جناح گرایی، موجب شد افراد و جریان های سیاسی، به ایجاد ائتلاف های مقطعی، تشکل های بی شناسنامه و گروه های غیررسمی رو آورند. در نتیجه، رقابت انتخاباتی، میان چنین گروه هایی شکل گرفت
۸۷۰.

موازنه گری پویا: چارچوبی برای تحلیل موازنه گری عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۷۷) 81 - 100

کلید واژه ها: عربستان سعودی موازنه گری پویا جمهوری اسلامی ایران موازنه تهدید موازنه قوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۵۲
موازنه گری عنصر مهمی از سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال ایران در دوران پس از انقلاب اسلامی بوده است. این رویکرد عمدتا متاثر ادراک تهدید رهبران این پادشاهی در قبال جمهوری اسلامی ایران بوده است که به شکل تقریبا پیوسته طی چهار دهه اخیر به دلایل گوناگون بازتولید شده است. با این وجود، نوع موازنه گری ثابت نبوده و در دوره های مختلف بین گونه های داخلی و خارجی موازنه گری متغیر بوده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که چرا نوع موازنه گری عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران در طی چهار دهه گذشته دچار تغییر شده است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد اگر از منظر نظریه موازنه گری پویا به این مسئله بنگریم، با توجه به ثبات ادراک تهدید در اذهان رهبران سعودی، دلیل تغییر در گونه موازنه گری عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران را باید در تغییر در قطبیت نظام بین الملل دانست و با تکثیر قطبیت در این نظام گرایش به موازنه گری داخلی افزایش یافته است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است.
۸۷۱.

پیامد سنجی دولت پریبندال در ایران عصر پهلوی دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی سال ۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 165 - 193

کلید واژه ها: دولت پریبندال پهلوی دوم الیناسیون بحران مشروعیت بحران هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۸۱
دولت پریبندال به عنوان یکی از مصادیق دولت های فاسد، گونه ای از دولت است که در آن نخبگان قدرت و کارگزاران حکومت، حقوقی مازاد بر حقوق خود را در سطح سیستم سیاسی مطالبه می کنند. اساساً دولت پریبندال محصول عواملی چون ادراکات ذهنی نخبگان و اعتماد و فرهنگ آمریت –تابعیت در سطح فرهنگی، مشروعیت و ایدئولوژی در سطح سیاسی و رانتیریسم و دولت بزرگ در سطح اقتصادی است. مقاله حاضر بر این پرسش اصلی تمرکز می کند که پیامدهای دولت پریبندال در ایران در زمان پهلوی دوم چیست؟ فرضیه مقاله پیامدهای چنین دولتی را در دو سطح، پیامدهای فردی و پیامدهای سیستمی جست و جو می کند. چارچوب نظری مقاله با الهام از آرای «ماکس وبر» و تئوری دولت پریبندال «ریچارد ژوزف» ارائه می شود. در مدل تحلیلی مقاله دولت پریبندال به عنوان متغیر مستقل و پیامدهای آن در سطوح فردی و سیستمی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته می شوند. به لحاظ روشی، نوع تحقیق کیفی و رویکرد مقاله توصیفی–تحلیلی و روش تحقیق مبتنی بر تحلیل کتابخانه ای- اسنادی است. یافته های مقاله حاکی از آن است که دولت پریبندال در سطح فردی منجر به الیناسیون یا ازخودبیگانگی و در سطح سیستمی منجر به ظهور پنج نوع بحران مشروعیت، کارآمدی، هویت، انباشت و هژمونی خواهد شد.
۸۷۲.

Land Reforms of Pahlavi II and Its Social and Economic Consequences(1340-1357 SH)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Contemporary Research on the Islamic Revolution, Volume ۵, Issue ۱۵, Winter ۲۰۲۳ 19 - 34

کلید واژه ها: Land Reform Pahlavi II villagers Anomie Social and Economic Turmoil farmers

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۵۲
The present study aimed to etiology of land reform and its consequences based on social anomie approach by scrutinizing historical events and documents. To this aim, with a descriptive-analytical method, explain the social and economic consequences of land reforms. The main question is: ‘What was the nature of land reform and what its socio-economic consequences are?’ The main hypothesis is that farmers lost their social law (solidarity) and economic independence (self-sufficiency) after land reform. The results indicated that the reforms were not internal and were carried out under pressure from the government and abroad. The wandering of farmers after land reforms led to anomie, i.e., the lack of functioning norms and caused a fragmentation of society. Farmers in the socioeconomic realm were out of balance and suffered from socioeconomic mess. The liberation of a rural community from solidarity and the problem of a self-sustaining economy made farmers face many crises. Social crisis and economic poverty threw society into anomalies. Social crisis and economic poverty threw society into anomalies. As a result, self-sufficient farmers and villagers, with high correlations with the pre-land-reforms, consequently divided the land and villagers migration to the cities, were caught up in social anomie.
۸۷۳.

بررسی انتقادی رویکردهای مختلف در معیار فقهی بودن قوانین دولت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال ۲۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۲ ۱۱۲-۹۳

کلید واژه ها: نظام تقنین دولت اسلامی ترخیص مصلحت فتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۴۸
مهم ترین شرط تحقق دولت اسلامی ابتنای نظام تقنین دولت اسلامی بر اصول و معیارهای دینی است. بحث از معیار دینی بودن قانون دولت اسلامی دیرینه ای نه چندان طولانی از عصر مشروطه تا به امروز داشته و با پرسش اساسی ضرورت و چیستی معیار دینی بودن قانون اسلامی عجین شده است. این پژوهش، در پی پاسخ به این پرسش، تلاش می کند با کنکاش در اندیشه های مطرح این حوزه و نقد و ارزیابی آنها، به پاسخی در خور نظام اسلامی دست یابد. این پاسخ مبتنی بر پیش فرض نظام وارگی اندیشه اسلامی، امکان سنجی عمل به فتوای فقیه حاکم و شمول و گستردگی آن نسبت به سایر دیدگاه های مطرح در این زمینه، با بهره مندی از روش تحلیلی انتقادی به تصویر کشیده می شود. بر این اساس فتاوای صادره از فقیه حاکم به دلیل شرایط، موقعیت و گستره موضوعی مورد ابتلا در مقام فتوا نزدیک ترین فتوا به مصالح عمومی و در نتیجه کارآمدترین در مقام عمل در نظام تقنین دولت اسلامی است.
۸۷۴.

educational and research requirements of jurisprudence; As a civilization-building knowledge in the post-Islamic revolution era, based on the analysis of Ayatollah Khamenei's thoughts(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Contemporary Research on the Islamic Revolution, Volume ۵, Issue ۱۸, Autumn ۲۰۲۳ 1 - 18

کلید واژه ها: Knowledge of jurisprudence civilized jurisprudence opinions of the Supreme Leader education and research

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۵۳
Undoubtedly, the glorious Islamic revolution marked a new discourse in the field of international relations. Meanwhile, the knowledge of jurisprudence in the post-Islamic revolution period, as a science that provides the strategic and practical program and model of the country's administration and is the foundation of the country's laws, has a great position. In view of the existing research gap, in a problem-oriented research and by adopting a descriptive-analytical approach, the requirements and requirements of teaching and researching jurisprudence in the intellectual system of the Supreme Leader, by referring to his statements and writings in different positions , has been studied from the beginning of his leadership until the present time. The results of the research show the correct and accurate introduction of jurisprudence knowledge capacities to the students and students of religious sciences, streamlining and removing unnecessary content from the textbooks, as well as the compilation of new educational books according to the needs of the day, including the educational needs of knowledge. Jurisprudence is included in his intellectual system. In terms of research, there are also indicators and components such as research within the scope and criteria of Javaheri jurisprudence, comparative and comparative research, precise thematics of research topics, priority of research in social and current issues, as well as free thinking and avoiding unnecessary prejudices. In the matter of research, they are one of the axes that can be extracted, analyzed and evaluated by reflecting on their opinions.
۸۷۵.

بررسی آینده پژوهانه تاریخ تعلیم و تربیت مسجدمحور و الزامات گفتمانی آن در گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال ۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 125 - 161

کلید واژه ها: رویکرد تعلیم و تربیت مسجدمحور شبکه امامت و امت تربیت ولایی گام دوم انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۷۲
هدف این پژوهش تشخیص الزامات رویکرد تربیتی مسجد محور است. این تحقیق با راهبرد کیفی، با استفاده از روش تحلیل مضمون، و با گردآوری وقایع تاریخی به منظور احصاء تجارب و توصیه های ناظر به آینده، انجام شده است. از آن جا که می توان ظرفیت فراوان شبکه امامت و مساجد را برای انجام بسیاری از مسئولیت های اجتماعی خصوصا تربیت نسل آینده به کار گرفت؛ مضامین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به عنوان یکی از منابع مهم ترسیم کننده آینده در تعیین این الزامات مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل دوره تاریخی صدر اسلام تا کنون می باشد. بر اساس یافته های تحقیق حاضر، عوامل متعددی در احیاء جایگاه واقعی تربیتی مساجد نقش دارند ازجمله: شبکه ولایی دوسویه امت و شبکه امامت(شامل همه مربیان جامعه)، ارتقای شایستگی شبکه امامت و توسعه آن تا سطح اساتید، معلمان و مربیان، تعیین ماموریت مسجد به عنوان یک مرکز تفکر و یک نهاد یاددهنده و یادگیرنده، و نیز ایجاد وحدت در عین تنوع فرهنگی در جامعه. از جمله ثمرات این رویکرد می تواند این موارد باشد: همگانی بودن دانش، وحدت ایمان و علم، رشد تعهد و تخصص، کاهش هزینه های آموزش.
۸۷۶.

تهدیدات روزافزون آمریکا در خلیج فارس و کنش ها و اقدامات ضدهژمون ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۷۶) 117 - 134

کلید واژه ها: آمریکا ایران خلیج فارس تنگه هرمز موازنه تهدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۴۵
ایالات متحده یکی از بازیگران بین المللی است که نقش به سزایی را در شکل گیری معادلات قدرت در خلیج فارس ایفاء می کند. این کشور در تلاش است تا با کمک هم پیمانان منطقه ای خود، نفوذ و سلطه ایران را بر این منطقه کمرنگ کند و از این طریق، به مهار و انزوای منطقه ای تهران مبادرت ورزد که این امر باعث به وجود آمدن تهدیدات امنیتی برای ایران شده است. از این رو، جمهوری اسلامی با برخورداری از موقعیت راهبردی و بالادستی خود در خلیج فارس و تنگه هرمز، با هدف اعمال فشار بر آمریکا و متحدان منطقه ای آن، تهدید به مسدود کردن این تنگه راهبردی کرده است که این موضوع تأثیر بسزایی بر منافع انرژی و امنیتی واشنگتن و هم پیمانان منطقه ای آن خواهد داشت. بدین ترتیب، پرسش اصلی نوشتار حاضر این است که ایران برای پاسخ به تهدیدات روزافزون آمریکا در خلیج فارس دست به چه کنش ها و اقداماتی زده است؟فرضیه مقاله این است که با توجه به اهمیت ژئواستراتژیک خلیج فارس و تنگه هرمز در سیاست های آمریکا در خاورمیانه، واشنگتن با هدف محاصره و به طور کلی حذف ایران از معادلات منطقه،در تلاش برای توسعه همکاری ها و برقراری اتحاد راهبردی با شورای همکاری خلیج فارس برآمده است که این امر، ضمن تهدید منافع ایران در خلیج فارس، به کاهش قدرت آن در منطقه منجر خواهد شد. لذا تهران در پاسخ به این تهدیدات، از اهرم راهبردی هرمز و تهدید به بستن آن، جهت ایجاد فشار بر آمریکا و متحدان آن در خلیج فارس بهره می برد. روش مورد استفاده در این نوشتار توصیفی-تحلیلی می باشد.
۸۷۷.

بی تابعیتی و طرح دعوا در دادگاه اروپایی حقوق بشر در پرتو اسناد بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۷۶) 267 - 286

کلید واژه ها: بی تابعیتی کنوانسیون اروپایی حقوق بشر دادگاه اروپایی حقوق بشر صلاحیت موضوعی قاعده تفسیر پویا قاعده معنای مستقل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۶۴
دادگاه اروپایی حقوق بشر که در سال 1959 به عنوان نهاد نظارتی کنوانسیون اروپایی حقوق بشر تأسیس گردید، به دعاوی رسیدگی می کند که به موجب این کنوانسیون و پروتکل های منضم به آن تحت صلاحیت این دادگاه قرار می گیرند. ازجمله ویژگی این دادگاه که با تصویب پروتکل شماره 9 کنوانسیون ایجادشده، طرح دعوا توسط افراد علیه دولت های عضو کنوانسیون است. آنچه بامطالعه کنوانسیون و پروتکل های آن به دست می آید این است که امکان طرح دعوا توسط افراد بی تابعیت فارغ از موضوع دعوا، در این کنوانسیون و پروتکل های آن تصریح نشده است؛ و از سوی دیگر، موضوع تابعیت نیز تحت صلاحیت این دادگاه قرار نمی گیرد. حال پرسش قابل طرح این است که با توجه به اینکه مفهوم تابعیت از صلاحیت موضوعی دادگاه خارج است، افراد بدون تابعیت چگونه می توانند در دادگاه اروپایی حقوق بشر طرح دعوی کنند و اینکه موارد خاصی از بی تابعیتی قابل طرح در این دادگاه می باشد؟ اینگونه به نظر می رسد که دادگاه در رسیدگی به موضوعات مرتبط با بی تابعیتی صلاحیت رسیدگی ندارد ولی این عدم صلاحیت، مانع رسیدگی به دعاوی افراد بدون تابعیت نخواهد شد. اما با بررسی صلاحیت های موضوعی دادگاه اروپایی حقوق بشر و با اتکا به روش توصیفی و تحلیلی، به این نتیجه رسیدیم که علاوه بر صلاحیت دادگاه در رسیدگی به دعاوی مطروحه از سوی افراد بدون تابعیت، موارد خاصی از بی تابعیتی ازجمله سلب تابعیت افراد توسط دولت ها به عنوان مجازات ترذیلی نیز می تواند تحت صلاحیت دادگاه قرار گیرد.
۸۷۸.

ریشه های اندیشه سیاسی و مذهبی طالبان افغانستان (1996-2001)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 299-321

کلید واژه ها: مکتب دیوبندی طالبان نظریه پخش پشتون افغانستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۶
مکتب دیوبندی که یکی از مکاتب فکری – مذهبی عمده در جنوب شرق آسیاست، تأثیر به سزایی در عملکرد و اعتقادات بنیادگرایان دینی به خصوص در افغانستان داشته است. طالبان که دانش آموختگان این مکتب بوده اند با تأثیرپذیری از آن بسیاری از اصول و قواعد حکومت خود را پایه گذاری کردند. با اشغال افغانستان توسط شوروی سابق و مهاجرت خیل زیادی از افغان ها به پاکستان و با درنظر داشت هم تباری و هم زبانی برخی از این مهاجرین ( پشتون ها ) با علمای این مکتب، باعث شد تا این افراد جذب مدارس دینی شده و به طلاب علوم دینی تبدیل شوند که توسط مدارس علمیه دیوبندی آموزش داده می شدند. با حمایت های دولت وقت پاکستان و جابجایی این افراد بین دو کشور افغانستان و پاکستان، خیلی زود اصول و اندیشه های این مکتب بین افراد طالبان گسترش یافت. در این تحقیق در پی پاسخگویی به این سؤال هستیم که اندیشه سیاسی و مذهبی طالبان از کجا نشأت می گیرد؟ فرضیه اصلی تحقیق مبنی بر این است که گروه طالبان با پیروی از آموزه های مکتب دیوبندی، بسیاری از اصول و قواعد حکومت خود را طی سال های 1996-2001 پایه گذاری کردند. برای ارزیابی فرضیه تحقیق، نویسندگان از نظریه پخش استفاده کردند که یکی از نظریه های معتبر برای ارزیابی و سنجش چگونگی گسترش هر نوع نوآوری فکری یا فیزیکی استفاده می شود. این تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و برای جمع آوری منابع نیز از روش کتابخانه ای استفاده شده است.
۸۷۹.

اولویت بندی کنش های سیاست خارجی دولت اسلامی از منظر فقهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی سال ۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۴ 215 - 240

کلید واژه ها: اولویت بندی سیاست خارجی روابط بین الملل فقه اسلامی قواعد فقهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۶۸
برای اینکه سیاست خارجی حکومت اسلامی بتواند به اهداف موردنظر در سعادت و کمال جامعه دست یابد، لازم است تا اقدامات و کنش های سیاست خارجی دولت اسلامی، در پرتو مبانی و اصول برآمده از شریعت اسلام تنظیم شود. وجود یک اولویت بندی صحیح که اساس انتخاب های متعدد و مهم سیاست خارجی کشور را تشکیل می دهد، برای داشتن سیاست خارجی مداوم و مناسب ضروری است. بدیهی است که آن اولویت بندی نیز باید بر اساس اولویت بندی مهم ترین اصول و قواعد فقهی سیاست خارجی  باشد؛  امری که پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به آن می پردازد و به نظر می رسد تاکنون تا حدودی مورد غفلت واقع شده است. بر این اساس و با استفاده از روش های رفع تعارض و تزاحمات در علم اصول فقه، همچنین واقعیت های جهان معاصر، مسائل مبتلابه جهان اسلام در عصر حاضر و نقشی که سیاست خارجی در تأمین مصالح و منافع کشورها دارد، ترتیبی برای اولویت بندی مهم ترین اصول و قواعد سیاست خارجی از منظر فقه اسلامی و به تبع آن کنش های لازم برای اجرای هر یک از آن ها پیشنهاد می گردد. همچنین این اصل کلی که وجود تکلیف در اجرای هر یک از اصول اولویت بندی شده منوط به داشتن توانایی انجام آن بوده و اینکه در صورت تزاحمات هر یک از اصول سیاست خارجی با اصل مصلحت، مصلحت خصوصاً مصلحت حفظ اصل نظام اسلامی بر همه چیز اولویت دارد، نتیجه گیری می شود.
۸۸۰.

تاثیر شیوع کرونا بر دولت ملی در عصر جهانی شدن

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال ۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱۵ 113-133

کلید واژه ها: دولت جهانی شدن ملی گرایی نظام بین الملل کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۳۵
رویکرد «جهانی شدن» در سال های اخیر به یکی از مفروضه های بنیادین علم روابط بین الملل تبدیل شده و نظریه های مبتنی بر دولت های ملی را به حاشیه رانده است. با این حال، برخی از رویدادهایی که در ماه های گذشته و با همه گیری ویروس «کووید 19» و تبدیل آن به یک بیماری فراگیر رخ داده، این روند را با چالش و سوالاتی روبرو کرده است. مساله مدنظر بسیاری از اندیشمندان علوم سیاسی و روابط بین الملل این است که نحوه تاثیر این اپیدمی بر جایگاه دولت ملی چیست و چگونه می توان به یک نتیجه مشخص درباره ی جهانِ پساکرونا رسید. آن چیزی که محور مشترک بسیاری از نظریات ارائه شده در ماه های اخیر است، این رهیافت است که همه گیری ویروس کرونا، به صورت واقع گرایانه، قدرت و جایگاه دولت های ملی برای تامین نیازهای شهروندان را احیا کرد و موفقیت دولت های ملی و ناکامی ساختار جهانی شده در مهار این بیماری، می تواند ساختار نظام بین الملل در برخی از حوزه های سیاسی و اقتصادی را به سمت مفاهیم معتبر در میان نظریات واقع گرایانه ی جهانی شدن سوق دهد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان