فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۱۶۱ تا ۵٬۱۸۰ مورد از کل ۹٬۷۱۴ مورد.
۵۱۶۱.

بررسی کنش گفتاری تشکر در گویش کردی ایلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کنش گفتاری گویش شناسی تشکّرکردن فرهنگ ایرانی - اسلامی گویش کردی ایلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۰ تعداد دانلود : ۴۲۵
پژوهش حاضر کنش گفتاری تشکّر را در گویش کردی ایلامی براساس نظریه کنش های گفتاری آستین (1962) و سرل (1969) بررسی کرده است. ابزار جمع آوری داده ها آزمون تکمیل گفتمان بیست گزینه ای بود که موقعیّت هایی را مجسّم می کرد که افراد به طور معمول ابراز تشکّر می کنند؛ سپس این آزمون را (240) گویشور ایلامی تکمیل کردند. با بررسی داده ها درمجموع بیست راهبرد ابراز تشکّر شناسایی شدند که تشکّر ساده، درک زحمت و قول جبران به ترتیب بیشترین فراوانی را داشتند؛ همچنین، چهارده راهبرد مختصّ فرهنگ ایرانی و اسلامی و متأثّر از باورهای دینی تشخیص داده شدند که نُه راهبرد انواع دعاها بودند (درمجموع 7/30%) که به طور عمده از اعتقادات و باورهای دینی سرچشمه می گیرند. پنج راهبرد دیگر نیز بیشتر جنبه اخلاقی و اجتماعی دارند و به ستایش فرد و لطف او در حقّ گوینده معطوف هستند؛ افزون بر این نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین مردان و زنان و گروه های سنّی مختلف و افراد با سطح تحصیلات و مشاغل مختلف در این زمینه وجود ندارد.
۵۱۶۳.

بررسی تغییرات معنایی چند واژه از تاریخ بیهقی

نویسنده:

کلید واژه ها: تغییر معنایی مجاز استعاره تاریخ بیهقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۴۳۵
زبان در طول سالیان متمادی دستخوش تغییرات می شود. تغییرات معنایی در واژه ها از رایج ترینِ این تغییرات است. در مطالعات انجام شده درباره تغییرات معنایی به سه دسته مختلف از مفاهیم اشاره شده است: انواع تغییرات معنایی، دلایل تغییرات معنایی و مکانیزم یا ساز و کارهای تغییرات معنایی. وقتی از انواع تغییرات معنایی حرف می زنیم مقصودمان نتایجی است که این تغییرات به همراه دارند؛ برای مثال تغییر مدلول واژه یا حذف آن از زبان. زبان شناسان مکانیزم هایی را برای انجام تغییرات معنایی پیش بینی کرده اند؛ مجاز و استعاره دو مکانیزم اصلی هستند. به طور مشخص، ما در این نوشته تغییرات معنایی چند واژه از کتاب تاریخ بیهقی را که از متون نثر باقیمانده از قرن پنجم هجری قمری است، بررسی می کنیم. پرسش پیش رو این است که آیا با مکانیزم های معرفی شده می توان تغییرات معنایی این کلمات را توضیح داد و آیا شواهدی تاریخی برای تأیید این مدعا وجود دارد یا خیر. نتیجه این مطالعه نشان می دهد که تغییرات معنایی غالب واژه های بررسی شده با فرایند مجاز تبیین می شوند و می توان از شواهد تاریخی نیز برای تبیین این ادعا سود برد.
۵۱۶۴.

حذف هم خوان پایانی در گفتار فارسی زبانان در مناطق تهران و شهرری: رویکردی اجتماعی زبانی براساس نظریه بازیل برنشتاین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حذف هم خوان پایانی طبقه اجتماعی جنسیت تحصیلات محل سکونت سن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۳۲۹
زبان پدیده ای است اجتماعی و هر زبان گوناگونی ها و تنوعاتی گسترده دارد که به سبک ها و گونه های اجتماعی متفاوت اشاره دارند. پژوهش حاضر به مقدار حذف هم خوان پایانی کلمات در بین دانش آموزان دختر و پسر مقطع اول ابتدایی شهرری و نیز شهر تهران پرداخته و در واقع گونه زبانی دانش آموزان دو طبقه اجتماعی پایین و بالای شهر را بررسی کرده است. در این شاخص برای تعیین طبقه اجتماعی از عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و عواملی مانند محل سکونت، تحصیلات و شغل والدین استفاده شده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی در یک جامعة آماری شامل 200 دانش آموز دختر و پسر از دو منطقه جنوب و شمال شهر تهران انجام شده است. در این پژوهش، متغیرهای مستقل طبقه اجتماعی و جنسیت اند و متغیر وابسته متغیر زبانی است و تمام مباحث برپایه نظریه بازیل برنشتاین است. داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه ای 60 سئوالی گردآوری و با استفاده از آزمون لون (Leven )، t و آمار توصیفی تحلیل کمّی و کیفی شد. نتایج این پژوهش حاکی از آن هستند که در تمام موارد حذف های پایانی دانش آموزان مناطق پایین شهر بیش از دانش آموزان مناطق بالای شهر بوده و به طور کلی پسران(هر دو منطقه) بیش از دختران(هر دو منطقه) عمل حذف را انجام می دهند.
۵۱۶۵.

A Study on Morpho-Syntactic Patterns: A Cohesive Device in Some Persian Live Sport Radio and TV Talks(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Cohesive devices Morpho-syntactic patterns Consistency of inflectional categories Echoic utterances Discourse-pragmatic structuring Live talks

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۴۱۴
Morpho-syntactic patterns device encompasses a subcategory of the cohesive devices that assists hearers to have an adequate mental representation for understanding speech. This article investigates the morpho-syntactic patterns employed in some Persian live sport radio and TV programs adapting Dooley and Levinsohn’s theoretical and analytical framework. The research data includes around 30,000 words extracted from 20 live sport radio and TV recorded programs. The morpho-syntactic patterns functionality is presented via comparing their frequency using descriptive statistics. The t-test is run to evaluate whether the differences in the utilization of morpho-syntactic patterns used in live radio and TV talks is significant or not. The results show that such patterns in Persian can be studied in the same way as Dooley and Levinsohn’s perspective, among which consistency of inflectional categories receives the most frequency while echoic utterances do the least. The consistency of inflectional categories catches a meaningful difference between its applications in the research data. Furthermore, there are not significant differences between the application of echoic utterances and discourse-pragmatic structuring in the corpora. Finally, morpho-syntactic patterns device, generally speaking, is reported as not having any significant relation in its applications in Persian live radio and TV talks under study.
۵۱۶۶.

رده شناسی آرایش سازه های متن سغدی بودایی «وسنتره جاتکه»؛ بر اساس مؤلفه های فعلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان سغدی بودایی رده شناسی ترتیب واژه وسنتره جاتکه فعل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۳۳۷
زبان سغدی از زبان های ایرانی میانه ی شرقی ست که به سه گروه مانوی، بودایی و مسیحی تقسیم می شود. در این پژوهش به بررسی آرایش سازه های متن سغدی بودایی «وسنتره جاتکه» پرداخته شده است. وسنتره جاتکه طولانی ترین متن بازمانده ی سغدی ست و نسبت به دیگر متون سبک ادبی پیشرفته تری دارد و به نظر می رسد که بیشتر تألیفی بومی و یا بازنویسی داستانی بودایی باشد و احتمال اینکه ترجمه باشد کمتر است. تاکنون پژوهشی در باب رده شناسی زبان سغدی بودایی صورت نگرفته است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است، گردآوری داده ها به روش کتابخانه ای و انتخاب متن به شیوه ی هدفمند بوده است. تمام بندهای دردسترس از متن وسنتره جاتکه به شیوه کمی و کیفی تحلیل شده اند.
۵۱۶۷.

AN INVESTIGATION INTO ESAP NEEDS OF IRANIAN BA STUDENTS OF LAW (بررسی کمی نیاز های دانشجویان کارشناسی حقوق در دروس زبان تخصصی در ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نیازسنجی نیازهای آینده نیازهای فعلی انگلیسی با اهداف ویژه علمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۴۶۷
انگلیسی با اهداف ویژه به برنامه ای اطلاق می شود که از نتایج نیاز سنجی برای تهیه و تدوین مطالب درسی و تولید محتوی بهره می گیرد. درسهای زبان تخصصی در رشته های مختلف باید بر اساس نیاز های دانشجویان در آن رشته طراحی شود . به همین منظور در این مطالعه نیاز های زبانی دانشجویان کارشناسی رشته حقوق در دانشگاه های کرج در ایران مورد برسی قرار گرفت. در این مطالعه 218 دانشجوی کارشناسی حقوق ، 33 دانشجوی کارشناسی ارشد ، و 10 استاد درس زبان تخصصی شرکت کردند. دادها با استفاده از پرسشنامه های محقق ساخته گردآوری شد و با استفاده از نرم افزار IBM SPSS نسخه 22 تجزیه و تحلیل شد. از آمار توصیفی و آمار استنباطی نظیر آزمون های آماری من ویتنی یو و کروسکال والیس برای پاسخ به سوالات تحقیق استفاده شد. نتایج حاصله از پرسشنامه ها، ""واژگان عمومی""، ""واژگان تخصصی""، ""استفاده از فرهنگ های عمومی دو زبانه انگلیسی به فارسی"" را به عنوان مهم ترین نیاز های آینده و ""گرامر""، ""تلفظ""، و""حدس معنی کلمات با استفاده از پسوند ها و پیشوندها"" را به عنوان نیاز های فعلی دانشجویان مقطع کارشناسی رشته حقوق نشان داد. نتایج تحلیل دادها حاکی از تفاوت های معنی داری در نیازهای زبانی آینده بین دانشجویان کارشناسی، دانشجویان کارشناسی ارشد، و اساتید درس زبان تخصصی بود. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون من ویتنی یو نشان داد که تفاوت ها بین دانشجویان کارشناسی و اساتید درس زبان تخصصی و دانشجویان کارشناسی ارشد و اساتید درس زبان تخصصی بود. علاوه بر این، تحلیل داده ها نشان از تفاوت معنی داری در نیاز های زبانی فعلی بین دانشجویان کارشناسی و اساتید درس زبان تخصصی داشت. از نتایج این تحقیق می توان در تدوین دروس زبان تخصصی رشته حقوق در مقطع کارشناسی استفاده کرد تا بتوان با استفاده از دانش زبان عمومی مهارت های خواندن را در دانشجویان این رشته تقویت کرد تا بتوانند متون حقوقی را به راحتی به زبان انگلیسی مطالعه کنند.
۵۱۶۸.

نشانه شناسی تطبیقی مفهوم «قدرت» در طعم گیلاسِ عباس کیارستمی و هملت ماشینِ هاینر مولر براساس نظریه انسان شناسی ادبی پیر بوردیو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظریه انسان شناسی ادبی پیر بوردیو طعم گیلاس هملت ماشین عباس کیارستمی هاینر مولر فرامتن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۵۱۶
طعم گیلاس نوشته عباس کیارستمی و هملت ماشین اثر هاینر مولر را می توان در انتقاد از اسارت ذهن و انزوای هنرمند در دنیای ماشینی در سایه نظریه انسان شناسی ادبی پیر بوردیو بررسی و تبیین کرد. رویکرد مشترک این آثار در برابر میدان قدرت، مبتنی بر دیالکتیک سرمایه فرهنگی با سرمایه اجتماعی، دیالکتیک خیال با واقعیت و دیالکتیک متن با فرامتن است که در سه محور کنش ِ اجتماعی، کنش زیبایی شناختی و کنش فرامتنی قابل تحلیل است. با توجه به جایگاه شاخص این آثار در سطح جهانی و در هنر مستقل، از مکتب تطبیقی آمریکا برای بررسی مضامین، گرایش ها، تخیلات و تکنیک های اجرایی مشترک در این دو اثر استفاده می شود. همچنین روش تحقیق توصیفی برای تحلیل محتوای مفهوم قدرت و بررسی هم کنشی نشانه های متنی در این پژوهش تطبیقی به کار می رود. یافته های پژوهش حاکی از اشتراک این آثار در فعال ساختن ذهن مخاطب یا تبدیل مخاطب به سوژه کُنش مند است چنانکه این آثار در برابر هنر هالیوودی یا عامه پسند به جای تقلید از واقعیات رسانه ای به دنبال کشف واقعیت از طریق مخاطب و ایجاد گفتمان میان فرهنگی اند. نشانه شناسی این آثار از یک سو بیانگر قدرت هنر در واژگون سازی زبان رسانه و ساختارشکنی واقعیات کلیشه ای و از سوی دیگر نشانگر تأثیر دیالکتیک مَنش بر ساختارهای اقتصادی اجتماعی برای تعدیل میدان قدرت از طریق توسعه ارزش های هنر معناگراست. در نتیجه هر دو اثر به عنوان آثار پست مدرن با استفاده از سرمایه های فرهنگی و تکنیک های پسادراماتیک، تقابل عینیت با ذهنیت در خشونت نمادین را مورد پرسش قرار می دهند و اثر را به متنی باز و سلطه ناپذیر تبدیل می کنند.
۵۱۶۹.

بررسی کارآیی آموزش متنوع مبتنی بر ربات در یادگیری فن ترجمه انگلیسی با اهداف پزشکی و کیفیت درمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش متنوع مبتنی بر ربات انگلیسی با اهداف پزشکی توانش دو زبانی و انتقال فن ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۸ تعداد دانلود : ۳۶۱
همپای پیشرفت فناوری می توان با بهره گیری از روش های نوین آموزشی بر کیفیت آموزش فن ترجمه آموزشگاهی و دانشگاهی افزود و بهبود سطح زندگی را رقم زد. این پژوهش متممی به بررسی کارآیی آموزش متنوع مبتنی بر ربات در یاددهی یادگیری فن ترجمه انگلیسی با اهداف پزشکی پرداخت. در پی کاربرد طرح آزمایش عاملی در نیم سال دوم سال تحصیلی 1396-1397، 373 دانشجوی فارسی و غیرفارسی زبان دختر و پسر مشغول به تحصیل در حوزه های پزشکی، در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. با تمرکز بر ترجمه گفتاری و نوشتاری بیمارستانی، توانش دوزبانی شرکت کنندگان در سه مجموعه فعالیت های ترجمه انگلیسی با اهداف پزشکی مبتنی بر ربات ساز، پیش ساخته و خودمانی و در پی آن توانش انتقال آن ها در محیط واقعی درمانی و بهداشتی بررسی شد. داده های حاصل از نگرش و برداشت شرکت کنندگان و پیشرفت و عملکرد آن ها در طول دوره و در محیط واقعی درمان به طور توصیفی و استنباطی با استفاده از آزمون آنالیز واریانس برای اندازه های مکرر تحلیل شد. نتایج از کارآمدی شیوه آموزش متنوع مبتنی بر ربات فن ترجمه پزشکی و عملکرد مناسب شرکت کنندگان در نتیجه ارتقای توانش انتقال آن ها حکایت داشت. همگرایی نگرش و برداشت مساعد شرکت کنندگان با پیشرفت و عملکرد مناسب آن ها و همچنین یادداشت برداری روزانه مساعد یاددهنده ها از آموزش متنوع مبتنی بر ربات فن ترجمه انگلیسی با اهداف پزشکی مشهود بود. موفقیت فعالیت های خودمانی در آموزش متنوع مبتنی بر ربات در تقویت توانش های دوزبانی و انتقال و همچنین ارتقای کیفیت بهداشت و درمان را می توان به پدیدار شدن بافت یادگیری غنی حاصل از مشخصه های متنوع ربات و نقش فعال فراگیران در خطاب قرار دادن نیازهای جامعه مرتبط دانست.
۵۱۷۱.

بررسی فرایند تکرار کامل در زبان فارسی: پژوهشی بر اساس نظریة تکرار صرفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تکرار کامل نظریة تکرار صرفی نظریة کپی سازی واجی تکرار جزئی زبان فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۸ تعداد دانلود : ۴۶۸
تکرار صرفی فرایندی است که همواره از مسائل بحث برانگیز زبان شناسی بوده و مطالعات مختلف در زبان های گوناگون و رویکرد های متفاوت را در این حوزه در پی داشته است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و سعی بر آن بوده است که فرایند تکرار کامل در زبان فارسی را از دیدگاه نظریة تکرار صرفی (S. Inkelas & C. Zoll, 2005) بررسی کند و بیازماید از دو رویکرد کپی سازی واجی و تکرار صرفی کدام یک کارآمدتر است. همچنین شکل گیری فرایند تکرار کامل در چهارچوب نظریة تکرار صرفی قابل تبیین است یا خیر. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که می توان انواع فرایند تکرار کامل در زبان فارسی را با توجه به الگوی خاص و معنای برداشت شده از آن ها در نظریة تکرار صرفی تبیین و توجیه کرد. این در حالی است که فقط تکرار جزئی پیشوندی و پسوندی را می توان با استفاده از رویکرد کپی سازی واجی تحلیل کرد. با توجه به تحلیل داده ها، نظریة تکرار صرفی کارآمدتر از نظریة کپی سازی واجی است.
۵۱۷۲.

ایجاد نظام حقوقی ریلی واحد، گامی ضروری در جهت توسعه حمل ونقل های بین المللی کالا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حقوق حمل ونقل ریلی بار حمل ونقل ریلی کالا کنوانسیون SMGS مقررات متحدالشکل CIM یکسان سازی و هماهنگ سازی حقوقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۵۱۹
امروزه در دنیایی زندگی می کنیم که به لطف رشد تکنولوژی های نوین و دیجیتالی شدن امور روزبه روز در حال کوچک تر شدن است. به سبب گسترش روزافزون تجارت و تبادل بین المللی کالا در این فضا، وجود نظام های مختلف حقوقی در مسیر یک قرارداد حمل ونقل کالا موجب مشکلاتی از جمله پیدایش چندین قرارداد حمل جزئی، ابهام در حقوق، تعهدات و مسئولیت های افراد مرتبط با حمل، افزایش ترافیک در مرز ها، بالا رفتن هزینه ها، طولانی شدن زمان حمل، و در نهایت کاهش بهره وری خواهد شد. یک راه حل مؤثر برای توسعه حمل ونقل بین المللی برقراری یک نظام حقوقی واحد و هماهنگ است که هدف آن شروع و به پایان رساندن حمل ونقل فقط با یک قرارداد و سند حمل و تحت حاکمیت یک قانون مشخص باشد. در حوزه حمل ونقل ریلی فرامرزی کالا با دو نظام عمده حقوقی مواجهیم: کنوانسیون SMGS و قواعد CIM. تلاش های بسیاری برای یکسان سازی این دو مقررات در حال انجام گرفتن است؛ از جمله تهیه «پیش نویس قانون متحدالشکل ریلی». با این حال، به نظر می رسد اکنون زمینه و بستر لازم برای تصویب یک کنوانسیون جدید به منظور یکسان سازی مقررات این حوزه وجود ندارد. بنابراین، بهتر است تا فراهم شدن چنین بستری از ابزار های قراردادی داوطلبانه، مثل بارنامه مشترک CIM/SMGS، قرارداد های استاندارد، و امثال آن در جهت هماهنگ سازی هر چه بیشتر مقررات این حوزه استفاده کرد.
۵۱۷۳.

بررسی رابطه قدرت : تحلیلی انتقادی از گفتمان نمایشی مرگ فروشنده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روابط قدرت تحلیل مکالمه مکانیسم نوبت گیری در گفت وگو قواعد مشارکت زبانی کاربردشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۰ تعداد دانلود : ۵۷۹
مرگ فروشنده اثر آرتور میلر نمایشنامه ای است با محوریت ماتریالسمِ دوران بعد از جنگ در آمریکا و همچنین سرخوردگی ویران گر رویای آمریکایی. مقاله حاضر به طور کلی بر بازنمایی مفاهیم ایدئولوژیک در یکی از مکالمه هایی که بسیار مورد توجه قرار گرفته است، متمرکز است. این مکالمه بین شخصیت های ویلی و هوارد صورت می گیرد. درگیری های این دو شخصیت در ویژگی های زبانی این مکالمه نمایان است.با به کارگیری تحلیل مکالمه در دو سطح تحلیل گفتمان و کاربردشناسی ، مطالعه حاضر به بررسی روابط قدرت پنهان بین این دو شخصیت می پردازد. از طریق تحلیل عینی مکانیسم نوبت گیری در مکالمه و قواعد مشارکت زبانی ، هدف مقاله پیش رو آشکارسازی تأثیر روابط فرامتنی شخصیت های اثر بر رفتار مکالمه ای آنها است. نتایج بررسی این گونه نشان می دهد که برخلاف این که انتظار می رود نوبت گیری در گفت وگو و قواعد گرایس مستقیماً تحت تأثیر جایگاه اجتماعی و قدرت اقتصادی شخصیت ها باشد، روند ثابتی ندارند و دستخوش عوامل دیگری قرار دارد.
۵۱۷۴.

تاریخ گذاری نسبی دگرگونی های آوایی در زبان های ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تاریخ گذاری نسبی زبان های ایرانی دگرگونی آوایی زبانشناسی تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۸ تعداد دانلود : ۴۵۹
تاریخ گذاری نسبی در زبان شناسی تاریخی، مشخص کردن ترتیب زمانی دگرگونی های آوایی گوناگونی است که در واژگان یک زبان انجام می گیرد. این موضوع، از آن جهت اهمیت دارد که ترتیبِ زمانیِ گوناگونِ دگرگونی های آوایی، بر چگونگی دگرگونی آوایی واژگان زبان و یافته های حاصل از آن ها تأثیر می گذارد. در این مقاله، نمونه هایی از دگرگونی چند واژه در زبان های ایرانی بررسی شده است. هدف از انجام این امر، فهم آن است که کارکرد تاریخ گذاری نسبی، چرا و چگونه می تواند به درک چگونگی انجام برخی دگرگونی های آوایی کمک کند. همچنین اینکه اگر واژه ای در گویش های یک زبان به شکل های گوناگونی دچار دگرگونی شده است، می تواند به دلیل ترتیب زمانی متفاوت دگرگونی های آوایی در آن گویش ها باشد. این مقاله، همچنین نشان می دهد چگونه انجام یک دگرگونی آوایی، بافت آوایی را برای انجام گرفتن دگرگونی آوایی دیگری از بین می برد. یا اینکه یا چگونه انجام گرفتن یک دگرگونی آوایی شرایط یا بافت آوایی را برای انجام دگرگونی آوایی دیگری فراهم می کند.
۵۱۷۵.

نشانه معناشناسی فرآیند «تنش» در ایمان آوردن ملکه سبا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نشانه معناشناسی نظام گفتمانی فرآیند تنشی سلیمان نبی ملکه سبا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۴۹۸
ادبیات هنری قرآن، ظرفیت مطالعه نشانه معناشناسانه را برای قرآن پژوهان فراهم می کند. این رویکرد تولید، دریافت و کارکرد معنا را در نظام های گفتمانی بررسی می کند. در جستار پیش رو، با هدف کاربردی کردن مفاهیم قرآنی با زبان روزآمد و با تکیه بر یافته های نشانه معناشناسی، ماجرای ایمان آوردن ملکه سبا مطالعه می شود. در این مسیر، نگارنده با رویکرد بررسی صورت- محتوا فرآیند تغییر معنا و نظام حاکم بر این داستان را بررسی می کند. با چنین هدفی، به این سؤال پاسخ می دهد که هم تنیدگی فشاره و گستره (دو بعد بنیادین دلالت) چگونه فرآیند گفتمانی را شکل می دهند. یافته ها نشان می دهد که در معناکاوی این ماجرا، فرآیند تنشی به عنوان مهم ترین رکن عمل می کند. ملکه می خواهد نوع حضور خود را که در تجربه جدید و موقعیت حکومت سلیمان نبی قرار گرفته، بازسازی کند. هم آمیختگی این حضور عاطفی و شناختی باعث می شود که جریان معناسازی داستان، به سمت گفتمان تنشی سوق یابد. در این تعامل، طی یک عملیات مرحله ای، گفتمان از معنای نخست (پیروی از نظام شرک) به معنای دوم (ایمان به خدا) می رسد و تغییر معنا رخ می دهد.
۵۱۷۶.

بررسی حدنمایی حروف اضافه در زبان فارسی از منظر زبان شناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حرف اضافه مکان مسیر محدود نامحدود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۸ تعداد دانلود : ۳۴۴
پژوهش حاضر به بررسی حدنمایی انواع حروف اضافه در زبان فارسی و فضاهای متفاوت حرکتی آنها برپایه رویکرد شناختی جکندوف (1983) و زوآرت (2005) می پردازد. حروف اضافه مسیریِ فارسی به سه دسته اصلی تقسیم می شوند: مسیرهای محدود که در آنها نقطه ای مشخص برای مبدأ و مقصد تعیین می شود. از این رو آنها، مسیر مبدأها (مانند از، از بالایِ، از بیرونِ و ...) و مسیرمقصدها (به، تا و ...) نامیده می شوند؛ مسیرهای جهتی (به سویِ یا به طرفِ و ...) که جهت کلی حرکت را می رسانند؛ خط سیری (از بالایِ در عبارت از بالایِ چیزی گذشتن و یا از رویِ چیزی رد شدن) که فقط به نقطه ای در طول حرکت از نظر زمانی اشاره می کنند. بررسی فضای حرکتی هر یک از آنها نشان می دهد که حروف اضافه فارسی سه حالت محدود، نامحدود و مشترک میان آن دو (هم محدود و هم نامحدود) را در بر می گیرد. اما نکته اینجاست که حروف اضافه را نمی توان به تنهایی و فارغ از جمله به صورت محدود و نامحدود دسته بندی نمود؛ بلکه به کاربردِ آن در جمله و نوع فعل نیز بستگی دارد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که در مقایسه با زبان های دیگر مانند انگلیسی، خط مرز قاطعی میان محدودیت و نامحدودیت حروف اضافه بدون کاربردِ آن در جمله وجود ندارد.
۵۱۷۷.

وزن هجایی (ایقاعی) در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: رده شناسی وزن ها وزن هجایی شعر هجایی فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۷ تعداد دانلود : ۱۸۳
وزن هجایی وزنی است که از تکرار منظم درنگ ها (یعنی مکث در پایان واژه) و نیز ایجاد پاره های مساوی و گاه نامساوی از حیث تعداد هجاها، پدید می آید. محل درنگ یا مکثِ پایان واژه به قدری در این وزن اهمیت دارد که می توان آن را مهم ترین عامل برای تعیین نوع وزن در این نوع اشعار دانست. کمّیتِ هجاها و نیز تکیه وزنی اهمیت چندانی در ساختار وزن هجایی ندارد و به همین دلیل این وزن دارای تفاوتی ماهوی با دو وزن اصلی شعر فارسی، یعنی وزن کمّی اشعار عروضی از یک سو، و وزن تکیه ای-هجاییِ شعرهای عامیانه از سوی دیگر است. وزن هجایی بیشتر خاص زبان های هجا-زمانی مانند زبان فرانسوی است که هجاهای آن دارای کمّیت های مساوی هستند، اما گاهی به علل تاریخی و فرهنگی نمونه هایی از آن در زبان هایی مانند فارسی نیز که دارای هجاهایی با کمّیت های گوناگون است مشاهده شده است. گرچه وزن هجایی از وزن های اصلی در زبان فارسی نیست، از قدیم تا به امروز اشعاری بدین وزن در زبان فارسی سروده شده است که در این مقاله به گردآوری و تحلیل آنها می پردازیم. در این مقاله پس از بحث مختصری درباره رده شناسی وزن های گوناگون جهان، به معرفی و بررسی این وزن در فارسی می پردازیم و نشان می دهیم که اولاً شاعران برای سرودن اشعاری به وزن هجایی در زبان فارسی، عمدتاً از هجاهای بلند (سنگین) استفاده می کنند، ثانیاً تمام مکث های موجود در این وزن از نوع درنگ است، یعنی مکثی که منطبق بر مرز پایان واژه یا گروه واجی است، و ثالثاً گرچه پایان هر پاره در این شعر با نوعی تکیه یا برجستگی همراه است، این تکیه نه از نوع تکیه واژگانی یا وزنی، بلکه از نوع تکیه زیروبمی است و دارای نقشی صرفاً ثانوی در ساختار اصلی وزن است. در این مقاله همچنین شیوه ای را برای طبقه بندی وزن های هجایی فارسی و نیز نمایش مختصات وزنی آنها عرضه داشته ایم.
۵۱۷۸.

تفاوت درک اطلاعات هیجانی زنان و مردان مبتلا به آلزهایمر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هیجان نوای گفتار هیجانی بیماری آلزهایمر جنسیت هیجان های پایه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۷ تعداد دانلود : ۱۴۸
یکی از موضوعات پژوهشی که تحت تاثیر تفاوت های جنسیتی قرار دارد، مسئله تولید و درک هیجان است. اینکه در درک حالات چهره، دیدن فیلم، شنیدن موسیقی، و در نهایت درک نوای گفتار هیجانی، در زنان نسبت به مردان چه تفاوت هایی وجود دارد در تحقیقات متعددی بررسی شده است. در پژوهش حاضر هدف این است تا تاثیر نوای گفتار هیجانی به عنوان ابزار ارتباطی غیرکلامی در مقابل محتوای واژگانی هیجانی بر روی درک اطلاعات هیجانی سالمندان بالای 65 سال( 12 نفر، به عنوان گروه کنترل) و نیز بیماران مبتلا به آلزهایمر(12 نفر) در سطح خفیف تا متوسط به تفکیک زن و مرد بررسی شود. برای انجام این تحقیق از پایگاه داده گفتار هیجانی زبان فارسی استفاده شده است. بر اساس یافته های این پژوهش در گروه بیماران مبتلا به آلزهایمر، در هیجان خشم و ترس، درک زنان در مقابل مردان بیشتر با نوای گفتار هیجانی صورت می گرفت اما در هیجان های شادی، غم و چندش مردان بیشتر از نوای هیجانی و زنان برعکس، بیشتر از محتوای واژگانی برای درک این هیجان ها استفاده می کردند. بنابر این زنان و مردان بسته به نوع هیجان عکس العمل های متفاوتی نشان می دهند و این تفاوت به عوامل زیستی و نیز به روابط و مهارت های اجتماعی افراد بستگی دارد. زیرا با تجربه کردن و ارزیابی وقایع زندگی، هیجان های مختلف درک می شوند.
۵۱۷۹.

بررسی کتاب فارسی پایه هشتم از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان شناسی اجتماعی شناختی کتاب فارسی طرح واره تصوری متغیر اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۶ تعداد دانلود : ۳۷۴
زبان شناسی اجتماعی شناختی، نگرشی نو در حوزه زبان شناسی است که از تعامل دو رویکرد زبان شناسی اجتماعی و زبان-شناسی شناختی بوجود آمده و هدف آن بررسی ابعاد اجتماعی شناختی زبان در کاربرد روزمره است. پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی بوده و هدف از آن تحلیل کتاب فارسی پایه هشتم، دوره متوسطه اول (اکبری شلدره، 1397) در چارچوب زبان شناسی اجتماعی شناختی است. در این مطالعه، واحد تحلیل "جمله" و داده ها به شیوه اسنادی و تمام شماری استخراج شده اند. از میان 1200 جمله استخراج شده، جمله هایی که ساختار استعاری داشتند، (500 جمله)، بر اساس طرح واره های تصوری جانسون (1987) بررسی شدند. از این میان، جمله های حاوی متغیرهای اجتماعی (170 جمله) مشخص شده و در پایان تعامل طرح واره های تصوری با متغیرهای اجتماعی مورد تحلیل (کمّی و کیفی) و بازنمایی قرار گرفتند. در این تعامل 320 مورد طرح واره تصوری و 240 مورد متغیر اجتماعی مشارکت داشتند. طرح واره های تصوری «نیرو»، «حرکت»، «حجم» و «فرایند» و متغیرهای اجتماعی «نگرش اعتقادی و مذهبی»، «فرهنگ» و «همبستگی» بیشترین مشارکت را در تعامل دو رویکرد زبان شناسی شناختی و اجتماعی داشتند. گرچه کاربرد بیش از 500 جمله استعاری نشان می دهد که مؤلفان به رشد خلاقیت و تفکرات انتزاعی نوجوانان توجه داشته اند؛ اما، با توجه به تعامل 34 درصدی از جمله های استعاری با متغیرهای اجتماعی، نگارندگان معتقدند رویکرد زبان شناسی اجتماعی شناختی در این کتاب به تمامیت به منصه ظهور نرسیده است. از دیگر یافته ها آن که هر چه تعداد طرح واره ها نسبت به متغیرهای اجتماعی در یک جمله بیشتر باشد، آن جمله از پیچیدگی مفهومی بیشتری برخوردار است و عکس آن نیز صادق است. ایجاد حس صمیمیت با کاربرد بالای متغیر «همبستگی»، تبعیض جنسیتی، معرفی فرهنگ ایرانی-اسلامی در ساختارهای استعاری از دیگر یافته های این پژوهش می باشند.
۵۱۸۰.

بررسی نام گذاری اشخاص در بانه از دیدگاه نام شناسی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان شناسی اجتماعی زبان کردی ب‍ان‍ه نام شناسی اجتماعی نام های خاص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۶ تعداد دانلود : ۶۳۲
مقاله حاضر با رویکرد نام شناسی اجتماعی، به بررسی تأثیر تحوّلات اجتماعی – فرهنگی، بر انتخاب نام های خاص در میان گویشوران کردزبان شهر بانه طی صد سال اخیر، از سال 1300 تاکنون، می پردازد. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی است و داده ها، از پیکره اداره ثبت احوال گرفته شده است. تجزیه و تحلیل داده ها براساس عنصر اجتماعی هویت (ملّی، مذهبی، قومی و فراملّی) صورت پذیرفته است. یافته های پژوهش بیانگر این است که در این دوره صدساله، رواج نام های مذهبی روندی کاهشی و درعوض، گستردگی نام های ملّی و قومی، روندی صعودی داشته اند؛ البتّه در چند سال اخیر نام های قومی مردانه کمابیش رو به کاهش بوده است؛ همچنین نام های عربی مفهومی نیز روند کاهشی چشمگیری داشته اند و از سوی دیگر، به ویژه از اوایل دهه 1390، نام های فراملّی بیش ازپیش به چشم می خورند. این تحوّلات در نام گزینی، نشان می دهد در جامعه مورد مطالعه، گرایش به سنّت زدایی و درنتیجه فردگرایی افزایش یافته است و افزون بر این، تغییر ذائقه در نحوه نام گذاری و انتخاب نام برای فرزندان نشان دهنده تغییرات ساختارهای فرهنگی - اجتماعی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان