درخت حوزه‌های تخصصی

کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
آواشناسی بررسی‌های تاریخی تطبیقی رده شناسی زبان ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان معنی شناسی نحو واج شناسی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۰۲ مورد.
۱.

مقایسة گفتمان سایت های واحد مرکزی خبر صداوسیما، بی بی سی فارسی و العربیه فارسی در پوشش اخبار داعش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۷ 61-88

کلید واژه ها: واحد مرکزی خبر العربیه فارسی بی بی سی فارسی داعش پوشش خبری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی ماهواره
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی تلویزیون
تعداد بازدید : ۲۹۵۷ تعداد دانلود : ۲۰۳۱
این پژوهش در پی مقایسة گفتمان سایت های واحد مرکزی خبر صداوسیما، بی بی سی فارسی و العربیه فارسی در شیوة پوشش دهی اخبار داعش است. در این پژوهش از روش تحلیل گفتمان با رویکرد گفتمان کاوی ون دایک استفاده شده است. متون مطالعه شده در این پژوهش، 6 خبر از سایت واحد مرکزی خبر صداوسیما، 8 خبر از سایت بی بی سی فارسی و 6 خبر از سایت العربیه فارسی در بازة زمانی سه ماه بعد از تصرف موصل عراق، یعنی از 20 خرداد 1393 تا 20 شهریور 1393 است که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و گفتمان کاوی شده اند. یافته های تحقیق نشان داد، سایت های مذکور در زمینه هایی چون عوامل و عناصر تشکیل دهندة داعش چه کسانی هستند؟ اهداف تشکیل این گروه چیست؟ حامیان و دشمنان واقعی آن، چه کسانی هستند؟ نیت کشورهایی که مدعی مبارزه با داعش هستند، چیست؟ با یکدیگر تعارض دارند و در اینکه گروه داعش یک گروه خشن، تندرو و افراطی است؛ که برای رسیدن به هدف خود از هیچ عمل وحشیانه ای ترس ندارند؛ توافق دارند.
۲.

جستاری در گونه های زبانی و کنش های گفتاری برنامه های رادیویی «جوان ایرانی سلام» (رادیو جوان) و «سلام ایران» (رادیو ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۷ 9-30

کلید واژه ها: برنامه رادیویی زبان شناسی کنش گفتاری گونة زبانی زبان گفتار جوان ایرانی سلام سلام ایران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی رادیو
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
تعداد بازدید : ۱۸۱۵ تعداد دانلود : ۲۷۷۰
بررسی زبان شناختی برنامه های رادیویی و انتخاب گونه زبانی مناسب برای هر برنامه، با توجه به گونة زبانی مخاطب هدف هر برنامه، هویت، کارکرد و مأموریت شبکه ها، مسئله ای مهم در مطالعة رابطة زبان و رسانة رادیو است. این پژوهش به روش تحلیل محتوای کیفی و با استناد به نظریه کنش های گفتاری/ سخن (جان آستین) و ویژگی های گونة زبان گفتاری (یول و براون)، به عنوان چارچوب نظری تحقیق انجام شده است. پس از تجزیه وتحلیل بیست برنامه صبحگاهی انتخابی (10 برنامه از رادیو جوان و 10 برنامه از رادیو ایران) مشخص شد که زبان برنامه های صبحگاهی رادیو جوان از ویژگی هایی نظیر کاربرد اصطلاحات و واژگان مصطلح در زبان جوانان، استفاده کردن از زبان مخفی و واژگان مخفف، داشتن صراحت و جسارت در کلام و بهره گیری از جملات کوتاه و پرشتاب با توجه به مخاطب هدف برخوردار هستند. گونه زبانی برنامه های صبحگاهی رادیو ایران دارای ویژگی هایی نظیر توجه به مخاطب هدف و بی نشانی نسبی گونة زبانی برنامه ها، نزدیک بودن به زبان معیار، بکار نبردن واژگان مخفف و زبان مخفی و در مواردی استفاده از واژگان مصطلح در زبان جوانان است. همچنین مشخص شد که مقولة جنسیت در گزینش سبک گفتاری گویندگان مانند وجود اطناب، قطع کلام مخاطب و نوبت گیری در کلام گویندگان مرد مؤثر است.
۳.

تحلیل کارکرد تنشی-زبانی«نور» و ابعاد معنایی آن در نظام گفتمانی شرق اندوه و حجم سبز سپهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هشتم خرداد و تیر ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۷)

کلید واژه ها: نور سهراب سپهری زیبایی شناختی تنشی - زبانی شرق اندوه حجم سبز

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات
تعداد بازدید : ۱۳۶۳ تعداد دانلود : ۹۱۵
در این پژوهش، کارکرد نظام تنشی- زبانی «نور» در نظام گفتمانی شعر سهراب سپهری، بررسی و تحلیل شده است. هدف اصلی از این پژوهش، بررسی و تبیین کارکرد نظام تنشی، لایه های تنشی و ابعاد معنایی نور در زبان شعر سپهری با تکیه بر منظومه شرق اندوهو حجم سبزمی باشد. پرسش اصلی ما این است که چگونه نظام تنشی- زبانی نور منجر به تولید فرآیند زیبایی شناختی می گردد؟ همچنین چگونه این نظام، می تواند در فرآیند معناسازی ایفای نقش کند؟ در واقع هدف از پژوهش حاضر این است که نشان دهد چگونه نظام تنشی- زبانی نور، وضعیتی استحاله ای برای گفتمان رقم می زند و این فرآیند چگونه می تواند به استعلای نوری منجر گردد. بستر نظری تحقیق، الگوی تنشی مبتنی بر نظام نشانه شناسی پساگریماسیمی باشد. در نظام تنشی، لایه های فشاره ای و گستره ای در ارتباط و تعامل با هم نقش آفرینی می کنند و هم پیوندی سطحی از فشاره و گستره شاکله گفتمان را شکل می دهد. فرضیه ما این است که نظام گفتمانی نوری شعر سپهری از ساختار تنشی صعودی پیروی می کند و ساختار تنشی نزولی در خدمت ساختار صعودی قرار دارد. نظام تنشی- زبانی نور با دو کارکرد استحاله ای و استعلایی در گفتمان نقش آفرینی می کند و در نهایت با استعلای نوری، فرآیند زیبایی شناختی گفتمان تحقق پیدا می کند.
۴.

نظام ارزشی گفتمان در غزلیات قلندری حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هشتم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: حافظ نظام ارزشی فرایند تنشی غزل قلندری فشاره گفتمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۲ تعداد دانلود : ۹۸۸
غزل قلندری که با محور مبازره با ریا در ادب فارسی ظاهر شد، در شعر حافظ با شگردها و ظرایف هنری خاصی همراه می شود. در این دسته از غزلیات با درهم ریختن ارزش های معمول و عرف پسند، گونه های ارزشی متفاوتی شکل می گیرد. نظر به اهمیت نظام ارزشی حاکم بر این دسته از اشعار و جایگاه برجستة آن در تولید و تحول معنا، این پژوهش به بررسی و تحلیل این جنبه از گفتمان نظر دارد. نتایج این بررسی نشان می دهد حافظ با دنبال کردن ارزشی مرامی- سلوکی درپی نقد اجتماع و صوفی مآبان ریاکار زمان برمی آید. طرح فضای تنشی در گفتمان غزلیات قلندری به تولید ارزش منجر می شود؛ به گونه ای که در گفتمان این دسته از اشعار هم پیوندی مستقیمی میان فشاره و گسترة گفتمانی برقرار است. سخن گفتن از مستی، می نوشی و نظر به ساقی و معشوق زیبارو فشردگی احساس را در غزل تقویت می کند و حضور دیگری به بسط گسترة شناختی منجر می شود. در گفتمان قلندری، ارزش ها درون نظامی تراارزشی قرار دارند و به این ترتیب، جریان ارزش پیوسته درحال جابه جایی و انتقال است و به این ترتیب، کل جریان زبان را تحت تأثیر قرار می دهد. با توجه به سیالی و پویایی ارزش های حاکم بر اشعار قلندری حافظ، در پژوهش حاضر، نظام ارزشی حاکم بر گفتمان این دسته از اشعار و چگونگی معناآفرینی از طریق خلق این ارزش ها بررسی می شود.
۵.

Realization of Verbal Appropriacy/ Inappropriacy in Persian: A Variational Pragmatics approach(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Applied Research on English Language, V. ۶ , N. ۱ , ۲۰۱۷

کلید واژه ها: Persian Speech Act Variational Pragmatics Talks and acts, Open-ended Production Test

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۶ تعداد دانلود : ۸۸۶
Avoiding the current terminology debates in the literature on politeness research and following a variational pragmatics approach, this study attempted to illuminate how appropriacy/ inappropriacy is realized in Persian language in light of five speech acts of introduction, apology, refusal, congratulation, and condolence. Additionally, it was aimed to see to what extent appropriacy/ inappropriacy is a function of variables such as age, gender, job, and level of education. In order to achieve this aim, 300 participants (m=150, f=150) completed an Open-ended Production Test (OPT) consisting of twenty situations. Analyzed within a two-component part variational pragmatics framework; namely pragmatic level and social factors, the data revealed that the variables in the study in quite different forms guide the expectations, perception and performance of the participants in the study. Giving an appropriacy (Marked/unmarked) taxonomy of the study speech acts in Persian, it is illustrated how, in most cases, the norms of appropriate verbal behavior seem to be subject to the variables of the study. It was further shown that talk and acts between speakers at a social situation are governed by converging and diverging norms in different communities of practice in Persian. Thereupon, the study can highlight the significance of including variational perspective on conventions of language use for language teaching.
۶.

غیریت سازی در گفتمان سیاست خارجی محمدرضا پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال نهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۲

کلید واژه ها: دیگری خود سیاست خارجی ایران غیریت سازی گفتمان محمدرضا پهلوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۸ تعداد دانلود : ۹۲۹
غیریت سازی در گفتمان سیاست خارجی محمدرضا پهلوی   هما اسدی[1] فرهاد ساسانی[2]     تاریخ دریافت:10/9/91 تاریخ تصویب: 23/1/93   چکیده پژوهش حاضر به بررسی غیریت سازی و چگونگی بازنمایی «خود» و «دیگری» و همچنین سازوکار برجسته سازی و حاشیه رانی در گفتمان سیاست خارجی محمدرضا پهلوی، شاه ایران در فاصلة بین سال های 1320 تا 1356 می پردازد. در این پژوهش از ابزارهای تحلیل واژگانی در زبان شناسی نقش گرای سیستمی برای تعیین هویت های «خود» و «دیگری» در گفتمان سیاست خارجی شاه استفاده شده است. پیکرة مورد بررسی، تمامی متن های مربوط به سخنان شاه دربارة سیاست خارجی طی سال های 1320 تا 1356 است که در قالب کتابی با عنوان «مجموعه تألیفات، نطق ها، پیام ها، مصاحبه ها و بیانات اعلی حضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران» در یازده جلد منتشر شده است. نتایج نشان می دهد قطب بندی هویتی در گفتمان محمدرضا پهلوی دوگانه نیست بلکه پیوستاری است با  قطب های میانی، خود و دیگری: آمریکا، سازمان ملل متحد و ملت های جهان هویت های ثابت خودی در این پیوستارند، در حالی که محمد مصدق، جمال عبدالناصر، کمونیسم، حزب توده و استعمار (بدون اشاره به نام کشور خاصی) هویت های ثابت دیگری به شمار می روند. شوروی و اسرائیل نیز قطب های بینابین این پیوستار را تشکیل می دهند. همچنین نتایج نشان می دهد فعال سازی واژه ها و عبارت ها به گونه ای صورت می گیرد که نکته های مثبتِ خودی و نکته هایِ منفیِ دیگری برجسته و نکته های منفیِ خودی و نکته های مثبت دیگری به حاشیه رانده می شود. [1]دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی، دانشگاه الزهرا (س)(نویسندة مسئول) ؛ h.asadi@alzahra.ac.ir [2] دانشیار گروه زبان شناسی، دانشگاه الزهرا (س)؛ f.sasani@ alzahra.ac.ir
۷.

توصیف و تحلیل چند واژه مؤدبانه و کارکرد آنها در زبان فارسی در چارچوب نظریه ادب براون و لوینسون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال نهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۲

کلید واژه ها: ادب کارکرد وجهه استراتژی های ادب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی اجتماعی/جامعه شناسی زبان
تعداد بازدید : ۲۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۷۵۶
این تحقیق در چارچوب نظریه ادب به توصیف و تحلیل 5 واژه و عبارت پرکاربرد مؤدبانه در زبان فارسی می پردازد. داده-ها از گفتار واقعی افراد از سنین و طبقات اجتماعی مختلف واز طریق مشاهده و یادداشت برداری در بافت های مختلفی چون خیابان، مراکز خرید، دانشگاه، مهمانی و غیره گرد آوری شده اند. قابل ذکر است که واژه ها و عبارات مؤدبانه همیشه به یک معنی نیستند و در بافت های مختلف کارکردهای متفاوتی دارند. نتایج این پژوهش نشان داد که فارسی زبانان گفتار مؤدبانه را فقط برای انجام کنش های تهدید کننده وجهه به کار نمی برند، بلکه آن را جهت حفظ و تقویت وجهه و احترام به دیگران نیز به کار می گیرند؛ لازم به ذکر است که یکی از محدودیت های نظریه براون و لوینسون(1987) این است که ادب را با تلطیف کنش های تهدیدکننده وجهه توصیف می کنند. همچنین نتایج نشان داد که عمده ترین استراتژی زیربنایی واژ ه ها و عبارات مؤدبانه، استراتژی ادب منفی است که افراد بیشتر آن را با بافت های رسمی یا نیمه رسمی به کار می برند.
۸.

بررسی و تحلیل رشد ابزار انسجام واژگانی در گفتمان نوشتاری دانش آموزان فارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هشتم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: دانش آموزان انسجام واژگانی دستور نقشگرا گفتمان نوشتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۵ تعداد دانلود : ۵۸۰
پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل رشد ابزار انسجام واژگانی (تکرار، باهم آیی، هم معنایی، شمول، جزءواژگی) در گفتمان نوشتاری دانش آموزان (9-12 ساله) پایه های چهارم، پنجم و ششم در چارچوب دستور نقشگرای نظام مند هلیدی و متیسن (2004) می پردازد. گردآوری داده ها به شیوه میدانی و تحلیل با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. نمونه آماری مورد بررسی 45 دانش آموز پسر شهر تهران بودند که در سال تحصیلی 1393-1394 در یک مدرسه دولتی مشغول به تحصیل بودند. معیارهایی چون عدم ابتلا به اختلال ذهنی، اختلال یادگیری یا ناتوانی جسمی در انتخاب نمونه ها مدنظر بود. ابزار پژوهش دو داستان مصوّر است که روایی آن ها مورد تأیید متخصصان قرار گرفته است. درصد فراوانی و الگوی رشد کاربرد انواع ابزار انسجام واژگانی در روایت های نوشتاری دانش آموزان مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد که فراوانی ابزار انسجام واژگانی در پایه های چهارم، پنجم و ششم به ترتیب862،  967 و 1119 است. تکرار و با هم آیی در هر سه پایه تحصیلی پربسامدترین و شمول و جزءواژگی کم بسامدترین ابزار هستند. درصد رخداد تکرار نسبت به سایر ابزارهای انسجام واژگانی از پایه چهارم تا ششم سیر نزولی و جزءواژگی و شمول از پایه چهارم تا ششم سیر صعودی دارد.  با هم آیی در پایه چهارم کمترین درصد رخداد را دارد. آزمون آماری کروسکال- والیس نشان می دهد که تفاوت کاربرد هم معنایی و تکرار در پایه های مختلف معنادار نیست ولی جزءواژگی، شمول و باهم آیی در سطح≤ 0/05 p معنادار است. بنابراین، با بالارفتن پایه تحصیلی(سن)، ابزار انسجام واژگانی بیشتر و پیچیده تری در گفتمان نوشتاری دانش آموزان دیده می شود.
۹.

نظام حضور و برهم کنش در گفتمان بوف کور با تکیه بر رویکرد نشانه-معناشناسی هستی محور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هشتم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: تعامل بوف کور دیگری سوژه ی بودشی نشانه - معناشناسی هستی محور

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  3. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها نشانه شناسی
تعداد بازدید : ۱۳۶۵
از دهه ی هشتاد میلادی، نشانه-معناشناسی با در پیش گرفتنِ رویکردی پدیدارشناختی و با تأثر از نسل جدیدی از اندیشه ها، از نظام کلاسیک که تا پیش از آن مطرح بود، فاصله گرفت. این رویکرد جدید امروزه نشانه-معناشناسی هستی محور خوانده می شود و بر اساس آن، خوانش دیگر نه یک رمزگشایی ساده، بلکه حرکتی به سمت درک و خلقِ دوباره ی معنا به مثابه ی بعدِ حس شده ی هستی است. در رمان بوف کور نیز شاهد ظهور چنین تفکر نشانه-معناشناختی در بطن گفتمان هستیم. بدین معنا که دریافت شخصیت اصلی از خود و جهان پیرامونش و دیگری نه یک برداشت ساده و کلیشه ای بلکه بر پایه ی حضور حسی- ادراکی و پویاست که در تعامل با پدیده ها شکل می گیرد. از این روی در پژوهش حاضر، با تکیه بر نظریات لاندوفسکی که با الهام از تفکر زیبایی شناختی گرماس ، مبحث نشانه معناشناسی هستی محور و تجربه زیسته را در ابعاد وسیع تری مطرح می کند سعی داریم کارکردهای گفتمانی حضور سوژه ی بودشی و نوع ارتباط وی با خود و دیگری را به چالش بکشیم و در نهایت ببینیم تعامل با این ""دیگری"" چگونه و بر چه اساسی، باعث ایجاد نظامهای جدید گفتمانی همچون نظام خلسه و استعلایی می شود و سوژه در جریان این تحول هستی شناسانه به چگونه درکی از خود و جهان پیرامونش دست می یابد.
۱۰.

کشف و توصیف انواع تلویح در فارسی محاوره ای با توجه به فرهنگ فارسی زبانان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه سال پنجم بهمن و اسفند ۱۳۹۶ شماره ۱۸

کلید واژه ها: کاربردشناسی تلویح مکالمه ای تلویح سنجشی تلویح قراردادی اصول همکاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۶ تعداد دانلود : ۸۲۱
در زبان فارسی تلویح نقش مهمی در گفتمان دارد، همچنین استنباط آن از طرف شنونده بسیار مهم می باشد. هدف از این تحقیق تحلیل داده های زبان فارسی با توجه به فرهنگ فارسی زبانان در تهران و طبقه بندی انواع تلویح بر اساس رویکرد های مختلف می باشد. مسئله ای که وجود دارد این است که سخنگویان فارسی زبان پیام مورد نظر گوینده را چگونه استنباط می نماید. این پژوهش با توجه به موضوع مقاله مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی است که داده ها به روش میدانی از مکالمات روزمره مردم عادی کوچه و خیابان شهر تهران بدست آمده است. برای بدست آوردن و استخراج جملات تلویحی،50 ساعت از مکالمه های فارسی زبانان در 13 موقعیت متفاوت ضبط و ثبت شده است. بعد از استخراج جملات حاوی تلویح ، آنها را طبقه بندی نموده و بر اساس فرضیه-های تحقیق مورد توصیف و تحلیل کیفی قرار گرفتند. دستاورد تحقیق نشان می دهد که تلویح در ارتباطات و تعاملات فارسی زبانان در قالب معنای تلویحی به صورت تلویح مکالمه ای عام، تلویح سنجشی،تلویح مکالمه ای خاص و تلویح قراردادی بازنمایی می شود و همچنین ساخت های دستوری همچون جملات شرطی و ساخت پرسش های توضیحی می تواند با پیش فرض موارد خاص در بوجود آوردن متون دارای معانی تلویحی تاثیرگذار باشد.در پایان به این نتیجه رسیدیم که بافت موقعیت و فرهنگ عامل بسیار تعیین کننده و موثری در تحلیل مکالمات بودند. چرا که معانی و تفاسیر در بافت موقعیت قابل دستیابی بودند.
۱۱.

Syntactic Structures and Rhetorical Functions of Electrical Engineering, Psychiatry, and Linguistics Research Article Titles in English and Persian: A Cross-linguistic and Cross-disciplinary Study(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Teaching Language Skills (JTLS), Volume ۳۶, Issue ۱, Spring ۲۰۱۷
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۵۸۶
A research article (RA) title is the first and foremost feature that attracts the reader's attention, the feature from which she/he may decide whether the whole article is worth reading. The present study attempted to investigate syntactic structures and rhetorical functions of RA titles written in English and Persian and published in journals in three disciplines of Electrical Engineering, Psychiatry, and Linguistics. To this end, 750 English and 750 Persian RAs were randomly selected from reputable English and Persian journals in these fields and syntactic structures of their titles were analyzed based on Dietz’s (1995) taxonomy. The results revealed that, despite some similarities, there were some cross-linguistic and cross-disciplinary differences in title structures. The differences were found in title components and title length and style. Generally, English titles were shorter in length than Persian ones. Psychiatry titles were the longest, whereas Linguistics ones were the shortest. Although the majority of titles were single-unit ones, English authors used multiple-unit titles more than Persian ones. Multiple-unit titles were also employed the most in Linguistics RAs. No significant difference was found regarding combinations of multiple-unit titles in the two languages; however, topic-description combinations were the most frequent in Electrical Engineering and Linguistics titles, whereas topic-method ones were the most popular in Psychiatry titles. Moreover, the post-modified nominal group construction was the most frequent syntactic structure across single-unit titles. Such findings can contribute to the developments of English for Specific Purposes and provide some information about Persian and English RA titles structures in different disciplines.
۱۲.

بررسی زمینه سازی نمود و صیغه فعل در گفتمان روایی کودکان فارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هشتم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: کودکان نمود فعل پیش زمینه سازی پس زمینه سازی صیغه فعل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴۱ تعداد دانلود : ۶۵۵
زبان ها از ابزارهای زبانی مختلفی برای سازمان دهی جریان اطلاعات گفتمان استفاده می کنند. یکی از این ابزارها، زمینه سازی اطلاعات است که از طریق آن روایت گر اطلاعات اصلی و فرعی را در روایت مشخص می کند. اطلاعات اصلی که پایه روایت را تشکیل می دهند پیش زمینه، اما اطلاعات فرعی که وقایع حاشیه ای روایت را نشان می دهند، پس زمینه اند. چنین سازمان دهی باعث پیوستگی بیشتر میان پاره گفتارهای گفتمان و همچنین انتقال موثرتر اطلاعات می شود. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل چگونگی تحقق زمینه سازی در قالب پیش زمینه سازی و پس زمینه سازی در گفتمان روایی کودکان فارسی زبان براساس ابزار زبانی نمود (کامل/ناقص) و صیغه فعل (معلوم/مجهول) و همچنین تاثیر سن بر به کارگیری این ابزارها است. داده های پژوهش شامل روایت های گفتاری تولیدشده توسط کودکان 7، 9، 11 ساله و یک گروه کنترل بزرگسالان 30 ساله دختر بودند، که با استفاده از دو داستان تصویری (Hickmann, 2004) مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج نشان داد رابطه معناداری بین میزان به کارگیری نمود کامل و ناقص و سن  کودکان مورد آزمون وجود داشت، به این ترتیب که با افزایش سن به کارگیری نمود کامل در پیش زمینه کاهش و به کارگیری نمود ناقص افزایش یافت. برعکس، در بزرگسالان به کارگیری نمود کامل در پیش زمینه افزایش اما نمود ناقص کاهش یافت. در پس زمینه نیز این رابطه به همین ترتیب مشاهده گردید. بعلاوه، به کارگیری صیغه معلوم فعل در روایت ها نسبت به به کارگیری صیغه مجهول فعل غالب تر بود و رابطه معناداری بین به کارگیری صیغه مجهول فعل در پیش زمینه و پس زمینه و سن آزمودنی ها مشاهده نگردید.
۱۳.

تحلیل گفتمان انتقادی شیوة نام گزینی و حضور/ عدم حضور ایران در مطالب نشریة آمریکایی تایم از دهة 1920(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم خرداد و تیر ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان انتقادی نام دهی ایران مجله تایم الگوی ون لیون

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها گفتمان انتقادی
تعداد بازدید : ۱۲۸۵ تعداد دانلود : ۶۳۹
شیوه نام دهی (تشخص بخشی/تشخص زدایی) و بازنمایی افراد و گروه ها در تحلیل گفتمان انتقادی، به ویژه رویکرد ون لیون حائز اهمیت در خور توجهی است. هدف اصلی از انجام پژوهش حاضر، بررسی شیوه نام گزینی و بازنمایی کشور"" ایران""، به عنوان یکی از مهمترین نقش آفرینان منطقه حساس خاورمیانه و رقیب سیاسی و ایدئولوژیک ایالات متحده آمریکا در بیش از سه دهه اخیر در مجلهآمریکایی تایم می باشد. در این مقاله نحوه حضور/عدم حضور نام ایران و شیوه خطاب نام این کشور (ایران در برابر جمهوری اسلامی ایران) در پیکره مجله تایم در چارچوب الگوی جامعه شناختی-معنا شناختی ون لیون بررسی شده است. داده های پژوهش از بین محتوای مطالب منتشر شده در مجله تایم از دهه 1920 تا 2010 (بیش از 5000 هزار مطلب و خبر در مورد ایران) انتخاب و تحلیل شده است. نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که تعداد و همچنین شیوه بازنمایی ایران در مجله مذکور در دهه های مختلف با تفاوت های معنا داری رو به رو بوده است و در این بین نام دهی ایران با سیستم حکومتی آن کاملا جهت گیرانه و در راستای اهداف و اغراض گردانندگان و سیاست گذاران نشریه تایم بوده است، به گونه ای که در برابر بیش از 2500 بار ارجاع به نام ایران از سال 1980 به بعد فقط 8 مورد ارجاع به نام ""جمهوری اسلامی ایران"" عمدتا در بافت های منفی به همراه تشخص بخشی منفی همراه با توصیف گر هایی به شدت سوگیرانه وجود داشته است. نتایج این پژوهش علاوه بر یافته های نظری می تواند رهیافتی تازه در برداشت مخاطبان عام رسانه های مهم بین المللی نیز محسوب گردد.
۱۴.

بررسی تأثیر کنش های گفتاری غیرمستقیم با ساختار پرسشی بر روند گفت وگو از منظر زبان روسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)

کلید واژه ها: گفت وگو زبان روسی کنش گفتاری غیر مستقیم با ساختار پرسشی شکست در گفت وگو تغییر روند گفت وگو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰۲ تعداد دانلود : ۶۶۲
در این پژوهش به بررسی تأثیر کنش های گفتاری غیر مستقیم با ساختار پرسشی بر روند گفت وگو خواهیم پرداخت. گفت وگوی موفق نیازمند تطابق مقاصد گفتاری دو طرف است، به نحوی که هر کدام به نیت مورد نظر خود از بیان گفته برسند. در این میان گفته های مخاطب، کنش های وابسته ای هستند که بطور کامل تحت تأثیر گفته های گوینده قرار می گیرند. اما در گفت وگوها گاهی اوقات ساختارهایی استفاده می شوند، که ویژگی کاربردی آنها ایجاد تغییر در روند گفت وگو است. جملات پرسشی بطور گسترده در جایگاه پاسخ در گفت وگوها بکار می روند. در این حالت آنها کنش های گفتاری غیر مستقیم هستند، زیرا در کابرد مستقیم خود که همان طرح سوال است بکار نرفته اند. اما آیا این جملات می توانند روند گفت وگو را تغییر دهند ویا نشانگرشکست ارتباطی باشند؟ در این جستار نمونه هایی از کنش های گفتاری غیر مستقیم با ساختار پرسشی که از سایت ملی زبان روسی و نیز متون ادبی گرد آوری شده اند، در روند دیالوگ ها مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند. در این پژوهش که رویکرد کاربردشناسی و توصیفی دارد، از تئوری کنش گفتاری به عنوان ابزاری برای تحلیل گفت وگوها استفاده شده است. نتایج تحلیل حاکی از آن است که برخی از کنش های گفتاری غیر مستقیم در زبان روسی نماد شکست ارتباطی هستند وبرخی می توانند نشانگر تغییر روند گفت وگو باشند. از نتایج این تحقیق می توان برای ترجمه کنش های گفتاری غیرمستقیم از زبان روسی به فارسی وبالعکس استفاده کرد.
۱۵.

خرده روایت ها، گریزگاه نقال از برنامه روایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم ویژه نامه پاییز ۱۳۹۵ شماره ۶ (پیاپی ۳۴)

کلید واژه ها: نقال داراب نامه طرسوسی نشانه - معناشناسی روایی نظام تصادف

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات
تعداد بازدید : ۲۰۳۴ تعداد دانلود : ۴۸۵
داراب نامة طرسوسی از قصه های عامیانه بلند، مربوط به قرن ششم است که ازطریق سنت نقالی و داستان گزاری ثبت و روایت شده است.داستان سرگذشت داراب و به شاهی رسیدن وی را بیان می کند. در میان خط سیری که بیانگر به شاهی رسیدن داراب است، خرده روایت های بسیاری قرارگرفته اند که باعث آشفتگی و اغتشاش روایت پایه شده اند؛ خرده روایت ها با روایت پایه گاه ارتباط و انسجام ساختاری می یابند و گاه با الگوی گفتمانی متفاوت، مستقل از کلان روایت شکل می گیرند و یکپارچگی روایت را با آشفتگی، استقلال و انفکاک خود از فرایند های سه گانه تحول کلامی مخدوش می کنند. رویکرد نشانه معناشناسی روایی براساس«قصد»کنش گر که برنامه روایی بر آن متمرکز شده، خط سیرکلان روایت را از میان خرده روایت های نامرتبط جدا می کند. سوالی که مطرح می شود آن است که خرده روایت ها از چه الگوی گفتمانی تبعیت می کنند؟زیرا برخلاف کلان روایت بر نظام برنامه محور روایی منطبق نیستند و نمی توانند به عنوان روایت ابزاری، کلان روایت را به سمت تحقق کنش اصلی سوق دهند. پژوهش حاضر ضمن بررسی نظام های گفتمانی در داراب نامه، به دنبال پاسخی برای منشا و کارکرد خرده روایت ها و تبیین علت اغتشاش در روایت است. با توجه به بافت فرهنگی عاملی ثانویه در ساحت گفته پردازی حضور دارد که خنثی و بی تاثیر نیست؛ سنت شفاهی نقالی و داستان گزاری با پایبندی به ساختار های اصلی و در تعامل پیوسته با فرهنگ جمعی راه تولید فرم های نوظهور را بازگذاشته. حضورِسیال نقال بین گفته پرداز نخستین و روایت شنو نظام معنای روایت را دستخوش تغییرکرده است.
۱۶.

بی اهمیت جلوه دادن مطالب در ارائه های علمی فارسی: دسته بندی بر اساس نقش در کلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم بهمن و اسفند ۱۳۹۵ شماره ۷ (پیاپی ۳۵)

کلید واژه ها: پیکره کم رنگ کردن مطالب نقش کلامی سخنرانی علمی فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۰ تعداد دانلود : ۵۴۸
امروزه سخنرانی علمی کلاسی مهم ترین شیوه تدریس در دانشگاه ها است. با توجه به ازدیاد مطالب شفاهی و بصری بیان شده در طی یک سخنرانی علمی و اهمیت بخشی از این مطالب در ارزیابی پایان ترم، دانش چگونگی پررنگ یا کم رنگ کردن مطالب در این سخنرانی ها می تواند برای فارسی آموزان مفید واقع شود. هدف از انجام این پژوهش بررسی چگونگی کم رنگ کردن یا بی اهمیت جلوه دادن مطالب در سخنرانی های علمی فارسی است. این پژوهش به طور ویژه سعی دارد تا با استفاده از روش تحقیق ترکیبی و مبتنی بر یک رویکرد پیکره محور، نقش های کلامی نشانگرهای مطالب کم یا بی اهمیت را بررسی نماید. این نشانگرها از 60 سخنرانی مندرج در پیکره فارسی سخن استخراج شدند. پس از استخراج، نشانگرها ازلحاظ نقش کلامی دسته بندی شدند. نتایج پژوهش حاکی از این است که: 1) پنج نقش کلامی برای نشانگرهای نکات کم اهمیت یافت شد. این نقش ها عبارت اند از: «سازمان دهی کلام»، «تعامل با مخاطب»، «پوشش موضوع»، «وضعیت مطلب» و «ارتباط با امتحان». 2) از این پنج دسته نشانگر، «پوشش موضوع» و «وضعیت مطلب» به ترتیب بیشترین شمار را به خود اختصاص دادند. 3) «سازمان دهی کلام»، «تعامل با مخاطب» و «ارتباط با امتحان» کم تکرارترین نشانگرها بودند. به طورکلی، نتایج بدست آمده نشان می دهد که کم رنگ کردن مطالب در سخنرانی علمی لزوماً مستلزم تعامل با مخاطب و یا تقسیم کلام به نکات مهم و غیر مهم نیست. در عوض، مطالب غیرضروری سخنرانی را می توان با استفاده از عباراتی که به صورت صریح یا تلویحی بین آنچه ارائه دهنده می خواهد پوشش بدهد یا بگذرد مرز ایجاد می کنند، کم یا بی اهمیت جلوه داد.
۱۷.

بررسی بازنمایی ایدئولوژی در متون ترجمه شده سیاسی انگلیسی در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی : محورهای سبک و بلاغت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۴

کلید واژه ها: ایدئولوژی تحلیل گفتمان انتقادی زبان شناسی و مطالعات ترجمه محورهای سبک و بلاغت متون سیاسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها گفتمان انتقادی
تعداد بازدید : ۱۶۰۰ تعداد دانلود : ۹۲۵
تبلور و انعکاس افکار، باورها و بطور کلی ایدئولوژی در صورت های زبانی یکی از کانون های اصلی مورد توجه در بسیاری از حوزه های علوم انسانی به ویژه در زبان شناسی، مطالعات ترجمه و علوم سیاسی در چند دهه اخیر می باشد. از آنجایی که متون سیاسی اعم از متون زبان مبدأ و بازتولید آن در زبان مقصد بر اساس متغیرهای فرازبانی شکل می گیرد، می توان ادعا نمود که هر یک از انتخاب ها، دستکاری های زبانی و راهبردهای بکارگرفته شده توسط مترجمان نشأت گرفته از ایدئولوژی نهفته ویژه ای می باشد تا از این رهگذر اذهان مخاطبان خود را جهت داده و به سوی پذیرش آنچه مد نظر دارند، هدایت کنند. پژوهش حاضر در صدد آن است تا با بهره گرفتن از دستاوردهای رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی و الگوی نظری وندایک (۲۰۰۴)، بکارگیری محورهای سبک و بلاغت توسط مترجمان فارسی و دلایل ایدئولوژیکی احتمالی گزینش آنها را در صورت وجود به چالش بکشد. بدین منظور ابتدا بکار بستن این دو محور در ترجمه فارسی متون سیاسی مکتوب انگلیسی محدود به مسائل مرتبط به ایران در دو سال اخیر بررسی شده و بر اساس آن چگونگی انعکاس ایدئولوژی مترجمان مورد واکاوی قرار گرفته است. سپس بسامد بهره گرفتن از این دو محور و راهبردها و استراتژی های معرفی شده مرتبط با هر یک احتساب و ارائه شده و مورد مقایسه قرار می گیرد. نتایج حاصل نشان می دهد که بکارگیری این دو محور غالباً با هدف بازنمایی و انعکاس ایدئولوژی مترجم فارسی همسو است. همچنین تفاوت چشمگیری میان میزان کاربرد این دو محور و راهبردهای آنها وجود داشته و علیرغم اینکه زبان فارسی از منظر ادبی بسیار غنی است، مترجمان فارسی در ترجمه متون سیاسی از محور بلاغت و راهبردهای مربوط با آن در مقایسه با محور سبک به ندرت بهره جسته اند.
۱۸.

تحلیل عملکرد گونة روایت و شتاب منفی داستانی در زبان غنایی (مطالعة موردی: منظومة مهر و ماه جمالی دهلوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم آذر و دی ۱۳۹۵ شماره ۵ (پیاپی ۳۳)

کلید واژه ها: شتاب منفی کارکرد ادبی زبان کارکرد عاطفی زبان منظومة مهروماه گونة روایت گفتمان عاطفی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها
تعداد بازدید : ۱۰۳۲ تعداد دانلود : ۶۸۰
بررسی ساختاری آثار کلاسیک روایی، جایگاه مناسبی برای کشف روابط مؤلفه های داستانی با زبان است. پیرنگ کامل منظومة عاشقانة مهر و ماه (جمالی دهلوی، 1353) بستری مناسب برای نشان دادن این روابط فراهم می کند. در زبان غنایی منظومة مذکور کارکرد ادبی و عاطفی زبان بر سایر نقش های زبانی غالب است. هدف نگارنده در این جستار، جمع سه نظریة متمایز در حوزه ساختار داستان و کارکردهای زبان است که درنهایت، به الگویی کلی در این رابطه دوسویه منتهی می شود. هنگامی که راوی بر حضور خود در داستان تمرکز کند (+) کارکرد عاطفی زبان قوی تر می شود و زمانی که به توصیف کنش ها، کنشگران و سایر پدیده ها (+) می پردازد، کارکرد ادبی زبان خود را بیش از پیش نشان می دهد؛ زیرا در این ساحت همواره صنایع ادبی بیشتری به اقتضای شیوة داستان پردازی کهن در متن وارد می شود. توصیف های منظومه اعم از پدیده های طبیعی، ظاهر و سیرت قهرمانان داستان و حتی شرح جزئیات برخی از کنش های غنایی مانند شکار، شب زفاف، بزم و ... که شتاب روایت را کاهش می دهد دربردارنده ظهور کارکرد ادبی زبان غنایی است. شکوائیه های ذهنی، نجوای با خویشتن، مناظره های یک سویه با عناصر طبیعت و... به سبب بافت خاص زبانی که بیشتر با ادات ندا و تمنا همراه است با کارکرد عاطفی زبان غنایی رابطة مستقیم دارد. گفتمان عاطفی در بطن روایت شکل می گیرد و سازوکار کنش های داستانی را به کمترین حد می رساند. استفاده از الگوی طرحوارة عاطفی برای نشان دادن امیدواری شَوِشگر درعین ناامیدی و ایجاد اعتمادبه نفس برای وصال یار، از دیگر دستاوردهای این پژوهش است.
۱۹.

Discourse and Ideology Variation: A Critical Functional Approach To Mina Stampede News Reports(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی کاربردی دوره نوزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: Iran Systemic functional linguistics Critical discourse analysis Discourse variation Mina stampede Saudi Arabia

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها گفتمان انتقادی
تعداد بازدید : ۱۰۳۶ تعداد دانلود : ۱۳۷۸
This paper takes a critical look at the news reports of the Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia on Mina stampede. Previous studies have indicated that media discourse contributes to public opinion and ideology. Little, however, has been mentioned on how variation in media discourse affects the process. This study analyzed 24 news reports from the two countries from 24 to 31 September 2015 using the components of Systemic Functional Linguistics (SFL) and Critical Discourse Analysis (CDA). The results indicate differences in the reports from the two countries in using variation patterns which in turn have the potential of changing and monitoring readers` ideologies through influencing their opinions on the nature of power relations and interactional structures. The paper tries to contribute to the area of research on media discourse and ideology construction by arguing that discourse variation has not been sufficiently theorized. An attempt will also be made to offer a tentative theorization of such variation
۲۰.

Tracing Metadiscursive Stance over Time and Across Disciplines: A Comparative Study of English Research Articles(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Issues in Language Teaching (ILT), Vol. ۵, No. ۱, June ۲۰۱۶

کلید واژه ها: Metadiscourse Research Articles Stance academic writing discipline

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۸ تعداد دانلود : ۴۲۵
Research in academic writing has revealed a strong tendency on the part of writers to interactively communicate their scientific findings with their readers. In doing so, the writers should take a position while arguing their propositions. This interaction as proposed by Hyland (2005b) takes places having two sides of stance and engagement. This study targeted the stance component of writer-reader interaction by integrating Hyland’s (2005b) and Hyland and Tse’s (2005a) frameworks to survey lexical and grammatical stance markers in the major subsections of English research articles in anthropology, education, horticulture, and zoology. The corpus included 240 English research articles published during two periods, namely, 1990 and 2010; 60 from each field, 30 articles from 1990 and 30 from 2010 yielding a total number of 1,270,021words. The findings suggested that stancetaking is a common feature of academic writing in the sampled disciplines regardless of the nature of the discipline. Also, hedges ranked first on the list of frequency count. Furthermore, there was a decreasing pattern in the use of stance markers highlighting a convergence among the scholars of the fields with respect to the totality of the facts established day by day. Then, some implications are drawn with plausible applicability in academic writing and EAP syllabus design.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان