محمودرضا قربان صباغ

محمودرضا قربان صباغ

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۵ مورد از کل ۱۵ مورد.
۱.

روایت کاتبانه در نسخه های خطی دیوان حافظ (با تکیه بر اشتیاق نامه ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 157 تعداد دانلود : 222
در کنار تلاش ها برای تصحیح متن و نزدیک شدن به صورت اصیل آن، مسئله دیگری اهمیت می یابد و آن بررسی نسخه هاست که درواقع متن های متکثر و حاصل بازآفرینی های کاتبانه است. دگرسانی های موجود در نسخه ها در عوامل مختلفی ریشه دارند و بی تردید تکوین بسیاری از آنها خارج از اختیار کاتبان بوده است؛ اما سرانجام با عبور از صافی ذهن کاتب ایجاد شده اند. این دگرسانی ها جولانگاه تغییراتی هستند که انتظام می یابند و روایت کاتبانه را بازمی نمایند. روایت کاتبانه حاصل بازی با گفتمان ها و تضعیف یا تقویت آنهاست. کاتبْ گزینشگر نهایی متن از میان دو یا چندگانگی هایی است که از دو جا نشأت می گیرند: الف) نسخه ها و شیوه های کتابت؛ ب) زمینه های اجتماعی و فرهنگی. در این پژوهش، قلمرو «عشق مجازی» ازنظر تغییرات گفتمانیِ کاتبانه بررسی می شود. از جلوه گاه های عشق مجازی، درونمایه فراق زمینه معنایی اشتیاق نامه ها را تشکیل می دهد و ازنظر صورت، به نگارشِ نامه نزدیک اند. بعضی از نسخه های دیوان حافظ با حضور و غیبت اشتیاق نامه ها جایگاه گفتمانی متن را تغییر داده اند. در این مقاله با معرفی این نسخه ها، کوشیده ایم تا نشان دهیم عملکرد نسخه ها در این باب وابسته به جامعه گفتمانی ای است که در آن پدید آمده اند.
۲.

بررسی تأثیر نهادهای قدرت بر ترجمه و تألیف آثار کودک و نوجوان ایران: مطالعه موردی آثار برگزیده دوره 1340 تا 1357(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادببات کودکان و نوجوانان ترجمه جایزه نهاد ایدئولوژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 498 تعداد دانلود : 144
نهادهای قدرت در هر جامعه ای همواره درصدد کنترل و هدایت نظام ادبی کشور خویش بوده اند و ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. به لطف ترجمه های بسیاری که از آثار کودک و نوجوان طیّ دهه 40 و 50 شمسی وارد بازار ایران شدند، نهادهایی برای ارزیابی و هدایت تولیدات آنها تأسیس شدند. در میان شیوه های مختلف نظارتیِ نهادها، سیاست اهدای جوایز مؤثرترین بوده که مستقیماً بر بازار، صنعت نشر و ترجمه و نظام آموزشی کودک و نوجوان تأثیر می گذارد و علی رغم اهمّیّت، کمتر مورد پژوهش قرارگرفته است. این نوشتار به بررسی تأثیر سیاست مذکور بر تولید آثار ترجمه و تألیف کودک و نوجوان طیّ دو دهه نخست فعّالیّتشان می پردازد. فهرستی از آثار برگزیده سال های 1340 تا 1357 از دو منبع جامع «برگ های ماندگار » (زاهدشکرآبی، 1392) و «پایگاه  کتابخانه ملّی ایران» استخراج شدند. سپس، با نرم افزار «SPSS» نهادهای فعّال، تعداد و نوع آثار برگزیده و ناشران برجسته این دوره مشخص گشتند. با تحلیل گفتمان، مضمون اصلی هر یک از آثار برگزیده شناسایی و مقایسه شدند. اجماع نتایج کمّی و کیفی نشان داد که نهادها با تخصیص بیشتر جوایز خود به آثار تألیفی (60.6%)، داستانی و آثاری که مضامین خاص داشتند، عرضه کنندگان و بازار را به سمت تولید چنین آثاری سوق داده اند. مشترک بودن مضامین آثار برگزیده نیز اثبات کرد که سیاست اهدای جوایزِ نهادها سوگیری ایدئولوژیک داشته است.
۳.

شخصیتی با چهار رونوشت: رمزگشایی از ساختار روایی دایره وار در رمان 1 2 3 4 اثر پل آستر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شخصیت چهارگانه روایت چهاربعدی روایت چندجهانی شخصیت پسامدرن جهان های ممکن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 128 تعداد دانلود : 812
آخرین رمان پل آستر که در سال 2017م منتشر شده است، با خلق شخصیتی با چهار رونوشت، بار دیگر قدرت او را در آفرینش رمانی تأثیرگذار و درعین حال عجیب و پیچیده به نمایش می گذارد. عنوان غیرمعمول این کتاب، ۱ ۲ ۳ ۴ (چهار، سه، دو، یک) توجه متنقدان زیادی را برانگیخته است؛ اما نقدهای این رمان به روشن کردن پیچیدگی های طراحی شده در این روایت پسامدرن کمک چندانی نکرده اند. جستار پیشِ رو برآن است تا ساختار روایی برجسته این اثر را واکاوی کند و با تکیه بر نظریه چندجهانی و جهان های ممکن ماری لور رایان، فضای روایی این رمان را مورد بررسی قرار دهد. نتایج این جستار نشان می دهد آستر در این رمان نوعی مهندسی روایت در چهار بُعد را طراحی کرده است که در آن، دنیای ذهنی شخصیتی به نام فرگوسن در چهار رونوشت ظاهر می شود. در مهندسی روایت چهارگانه آستر، چندجهانی روایت در چهار شاخه و چهار مسیر پیش می رود تا ماجراهای زندگی چهار فرگوسن را نقل کند. در پایان روایت و با استفاده از پیچشی نهایی، آستر چهارمین فرگوسن را در مقام نویسنده رمانی با نام 1 2 3 4 قرار می دهد که ساختار دایره وار روایت را آشکار می کند. با درک چنین ساختاری، خواننده نقطه صفر روایت ( 1.0 ) را کشف می کند و درمی یابد که آستر از چه رو روایت را در این نقطه با ماجرایی شوخی مانند و بی ارتباط به داستان اصلی آغاز می کند و به پایان می رساند. وی با تکیه بر دگرگونی ساختار روایت موفق شده است جهت های متناقض ذهن و هویت نویسنده را به صورت تجسمی ملموس به نمایش بگذارد. چندجهانی روایت و شخصیت در این نقطه صفر نمود می یابد و بدین سان، 1 2 3 4 یک فیلم هولوگرافیک چهاروجهی جان می گیرد تا شخصیت چهارگانه فرگوسن را برای خواننده تصویر کند.
۴.

زبان و سبک گفتار شخصیت در نمایشنامه مجنون محبت، نوشته سام شپرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مجنون محبت سبک شناسی سطح کلمه سطح جمله سطح گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 647 تعداد دانلود : 391
این مقاله به بررسی زبان و سبک گفتار شخصیت «می» (May) در نمایشنامه مجنون محبت ، نوشته سام شپرد می پردازد. برای بررسی زبان و مطالعه سبک گفتار این شخصیت، از نظریه های سبک شناسی سارا میلز استفاده شده است که متون را در سه سطح کلمه ای، جمله ای و گفتمان بررسی می کند. مسئله ای که نویسندگان در این مقاله مطرح کرده اند این است که با استفاده از ایده های سارا میلز، مشخص کنند که آیا شخصیت «می» فعال و قدرتمند است یا خیر. همچنین، هدف این مقاله آن است که شخصیت می را نسبت به شخصیت های مرد در این نمایشنامه بسنجد و مشخص کند که آیا این شخصیت زن مطیع شخصیت های مرد است و آن چنان که برخی منتقدان ادعا می کنند، تصویری ضد زن از او ارائه شده است یا خیر. یافته های این بررسی نشان می دهد که می شخصیتی مطیع دارد که توانایی اثر گذاری بر محیط و اطرافیانش را ندارد و نسبت به شخصیت های مرد نمایشنامه دارای ضعف های بیشتری است .
۵.

بررسی تأثیر نهادهای قدرت بر آثار کودک و نوجوان ایران نمونه پژوهی: آثار تألیف و ترجمه جایزه گرفته پیش و پس از انقلاب اسلامی (1340-1367)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات کودک و نوجوان ایران جایزه نهاد قدرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 293 تعداد دانلود : 333
در طول زمان، نهادهای قدرت از نظام های ادبی و فرهنگی برای تحقق اهداف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی خود استفاده کرده اند. سؤال تحقیق این بود که آیا ادبیات کودکان و نوجوانان ایران نیز متأثر از نهادهای قدرتمند ادبی و غیرادبی بوده است و آیا برای تحقق اهداف خاص دست کاری شده است یا خیر. ازآنجایی که در پژوهش های دیگر به این موضوع پرداخته نشده است، بر آن شدیم تا به بررسی آثار در بازه ی زمانی 1340-1367 که یکی از پررویدادترین دوره های تاریخی، سیاسی و اجتماعی ایران بوده است، بپردازیم. ازآنجایی که بررسی تمامی آثار تولیدی این بازه ی زمانی از حوصله ی این پژوهش خارج بود، پیکره ی مطالعه محدود به آثار جایزه گرفته و برجسته ی این دوره شد. جمعاً 169 اثر جایزه گرفته ی ترجمه و تألیف استخراج و جزئیات آثار با کمک منابع کتابخانه ی ملی ایران، کامل و با نرم افزار SPSS تحلیل شد. علاوه بر این، محتوای آثار جایزه گرفته به لحاظ موضوعی، بررسی و مقایسه شدند. نتایج نشان داد که علی رغم نوپا بودن نظام ادبی کودک و نوجوان در این دوره، نهادهای قدرت از آن برای تحقق اهداف سیاسی و اجتماعی خود استفاده کرده اند.   
۶.

بررسی رابطه قدرت : تحلیلی انتقادی از گفتمان نمایشی مرگ فروشنده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روابط قدرت تحلیل مکالمه مکانیسم نوبت گیری در گفت وگو قواعد مشارکت زبانی کاربردشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 792 تعداد دانلود : 931
مرگ فروشنده اثر آرتور میلر نمایشنامه ای است با محوریت ماتریالسمِ دوران بعد از جنگ در آمریکا و همچنین سرخوردگی ویران گر رویای آمریکایی. مقاله حاضر به طور کلی بر بازنمایی مفاهیم ایدئولوژیک در یکی از مکالمه هایی که بسیار مورد توجه قرار گرفته است، متمرکز است. این مکالمه بین شخصیت های ویلی و هوارد صورت می گیرد. درگیری های این دو شخصیت در ویژگی های زبانی این مکالمه نمایان است.با به کارگیری تحلیل مکالمه در دو سطح تحلیل گفتمان و کاربردشناسی ، مطالعه حاضر به بررسی روابط قدرت پنهان بین این دو شخصیت می پردازد. از طریق تحلیل عینی مکانیسم نوبت گیری در مکالمه و قواعد مشارکت زبانی ، هدف مقاله پیش رو آشکارسازی تأثیر روابط فرامتنی شخصیت های اثر بر رفتار مکالمه ای آنها است. نتایج بررسی این گونه نشان می دهد که برخلاف این که انتظار می رود نوبت گیری در گفت وگو و قواعد گرایس مستقیماً تحت تأثیر جایگاه اجتماعی و قدرت اقتصادی شخصیت ها باشد، روند ثابتی ندارند و دستخوش عوامل دیگری قرار دارد.
۷.

بررسی و تحلیل شخصیت چندگانه در رمان مدرن و پسامدرن فارسی (مطالعه موردی: سرخی تو از من و آزاده خانم و نویسنده اش)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شخصیت چندگانه رمان مدرن رمان پسامدرن آزاده خانم و نویسنده اش سرخی تو از من

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 148 تعداد دانلود : 351
شخصیت چندگانه شخصیتی است ازهم گسیخته، که از کنارهم قرارگرفتن چند شخصیت فرعی تشکیل شده و یک شخصیت واحد را ساخته است. در این پژوهش، چگونگی بروز شخصیت چندگانه، ویژگی ها و هدف از بروز آن در رمان مدرن سرخی تو از من و رمان پسامدرن آزاده خانم و نویسنده اش مورد مطالعه قرار گرفته است. برای نیل بدین مقصود شخصیت های اصلی این دو رمان که عنوان شخصیت چندگانه را می توان بر آن ها اطلاق کرد، مورد توجه قرار گرفته و شخصیت های فرعی که مکمل شخصیت اصلی بوده اند تحلیل شده اند. نتایج به دست آمده بیانگر این است که شخصیت چندگانه در رمان مدرن مذکور معطوف به ذهن است و پاره های مختلف شخصیت، ذهنی هستند. شخصیت چندگانه در رمان پسامدرن مذکور معطوف به مسائل هستی شناسی و تداخل واقعیت و خیال است و پاره های مختلف شخصیت مربوط به سایر متون هستند و از طریق رابطه بینامتنی با یکدیگر پیوند می خورند. شخصیت چندگانه علاوه براینکه حائز سایر ویژگی های شخصیت در رمان های مدرن و پسامدرن است، در تقویت عنصرغالب معرفت شناسی، در رمان مدرن مذکور، و عنصرغالب هستی شناسی، در رمان پسامدرن مذکور، مؤثر است. همچنین شخصیت چندگانه می تواند نوع جدیدی از شیوه های شخصیت پردازی به شمار رود و به عنوان یک ویژگی، در کنار سایر ویژگی های رمان مدرن و پسامدرن قرار بگیرد.
۸.

انقیاد و قدرت بدن زنانه در رمان سرگذشت ندیمه نوشته مارگارت اَتوود(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 965 تعداد دانلود : 469
رمان سرگذشت ندیمه به قلم مارگارت اَتوود مفهوم متفاوتی از زنانگی را در ساختار جامعه ای ضد اتوپیایی و بی رحم به نام جلید ارائه می دهد. در این حکومت استبدادی زنان براساس قدرت جفت گیری و توانایی تولیدمثل ارزش گذاری می شوند و هر نوع کنترل و سرکوب به بهانةة اصلاحات مذهبی و اجتماعی مشروع به شمار می آید. استثمار، شی ءشدگی، بیگانگی و استفادة ابزاری از بدن ندیمه را در سراسر این روایت می توان دید. در این راستا نگاه منفی و ابزاری نسبت به بدن زنانه در بافت اجتماعی توجیه می شود. اَتوود در این رمان نشان می دهد چگونه بدن زنان می تواند توسط ایدئولوژی مردسالارانه و با هدف اصلاحات مذهبی و اجتماعی مورد استثمار قرار گیرد. پژوهش حاضر با مطرح کردن دیدگاه های اجتماعی، مذهبی و سیاسی به تعریف هویت زنانه و ارزیابی زنان براساس ایدئولوژی حاکم می پردازد. بخش پایانی به موضوع نمود قدرتمند بدن زنانه به مثابة ابزاری ایدئولوژیک در رویارویی با قدرت حاکم بر سرنوشت جامعه اختصاص داده شده و تقابل آن را با نظام سرکوب گر نشان می دهد.
۹.

تحلیل گفتمانی انس التائبین احمد جام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عرفان و تصوف تحلیل گفتمان انس التائبین احمد جام نامقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 178 تعداد دانلود : 731
در این مقاله برآنیم تا مهم ترین اثر شیخ احمد جام نامقی را از منظر تحلیل گفتمان بررسی کنیم. بدین منظور پس از ذکر مقدمه ای دربارة نویسنده، به شناسایی نظم گفتمانی خراسان روزگار شیخ احمد جام پرداخته ایم و ضمن شناسایی گفتمان های اصلی موجود در جامعه، نسبت آن ها را با یکدیگر نیز نشان داده ایم. این بحث تصویری دقیق از «بافتی» ارائه می دهد که اثر در دل آن شکل گرفته است. در مرحلة بعد به سراغ نظم گفتمانی درون متن رفته ایم و تقابل دو گفتمان اصلی را در آن برجسته کرده ایم و در مرحلة سوم به این پرسش پاسخ داده ایم که چه نسبتی میان نظم گفتمانی برون و درون متن وجود دارد. شناسایی بافتی که انس التائبین در دل آن پدید آمده و بررسی نسبت متن با برون-متن، دو هدف اصلی این مقاله است.
۱۰.

تحلیل فمینیستی گفتمان و توازن قدرت در رمان شمال و جنوب اثر الیزابت گاسکل بر پایه نظریه کُنش های گفتاری جان سِرل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فمینیسم تحلیل گفتمان کنش گفتار شمال و جنوب جان سرل

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات
تعداد بازدید : 216 تعداد دانلود : 757
مطالعه جایگاه زنان در قرن نوزدهم انگلستان با بررسی گفت وگوهای رمان شمال و جنوب اثر الیزابت گاسکل بر مبنای نظریه کنش گفتارهای جان سِرل و شاخص های مؤثر بر آن ها نشان می دهد زنان، علی رغم قوانین حاکم بر مراودات اجتماعی و با حفظ شئونات رفتاری دوران خود، از زبان برای بهبود موقعیتشان به طور غیرمستقیم بهره برده اند. نورمن فرکلاف معتقد است ایدئولوژی غالب بر جامعه به شکلی چهره منطقی و طبیعی به خود می گیرد که گفتمان قدرت در دست گروه حاکم باقی بماند؛ اما بررسی زبان شناختی -فمینیستی آشکار می سازد که همسو با نظریه دبورا تانن، کلام و رفتار زنان بیشتر از آن که نشان دهنده شخصیت درونی آن ها باشد، حالت نمایشی دارد. قهرمان زن در نمونه گفت وگو های بررسی شده غالباً تغییراتی در انتخاب کنش خود ایجاد می نماید تا در توصیف ذهنیت شخصی اش موفق به ایجاد تأثیر قابل قبول در مخاطب شود. در پایان رمان هایی نظیر شمال و جنوب، علی رغم سکوت و فروتنی شخصیت زن در پایان داستان، دیدگاه های وی طی فرآیندی متشکل از تأثیرهای پی درپی، به قهرمان مرد داستان منتقل شده و در تصمیم ها و رفتار اجتماعی بعدی مرد نمود آشکاری دارد. چکیده مبسوط ١- مقدمه بررسی فمینیستی و سبک شناسانه رمان انگلیسی قرن نوزده شمال و جنوب اثر الیزابت گاسکل با استفاده از نظریه کنش گفتگوهای جان سرل نشان می دهد که علیرغم قوانین محکم حاکم بر رفتار و گفتار زنان با جنس مخالف در این دوره، زنان با بکارگیری مبتکرانه و زیرکانه زبان قادر بودند بر شرایط مدیریت کنند و قدرت را در اختیار بگیرند. ...
۱۱.

استعاره های سماع در انس التائبین احمد جام نامقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سماع احمد جام انس التائبین تحلیل شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 89 تعداد دانلود : 202
مسأله اصلی این مقاله، بررسی استعاره های سماع در انس التائبین است. در نگرش شناختی، مفاهیمی چون زمان، کمیّت، حالت، دگرگونی، کنش، علّت، هدف، شیوه و وجه با روش استعاری فهمیده می شوند. احمد جام در انس التائبین برای تبیین بسیاری از جنبه های سماع از حوزه های «خوراک»، «انسان» و «بیماری و سلامت» بهره برده ، با استعاره های «سماع، به مثابه انسان است»؛ «سماع به مثابه خوراک است»؛ «سماع به مثابه سلامت و بیماری است»، نظریه اش را تبیین کرده است. پشتوانه نظری مقاله، نظریه «استعاره های مفهومی» است که استعاره را از شگردی زیبایی شناسی به ابزار اندیشیدن ارتقاء داده است. نخست، مبانی نظریه یاد شده را با کلیدواژه های فهم نظریه زبانشناسی شناختی معرفی کرده، گزارشی از استعاره ها آورده ایم. سپس استعاره ها را بر اساس درون مایه، دسته بندی کرده ایم: استعاره های ویژگی های خوشایند سماع، استعاره های ویژگی های ناخوشایند سماع و استعاره های دو پهلو. سپس به تحلیل شناختی هرگروه پرداخته ، شگردهای بیانی استعاره ها را بررسی کرده ایم که چگونه احمد جام در استعاره سماع از شگردهای «انتقال» و «تغییر» برای تبیین نظریه خود بهره گرفته است.
۱۲.

تعادل زیباشناختی در ترجمه متون ادبی از منظر زیباشناسی دریافت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: یاس زیباشناسی دریافت تعادل زیباشناختی عدم تعین معنی آیزر رومن اینگاردن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 797 تعداد دانلود : 863
تعادل زیباشناختی نوعی از تعادل میان متن ترجمه شده و متن اصلی تعریف می شود که براساس آن دو متن از درجه تفسیرپذیری یا صراحت معنایی نسبتا یکسانی برخوردارند و این مستلزم آن است که موارد عدم قطعیت معنی در هر دو متن کم و بیش یکسان باشد. مفهوم عدم قطعیت معنی را نخستین بار پدیدار شناس لهستانی رومن اینگاردن به عنوان یکی از ویژگیهای متون ادبی بکار برد و پس از آن دو نظریه پرداز زیباشناسی، آیزر و یاس، آن را در نظریه های متفاوت خود به کار گرفتند. در این مقاله پس از تعریف مفهوم تعادل زیباشناختی بر اساس مفهوم عدم قطعیت معنی، اهمیت این مفهوم را در ترجمه های مختلف کتاب پبامبر نوشته جبران خلیل جبران نشان می دهیم. تحلیلی که بر چهارده ترجمه از سه جمله انتخابی کتاب فوق صورت گرفته نشان می دهد که مترجمان بیش از آن که در پی ایجاد تعادل زیباشناختی باشند در پی ایجاد تصریح بیشتر و در نتیجه دور شدن از تعادل زیباشناختی بوده اند.
۱۳.

سبک شناسی نحوی داستان ”قفس“ صادق چوبک بر اساس صدای دستوری

کلید واژه ها: ناتورالیسم صادق چوبک سبک نحوی صدای دستوری داستان کوتاه قفس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 917 تعداد دانلود : 229
هدف از پژوهش حاضر بررسی مقولة نحویِ صدای دستوری در داستان کوتاه ”قفس“ صادق چوبک است.هموارهمیاناندیشهوسبکنحوینویسندهارتباطوجودداردوبا در نظرگرفتناینارتباطمی تواندیدگاهغالبچوبکراتبییننمود. ”قفس“ طرحی است درباره جهانی که بر بنیاد تنازع بقا قرار گرفته است و مرغ و خروس های اسیر در قفس، تمثیلی از جامعه بشری هستند. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که در این داستان، پربسامدترین صدای دستوری، صدای منفعل است و بسامد بالای این صدای دستوری (80%) انعکاس دهندة این دیدگاه چوبک است که انسان ها به عنوان موجوداتی کنش گر سعی می کنند تا خود را از جبر زیستی که اسیر آن هستند، نجات دهند و برای زنده ماندن جدال می کنند. اما چون تحت تسلط نیروهای قهار و قوانین جبری هستند، به ناچار باید در برابر این نیروها، منفعل و پذیرنده باشند. لازم به ذکر است که در این داستان، تعداد زیادی از صداهای دستوری فعال نیز در معنای پنهان به صورت منفعل هستند و بخشی از صدای دستوری فعال، بیانگر دیدگاه و تفکر مرگ اندیشی چوبک است که تقدیر یا مرگ، پیوسته در حال انجام کنشِ کشتن انسان هاست و یکی یکی انسان ها را هلاک می کند و انسان ها چاره ای جز تسلیم شدن در برابر این سرنوشتِ محتوم ندارند. بنابراین اعتقاد به جبر، تقدیر و سرنوشت و تلاش نافرجام انسان برای رهایی از آن با صدای دستوری منفعل نمود می یابد که می تواند بیانگر اندیشه ناتورالیستی چوبک باشد.
۱۴.

بررسی ساختار درهفت خان رستم: نقدی بر کهن الگوی سفر قهرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کهن الگو نقد اسطوره ای شاهنامه فردوسی هفت خان رستم اسطوره یگانه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه شاهنامه پژوهی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی نقد ساختارگرا
تعداد بازدید : 607 تعداد دانلود : 522
در سال 1949، جوزف کمبل (1987-1904) اسطوره شناس امریکایی، در کتاب قهرمان هزار چهره دیدگاه خود را درباره اسطوره یگانه طرح می کند: قهرمان به زندگی روزمره و روزمرگی زندگی پشت می کند؛ سفری مخاطره آمیز را به جان پذیرا می شود؛ به مقابله با موجودات متخاصم و نیروهای بازدارنده می پردازد؛ بر آن ها فایق می آید و سرانجام در بازگشت، فضل و برکتی را که ره آورد این سفر خطیر است، به یارانش ارزانی می دارد. در این الگو، کمبل به شیوه رایج ساختارگرایان، در پی ارائه نمایه ای بنیادین برای کهن الگوی سفر قهرمان است. به همین منظور، شواهد متعدد ی را از داستان های اقوام و ملل مختلف فراهم می آورد و طرحی جامع را در این زمینه پیشنهاد می کند. در مطالعه حاضر، رابطه بین دو حوزه معیّن در نقد کهن الگویی – تصاویر ازلی و کهن الگوی سفر قهرمان - در روایت داستان هفت خان رستم از شاهنامه فردوسی بررسی شده و در پایان مزایا و کاستی ها ی این الگو نقد شده است.
۱۵.

نگاره های مثالی و نمادهای اصلی در بوف کور هدایت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بوف کور صادق هدایت نقد اسطوره ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 482
نگارنده در این مقاله سعی دارد نقش روی جلد قلمدان را در بوف کور صادق هدایت در قالب نقد اسطوره ای مورد بررسی قرار دهد . در این داستان هنرمند نقاش که راوی داستان نیز هست ، نقشی را روی جلد قلمدان تصویر می کند که انعکاسی از نا خودآگاه جمعی خود اوست . این تصویر ؛ از این منظر دامنه ارجاعی وسیعی را برای نقاشی فراهم می آورد و آن را از تصویری ساده به نقشی جهانی و اساطیری تبدیل می کند . در این نوشتار ، نقش کهن الگوهایی اصلی این تصویر (زن ، پیرمرد ، گل نیلوفر ، درخت سرو و جوی) و نمادهای مرتبط با آنها (پستو ، شراب ، مار و مرگ) به طور اجمالی مورد بررسی قرار گرفته است .

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان