درخت حوزه‌های تخصصی

کنش­گفتاری «وعده» می­تواند همگرا با دو کنش­گفتاری تشویق و سوگند باشد. این کنش گفتاری به واسطة وجود مفهوم وعدة داوطلبانه و تعهدی که گوینده به خواست خود به مخاطب می­دهد، در زمرة کنش­های گفتاری تعهدآور در طبقه­بندی کنش­های گفتاری جورج اُستین قرار می­گیرد. همچنین وجود مختصات اصلی افعال اجرایی «من، تو، اینجا و الان» در وعده موجب می شود آن را جزو کنش­های اجرایی قلمداد کنیم. در وعدة سیاسی با توجه به اهداف و ویژگی­های فردی گوینده ممکن است راهکارهای اصل همکاری گرایس، یعنی کمیت، کیفیت، ارتباط و روش بیان نقض شوند. در یک وعدة سیاسی به همان میزان که ممکن است کوتاه و مختصر سخن گفته شود، ممکن است از عنصر تکرار استفاده شود. بسیاری از وعده­های سیاسیِ داده شده تنها جنبة تبلیغاتی دارند و از جنبة عملی برخوردار نیستند. راهکار ارتباط معمولاً در وعده­های انتخاباتی حفظ می­شود و کمتر پیش می­آید که این راهکار در مرحلة پیش از انتخابات نقض شود. کوشش در به کارگیری روش بیان درست و تأثیرگذار از روش­های فعالان سیاسی پیش از انتخابات است.

تأثیرات یادآوری پیام ها بر حافظه شامل متقدم، میانی و متأخر است. یادآوری ابتدای پیام ها تحت تأثیر عنصر متقدم، یادآوری بخش میانی تحت تأثیر عنصر میانی و یادآوری انتهای پیام ها تحت تأثیر عنصر متأخر است. در این پژوهش تأثیر عنصر متأخر در مکالمات پیام های بازرگانی رادیویی فارسی و تأثیر جملات کوتاه و شعاری و پایایی آن در ذهن شنوندگان را بررسی کردیم. روش تحقیق به صورت میدانی و نیمه آزمایشگاهی است. برای آزمودن فرضیه ها شش پیام را از میان پنجاه پیام بازرگانی پخش شده در شبکه های رادیویی فارسی ایران، جوان و پیام در بهمن و اسفند 1389 انتخاب و براساس آن ها شش برگة آزمون تکمیل­کردنی طراحی کردیم. آزمودنی ها، متشکل از 71 نفرشامل 44 مرد و 27 زن، به طور تصادفی انتخاب شدند. آن ها پس از دو بار شنیدن هر پیام، واژه های جاافتاده در برگه های آزمون را به یاد آوردند و نوشتند. نتایج نشان داد در پیام های بازرگانی میانگین رتبه عناصر متأخر (77/2) در مقایسه با عناصر متقدم (16/ 2) و عناصر میانی (06/1) بیشتر در حافظه کاری شنوندگان باقی می مانند و بهتر به یاد می آیند. همچنین میانگین رتبه جملات کوتاه و شعاری (79/99) در مقایسه با جملات غیرشعاری (80 /41) بیشتر در حافظه کاری شنوندگان باقی می مانند و بهتر به یاد می آیند. نتایج این پژوهش به تهیه کنندگان برنامه های پیام های بازرگانی رادیویی فارسی، تولیدکنندگان کالاها و گردانندگان مؤسسات خدماتی کمک می کند تا توجه مخاطبان را بیشتر جلب کنند و کالاهای خود را بهتر بشناسانند. زبان شناسان و روان شناسان نیز می توانند تأثیرات جایگاه جملات بر حافظه افراد را بررسی و نتایج را مشاهده کنند.

زبان‏شناسی علمی است که حیطه‏های موضوعی وسیعی را در بر می‏گیرد. این علم همانند هر علم دیگری نیاز دارد که نظام تعاریف و مفاهیم آن دقیق و بدون هرگونه ابهام باشد. بنابراین برای پرداختن به این موضوع این سؤال را مطرح می‏کنیم که «امروزه زبان‏شناس بودن به چه معناست؟» برای پاسخ به این سؤال لازم است بدانیم جایگاه زبان‏شناسی در کجا قرار دارد. هدف از زبان‏شناسی چیست؟ و وظایف زبان‏شناس کدام است؟ موضوعات و پدیده‏هایی که زبان‏شناس با آن‏ها سروکار دارد براساس روش تحلیل منطقی علم مورد بررسی قرار می‏گیرند. بنابراین روش علم زبان‏شناسی این علم را از علوم دیگر مجزا می‏کند و زبان‏شناس را در ارتباط با حیطه‏هایی قرار می‏دهد که خاص این علم است و در حیطه علوم بین رشته‏ای هویت زبان‏شناسی به کمک روش‏ها و ابزار علمی آن حفظ می‏گردد.

مبانی زبان، ترسک، رابرت لارنس، ترجمه علی فامیان، نشر مرکز، تهران 1379، هشت + 348 صفحه. مبانی زبان ترجمه فارسی کتاب Language، The Basics تالیف رابرت لارنس ترسک، استاد دانشگاه ساسکس، و مولف فرهنگ اصطلاحات دستوری و زبان شناسی تاریخی است که اصل آن در 1995 و ترجمه اش در 1379 به چاپ رسید. علی فامیان، مترجم کتاب، دریادداشتی بر اثر، ذوق و سلیقه نویسنده را در انتخاب سرفصل ها، توضیح مطالب و ارائه مثال ها از زبان های گوناگون تحسین می کند که بجا و به حق است. در حقیقت، مبانی زبان اثر تحقیقی دقیق و معتبری که در حوزه زبان شناسی همگانی است. نویسنده، در مقدمه، هدف تالیف کتاب را شناساندن موضوع مهم و جذاب زبان به خواننده ذکر می کند. وی، به این منظور، نه موضوع کاملا متفاوت، سودمند و هیجان انگیز را انتخاب و در نه فصل کتاب مطرح کرده است. موضوع فصل اول، «منحصر به فرد بودن زبان» است که مولف، با طرح سوالی درباره مهم ترین خصوصیات تمایز دهنده انسان از سایر موجودات، به شرح و بسط آن می پردازد. وی سه ویژگی عمده ساختاری برای زبان قایل است که آن را متمایز می سازد: دوگانگی، جابه جایی، و عدم محدودیت. دوگانگی (اصطلاح رایج آن در جامعه زبان شناسی ما: تجزیه دوگانه) بهره گیری از چند عنصر محدود و بی معنا (واج) در ترکیب برای ساختن عناصر معنادار بسیار است. جابه جایی استفاده از زبان است برای سخن گفتن درباره چیزهایی فراتر از زمان و مکان حاضر. عدم محدودیت توانایی انسان است در استفاده از زبان برای بیان پیام های تازه و بی سابقه...

زبان، به تعبیرى، غریزه اى است که در علوعم شناختى از آن به "عضو ذهنى ، یک استعداد یا" یک شیوه " تعبیر مى شود، مهارتى پیچیده، تخصصى است که به طور همزمان از ابتداى تولد انسان، بدون هیچ تلاش اگاهانه یا آموزش صورى و رسمى، درو جود کودک حضور دارد. از آنجا که این امر با دانش رو ان شناسى و اعصاب شناختى تعامل دارد، براى دانش پژوهان علوم انسانىواجد اهمیت بسیار است." زبان " بدو ن به کارگیرى آگاهى از منطق بنیادینش، به طور کیفى در هر انسان وجود دارد،و از نظر عقلى در زمرهء عام ترین توانایى ها فر ایند اطلاعاتى است. از دور ان ما قبل تاریخ، ادبیات دو وظیفه مکمل را انجام داده است، یکى گسترش افق هاى مطالعات میان رشته اى( اعم از ارادى، عاطفى، معرفت شناسانه) در ضمیر آگاهانهء انسان، دیگرى تلفیق اعتقادات، احساسات، تمایلات درو ن ذهنى لازم براى بقا در محیط هاى پیچیده اجتماعى بشرى...

نوشته زیر شاید آخرین نوشته ای باشد که روانشاد دکتر حسین داوری آشتیانی در پی آماده سازی و انتشار آن بود و متأسفانه فرصت نیافت که آن را به پایان رساند.افزودن منابع و اصلاح برخی عبارات و تعبیرها و نیز تجدید نظر در بعضی مطالب مسلما در قصد و نیت نویسنده فقید بوده است و چنانچه مجال می یافت، بی تردید به آنها می پرداخت.با این همه، ازآنجا که این آخرین کار او حاوی نکات خواندنی است، کم و بیش به همان صورت اولیه با واژه های خاص منتشر می شود تا مخصوصا از ایشان یادی شده باشد.