درخت حوزه‌های تخصصی

همسویی فناوری اطلاعات و کسب وکار یکی از اساسی ترین مسائل موردنظر مدیران فناوری اطلاعات و مدیران ارشد سازمان هاست. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان هم راستایی فناوری اطلاعات در بین مدیران و مهندسان واحدهای تولیدی و در یکی از بزرگ ترین شهرک های صنعتی در ایران یعنی شهرک های صنعتی استان سمنان به اجرا درآمده است. این تحقیق به دید هدف از نوع مطالعات کاربردی و از دید جمع آوری داده های تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی محسوب می شود. نمونه آماری از طریق نمونه گیری به شیوه ی تصادفی طبقه ای به تعداد 300 نفر از بین مدیران و مهندسان واحدهای تولیدی انتخاب شده است. برای جمع آوری داده ها از روش اندازه گیری خودساخته با 35 سؤال در چهار بعد اصلی بهره برداری شده است. روایی ابزار سنجش با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی شامل شاخص KMO برابر 827/0 و برای آزمون بارتلت 000/0 نشان از تأیید روایی سنجش مورد استفاده دارد. برای پایایی هم از آلفای کرونباخ استفاده شده که 90/0 به دست آمده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها هم از نرم افزار مدل یابی معادلات ساختاری لیزرل 80/8 استفاده شد. نتایج نشان می دهد بیشترین تأثیر را در بین چهار مؤلفه ی اصلی شاخص مشارکت و همکاری کسب وکار و کمترین تأثیر را آینده نگری دارند. همچنین در بین زیر متغیرهای فرعی شاخص شناسایی قابلیت ها و پرورش فرصت ها بالاترین تأثیرگذاری را دارد.

در این تحقیق به ارائه رویکردی یکپارچه برای طراحی خاصی از شبکه های توزیع در فضای زنجیره تأمین پرداخته شده که در آن تصمیمات مرتبط با مکان یابی پویای تسهیلات، برآورده سازی تقاضای مشتریان با رویکردی یکپارچه اتخاذ می گردد. در این راستا ، یک مدل ریاضی جدید مکان یابی پویا چند تسهیلاتی به منظور کمینه سازی مجموع هزینه های مرتبط بر مکان یابی اولیه هر یک از تسهیلات در سطح ظرفیتی خاص، مکان یابی مجدد تسهیلات و حمل و نقل اقلام از کارخانه به محل مراکز توزیع و سپس به مشتری نهایی، ارائه شده است. همچنین از آنجائیکه در دنیای واقعی برخی از پارامترهای مدل پیشنهادی، همچون هزینه حمل و نقل هر واحد محصول از کارخانه به مرکز توزیع مستقر شده، هرینه استقرار مکان اولیه به مرکز توزیع، هزینه اولیه برای استقرار مجدد به مرکز توزیع و تقاضای تخصیص یافته به مراکز توزیع برای هر یک از محصولات، دارای ماهیت غیر قطعی می باشند. لذا پارامترهای مذکور، متعیر فازی در نظرگرفته شده و در این راستا، مدل در شرایط فازی نیز توسعه داده شده است. از جنبه های نو آورانه، تحقیق می توان به ارائه مدلی جهت مکان یابی پویای چند تسهیلاتی در یک زنجیره تامین در شرایط قطعی و فازی و ارائه الگوریتمی جدید برمبنای روش خیمنز اشاره کرد. نتایج خروجی، نشان از کارایی الگوریتم توسعه داده شده و صرفه جویی در هزینه های مسأله پیشنهادی در مقایسه با شرایط قطعی دارد.

پیدایش مفهوم "محصولات با سیستم های پیچیده" ابتدا از ادبیات سیستم های نظامی ، پیچیدگی های سیستم، مکتب سیستم های فنی بزرگ، مدیریت پروژه و مطالعات سازمان صنعتی آغاز شد. محصولات پیچیده از لحاظ فنی در شرکت های پیشرفته تولید می شوند، کالاهای سرمایه ای با تکنولوژی های پیشرفته هستند وسرمایه گذاری در بخش ایجاد ظرفیت برای تولید آنها یکی از نشانه های مهم قدرت اقتصاد ملی است. در حوزه محصولات پیچیده ساختار صنعت عمدتا متشکل از تعداد بسیار کمی از بنگاه های بسیار بزرگ تامین کننده، سازنده و مشتری است. این تعداد کم بنگاه ها همگی در فرآیند طراحی ، تحقیق و توسعه ، یکپارچه سازی سیستم ها ، بهبودهای آتی محصول و نگهداری محصول مشارکت دارند. پیشرفت های اقتصادی هم اکنون نیازمند تجاری سازی و توسعه تکنولوژی های پیچیده است که نوآوری در آنها تنها از طریق شبکه های پیچیده و خود سازماندهی شده اتفاق می افتد. بنابراین یکی از وجوه تمایز این محصولات این است که مکانیزم و مدیریت نوآوری در اینگونه محصولات با محصولات ساده تولید انبوه متفاوت است.

خوشبختانه پس از ابلاغ نقشه ی جامع در واپسین روزهای سال 1389، فضایی برای اهل نظر پدید آمده است تا فارغ از جنجالهای سیاسی و علیرغم نقاط قوت فراوان نقشه، فرصت هایی برای بهبود نقشه در ویراست های بعدی پیشنهاد نمایند. این مهم با توجه به تأکیدات نقشه بر بسط فضای نقد و آزاد اندیشی اهمیت مضاعف می یابد. در این مقاله پس از مرور برخی تعاریف و بررسی تاریخچه ی نقشه های علمی در ایران و جهان اجمالاً به نقاط قوت و مبسوطاً به فرصت های بهبود نقشه در آینده اشاره شده است. هنگام نقل نظراتِ سایر اندیشمندان پیرامون نقشه تلاش شده است که با این نظرات به صورت نقادانه مواجهه شود و حتی المقدور نظرات طرف های مختلف درگیر در موضوع منعکس شود. در نهایت پس از بررسی نقادانه ی زمینه های متصور برای بهبود، فرصت هایی برای بهبود تشخیص داده شدند که دو نمونه از مهمترین آنها عبارتند از؛ اولاً اینکه سیاست علم و فناوری به عنوان دنباله ای از سیاست صنعتی لحاظ شود و سعی شود ابتدا یک سیاست صنعتی منسجم تصویب گردد و سپس اولویتهای فناوری و علم از دل آن برون آید نه اینکه از طریق نظرسنجی و امثال ذلک استحصال گردد، حتی در صورتیکه برای تشخیص چنین اولویتهایی بخواهیم به نظرسنجیِ خبرگان روی بیاوریم، دلفی-های بزرگ و ملی یا تحقیقاتی در این حد و اندازه برای تشخیص چنین اولویتهایی ضروری اند. ثانیاً اینکه با توجه به پیشرو بودن صنایع دفاعی در اغلب کشورهای تحت تهدید از جمله کشور ما، زمینه های لازم برای سرریز علم و فناوری از بخش دفاعی به بنگاه های اقتصادی فراهم شود.

پژوهش پیش رو، رویکردی را به منظور ایجاد زمان بندی مقاوم و پایدار برای محیط کار کارگاهی منعطف، زمانی که شکست تصادفی ماشین وجود دارد، پیشنهاد می کند. به منظور بررسی وضعیت شکست ماشین از شبیه سازی استفاده شد که برای دستیابی به زمان بندی مقاوم و پایدار به کمک الگوریتم های فراابتکاری پکپارچه شده است. الگوریتم پیشنهادی دو مرحله را دربرمی گیرد. در مرحله اول، از آنجاکه زمان تکمیل برنامه اولین هدف هر برنامه زمان بندی است، این شاخص بهبود می یابد و سپس در مرحله دوم سه شاخص زمان تکمیل برنامه، مقاومت و پایداری به صورت خطی ترکیب شده و تابع هدف را تشکیل خواهد داد. در مدل پیشنهادی، برنامه ریز می تواند میزان اهمیت هریک از شاخص ها را در تابع ترکیب خطی مشخص کند و مسیر بهبود الگوریتم را در جهت شاخص های مد نظر تغییر دهد. نتایج محاسباتی نشان می دهد که دستیابی به زمان بندی مقاوم و پایدار بدون افت در شاخص زمان تکمیل برنامه امکان پذیر است. در نهایت از آزمون فرضیه آماری به منظور مقایسه عملکرد دو الگوریتم فراابتکاری استفاده شده است.

تحقیق حاضر با هدف تعیین تأثیر رهبری معنوی بر عدالت سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان شرکت گاز استان اردبیل انجام شده است. روش تحقیق توصیفی بوده و جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه کارکنان رسمی شرکت گاز استان اردبیل می باشد. نمونه آماری با توجه به محدود بودن حجم جامعه آماری، با استفاده از رابطه تعیین حجم نمونه در جامعه های محدود 70 نفر تعیین شده است. این تعداد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده های لازم از سه پرسشنامه استفاده شده است. روایی پرسشنامه ها به صورت روایی سازه ای و پایایی آن ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و به تفکیک مولفه های رهبری معنوی، عدالت سازمانی و تعهد سازمانی محاسبه شده است. برای تجزیه و تحلیل داد ه ها از آزمون های رگرسیون تک متغیره و کلموگروف- اسمیرنوف استفاده شده است. نتایج یافته های پژوهش نشان داده است که رهبری معنوی بر عدالت سازمانی و تعهد سازمانی تأثیر دارد.

هدف پژوهش حاضر، رفع مسئله نبود پوشش کافی الگوی کارت امتیازی متوازن (بی اس سی) از عناصر مختلف عملکرد سازمانی، از طریق توسعه آن بر مبنای الگوی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (ای اف کیو ام) است. در این راستا، الگوی توسعه یافته بی اس سی مشتمل بر متغیرهای ذینفعان، اثربخشی منابع، اثربخشی فرایندها، اثربخشی مدیریت کارکنان، روش رهبری، نوع راهبرد و عملکرد، معرفی و در قالب یک الگوی ساختاری جدید اعتبارسنجی شد. نتایج حاصل در گام نخست، بیانگر برازندگی ایده آل الگوی پیشنهادی است. به لحاظ شدت روابط بین متغیرها در الگوی توسعه یافته بی اس سی، به ترتیب، سطح اثربخشی مدیریت کارکنان، سطح اثربخشی منابع، روش رهبری و سطح اثربخشی فرایندها بیشترین تا کمترین «تأثیر مستقیم» را بر عملکرد یک سازمان دارند. همچنین، روش رهبری، سطح اثربخشی مدیریت کارکنان، سطح اثربخشی منابع، نوع راهبرد، سطح اثربخشی فرایندها و درنهایت، ذینفعان، بیشترین تا کمترین «تأثیر مستقیم و غیر مستقیم» را بر عملکرد سازمانی دارند. مدیران می توانند از الگوی پیشنهادی این پژوهش برای سنجش عملکرد سازمان های مختلف و وزن دهی به ابعاد مختلف مد نظر در فرایند سنجش عملکرد استفاده کنند.

کیده تولید چابک یک مدل جدید تولیدی است که نتیجه تغییرات در محیط شرکت ها است. چابکی طی دو دهه گذشته شکل گرفته است و دلیل نیاز به آن در سال های گذشته، ضرورت واکنش هم زمان به رقابت فزاینده و شدید محیطی است؛ بنابراین، سازمان های کشور ما هم برای موفقیت در تولید محصولات باکیفیت در عصر رقابت، باید به سرعت به سوی پیاده کردن این سیستم حرکت کنند. در این تحقیق، با استفاده از مهم ترین عامل های کلیدی چابکی (سرعت، انعطاف پذیری، شایستگی و پاسخگویی)، الگویی مناسب برای تمایز شرکت های چابک از غیرچابک با استفاده از تابع تشخیصی چندمتغیری ارائه می شود. بدین منظور پرسش نامه مربوط به عوامل چابکی را دربین شرکت های صنایع غذایی شهرک صنعتی توس مشهد توزیع و پس از تکمیل، جمع آوری گردید و به وسیله نرم افزار SPSS19 مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که تابع تشخیصی به دست آمده به وسیله این چهار متغیر، به خوبی توانایی تشخیص دو گروه شرکت های چابک از غیرچابک را دارد و می تواند به عنوان الگویی مناسب برای پیش بینی چابکی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، متغیرهای انعطاف پذیری و پاسخگویی بیشترین سهم را در تمایز بین دو گروه دارند. Abstract: Agile manufacturing is a new productive model which is a result of changes in the environment of companies and it was shaped agility in two previous decades, it can also seek necessity of response to the increasingly intense competitive environment. Thus, in competitive era, our organization should implement this system quickly in order to succeed in production of high quality goods. This research, seeks suitable pattern in order to differentiate non-agile and agile companies by the most important factors of agility (speed, flexibility, competence and accountability) throughout multivariate discriminant function. Therefore, a questionnaire related to agility factors has been distributed among food companies of Toos Industries in Mashhad and then collected and analyzed by the software SPSS19. The results indicate that discriminant function obtained by the four variables have ability for differentiating of agility and non-agility companies. Moreover, it can be used in order to forecast agility, responsiveness, and flexibility that has had the most share of differentiation between two companies. Keywords: Agility; Speed; Flexibility; Competency; Responsiveness; Diagnostic Analysis.

در بازارهای پویا و رقابتی امروز صنایع و خدمات نیازمند روشهایی هستند که بتوانند به کمک آن بر چالش های محیطی فائق آمده و محصولات و خدمات بدون اتلاف به مشتریان ارائه دهند.چنین ابزاری با شیوه تولید ناب حاصل می شود. از این رو با مطالعه ادبیات و پیشینه مدل های تولید ناب در زنجیره تامین 14 عامل اصلی شناسایی در قالب پرسشنامه ای در اختیار خبرگان و مدیران زنجیره تامین صنعت خودرو قرار گرفت تا ارتباط و توالی این عوامل با روش ISM مشخص شده و سپس با تکنیک تحلیل مسیر تائید شود. در این راستا این عوامل درپنج سطح قرار گرفتند. سطح اول شامل :اتلافات و رضایت مشتری ، سطح دوم شامل : کنترل منابع و بهبود مستمر ، سطح سوم شامل : ساختار جریان مواد، توسعه تامین کننده و انتخاب تامین کننده ، سطح چهارم : آموزش و توانمند ساز ، ارتباط با مشتری، ارتباط با تامین کننده و ساختار جریان اطلاعات ، سطح پنجم شامل : رفتار مدیریت ، روشهای مدیریت و مهارت کارکنان می باشد. این ترتیب عوامل به مدیران کمک کرده تا در صورت پیاده سازی این عوامل برای بهبود روشهای تولید و نزدیک شدن به تولیدی ناب از کدام عوامل شروع کنند.

مقاله حاضر به وضعیت دانش وزمینه های اجتماعی کسب قابلیت های فناورانه در یکی از بخش های مهم کشور یعنی صنعت نفت می پردازد.با بررسی وتحلیل مقالات علمی چاپ شده در فصل نامه انجمن نفت ایران تا سال1357 وبررسی سایر نهاد های مرتبط، نخست سیمای وضعیت علمی وفناورانه این صنعت ترسیم می گردد.آنگاه نظام تولید وانتشار دانش واجزای تشکیل دهنده آن در زمینه ای تاریخی واجتماعی تحلیل می گردد.نتیجه آنکه علی رغم فعالیت های برجسته وموثر علمی وفنی در این بخش به ویژه از سوی انجمن مذکور بخش های سیاست گذار و پژوهشی دیگر نتوانسته اند جهت علمی ودانشی این بخش را به سوی تولید ونشر دانش روز وفناوری محور ودر نتیجه کسب قابلیت های نوآورانه ودانشی که زمینه ساز توسعه فناوری است سوق دهند.

درک عوامل موثر بر ارزش شرکت برای سرمایه گذاران و اعتباردهندگان پیش از اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری یا اعطای تسهیلات، امری حیاتی است. از آن جایی که اقتصاد دانش محور در حال تکامل یافتن است، روش ایجاد ارزش شرکتی از شیوه سنتی مبتنی بر دارایی های فیزیکی به دانش نامشهود منتقل شده است. از این رو در آینده نه چندان دور، ارزش گذاری دارایی های نامشهود به موضوع مهمی در اقتصاد مبدل خواهد شد. این مطالعه بر آن است تا با استفاده از مدل مبتنی بر شبکه عصبی مصنوعی به شناسایی عوامل موثر در تعیین ارزش دارایی های نامشهود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بپردازد. هدف اصلی از مدل کردن عوامل موثر بر ارزش دارایی های نامشهود با استفاده از شبکه های عصبی، بررسی میزان تأثیر پانزده متغیر ورودی (شامل تعداد اعضای هیات مدیره، استقلال هیات مدیره، اندازه شرکت، اهرم، دارایی های ثابت، رشد فروش، سودآوری، پرداخت سود، سن شرکت، تعداد کارکنان، متنوع سازی، ساختار مدیریت، صادرات، مخارج تحقیق و توسعه و هزینه های بازاریابی و تبلیغات) بر متغیر ارزش شرکت می باشد. یافته های حاصل از پژوهش حاکی از اهمیت ویژگی های خاص شرکتی در وهله نخست، حاکمیت شرکتی در رتبه دوم، ساختار مالکیت در رتبه سوم و سرمایه نامشهود در رتبه چهارم در تعیین ارزش دارایی های نامشهود است.

بهداشت، ایمنی و مدیریت زیست محیطی(HSE) ازجمله الزامات و ضرورت های صنایع پرخطر محسوب می شود. این پژوهش درصدد تبیین شاخص های دخیل در تعالی پایدار در صنایع پرخطر است. یکی از نکات مؤثر در مدل های تعالی، ارزیابی رابطه علی میان شاخص های توانمند ساز و نتایج است که پژوهش حاضر درصدد بررسی این روابط علی در سطح صنعت پتروشیمی است. بر پایه مدل اعتلای پایدار(تعالی H3SE) در صنایع پتروشیمی، نویسندگان به بررسی رابطه علی میان پنج توانمند ساز(رهبری، خط مشی ها و راهبرد ها، کارکنان، منابع و فرایند ها) و نتایج(بهداشتی-ارگونومیکی، کارکنان، پیمانکاران، مشتریان، ایمنی- امنیتی، اجتماعی-فرهنگی و نتایج کلیدی عملکرد) پرداختند. برای بررسی روابط علی در این پژوهش از دو تکنیک مدل معادلات ساختاریافته خطی(PLS) و DEMATEL بهره گیری شده است. بدین منظور پرسش نامه ای در میان متخصصین H3SE صنعت پتروشیمی کشور توزیع شد، و از این رهگذر رابطه میان شاخص ها به وسیله ابزار های پیش گفته مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین با تکنیک DEMATEL و PLS شاخص تأثیرگذاری و با استفاده از ضرایب تعیین درجه تأثیر پذیری کل شاخص ها مورد ارزیابی قرار گرفت. هرچند ارزیابی روابط علی میان شاخص ها تأثیر به سزایی در تبیین مدل های تعالی داراست، به نظر می رسد تسری این دیدگاه از رویکردی ایستا به پویا به درک هرچه بیشتر تعاملات رخ داده درگذر زمان کمک شایانی نماید.

شکل و روش ویژه سیاستگذاری نانو تکنولوژی در جمهوری اسلامی ایران، اولین تجربه ملی برای توسعه به موقع یک فناوری نوظهور است. سند راهبردی توسعه فناوری نانوی ایران که سیاستگذاری این حوزه را طی افق 10 ساله (93-1384) در بردارد با تلاش های ستاد توسعه فناوری نانو در سال 1384 تصویب شد. این سند شامل 53 برنامه اجرایی است که سازمانهای مختلف به عنوان متولی، مسئولیت اجرای هر برنامه را برعهده دارند. این مقاله قصد دارد تا با تمرکز بر سند توسعه فناوری نانو و با استفاده از رویکرد تحلیل شبکه ای، ضمن بررسی ارتباطات میان سازمانی و میان برنامه ای؛ مراکز قدرت را در شبکه ارتباطی سند شناسایی کرده و مورد تحلیل قرار دهد. بنابراین مرحله تصمیم گیری یا طراحی سیاست ها در فرایند سیاستگذاری نانو تکنولوژی کشور با محوریت سند مذکور مورد بررسی قرار می گیرد.

مدیریت زنجیره عرضه به منظور هماهنگ سازی اعضای زنجیره در عصر جدید، توجه محققان زیادی را به خود جلب کرده است؛ به طوری که آن را یک رویکرد راهبردی برای تقاضا، عملیات، تدارکات و مدیریت فرایند لجستیکی درنظر می گیرند. پژوهش حاضر به بررسی مؤلفه های تأمین در مدیریت زنجیره عرضه می پردازد و تأثیر آنها را بر عملکرد صنایع الکترونیک قطعات خودرویِ ایران بررسی می کند. مدل مفهومی پژوهش از ادغام چندین مدل حاصل شده است و جامعه آماری آن نیز شرکت های تولیدکننده قطعات الکترونیکی خودرو در ایران بوده که با ابزار پرسشنامه و تجزیه و تحلیل های آماری و روش مدل معادلات ساختاری، فرضیه های مدل مفهومی آزمایش شدند. یافته های ناشی از این پژوهش نشان داد که مؤلفه های تأمین در مدیریت زنجیره عرضه با یکدیگر همبستگی داشته و هر یک نیز بر عملکرد سازمانی تأثیرگذارند. بنابراین مدیران ارشد باید برای دست یافتن به مزیت های رقابتی نسبت به رقبای خود، این رویکرد را در سازمان مستقر کرده تا به منفعت های ناشی از آنها دست یابند.

یک روش مؤثر برای بهبود عملکرد زنجیره تأمین، ایجاد هماهنگی بین اعضای زنجیره تأمین است. این نوشتار موضوع هماهنگی زنجیره تأمین را با استفاده از قرارداد بیمه بررسی می کند. یک تولید کننده و یک خرده فروش، زنجیره تأمین را شکل می دهند که خرده فروش با تقاضای احتمالی و برگشت کالا از مشتری روبه روست. پذیرش کالای برگشتی از ویژگی های بازار رقابتی امروز است و موضوع هماهنگی را تحت تأثیر قرار می دهد. در این نوشتار، پارامترهای قراردادی و قیمت فروش کالای تولید کننده برای رسیدن به هماهنگی کامل و وضعیت برد برد برای هر دو عضو زنجیره تأمین، تعیین می شود. در این پژوهش قرارداد بیمه با قرارداد به اشتراک گذاری درآمد مقایسه می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد، به ازای هر قرارداد به اشتراک گذاری درآمد، یک قرارداد بیمه را می توان تعریف کرد و در صورت انتخاب صحیح پارامترهای قراردادی، سود مورد انتظار تولید کننده با قرارداد بیمه نسبت به قرارداد به اشتراک گذاری بهبود پیدا می کند.

در سال های اخیر، در بسیاری از پژوهش های مربوط به پیش بینی بازده سهام، از مدل های عاملی استفاده شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، مقایسه توان توضیح دهندگی دو مدل چندعاملیِ ارائه شده، با بازده سهام است. این پژوهش بر مبنای یک مدل چهار عاملی بنا شده است: مدل فاما، فرنچ و مومنتوم. بررسی توان توضیح دهندگی این مدل در بازار اوراق بهادار تهران در خلال سال های 1386 تا 1390، چیزی است که در این پژوهش به آن توجه شده است. در این پژوهش از روش رگرسیون چند متغیره، برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است؛ نتایج پژوهش نشان می دهد که به کارگیری مدل های چندعاملی از مدل تک عاملی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، مناسب تر است. همچنین نتایج پژوهش حاکی از این است که مدل چهار عاملی کارهارت مزیتی نسبت به مدل سه عاملی فاما و فرنچ ندارد زیرا از بین چهار متغیر صرف ریسک بازار، عامل اندازه، عامل ارزش و عامل تمایل به عملکرد گذشته(مومنتوم)، تنها دو متغیر صرف ریسک و اندازه، بر بازده سهام تأثیر می گذارد.