تحلیلی تاریخی بر روند توسعه فناوری در ایران
آرشیو
چکیده
همواره در طول تاریخ تکنولوژی تأثیر عمیقی بر پیشرفت تمدن بشری و رشد اقتصادی و فرهنگی داشته است. بررسی گذشته ایران نشان می دهد که همواره علم و تکنولوژی در کنار سایر مؤلفه ها در سرنوشت ایران تأثیرگذار بوده است. در این مقاله سعی بر این است که با تکیه بر مستندات و پژوهشهای انجام گرفته از قبل از انقلاب (عمدتاً دوره پهلوی) و بعد از انقلاب، بتوان تحلیل تاریخی از مؤلفه های مهم و تأثیرگذار بر توسعه فناوری ارائه نمود در بخش های مقدماتی مبانی و چارچوب ارزیابی فرایند توسعه تکنولوژی مورد بررسی قرار می گیرد و با دو مؤلفه عرضه و تقاضا و سیاستهای تأثیرگذار دولت در هر دو حوزه بحث ادامه می یابد و پس از ارائه چارچوب مفهومی مقاله به ارزیابی سیاستهای انگیز شی دولت در دوره های متفاوت پهلوی می پردازد. در همین اثنا سیاستهای انگیز شی دولت در حوزه های صنعتی و اقتصادی با ارائه آمار و ارقام مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. سپس روند تحولات اقتصادی صنعتی و تکنولوژیکی در دوره بعد از انقلاب ارائه می شود و تأثیرات و سیاستهای انگیز شی و همچنین طراحی ساختارها و شکل گیری توانمندیها در عرصه های صنعتی و تکنولوژیکی در سطح ملی بیان می گردد و در پایان مؤلفه های تأثیرگذار بر توسعه تکنولوژی در دهه اخیر مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.Analysis of the Past situation of Technology Development Trend in Iran
During the history, technology has had a profound effect on civilization, cultural and economic development. Contemplating the history of Iran shows the influence of science and technology alongside the other factors on its destiny. Based on the documents and the researches done before and after the Islamic revolution, this paper tries to present an analysis of the past situation of important factors influencing technology development. Primarily, the bases and the framework of evaluating the technology development process are studied, followed by the discussion of the government effective policies in both supply and demand areas. After presenting a conceptual model, the paper then proceeds to evaluate the government incentive policies in different periods before the revolution. Meanwhile, the latter policies are scrutinized in industrial and economic areas by presenting the statistics. Then, the trend of the economic, industrial and technological changes after the revolution along with the effects, incentive policies, and also the structures design and the capabilities formation in industrial and technological areas at the national level are addressed. Finally, the effective factors on technology development in the recent decade are discussed.