هدف این پژوهش، ارائه مدل استقلال دانشگاهی با رویکردهای دلیل گرا و علت گرا جهت کارایی دانشگاه بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی با رویکرد آمیخته (کیفی و کمی) و با طرح اکتشافی بود که در بخش کیفی از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی از روش توصیفی استفاده گردید. جامعه آماری در بخش کیفی اساتید خبره در زمینه موضوع پژوهش که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با در نظر گرفتن قانون اشباع، 10 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی، تمامی اساتید تمام وقت دانشگاه آزاد مازندران بود که بر اساس رتبه علمی تعداد 308 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استقلال دانشگاهی با 73 سوال و پرسش نامه کارایی سازمانی پین پریانگ و سینگ سای با 21 سوال استفاده شد. روایی پس از تایید اساتید و پایایی ابزارها رویکرد (دلیل گرا 85/0 ، علت گرا 82/0 و کارایی سازمان 89/0 ) محاسبه و مورد تایید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده های کیفی از تحلیل مضمون و جهت تجزیه و تحلیل داده های کمی از آزمون های کولموگروف اسمیرنوف، t ، تحلیل عاملی اکتشافی و معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج نشان داد که؛ استقلال دانشگاهی با رویکرد های دلیل گرا و علت گرا بر کارایی دانشگاه تاثیر مثبت و معناداری وجود دارد .