ویژگی های شهر خوب در اندیشه ایران شهری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

دیدگاه های مختلف درخصوص شهر خوب ضمن ارائه ی تصویری از یک جامعه مطلوب، می توانند برای ارزیابی سکونت گاه های مختلف مورد استفاده قرار گرفته و راهنمایی هایی برای حرفه و عمل شهرسازی به دست دهند. این نظریه ها به تبعیت از ماهیت هنجاری خود، حامل ارزشی مشخصی هستند. بر این اساس از یک سو استفاده از آنها مستلزم شناخت این زیربناهای ارزشی است و از سوی دیگر در هر بستر مشخص باید نسبت به ارائه ی مولفه ها و ویژگی های شهر خوب بر اساس ویژگی ها، ارزش ها و باورهای بومی اقدام شود. این مقاله در پی آن است که به تبیین و ارائه مؤلفه های شهر خوب در اندیشه ایران شهری بپردازد و برای این کار از روش تحلیل موقعیت بهره گرفته است. تحلیل موقعیت یکی از نسخه های روش نظریه ی زمینه ای است که با نقشه ای کردن داده های مختلف، تصویر بزرگ یا خبر بزرگ در خصوصِ موقعیت مورد بررسی را تشریح می کند. نتایج مطالعه نشان می دهد که ویژگی های شهر خوب در اندیشه ایران شهری را می توان ذیل 5 مؤلفه و 14 زیر مؤلفه تبیین کرد: زیست پذیری (با زیرمؤلفه های امنیت، رفاه و کفایت)؛ زمان مندی (با زیرمؤلفه های ثبات فرهنگی و بازخوانی هویتی)؛ خرد (با زیرمؤلفه های نظم، تعادل و حکمت)؛ هویت (با زیرمؤلفه های هویت آسمانی، هویت آئینی و هویت ملی)؛ و تعامل (با زیرمؤلفه های رواداری، مهر با طبیعت و تعامل و مهر با اجتماع).