تحلیل محتوای جلوه های ایثار در سینمای دفاع مقدس طی سال های 1360 تا 1386 (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ارزش های دفاع مقدس در جامعه اسلامی ما جزء ارزش های اجتماعی قلمداد می شوند، که به سطح ارزش های ملی مردمی رسیده اند و اینک دغدغه حفظ آنها مسأله ای اجتماعی محسوب می شود. این ارزش ها با توجه به جذابیت و عمقی که دارند می توانند در فضایی نو همراه با قالبی مناسب به عرصه گفتمان فرهنگی وارد شوند. به همین منظور نوشتار حاضر به تحلیل محتوای جلوه های ایثار در فیلم های سینمای دفاع مقدس از سال 1386-1360 می پردازد. از میان 166 فیلم سینمایی بلند اکران شده طی بازه زمانی این تحقیق، 62 فیلم به عنوان نمونه انتخاب گردید و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای کمّی میزان ظهور و چگونگی تغییرات جلوه های ایثار در طی این سال ها مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق حاکی از فزونی جلوه های انفرادی، مردانه و نام های دینی به نسبت جلوه های جمعی، زنانه و نام های غیردینی در بین کنشگران ایثارگر است. در کنش های ایثارگرانه، عمده کنش ها از جنس حضور در منطقه خطرخیز بوده است. کنش های ایثارگرانه در سینمای دفاع مقدس پس از جنگ تاحدودی به نسبت فیلم های دوران جنگ افزایش داشته است و ظهور کنش های ایثارگرانه در آن تاحدودی متفاوت از دوره جنگ بوده است.