زهرا بستان

صنعت گردشگری به سرعت در حال تطبیق خود با شرایط جدید و رشد تکنولوژی های آنلاین و هوشمند است. از آنجا که محتوای تولیدشده توسط کاربران (گردشگران) داده های درخوری درباره تصویر مقصد نزد گردشگران ارائه می هد، هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت تصویر مقصد ایران در رسانه اجتماعی اختصاصی گردشگری TripAdvisor بود. این وبسایت یکی از پرمخاطب ترین پلتفرم های آنلاین گردشگری است که محتوای تولیدشده توسط کاربر در آن منتشر می شود. روش تحقیق تحلیل محتوای کمّی اتخاذ شد. به منظور پوشش نظرات متفاوت کاربران، دو بخش مهم از این وبسایت یعنی Things to do و Iran Travel Forum در بازه زمانی سه ساله 2019 تا ابتدای 2022 به عنوان جامعه آماری مد نظر قرار گرفت. نمونه گیری چندمرحله ای خوشه ای و تصادفی به کار رفت. کدگذاری توسط کدگذاران بر پایه کدنامه تدوین شده انجام شد. محتوای شبکه اجتماعی تریپ ادوایزر در سه بُعد شناختی، احساسی و رفتاری تحلیل شد. یافته ها حاکی از آن بود که بیشترین دغدغه گردشگران خارجی بالقوه درباره امور زیرساختی ایران، به ویژه حمل و نقل، ویزا، تبادل ارز و بعضاً خدمات تجاری میزبانی است. نشانه هایی از اطلاع رسانی ناکافی، عدم دسترسی به اطلاعات به روز و جامع به صورت آنلاین، تناقض در اطلاعات موجود و ناپایداری رویه ها در زمینه صدور ویزا و خدمات حمل ونقل در این محتواها نیز به چشم می خورد. اگرچه میراث ملموس و جاذبه های تاریخی و فرهنگی ایران از سوی کاربران بسیار جذاب به نظر رسیده، پیوند این جاذبه ها با جاذبه ای انسانی و اجتماعی جامعه میزبان معاصر، شگفتی و جذابیت مضاعفی برای گردشگران به ارمغان آورده بود. این یافته ها می تواند به برنامه ریزی بازاریابی مقصد ایران توسط سازمان ملی مدیریت مقصد (وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) و بخش خصوصی صنعت میزبانی ایران کمک کند.

سوغات وجوه مادی و ذهنی دارد که لایه های معانی منتسب به آن برساختی اجتماعی است. پرواضح است که سوغات با توجه به تفسیری که زائر از نظر کاربرد، معانی و خاطراتی که یادآوری می کند، متفاوت است. این پژوهش درصدد بررسی معنای سوغات متبرک، چگونگی تقدس بخشی، شیوه های استفاده و نگهداری از آن توسط زائران است. این پژوهش با رویکرد روشی کیفی تفسیری و به روش تحلیل مضمون انجام شد که بر اساس آن داده های مصاحبه ها مقوله بندی و تلخیص گردید. در این پژوهش با 19 زائر زن در تابستان سال 1401 مصاحبه شد. یافته های پژوهش نشان داده است که زائران عمدتا سه گونه تبرکی (اشیای ذاتا متبرک، سوغات خریداری شده و متعلقات زائر در حین زیارت) را به عنوان ره توشه سفر زیارتی می برند. انگیزه زائران از بردن تبرکی در قالب حفظ شرایط فعلی، تغییر وضعیت مسئله مند و ثبت خاطره برای خود و دیگران طبقه بندی شده است. در ادراک زائران از تبرک دو معنای اصلی نهفته است: هدیه (ای از سوی فردی خاص و مورد علاقه) و یادگاری (نمادی از سفر زیارتی و امام). سوغات متبرک به عنوان واسط تسری فیض و رحمت خداوند ادراک شده است. طیف متفاوتی بین زائران بر حسب تجربه بردن تبرکی مشاهده شد. وجه ماندگاری و وجه کاربردی آن، از ویژگی های مهم تبرکی نزد زائران بوده است. اگر محل دفن امام در مکان مقدس را کانون تسری تقدس و تبرک بخشی تعریف کنیم، از نگاه زائر این تقدس و برکت از ضریح محل دفن امام (ع)، کل حرم، اطراف آن و تا شهر زیارتی امتداد می یابد. لذا شیوه های متبرک سازی از کانون تا امتداد آن در کل شهر زیارتی متفاوت است. از نظر زائران تبرکی ها برای لحظه های بحرانی مانند بیماری یا مناسک گذار زندگی مثل تولد، ازدواج، ورود به مدرسه و دانشگاه و حتی مرگ تاثیر گذارند. تکینه سازی، ترکیب تبرکی با اشیای نامقدس و مصرف تدریجی از شیوه های نگهداری اشیا متبرک توسط زائران بوده است.

این مقاله سعی در بررسی این سوال دارد که از منظر اقتصاد سیاسی، شهری که دارای ظرفیت های چندگانه گردشگری است بر اساس چه ملاحظاتی مدل راهبردی توسعه خود در حوزه گردشگری را تدوین نماید؟ در مدل سه سطحی راهبردی توسعه شهریِ گردشگری محور، جایگاه دولت، تنظیم نقش و کارکرد مقصد  گردشگری و ترسیم قواعد و قوانین است. این مقاله به لحاظ روش شناختی، جز روش های ترکیبی است. به طوریکه در گام اول مبتنی بر مطالعه مروری سیستماتیک و درگام دوم نظریات مستخرج بریک مورد مطالعه میدانی تطبیق داده شده است. توسعه بهینه شهری مشهد در حوزه گردشگری واز منظر اقتصاد سیاسی، مستلزم شناسایی کارکرد و نقش سیاسی شهرمشهد در سطح ملی، شناسایی گروههای ذینفع رسمی و غیر رسمی و وفاق جمعی در سطح گروه ها است. بر همین اساس با استفاده از تکنیک ویکور، برنامه های توسعه چندجانبه گردشگری در شهر مشهد با استفاده از ملاحظات اجرای برنامه ها و گروه های درگیر مورد رتبه بندی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دوی این موارد، توسعه گردشگری سلامت و گسترش پروژه های تفریحی در شهر مشهد و اطراف آن در رتبه های برتر قرار دارند.به طوریکه گردشگری سلامت با معیار«گروه های درگیر با ذیربط با برنامه» دارای رتبه یکم با شاخص ویکور صفر و توسعه و گسترش پروژه های تفریحی در شهر مشهد و اطراف آن دارای رتبه دوم  با شاخص ویکور 5/0 است .

مقدمه: اهمیت جذب و ماندگاری نیروی انسانی داوطلب و مشارکت های مردمی به اندازه ای است که همه تلاش ها و فعالیت های جمعیت هلال احمر متکی به آن تعریف شده است. در این نوشتار سعی شده است تا به بررسی عوامل مؤثر بر جذب و ماندگاری داوطلبان در جمعیت هلال احمر استان خراسان رضوی پرداخته شود. روش: این تحقیق به روش پیمایش و به صورت مقطعی انجام شده است که طی آن 350 نفر داوطلب عضو جمعیت هلال احمر خراسان رضوی پرسشنامه را تکمیل کردند. نمونه مورد بررسی به روش نمونه گیری طبقه ای از بین شعب مناطق برخوردار، نیمه برخوردار و نابرخوردار استان خراسان رضوی انتخاب شدند. یافته ها: داوطلبان با هدف یادگیری و دانش اندوزی درباره ایمنی و کمک های اولیه جذب هلال احمر می شوند. برخورداری از مهارت های متناسب با فعالیت های هلال احمر، تبلیغات دهان به دهان از طریق دوستان و سایر اعضای خانواده و تبلیغات رسانه ای و محیطی به ترتیب اهمیت، از دیگر عوامل مؤثر در جذب داوطلبان قلمداد می شوند. همچنین رضایت از ماهیت و محتوای فعالیت، مهم ترین عامل ماندگاری اعضا بوده است. بدین معنا که هر چه فعالیتی که عضو انجام می دهد شادتر، شفاف تر (از نظر شرح وظایف) و متناسب با علایق وی باشد، احتمال ماندگاری وی را قوت می بخشد. نتیجه گیری: تقویت انگیزه نیروی انسانی داوطلب یکی از روندهای کلیدی توسعه و مشارکت اجتماعی در جامعه می باشد، بنابراین لازم است تدابیری اندیشید تا این مهم به نحو مطلوبی تحقق یابد. بخش عمده ای از راهکارهای جذب و ماندگاری داوطلبان به ارتقا و بهبود آگاهی و شناخت اعضا از اهداف و فعالیت های جمعیت پیش و پس از عضویت بازمی گردد. در نتیجه شناخت صحیح است که انتظارات اعضا از جمعیت واقعی می شود. از طرف دیگر جمعیت هلال احمر با برنامه ریزی صحیح فعالیت ها قادر است از تمایلات مشارکت جویانه داوطلب به طور هدفمند و مداوم در جهت اهداف خود بهره مند شود.

ارزش های دفاع مقدس در جامعه اسلامی ما جزء ارزش های اجتماعی قلمداد می شوند، که به سطح ارزش های ملی مردمی رسیده اند و اینک دغدغه حفظ آنها مسأله ای اجتماعی محسوب می شود. این ارزش ها با توجه به جذابیت و عمقی که دارند می توانند در فضایی نو همراه با قالبی مناسب به عرصه گفتمان فرهنگی وارد شوند. به همین منظور نوشتار حاضر به تحلیل محتوای جلوه های ایثار در فیلم های سینمای دفاع مقدس از سال 1386-1360 می پردازد. از میان 166 فیلم سینمایی بلند اکران شده طی بازه زمانی این تحقیق، 62 فیلم به عنوان نمونه انتخاب گردید و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای کمّی میزان ظهور و چگونگی تغییرات جلوه های ایثار در طی این سال ها مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق حاکی از فزونی جلوه های انفرادی، مردانه و نام های دینی به نسبت جلوه های جمعی، زنانه و نام های غیردینی در بین کنشگران ایثارگر است. در کنش های ایثارگرانه، عمده کنش ها از جنس حضور در منطقه خطرخیز بوده است. کنش های ایثارگرانه در سینمای دفاع مقدس پس از جنگ تاحدودی به نسبت فیلم های دوران جنگ افزایش داشته است و ظهور کنش های ایثارگرانه در آن تاحدودی متفاوت از دوره جنگ بوده است.

شاهنامة فردوسی با روایت گذشتة ایرانیان بخش زیادی از عناصر هویت ایرانی را به زمان حال انتقال داده است. در این نوشتار به منظور شناخت هویت ایرانی و تقابل آن با غیرایرانی و بستر زمانی و مکانی به وجود آورندة شاهنامه، از روش تحلیل گفتمان انتقادی استفاده شده است. نتایج واکاوی متن داستان سیاوش نشان می دهد گفتمان هویت ایرانی به واسطة تقابل با گفتمان هویت انیرانی شکل گرفته و در هر دو گفتمان، بعد سیاسی هویت از اهمیت بیشتری برخوردار است. فردوسی نهاد سیاسی را نگهبان آزادی و استقلال ایران زمین می داند. درواقع، او با توجه به شرایط زمان خویش و غلبة عرب ها بر ایران، ایدة سیاسی خود را در قالب شاه آرمانی بیان کرده است. شاه آرمانی با ویژگی های فرّ ایزدی، داد و خرد دال مرکزی گفتمان هویت ایرانی بوده است و درمقابل، از شاه انیرانی به عنوان دال مرکزی هویت انیرانی که فاقد فره ایزدی داد و خرد است، مشروعیت زدایی شده است.

هویت از زمانی شکل می گیرد که فرد از خود می پرسد «کیستم»؛ بنابراین مسئله هویت را می توان مسئله «معنا» دانست. در حقیقت انسان با پرسش از «کیستی» به دنبال پی بردن به معنای خود است؛ این معنا بر مبنای تشابه با آنهایی که مانند فرد هستند و تفاوت از غیر یا دیگرانی که مانند او نیستند شکل می گیرد. فارغ از جامعه ای خاص چون ایران، «حماسه ها و اسطوره های ملی» یکی از عناصر مهم هویتی و متمایزکننده جوامع به شمار می آیند. شاهنامه فردوسی به عنوان شناسنامه ملی جامعه ایرانی و دربردارنده بخش عمده ای از اسطوره ها، حماسه ها و تاریخ جامعه ایران همواره انتقال دهنده بخش عمده ای از عناصر هویت جامعه ایرانی تا به امروز بوده است. هویت ایرانی به معنای دلبستگی عاطفی و تعهد نسبت به میراث فرهنگی، میراث سیاسی و تبار مشترک ایرانی است. این نوشتار، معنای هویت ایرانی را با استفاده از روش تحلیل محتوا در داستان سیاوش از شاهنامه فردوسی جستجو کرده و به این نتیجه دست یافته است که هویت ایرانی در مقابل انیرانی بازشناسی می شود. در این داستان سایر مؤلفه های فرهنگی و تبار مشترک در لایه های بعدی هویت ایرانی جای می گیرند.

بر اساس تقسیم کار جنسی در خانواده، مردان نان آور تلقی می شوند، در حالی که زنان باید عهده دار اداره ی درون خانه باشند. پی آمدهای عملی این فرضیه، همچنان گریبان گیر زنان متأهل است و چنان از بدیهیات عقلی به شمار می رود که به ندرت مورد تردید یا اعتراض قرار می گیرد. با شروع انقلاب صنعتی، نقش های سنتی زنان تا حدودی دگرگون شد، به گونه ئی که به جای کار صرفا خانگی، بخش عمده ئی از زندگی آنها صرف فعالیتهای بیرون از خانه گشت. اما این امر موجب جدایی زن از وظایف طبیعی خود نشد. امروزه، هنوز زنان می دانند که پس از سپری کردن آخرین ساعات کار، نقش های سنتی و خانه داری در انتظارشان است، نقش هایی چون کدبانوگری، فرزند داری، همسرداری، تیمارداری و ... پژوهش های متعدد در سراسر جهان نشان می دهد که زنان همواره در فعالیتهای درون و بیرون منزل با تضاد و تعارض نقش روبه رو هستند. شناخت این تعارض ها برای کاهش مشکلات برآمده از آن، اهمیت پژوهش در موضوعاتی از این دست را نشان می دهد. بدین منظور، پژوهشگر 260 زن متأهل و شاغل در ادارات دولتی شهر کرمان را در سال 82 مورد مطالعه قرار داد. در این پژوهش که به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسش نامه انجام گرفت، برای بررسی ارتباط بین متغیرها و شدت و ضعف آن، علاوه بر آزمون کی دو از رگرسیون نیز استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که زنان شاغل مشکلات خود را در رابطه با نگهداری و تربیت فرزندان، تهیه ی خوراک خانواده، برقراری نظم و نظافت منزل، کمبود وقت برای رفت و آمد با خویشاوندان، رسیدگی به ظاهر خود و داشتن وقت لازم برای تفریح، گفت وگو و تبادل نظر با همسر و ... زیاد ارزیابی کردند. از سویی، بیشترین میزان مشکلات زنان شاغل، نظافت و ایجاد نظم در منزل بود. این پژوهش، همچنین نشان داد که این مشکلات، لزوما نه به تنهایی برآمده از شغل زنان، بلکه از نگرش ها و تفکرات سنتی جامعه درباره ی نقش زنان است که آنها را وادار می کند افزون بر نقش های اجتماعی، همزمان به الزامات و مسئولیت های نقش های خانگی نیز بیاندیشند. علاوه بر این، یافته ها بیانگر این مطلب اند که میزان مشکلات زنان با افزایش همکاری همسر در امور منزل، کاهشی قابل ملاحظه خواهد داشت. در این مقاله، با توجه به فراوانی ها رابطه ی چندانی میان شرایط شغلی و مشکلات زنان دیده نشد، بدین معنا که زنان شاغل، با هر پست سازمانی و با هر میزان ساعات کار و درآمد، مشکلات مربوط به نقش های خانگی خود را، زیاد ارزیابی کرده اند.