نظریه عدالت اجتماعی علامه طباطبایی و مبانی آن (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

مسئله عدالت همواره مورد توجه متفکران بوده است. در این نوشتار، به بررسی، تحلیل و ارائه منطقی نظریه علامه طباطبایی درباره عدالت اجتماعی پرداخته ایم. مسئله این پژوهش، بررسی چیستی مبانی نظریه عدالت اجتماعی در اندیشه های علامه طباطبایی است و اینکه وی چگونه از آن مبانی به نظریه عدالت اجتماعی اش راه می یابد. افزون بر آن، منشأ حُسن عدالت اجتماعی و نیز اطلاق یا نسبیت آن از دیدگاه علامه را نیز بررسی کرده ایم. ادراکات اعتباری، استخدام و اجتماع مبانی ای هستند که علامه بر اساس آنها به تحلیل عدالت اجتماعی می پردازد. حب ذات موجب می شود که انسان در پی اختصاص همه منافع به خود باشد. انسان به ناچار عدالت اجتماعی را می پذیرد تا دست یابی به منافع شخصی برایش ممکن گردد. معیار حُسن و قبح ذاتی سعادت و شقاوت، معیار حُسن و قبح، عدالت اعتباری سازگاری و ناسازگاری با طبع است. عدالت حسن است، چون لازمه سعادت بشر است و نیز تعریف عدالت دلالت دارد بر اینکه این مفهوم معقول ثانی فلسفی است و از این رو، حسن مطلق دارد.