مطالب مرتبط با کلیدواژه
۴۶۱.
۴۶۲.
۴۶۳.
۴۶۴.
۴۶۵.
۴۶۶.
۴۶۷.
۴۶۸.
۴۶۹.
۴۷۰.
۴۷۱.
۴۷۲.
۴۷۳.
۴۷۴.
۴۷۵.
۴۷۶.
۴۷۷.
۴۷۸.
۴۷۹.
۴۸۰.
اقتصاد مقاومتی
حوزه های تخصصی:
در تلقّی مشهور فقیهان، فصل ممیّز وقف نسبت به جنس عطایا، حبس اصل مال به انضمام تسبیل منافع آن است و بر این مبنا، «دوام» از ویژگی های ضروری وقف انگار می شود. این تلقّی از یک سو مستلزم نگاهداشت سرمایه از گردش مالی و بازتولید ثروت است و از سوی دیگر، لزوم پیروی از اراده واقف و احتیاط در انطباق وضعیّت وقف بر آن، گاه به بن بست هایی حقوقی می انجامد. همچنین با پذیرش پیش فرض مزبور، اقبال عمومی به وقف کمتر خواهد بود؛ زیرا مال موقوفه معمولاً دارای ارزش اقتصادی قابل توجّهی است. پیشنهادی که می توان برای پاسخ به این معضلات فراروی نهاد اعتباربخشی به «وقف موقّت» و ترویج آن است؛ نهادی که بسیاری از کشورهای اسلامی احیاناً با تبعیّت از فتوای فقهی غیر مشهور، در بهره گیری از آن پیشگام و البته موفّق بوده اند. در کشور ما نیز می توان از این نهاد به عنوان یکی از بهترین سازوکارهای تحقّق سیاست های اقتصاد مقاومتی بهره جست. در نوشتار پیش رو، نگارندگان تلاش می کنند با توصیف و تحلیل منابع کتابخانه ای و با تکیه بر رأی برخی از دانشمندان بزرگ، مبانی دیدگاه مشهور را تضعیف نمایند؛ سپس خاستگاه نظری «وقف موقّت» را استحکام بخشیده و در نهایت، ورود این نهاد در نظام قانونگذاری را پیشنهاد کنند.
نظریه اقتصاد انتظام و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ نقشه پویایی اقتصادی کل نگرانه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی ناجا سال ۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۷)
55 - 102
داشتن تصوری نسبتاً روشن و رسمیت یافته از نحوه پویایی انتظام و امنیت ملی از منظری اقتصادی(در سپهر تحلیلی علم اقتصاد) با استفاده از نمادهایی گویا و مفید، در جهت جلوگیری از سردرگمی، بسیار مهم است. به علاوه، تحلیل بی ضابطه و غیرروشمند(نظریه پردازی نشده) اقتصادی از پدیده های مرتبط با نظم عمومی و امنیت ملی، موجب تشتت در آرا و عدم انسجام در برنامه ریزی و تزلزل در اقدام و اتلاف منابع و سرانجام، پدید آمدن نتایج و پیامدهایی ناسازگار با اهداف می گردد. مقاله حاضر، برگرفته ای بسیار فشرده از پژوهشی نظریه پردازانه در عرصه اقتصاد انتظام و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است؛ که در آن سعی شده است تا با رویکردی روشمند و علمی، واقعیت پویای انتظام و امنیت از دیدگاهی اقتصادی در قالب یک نظریه، انتزاع(برساخته و بازنمایی بدلی) شود. به این منظور، ابتدا ادبیات علمی و مفاهیم مرتبط با نظریه و نظریه پردازی علمی، نظم و امنیت ملی مرور و سپس مفاهیم کاربردی موردنیاز در فرآیند نظریه پردازی، در عرصه "ماهیت و ابزارهای تحلیلی علم اقتصاد"، "انتظام ملی" و "امنیت ملی" احصا گردیدند. این ادبیات علمی و مفاهیم، شامل دستاوردهای تفکر خلاقانه اندیشمندان و آموزه های برگرفته از فرهنگ قرآنی، به ویژه با ملاحظه برخی مفاهیم شبکه های معنایی هستند. در جمهوری اسلامی ایران، فضای تحلیلی یادشده، با فضای گفتمانیِ اقتصاد مقاومتی دارای سازگاری کامل است؛ از این رو، در نظریه پردازی حاضر، از "نظریه مبنایی اقتصاد مقاومتی" به عنوان شالوده اصلی و نظریه پایه برای ارائه نظریه اقتصاد انتظام و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران استفاده شده است.
منشاء بحران های ارزی براساس نسل های بحران ارزی و ارائه توصیه سیاستی با رهیافت اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بروز بحران های ارزی متعدد در ایران، شناخت زمینه های بحران و عوامل بروز آن و همچنین ارائه راهکارهای مبارزه با آن را ضروری می کند. در این مقاله به بررسی ریشه های شکل گیری بحران های ارزی در ایران و راه های مواجه با آن براساس رهیافت اقتصاد مقاومتی می پردازیم. تحلیل مقاله مبتنی بر سه نسل بحران ارزی متعارف است. برای استخراج متغیر بحران ارزی از روش هموارسازی نرخ ارز به وسیله فیلتر هودریک-پرسکات و محک تجربی داده های نرخ ارز در ایران به روش الگوی باینری پروبیت استفاده می کنیم. براساس یافته های تحقیق، منشأ بروز بحران های ارزی در ایران با نسل های اول، دوم و سوم بحران های ارزی متعارف سازگاری دارد؛ علاوه بر این، عامل تحریم نیز در بروز این بحران دخیل است. بنابراین، ترکیبی از نسل های سه گانه و نیز عامل تحریم، در شمار زمینه ها و ریشه های بحران ارزی در ایران قلمداد می گردد. افزون براین، برازش مدل نشان می دهد که متغیر تحریم، اثر نسل های سه گانه را تشدید کرده است و اثر مضاعف بر خلق بحران ارزی دارد. برای مقابله با بحران های ارزی در ایران در شرایط تحریم براساس رهیافت اقتصاد مقاومتی، استفاده از سیاست تثبیت نرخ اسمی ارز توسط دولت با بسامد محدود (تغییرات اندک و کنترل شده) در کوتاه مدت و کنترل نقدینگی و تشکیل بازار ارز منسجم و کارآ به ترتیب در میان مدت و بلندمدت پیشنهاد می شود.
الگوی اسلامی - ایرانی دیپلماسی انرژی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه هم عرضه کنندگان و هم تقاضاکنندگان انرژی، از دیپلماسی برای تأمین منافع خود در این حوزه بهره می گیرند. کیفیت دیپلماسی انرژی در هر کشور متأثر از خط مشی های سیاستی است که عمدتاً در ضمن اسناد بالادستی تعیین، هدایت و ارزیابی می گردد. هدف این پژوهش ارائه الگوی تدوین سیاست های دیپلماسی انرژی مبتنی بر تحلیل و استخراج رویه های مفهومی در اسناد بالادستی است. قانون اساسی، سند چشم انداز 1404 و سیاست های کلی آن، قانون برنامه ششم توسعه، سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، سیاست های کلی محیط زیست و سیاست های کلی انرژی؛ اسناد منتخب جهت انجام این پژوهش به شمار می آیند. پژوهش حاضر براساس روش کیفی تحلیل مضمون از نوع اکتشافی انجام شده و روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای است. در این روش پس از گزینش بندهای مرتبط با حوزه موضوعی پژوهش و انجام کدگذاری باز، در مجموع 119 مضمون پایه، 34 مضمون سازمان دهنده ذیل 8 مضمون فراگیر(اتکاء به فناوری، سرمایه گذاری، تقویت زیرساخت های تجارت انرژی، بهره برداری از موقعیت جغرافیایی، جامعه آرمانی اسلامی و پایه گذاری تمدن نوین اسلامی، حفظ، تقویت و توسعه منافع ملی، سیاست ها و سیاست گذاری های داخلی، رویکرد اقتصادی و تجاری نسبت به سیاست خارجی و روابط بین المللی) استخراج و با استفاده از آن مدل اکتشافی موردنظر حاصل شد. در نهایت الگوی پیشنهادی برای تدوین سیاست های دیپلماسی انرژی جمهوری اسلامی ایران نشان داد که تنظیم سیاست های دیپلماسی انرژی در دوره پیش رو باید ضمن ارتباط معنادار در نسبت با برنامه های پیشینی، اقتضائات نوین را نیز لحاظ کند.
بررسی مبانی نظری مؤلفه های اقتصاد مقاومتی با تأکید بر کلام امیرمؤمنان علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معرفت سال ۳۲ دی ۱۴۰۲ شماره ۳۱۳
93 - 104
حوزه های تخصصی:
آخرین ترفند نظام سلطه برای به زانو درآوردن انقلاب اسلامی، جنگ اقتصادی است. مقام معظم رهبری برای خنثا سازی این حربه مؤلفه هایی را برای اقتصاد مقاومتی طراحی و ابلاغ کرده است. ازآنجاکه الگوی عملی نظام اسلامی، حکومت علوی است و با فرض اینکه امام علی(ع) در حکومت خویش با سیاستی الهی به تدبیر معیشت مردم زمان خویش پرداخته است؛ این تحقیق در پی پاسخ به این سؤال است که مؤلفه های ابلاغی اقتصاد مقاومتی چگونه و تا چه اندازه در کلام و سیره امیر مؤمنان (ع) تبیین یافته است؟ بررسی های انجام شده به روش استنادی تحلیلی در نهج البلاغه نشان می دهد که مؤلفه های ابلاغی اقتصاد مقاومتی، از قبیل: عدالت اجتماعی، تکیه بر ظرفیت داخلی، مبارزه با فساد اقتصادی، رویکرد جهادی، خود کفایی در نیازهای اولیه، مدیریت و اصلاح الگوی مصرف، به طور چشم گیری مورد اهتمام امام علی(ع) بوده است. با ترسیم مبانی اعتقادی مؤلفه های اقتصاد مقاومتی گام بلندی به سوی نهادینه شدن گفتمان علوی، با هدف فرهنگ سازی آن در بین آحاد مردم برداشته می شود؛ تا بدین طریق مسئولان اجرایی کشور به دلیل مسائل اقتصادی، خود را ناگزیر به دست کشیدن از اهداف ایدئولوژیک و انقلابی نپندارند.
شناسایی ابعاد و مولفه های مدل مدیریت عملکرد منابع انسانی با رویکرد اقتصاد مقاومتی
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این مقاله شناسایی ابعاد و مولفه های مدل مدیریت عملکرد منابع انسانی با رویکرد اقتصاد مقاومتی است. روش انجام پژوهش آمیخته(کیفی-کمی) است. برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعه اسنادی، از روش داده بنیاد با تکنیک گرندد تئوری با نرم افزار MAXQDA12 ، برای شناسایی ابعاد و مولفه ها استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش تمام خبرگان در حوزه مدیریت منابع انسانی و مدیریت دولتی، حسابداری، اقتصاد با تجربه و سابقه کار بالا بودند که بعد از انجام 19 مصاحبه اشباع نظری صورت گرفت. مصاحبه ها بین 75 تا 120 دقیقه به طول انجامید. در نهایت کدهای باز، محوری و انتخابی استخراج و در بخش کمی برای تعیین میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری مولفه ها بر مدیریت عملکرد منابع انسانی با رویکرد اقتصاد مقاومتی از تکنیک دیمتل استفاده شده است. با توجه به مصاحبه های انجام شده در نهایت 105 مفهوم و 23 مقوله فرعی برای مقوله اصلی استخراج گردید. پس از آن با توجه به پرسشنامه مقایسات زوجی برای شناسایی ابعاد تاثیرگذار و تاثیرپذیر، مشخص گردید که از بین 23 مقوله فرعی، مقوله های محیط کار، قوانین و مقررات، عوامل اجتماعی – فرهنگی، برنامه ریزی منابع انسانی، وضوح نقش، اندازه گیری عملکرد، جوسازمانی، سیستم پاداش دهی، ارتباطات کارکنان، آموزش، ارزیابی عملکرد، اخلاق حرفه ای، شیوه رهبری و عوامل انگیزشی به ترتیب تاثیرگذار ترین هستند.
ارائه مدل تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی از طریق رفتار فردی ایده آل کارکنان سازمان های دولتی با رویکرد کیفی
حوزه های تخصصی:
تحقق اهداف متمایز و متعالی انقلاب اسلامی در سایه دشمنی های استکبار جهانی و فشارهای اقتصادی و همچنین در راستای رشد و کمال آحاد جامعه و بسط عدالت، منوط به استفاده از الگوی اقتصادی متناسب با آن است. الگوی معرفی شده در شرایط کنونی کشور توسط مقاوم معظم رهبری، الگوی اقتصاد مقاومتی می باشد. بی شک اجرای الگوی اقتصاد مقاومتی، مستلزم تشکیل سرمایه های انسانی و اجتماعی مناسب، محیط مناسب و داشتن الگوی رفتاری است. لذا پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگوی رفتار فردی ایده آل کارکنان سازمان ها درجهت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی با بهره گیری از نظریه داده بنیاد می باشد.پژوهش حاضر از نظر فلسفه کیفی با رویکرد استقرایی بوده و به لحاظ ماهییت پژوهشی اکتشافی است. در این پژوهش محقق با روش داده بنیاد و با استفاده از نرم افزار maxqda2018 داده های جمع آوری شده را دسته بندی وکد گذاری نموده است. در پژوهش حاضر 10 خبره (مصاحبه شونده) که غالباً اساتید دانشگاه و مدیران اجرایی و کارشناسان دستگاه های دولتی بوده اند، منبع تحقیق را تشکیل داده اند.یافته های پژوهش حاکی از آن است که مدل رفتاری کارکنان سازمان های دولتی در جهت تحقق الگوی اقتصاد مقاومتی دارای ابعاد اصلی ارزش، نگرش و رفتار در سطح فرد و فرهنگ، ساختار و فرآیند در سطح سازمان می باشد که خود به مقوله های فرعی تقسیم می شوند. سپس با توجه به نتایج به دست آمده شرایط علّی، مقوله محوری، زمینه، راهبرد، شرایط مداخله گر و پیامد الگوی رفتاری در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی به روش نظریه داده بنیاد استخراج گردیده اند.
نقش حکمرانی مطلوب در مقابله با تحریم ها و جنگ اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اقتصاد و بانکداری اسلامی دوره ۱۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۴۸
355 - 374
حوزه های تخصصی:
تحریم ها، به عنوان یکی از ابزارها و مکانیزمهایی است که از سوی دولتها جهت تأمین منافع ملی و تحدید قدرت سایر دولتها بکار گرفته می شود. پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران همواره با طیف وسیعی از تحریم های همه جانبه از سوی قدرت های بزرگ جهانی مواجه بوده است. این پژوهش تلاش می کند تا نقش حکمرانی مطلوب در مقابله با تحریم ها و کارزار جنگ اقتصادی برعلیه جمهوری اسلامی ایران را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد. سؤال اصلی این پژوهش عبارتست از اینکه «نقش حکمرانی مطلوب در مقابله با تحریم ها و جنگ اقتصادی برعلیه جمهوری اسلامی ایران چگونه مورد تحلیل و ارزیابی قرار می گیرد؟» پاسخی که می توان به این سوال داد اینست حکمرانی مطلوب با توجه به رویکرد تحول گرا در حکمرانی می توان نقش حکمرانی مطلوب را در مقابله با تحریم ها و جنگ اقتصادی برعلیه جمهوری اسلامی ایران مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد. یافتههای تحقیق نشان میدهد که با توجه به نتایج ضعیف استراتژی توسعه کشور در سالهای گذشته، کاربست یک رویکرد تحولگرا در حکمرانی به منظور تحدید قدرت اقتصادی نهادهای سیاسی، بهبود شفافیت و پاسخگویی و ایجاد بسترهای تشکیل یک جامعه مدنی قوی ضروری است. تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و بهرهگیری از منابع کتابخانهای، اسنادی و کتب و مقالات تولید شده به نقش حکمرانی مطلوب در مقابله با تحریمها و جنگ اقتصادی بپردازد.
نقش معادن سیلیس شهرستان ابهر بر تبیین مؤلفه های اقتصاد مقاومتی بارویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اقتصاد و مدیریت شهری سال ۱۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۳
177 - 198
حوزه های تخصصی:
سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی همانند تکانه ای است که می تواند بر همه بخش های اقتصادی تأثیرگذار باشد. اقتصاد مقاومتی به عنوان یکی از مهم ترین مسائل پیش روی کشور در پی مقاوم سازی، بحران زدایی و ترمیم ساختارها و نهادهای فرسوده و ناکارآمد اقتصادی کشور جهت تعیین وضعیت های محتمل آینده مطرح می شود. یکی از عمده ترین راهکارهای تحقق این اقتصاد توجه به بخش معدن و بهره برداری از موادمعدنی است. منابع معدنی سیلیس نقش چشم گیری در پویایی اقتصاد کشور داشته و با سرمایه گذاری صحیح در بهره برداری از این منابع، امکان کسب ارزش افزوده مناسب در بخش های مختلف اقتصادی وجود دارد. به همین منظور هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش معادن سیلیس بر تبیین مؤلفه های اقتصاد مقاومتی با رویکرد آینده پژوهی است. در این پژوهش برای پاسخ گویی به سؤالات پژوهش از تکنیک دلفی استفاده شد. نمونه گیری با توجه به تعداد خبرگان (۱۳ نفر) حوزه صنعت و معدن، نمونه در دسترس بوده است. در ابتدا مؤلفه هایی به کمک مستندات سازمانی و خبرگان شناسایی و استخراج شد. مؤلفه های اصلی استخراج شده در این پژوهش عبارتند از: انعطاف پذیری اقتصادی، اقتصاد دانش بنیان، ارزش کارکردی، توسعه پایدار، دیپلماسی اقتصادی که با کمک روش تحلیل سلسله شبکه (ANP) اولویت بندی شدند و بر اساس تکنیک دیمتل به بررسی شدت تأثیر و تأثر فاکتورهای مورد بررسی با رویکرد آینده پژوهی پرداخته شد. نتایج این تحلیل، نشان داد خبرگان اقتصاد دانش بنیان، توسعه پایدار و سپس ارزش کارکردی را به عنوان مهم ترین نقش های معادن سیلیس و بهره وری از موادمعدنی آن در حوزه صنعت و معدن پیش بینی کردند و از میان معیارهای فرعی نیز شتاب دهی به طرح های توسعه ای، زایش سرمایه و دارایی، فرصت های تجاری و رقابت در اقتصاد جهانی به عنوان اولویت دارترین فاکتورهای اثرگذار پیش بینی شدند. نتایج پژوهش حاضر را می توان در تبیین رویکردهای اقتصاد مقاومتی مورد استفاده قرار داد؛ به گونه ای که مطابق نتایج پژوهش، طراحی مدل نقش بهره برداری از معادن سیلیس می تواند به عنوان راهکاری در جهت دستیابی به آینده مطلوب سازمان صمت کشور و دستیابی به اقتصاد مقاومتی را سبب ساز باشد.
زمینه یابی و انطباق سنجی کارکردهای نیروی انتظامی با اقتصاد مقاومتی
منبع:
مطالعات راهبردی ناجا سال ۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۹
63 - 86
حوزه های تخصصی:
بر اساس قانون مصوب تیر 1369، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران از ادغام نیروهای انتظامی موجود (شهربانی، کمیته و ژاندارمری) تشکیل شد. بر اساس ماده 3 قانون تشکیل نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، هدف از تشکیل این نیرو، استقرار نظم و امنیت و تأمین آسایش عمومی و فردی و نگهبانی و پاسداری از دستاوردهای انقلاب اسلامی در چارچوب قانون مذکور در قلمرو جمهوری اسلامی ایران است. ماده 4 این قانون نیز مأموریت و وظایف نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران را در 26 بند و چندین تبصره برشمرده که شامل طیف وسیعی از موارد است. گستردگی وظایف این نیرو به صورت طبیعی آن را با هر موضوع ملی در ابعاد مختلف درگیر می سازد که موضوع مهم اقتصاد مقاومتی نیز از این حکم مستثنی نیست. در مقاله حاضر به دنبال تبیین ارتباط و انطباق سنجی کارکردهای نیروی انتظامی با اقتصاد مقاومتی هستیم و تلاش خواهیم کرد مبتنی بر تحلیل محتوای وظایف و مأموریت های نیروی انتظامی از یک سو و مفاد سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی از سوی دیگر، زمینه های این انطباق پذیری را استخراج کنیم و ارائه دهیم.
الگوی راهبردی توسعه صادرات تسلیحات جمهوری اسلامی ایران در سطح بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی ناجا سال ۵ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۸
205 - 260
حوزه های تخصصی:
از میان پنج رویکرد اصلی اقتصاد مقاومتی، صادرات تسلیحات حداقل با سه رویکرد درون زایی، برون گرایی و دانش بنیان انطباق بالایی دارد. تأکید بر صادرات محصولات با فن آوری بالا نیز در عصر حاضر، بیش از پیش اهمیت یافته است و برخی از کشورهای صاحب فناوری، بخش قابل توجهی از صادرات خود را از طریق صادرات سلاح، محقق می نمایند. همچنین، ج.ا.ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی رشد قابل توجهی در توسعه صنایع تسلیحاتی و محصولات نظامی داشته است. مسئله اصلی این پژوهش عبارت است از تدوین الگویی راهبردی در سطح بین المللی، که قابلیت های رشدیافته کشور در حوزه تسلیحات به عنوان محصولات دارای فن آوری بالا را از منظر ملی در خدمت توسعه صادرات این محصولات قرار داده و در آینده، کشور را از مزایای آن منتفع نماید. پژوهش حاضر از منظر نوع، کاربردی توسعه ای، رویکرد، آمیخته و ماهیت، توصیفی تحلیلی است. با توجه به این که پژوهشگر به دنبال طراحی و تدوین الگوی توسعه صادرات در حوزه ای معین(تسلیحات) است، روش پژوهش آن، موردی و زمینه ای می باشد. به منظور جمع آوری اطلاعات، ضمن معرفی ماتریس شناسایی و دسته بندی موضوعات راهبردی، از روش های مختلف نظیر مطالعات کتابخانه ای، بررسی اسناد، مصاحبه با خبرگان، تحلیل مضمون و نیز تدوین پرسش نامه های محقق ساخته استفاده شده است و مضامین شناسایی شده با استفاده از الگو سازی معادلات ساختاری، در قالب 4 بُعد، 13 مؤلفه و 57 شاخص صحه گذاری گردیده و الگوی پژوهش معرفی شده است. بر اساس اوزان حاصله، پژوهشگر الگوی اهتمام بین المللی را معرفی نموده و پیشنهاداتی را برگرفته از نتایج پژوهش حاضر و برای پژوهش های آتی ارائه نموده است.
ابعاد و مؤلفه های تاب آوری سازمانی با استفاده از روش تحلیل مضمون(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی ناجا سال ۶ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۰
69 - 100
حوزه های تخصصی:
امروزه، اقتصاد مقاومتی به عنوان ابزاری برای شکوفایی اقتصادی در نظر گرفته شده است. در این راستا واژه تاب آوری به منظور مقاوم سازی سازمان ها توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. تاب آوری سازمان ها در برابر بحران ، یکی از مفاهیم بسیار مهم و کاربردی در ادبیات مدیریت و سازمان در سال های اخیر بوده است؛ اما با وجود توجه به تاب آوری و کاربرد فراوان آن در حوزه های مختلف، درک نظری و عملی محدودی در ارزیابی و اندازه گیری تاب آوری سازمانی وجود دارد. هدف این پژوهش، شناسایی ابعاد و مؤلفه های تاب آوری سازمانی است. روش پژوهش از نوع کیفی و به صورت تحلیل م ضمون متنی است. این پژوهش از لحاظ هدف، از نوع توسعه ای کاربردی و به لحاظ گردآوری داده ها، از نوع توصیفی و به لحاظ قطعیت داده ها، از نوع اکتشافی است. ابعاد و مؤلفه های تاب آوری از 26 منبع استخراج گردیده است و نتیجه بررسی و تحلیل ادبیات، استخراج 43 مضمون پایه(مؤلفه 2)، 11 مضمون سازمان دهنده(مؤلفه 1) و 3 مضمون فراگیر است. مضامین فراگیر شامل ابعاد راهبردی، مدیریتی و ساختاری است.
بیانیه گام دوم انقلاب و نقش راهبردی ناجا در عرصه اقتصاد ملی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی ناجا سال ۶ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۱
5 - 21
حوزه های تخصصی:
بیانیه گام دوم انقلاب ضمن ارائه تحلیلی راهبردی از فرآیند طی شده در گام چهل ساله اول انقلاب و ارزیابی موشکافانه از وضعیت فعلی، محورهای حرکت انقلاب در گام دوم را نیز تبیین نموده و از این جهت، فرصتی ذی قیمت برای همه نهادها و دستگاه های حاکمیتی است تا جهت گیری آینده خود و مسیر حرکت خود را در جهت تحقق اهداف راهبردی بیانیه گام دوم تنظیم نمایند. در این مقاله، نقش اقتصاد مقاومتی ناجا در این راستا بررسی شده است و با استفاده از روش تحلیلی توصیفی و نیز فراتحلیل، ضمن ارائه الگوی نظام مسائل اقتصادی جمهوری اسلامی ایران از منظر بیانیه گام دوم، مبتنی بر این بیانیه، چهار راهبرد درون زایی، مولد شدن، مردمی کردن اقتصاد و برون گرایی احصاء و برای هر یک از این چهار راهبرد، مولفه ها و زیرمولفه های مربوط استخراج و سپس نقش های همیاری و نیز اقدام عملی ناجا در هر یک از زیر مولفه ها شناسایی و معرفی گردیده است. در این بررسی، درمجموع، برای راهبردهای چهارگانه، 30 مولفه و 120 زیرمولفه استخراج شده است. در نهایت، بررسی ها نشان می دهد که ناجا در 65 اقدام نقش همیاری با دستگاه های اجرایی و در 25 اقدام دارای مسئولیت برای اقدام عملی می باشد. به عبارت دیگر، در پیاده سازی راهبردی چهارگانه مطرح در بیانیه گام دوم انقلاب، در 54 درصد موارد، ناجا نقش همیاری داشته و در 20 درصد موارد نیز دارای مسئولیت برای اقدام عملی و مستقیم می باشد.
شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های آموزش سرمایه انسانی مبتنی بر چشم انداز 1404(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مطالعات مدیریت و توسعه پایدار سال ۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱
91 - 114
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های آموزش سرمایه انسانی مبتنی بر اسناد و سیاست های بالادستی با رویکرد دلفی فازی انجام شد. این پژوهش در حیطه پژوهش های آمیخته با رویکرد کیفی-کمی در رهیافت استقرایی-قیاسی می باشد که از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت و روش، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر در بخش کیفی شامل اساتید و متخصصان و اعضای شوراهای اجرای فرآیند آموزش بوده که نمونه گیری در این پژوهش به صورت هدفمند و به تعداد 20 نفر انجام شده است. جامعه آماری بخش کمّی مدیران عالی، مدیران میانی شرکت توزیع نیروی برق آذربایجان غربی می باشند که با استفاده از نمونه گیری غیراحتمالی در دسترس حجم نمونه 36 نفر تعیین شد. در بخش کیفی پژوهش برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد که روایی و پایایی آن با استفاده از ضریب CVR و آزمون کاپای کوهن تأیید شد. در بخش کمّی، از پرسشنامه مقایسه زوجی استفاده شد و پایایی توسط آزمون مجدد و روایی توسط روایی محتوا مورد تأیید قرار گرفت. برای کدگذاری داده ها از نرم افزار MAXQDA2020 بهره گرفته شد که منجر به شناسایی مؤلفه های آموزش سرمایه انسانی گردید. سپس، با بهره گیری از تکنیک دلفی فازی رتبه بندی مؤلفه ها انجام پذیرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که نیازسنجی آموزشی، فرهنگ سازی بارویکرد گفتمان سازی، توانمندسازی نیروی کار، بازطراحی نظام آموزشی، استقرار مدیریت دانش و اقتصاد دانش بنیان از جمله مهم ترین مؤلفه های آموزش سرمایه انسانی مبتنی بر اسناد و سیاست های بالادستی است که باید مورد توجه قرار گیرند.
رتبه بندی مشکلات و موانع محیطی در حوزه مدیریت بازاریابی کالاهای داخلی با رویکرد اقتصاد مقاومتی با روش AHP(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اقتصاد مالی سال ۱۷ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۵)
233 - 250
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر به رتبه بندی مشکلات و موانع محیطی در حوزه مدیریت بازاریابی کالاهای داخلی با رویکرد اقتصاد مقاومتی پرداخته است. از بین جامعه آماری پژوهش 10 نفر از مدیران شرکت لوازم خانگی برقی به روش اشباع نظری انتخاب شده اند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخت بوده است. بررسی نتایج نشان داد که در بعد ساختاری-سیاسی بیشتر اولویت با شاخص عدم توفیق در کاهش وابستگی به نفت است. برای بعد ساختاری-اقتصادی بیشترین اولویت با شاخص مبارزه با مفسدین اقتصادی و مفاسد اقتصادی، برای بعد ساختاری-اجتماعی بیشترین اولویت با شاخص پرداخت مالیات ، برای بعد ساختاری-فناوری بیشترین اولویت با شاخص تغییر در جهت گیری اقتصاد مبتنی بر منابع به اقتصاد متکی بر نوآوری، در بعد رفتاری-اجتماعی بیشترین اولویت با شاخص مصرف تولیدات داخلی در دستگاه ها، برای بعد رفتاری-فناوری بیشترین اولویت با شاخص توسعه زیرساخت های مورد نیاز توانمندسازی نیروی کار، در بعد زمینه ای-اقتصادی بیشترین اولویت با شاخص ایجاد فضای رقابتی دربخش تولید و توزیع در برخی از گروه های کالایی می باشد. برای بعد زمینه ای-اجتماعی بیشترین اولویت با شاخص تقویت حس اعتماد عمومی بین دولت و مردم در سیاست گذاری های اقتصادی و برای بعد زمینه ای-فناوری بیشترین اولویت با شاخص استفاده از فناوری های نوین در صنعت خودروسازی می باشد.
شناسایی استراتژی هایی جهت رفع موانع و چالش های کارآفرینی زنان با رویکرد اقتصاد مقاومتی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
تعالی منابع انسانی سال ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)
147 - 120
حوزه های تخصصی:
زمینه وهدف: هدف ازاین پژوهش شناسایی استراتژی های رفع موانع کارآفرینی زنان بارویکرداقتصاد مقاومتی می باشد.روش شناسی: پژوهش حاضرازنظرهدف کاربردی وازنظرروش اکتشافی از نوع کیفی بوده ،که در جامعه آماری کارشناسان و متخصصان کارآفرینی به روش گرندد تئوری اجرا گردیده است.ابزارجمع آوری داده ها مصاحبه عمیق ونیمه ساختاریافته می باشد.بعدازاجرای15 مصاحبه عمیق ازطریق نمونه گیری هدفمندو جمع آوری نظرات کارشناسان کارآفرین به اشباع نظری دست یافتیم وداده هابااستفاده ازکدگذاری های بازانتخابی ونظری تحلیل شد. یافته ها:یافته هاپژوهش نشان داد که جنسیت ، نقش دوگانه ، عوامل اجتماعی ، فرهنگی ، عوامل آموزشی و اقتصادی به عنوان موانع کارآفرینی زنان می باشد و استراتژیهای رفع موانع شامل برنامه ریزی و سیاستگذاری برای توسعه ، کارآفرینی زنان ، بهبود نظام آموزش کارآفرینی ، بهبود زیرساختهای توسعه کارآفرینی و توسعه هنجارهای فرهنگی- اجتماعی می باشد که باعث توسعه اشتغال زایی ، افزایش رفاه در جامعه و توسعه اقتصادی اجتماعی در جامعه می گردد .
نقش فرهنگ در تحقق اقتصاد مقاومتی با تأکید بر رسانه ملی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش ابعاد فرهنگ در تحقق اقتصاد مقاومتی با تاکید بر رسانه ملی می باشد. از لحاظ هدف، تحقیق حاضر از نوع کاربردی، از لحاظ نوع روش، توصیفی و همبستگی می باشد و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات روش تحقیق مورد نظر پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را تمامی شهروندان بالای 18 سال شهر تهران در سال 1401 تشکیل می دهند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده و نمونه برابر 384 نفر می باشد، روش نمونه گیری نیز خوشه ای چندمرحله ای می باشد. برای اندازه گیری متغیرها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. داده ها با نرم افزار Lisrel تحلیل شد و برای تحلیل فرضیات از معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که بین ابعاد فرهنگ (فرهنگ درونی، فرهنگ نمادی، فرهنگ نهادی و فرهنگ متبلور) و تحقق اقتصاد مقاومتی با تاکید بر نقش رسانه ملی رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین بین فرهنگ درونی شده، فرهنگ نمادی، فرهنگ نهادی فرهنگ متبلور با تحقق اقتصاد مقاومتی رابطه مستقیم معنی داری وجود دارد.
تدوین مدل استراتژیک اقتصاد مقاومتی با تأکید افزایش توان رزمی نیروهای مسلح (مطالعه موردی: ارتش جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت نظامی سال ۲۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۹۴
98 - 124
حوزه های تخصصی:
نیروهای مسلح کشور برای جلوگیری از تحریم های اقتصادی دشمن ملزم به رعایت اقتصاد مقاومتی هستند. هدف از پژوهش حاضر تدوین مدلی برای افزایش توان رزمی نیروهای مسلح با اجرای مؤلفه های اقتصاد مقاومتی است. جامعه آماری پژوهش نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران می باشد و جامعه نمونه اول 20 نفر از اساتید باتجربه و متخصص در زمینه مدیریت دفاعی و مالی در هیئت علمی دانشگاه های نظامی آجا و جامعه دوم 227 نفر از بازنشستگان نظامی با مدرک دکتری نظامی می باشند. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای، برای تحلیل آن ها از پرسشنامه دلفی فازی و فرایند تحلیل رتبه ای و برای اعتبارسنجی مدل نهایی پژوهش از تحلیل همبستگی و رگرسیون و نرم افزار spss استفاده گردیده است . نتایج تحقیق نشان داد که فرهنگ اقتصادی، سرمایه اجتماعی و مدیریت جهادی از مهم ترین شاخص های اقتصاد مقاومتی می باشند که باکمک خبرگاه مهم ترین و تأثیر گذارترین مؤلفه هرشاخص، در افزایش توان رزمی تعیین گردید. همچنین مشخص گردید که فرهنگ اقتصادی، سرمایه اجتماعی و مدیریت جهادی در بالا بردن توان رزمی نیروهای مسلح تأثیر مثبت و معناداری دارند. لذا برقراری اقتصاد مقاومتی درنیروهای مسلح با بهره مندی از مؤلفه های به دست آمده در طولانی مدت به افزایش توان رزمی در نیروهای مسلح کمک خواهد کرد.
نقش توسعه کارآفرینی گردشگری در تحقق ابعاد اقتصادی مقاومتی(مطالعه موردی: روستاهای دهستان گلین شهرستان گیلانغرب)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: امروزه گردشگری روستایی نقش مهمی در توسعه ی اجتماعی- اقتصادی روستاها دارد و می تواند در استقلال اقتصادی و اقتصاد مقاومتی نقش ایفا نماید. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش توسعه کارافرینی گردشگری در تحقق ابعاد اقتصادی مقاومتی در روستاهای دهستان گلین شهرستان گیلانغرب می باشد. روش شناسی: تحقیق حاضر از لحاظ هدف (نوع استفاده) یک تحقیق کاربردی است. روش مورد استفاده در این تحقیق یک روش توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری مورد پژوهش در این تحقیق شامل کلیه متخصصین، کارشناسان و اساتید دانشگاهی مرتبط با گردشگری و کارافرینی در سطح شهرستان گیلانغرب می باشد. تعداد نمونه برابر 125 نفر بر اساس کل سرشماری و به شیوه تصادفی در دسترس تعیین شدند. یافته ها: نتایج بیانگر آن بود که به طور کلی توسعه کارآفرینی گردشگری روستایی بر اقتصاد مقاومتی تاثیر مثبت و معنادار داشته است و توسعه کارآفرینی گردشگری روستایی بر سایر ابعاد اقتصاد مقاومتی تاثیر داشته به گونه ای که توسعه کارآفرینی گردشگری روستایی بر مدیریت دانش، توسعه کارآفرینی گردشگری روستایی بر کیفیت مداری، توسعه کارآفرینی گردشگری روستایی بر مناسب سازی، توسعه کارآفرینی گردشگری روستایی بر مهندسی فرهنگ تاثیر مثبت و معنادار داشته است. بر این اساس توسعه کارآفرینی گردشگری روستایی بر مدیریت دانش بیشترین تاثیر و توسعه کارآفرینی گردشگری روستایی بر مهندسی فرهنگ کمترین تاثیر را داشته است نتیجه گیری و پیشنهادات: در مجموع کارآفرینی گردشگری در اقتصاد مقاومتی نقش دارد و می تواند اثرات قابل توجه ای در ابعاد گوناگون آن داشته باشد. نوآوری و اصالت: نوآوری پژوهش در این است که رابطه گردشگری و اقتصاد مقاومتی را از لحاظ موضوعی بررسی نموده که در تحقیقات گردشگری کمتر به این دیدگاه پرداخته شده است. همچنین از لحاظ روش شناسی نیز از مدلسازی استفاده شده است.
بررسی وضعیت به کارگیری سیاستهای اقتصاد مقاومتی در آموزش عالی و قابلیت اجرای آن (مورد مطالعه: دانشگاه زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان رعایت سیاستهای اقتصاد مقاومتی در آموزش عالی بود. روش: برای انجام این تحقیق کاربردی، از روش توصیفی- همبستگی استفاده شد. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن با استفاده از نظرات اعضای هیئت علمی و پایایی آن نیز با استفاده از پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ(78/0 تا 91/0=α) تأیید شد. جامعه آماری تحقیق، اعضای هیئت علمی دانشگاه زنجان(306 نفر) بود. حجم نمونه تحقیق(120 نفر) با استفاده از رابطه کوکران تعیین شد و نمونه ها به روش طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. یافته ها: میانگین همه مؤلفه های بررسی شده اقتصاد مقاومتی در وضعیت موجود حوزه های آموزشی، پژوهشی، دانشجویی و فرهنگی دانشگاه، کمتر از چهار و قابلیت اجرای آنها در وضعیت مطلوب، بالاتر از هفت در مقیاس 10 سطحی بود. نتیجه گیری: نتایج مقایسه وضعیت موجود و مطلوب رعایت سیاستهای اقتصاد مقاومتی در حوزه های آموزشی، پژوهشی، دانشجویی و فرهنگی با استفاده از آزمون تی، نشان داد وضعیت موجود به کارگیری سیاستهای اقتصاد مقاومتی به طور معناداری پایین تر از وضعیت مطلوب و نشان دهنده عدم استفاده از ظرفیتهای موجود اقتصاد مقاومتی در وضعیت موجود دانشگاههای کشور است.