مطالب مرتبط با کلیدواژه

اقتصاد مقاومتی


۴۴۱.

الگوی پیشنهادی اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران (مبتنی بر دیدگاه مقام معظم رهبری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۵ پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی آسیب پذیری فنریّت اقتصادی ریسک الگوی اقتصاد مقاومتی راهبردهای فنریت اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۶۶
در موضوع اقتصاد مقاومتی تعابیر متنوع و متفاوتی در ادبیات اقتصادی رایج شده است. تعبیری که معنای اصطلاحی (و نه لغوی) آن را به تعریف مقام معظم رهبری نزدیک می کند «فنریت اقتصادی» است. این مقاله به ادبیات فنریت اقتصادی پرداخته و الگوی مربوط را مورد بحث نظری قرار داده است. در ادامه، ریسک تخریب اقتصاد ملی و نیز سناریوهای رفتاری کشورها در این راستا مورد بحث قرار گرفته و محورهای چهارگانه فنریت اقتصادی بیان شده است. در بخش بعدی مقاله مفهوم اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران با توجه به بیانات مقام معظم رهبری تشریح شده و مبتنی بر این بیانات، الگویی برای اقتصاد مقاومتی جمهوری ایران شامل مولفه های رشد اقتصادی، عدالت اقتصادی، ثبات اقتصادی و فنریت اقتصادی پیشنهاد شده است. در پایان راهبردهای چهارگانه مقابله، خنثی سازی، جذب و ترمیم و پخش و تضعیف منطبق بر مسئله تحریم اقتصادی غرب تشریح و مصادیق آنها معرفی شده است.
۴۴۲.

کاربست سند چش مانداز در سیاست خارجی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۷ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: سیاست خارجی سازه انگاری امنیت ملی سند چشم انداز 1404 اقتصاد مقاومتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۶۳
در تحلیل های سیاست خارجی، گروهی توجه خود را به ساختار سیاسی کشورها معطوف می کنند و بروندادهای خارجی را نتیجه مستقیم این فرایند م یدانند. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با هویت اسلامی و انقلابی خود، نمون های برای بررسی این سطح از تحلیل است. قابلیت فرهنگی و مقاومت در برابر تهدیدها و فشارهای بی نالمللی از یک سو و ترسیم سند چش مانداز به عنوان نقشه راه از سوی دیگر، شرایط خاصی را بر امنیت ملی ایران مترتب م یکند. از آنجا که هدف غایی سیاست خارجی کشورها، تأمین امنیت ملی است، اینکه «چه الزاماتی و بر چه اساسی برای نیل به اهداف امنیتی سند چشم انداز 1404 باید رعایت شود؟ ،» پرسشی کانونی در سیاست خارجی ایران است. سازه انگاری با تکیه بر مفاهیم بی ناذهانی، و هویت بازیگران در قالب سازوکار اجتماعی و صرف نظر از تقدم و تأخر نقش ساختار و کارگزار در روابط بی نالملل تصریح م یکند که «جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر هویت اسلامی و انقلابی مبتنی بر رهیافت پیشرفت همراه با مقاومت و با بهر هگیری از قدرت نرم و دیپلماسی عمومی می تواند امنیت ملی خود را در راستای این سند تأمین کند .» راهبردهای مصونی تبخش به مفهوم حفظ، دفاع و صیانت از هویت و موجودیت ایران برای گسترش تمدن اسلامی، محوری ترین عنصر امنیت ملی در سیاست خارجی ایران در فهمی بی ناذهانی بی نالمللی است که می تواند جایگاه مد نظر را در راستای سند چش مانداز در سال 1404 ه.ش سازمان دهد. نگاه هم زمان به مؤلفه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دفاعی امنیت، بینشی است که پژوهش حاضر به آن م یپردازد.
۴۴۳.

الگوی کارایی تخصیصی وانطباقی در اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران )بر اساس سیاست های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری((مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۷ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی تا بآوری اقتصادی کارایی انطباقی وکارایی تخصیصی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۵۶
وجود شرایط کارایی تخصیصی وانطباقی در اقتصاد ملی نقشی مؤثر در حذف ومقابله با تکانه های وارده بر اقتصاد و تأمین اهداف اساسی اقتصاد ملی هر کشور دارد. چنین شرایطی با تعریف اقتصاد مقاومتی در جمهوری اسلام ی ایران منطبق است. در این تحقیق علاوه بر مطالعه نظری مفاهیم مرتبط با کارایی تخصیصی وانطباقی، به دنبال تعیین الگوی این کارای یها در اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی هستیم. رویکرد تحقیق حاضر از نوع آمیخته )کمی و کیفی( و از نظر هدف ، کاربردی وتوسعه ای و نیزاز نظرروش ، توصیفی- تحلیلی ونظریه ای مبنایی است. به همین منظور،در ابتدابا فیش برداری کتابخانه ای وسپس تجزیه و تحلیل آن، وکدگذاری باز ومحوری سیاست های ابلاغی حضرت امام خامنه ای )مد ظله العالی( ، مفاهیم مرتبط با اقتصاد مقاومتی را تعیین میک نیم و سپس از طریق مصاحبه عمیق با خبرگان اقتصادی کشور و تکنیک «گلوله برفی » تا حد اشباع نظری، ضمن ارائه مفاهیم ومقوله های محوری تأمی نکننده کارایی تخصیصی و انطباقی مرتبط با اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران، به تعیین ارتباط میان آنها و در نهایت ، ارائه مدل مفهومی آن خواهیم پرداخت. یافته های تحقیق نشان م یدهد که رشد اقتصادی با هفت مقوله محوری و 380 مفهوم ) 44 درصد( و توانمند سازی بخش خصوصی، حمایت از تولید ملی، عدالت اجتماعی وکاهش بیکاری وتوسعه اشتغال با مجموع 48 درصد بیشترین سهم را در تحقق کارایی تخصیصی به خود اختصاص داد هاند. اصلاح الگوی مصرف وتعدیل اندازه دولت نیز با مجموع 69 درصد بیشترین سهم رادر تحقق کارایی انطباقی وتاب آوری اقتصادی داشته اند.
۴۴۴.

نقش صنعت دفاعی در گذار به اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۷ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی قابلی تهای راهبردی صنعت دفاعی فناوری و تقاضای دان شبنیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۷۳
هدف این تحقیق بررسی نقش صنعت دفاعی در گذار به اقتصاد مقاومتی در سطح ملی است. برای تبیین نقش صنعت دفاعی در جریان گذار به اقتصاد مقاومتی، دو مسأله باید مورد توجه قرار گیرد: اول، صنعت دفاعی در گذار به اقتصاد مقاومتی چه چش ماندازی را تعقیب خواهد کرد و جه تگیری های راهبردی آن چگونه خواهد بود؟ دوم، این که، صنعت دفاعی با این جه تگیری و چش مانداز، بر جریان مقاومتی شدن اقتصاد کشور چه تأثیری بر جای خواهد گذاشت؟ در این مقاله، برای پاسخ به دو سؤال فوق ابتدا، مهم ترین چال شهای اقتصادی کشور تبیین خواهد شد. سپس، مفهوم اقتصاد مقاومتی و ماهیت، اهداف و مؤلفه های آن از دیدگاه مقام معظم رهبری معرفی می شود. در گام بعد، با مروری بر چالش های اقتصادی صنعت دفاعی کشور، براساس مؤلفه های اقتصاد مقاومتی، جه تگیری صنایع دفاعی در مسیر حرکت به سمت اقتصاد مقاومتی تحلیل و پی شبینی خواهد شد. در نهایت، با توجه به چش مانداز و جه تگیری پی شبینی شده برای صنعت دفاعی، براساس رویکرد گروه کانونی، 4 نقش و تأثیر صنعت دفاعی در حرکت کشور به سمت اقتصاد مقاومتی براساس مؤلف ههای طرح شده مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نتایج مطالعه نشان م یدهد که صنعت دفاعی از طریق سرریزهای فناورانه، ایجاد امنیت سرمایه گذاری، کمک به تحریک تقاضای دان شبنیان و کمک به نوآوری نهادی برای رفع گلوگاه های نهادی مانع پیشرفت کسب و کارهای راهبردی در سطح ملی هستند، منجر به ارتقای قابلیت های کشور در گذار به اقتصاد مقاومتی خواهد شد.
۴۴۵.

مؤلفه های اقتصاد مقاومتی در ادبیات رایج و در بیان مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۷ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: تاب آوری آسیب پذیری اقتصادی اقتصاد مقاومتی بیانات مقام معظم رهبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۴۹
یکی از ایده آ لها که همواره در مباحث اقتصاد کلان مطرح میشود، ثبات و پایداری اقتصاد کشورهاست. همواره امکان دارد براثر عوامل خارجی یا تحت تأثیر برخی عوامل داخلی این ثبات و پایداری با تهدید مواجه و حالت بی ثباتی در اقتصاد حاکم شود. یکی از دغدغه ها ی اصلی اقتصاددانان و سیاست مداران بازگرداندن اقتصاد کشورها به شرایط ثبات و پایداری است. در ادبیات اقتصاد متعارف درباره فشارهای خارجی که به اقتصاد کشورها وارد می شود، مطالعات فراوانی انجام گرفته و از مفاهیم خاصی برای سنجش و ارزیابی ورود این فشارها و میزان تحمل و مقاومت اقتصادها در برابر فشارها بهره گرفته شده است. مفاهیمی مانند تاب آوری، آسیب پذیری اقتصادی، شکنندگی اقتصادی، پایداری و تداوم، استحکام و پیوستگی متقابل، ثبات، مقاوم بودن مدلها و نهادها و وضعیت یکنواخت اقتصاد کلان به نحوی به بحث ورود فشارهای خارجی به اقتصاد و نحوه واکنش اقتصاد کلان به این فشارها م یپردازد. از سوی دیگر در اقتصاد ایران بعد از اعمال تحریم های اقتصادی و جنگ اقتصادی که کشورهای مستکبر در دهه اخیر علیه ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران راه انداختند، رهبر معظم انقلاب در سال 1389 اولین بار در سخنان خود در جمع کارآفرینان واژه «اقتصاد مقاومتی » را به کار بردند و به تدریج مؤلفه ها ی این نوع اقتصاد را تبیین کردند. در این مقاله به تمایز میان مؤلفه ها ی موجود در ادبیات اقتصادی متعارف که به نوعی به مفهوم اقتصاد مقاومتی شباهت دارند )با تمرکز بر دو مفهوم تابآوری و آسیبپذیری( و مفهوم اقتصاد مقاومتی در بیان مقام معظم رهبری پرداخته و در جم عبندی تحلیل، مقایسهای مفهومی میان تمایزهای این مفاهیم انجام می شود.
۴۴۶.

مدل مفهومی مطلوب امنیت غذایی جمهوری اسلامی ایران در منظومه اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۹ بهار ۱۳۹۵ شماره ۳۰ 65 - 96

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی امنیت غذایی رویکردهای مقاومتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۸۷
انقلاب اسلامی ایران که داعیهدار آرمانهای اقتصادی دین مبین اسلام است، در برهه کنونی با جنگ اقتصادی و تحریمِ دشمن مواجه شده و راهکار ارائه شده از سوی رهبری انقلاب، نظریه اقتصاد مقاومتی است که باید در عرصهها به صورت خاص بررسی شود. همچنین با توجه به اینکه مقوله امنیت غذایی از حساسیت و اهمیت بسزایی در مقاومت نظام اقتصادی برخوردار است، استخراج و اعمال سیاستهای بهینه با حداقل آسیبهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و متناسب با رویکردهای اقتصادی مقاومتی لازم الاجراست. در این مقاله با توجه به اجرای سیاستها و بررسی مؤلفهها و شاخصهای امنیت غذایی با بهرهگیری از روش تحلیلی توصیفی به بررسی رویکردهای اقتصاد مقاومتی و تدوین آنها پرداخته شده و در نهایت رویکردهای مرتبط و شاخصهای بهینه که کمتر مورد توجه بوده، استخراج شده است. همچنین با روش آماری توصیفی، ناکارامدی بیشتر سیاستها و قوانین حوزه امنیت غذایی آسیب شناسی شده و با استفاده از روش تحلیل مضمون، رویکردهای ناظر بر سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی بررسی شده که به استخراج مدل مفهومی امنیت غذایی در منظومه اقتصاد مقاومتی انجامیده است. در نهایت مدل مفهومی امنیت غذایی که شامل شاخصههای اجرایی مقاوم سازی امنیت غذایی است، در پیشبرد اهداف مقاوم سازی امنیت غذایی کشور تدوین شده است.
۴۴۷.

مقاومت در نظام پولی و ارزی و الزامات ساختاری آن در شرایط تهدید اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۹ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۱ 5 - 28

کلیدواژه‌ها: نظام پولی و ارزی تهدید اقتصادی اقتصاد مقاومتی پدافند غیرعامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۵۲
با فروپاشینظام برتون وودز و تمایل به گسترش نظام های بدهی محور یا اعتباری در اقتصاد سرمایه داری، ابزاری جهت ایجاد کنترل بحران های اقتصادی ناشی از نظام های پولی و ارزی بدهی محور لازم است. زیرا، برای خروج از بحران، باید اولاً هزینهتولید کشورهای رقیب افزایش یابد ثانیاً بازارهای جدیدی برای افزایش تقاضای مصرف و سرمایه گذاری در جهان شکل گیرد، ثالثاً نوسانات نرخ ارز به نفع گروهی از کشورها کنترلگردد؛ که در اندیشه غرب، این مسئله از طریق قانونمندسازی و مقبولیت ابزار تهدید اقتصادیمیسر می گردد. بنابراین، کشورهایهدف تهدید اقتصادی ازجمله جمهوری اسلامی ایران باید در راستای تحقق اهداف پدافند غیرعاملکشور، نظام پولی و ارزی خود را با آگاهی به موارد مذکور، مقاوم نمایند.در این تحقیق،با روش تحلیلی توصیفی، فرایند مقبولیت تهدید، متأثر از نظام پولی و ارزی بدهی محوربین المللی استخراج می گردد. در ادامه با تحلیل سیاست ها و ویژگی های اقتصاد مقاومتی،ویژگی های نظام پولی و ارزیمقام بنیان استخراج و سازوکار اثرگذاری آن بر تعادل کلان اقتصادی استخراج، سیاست واقدام های پولی و ارزی سازگاربا تغییرات ناشی از تهدیدهای اقتصادی ارائه می گردد.
۴۴۸.

بررسی قراردادهای نفتی ایران (IPC) در چارچوب شاخص های اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۹ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۱ 115 - 138

کلیدواژه‌ها: قراردادهای نفتی ایران قراردادهای بیع متقابل اقتصاد مقاومتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۷۸
نسل جدید قراردادهای بالادستی که از آن با عنوان «قراردادهای نفتی ایران»(IPC) یادمی شود، در دولتیازدهم طراحی و در دستورکار وزارت نفت قرار گرفته است. در این مقاله سازگاری ساختارقرارداد و پروژه های قابل واگذاری در قالب آن، با شاخص های اقتصاد مقاومتی تحلیل و بررسیو با قراردادهای بیع متقابل مقایسه شده است. بر این اساس «قراردادهاینفتی ایران» در شاخص های تأمین منابع مالی خارجی، تولید صیانتی، انتقال دانش و فناوریو حداکثر استفاده از ظرفیت هایداخلیدرمقایسه با قراردادهای بیع متقابل بهبود نسبی داشته،اما در خصوص شاخص های تکمیل زنجیره ارزش، توان افزایی شرکت ملی نفت و تحریم پذیری دچار ضعف شده است. این قراردادها از لحاظ تأمین منابع مالی خارجی و تولیدصیانتی بیشترین سازگاری و از جنبه تکمیل زنجیره ارزش و توان افزایی شرکت ملی نفت کمترینسازگاری را با شاخص های اقتصاد مقاومتی دارد. در نهایت نیز در راستای بهبود ساختاریو اجرایی قراردادهای نفتی ایران پیشنهادهایی ارائه شده است.
۴۴۹.

نقش راهبردی شاخص های امنیت اقتصادی در تقویت امنیت ملی کشور (مطالعه موردی: نقش مرزبان اقتصادی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۱ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۹ 39 - 66

کلیدواژه‌ها: امنیت اقتصادی مرزبان اقتصادی اقتصاد مقاومتی قاچاق کالا تجارت خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۷۵
با پایان گرفتن دوره جنگ سرد و کاهش نسبی درجه اهمیت جنبه های نظامی امنیت ملی و افزایش اهمیت جنبه های دیگر، به خصوص بُعد اقتصادی، امنیت ملی، نمودِ آشکارتری یافت. درحالی که در گذشته قدرت اقتصادی فقط به عنوان مبنایی برای تقویت قدرت نظامی محسوب می شد، امروزه بُعد اقتصادی امنیت ملی به تدریج به عنوان نقطه مرکزی امنیت ملی درآمده است. بُعد اقتصادی امنیت ملی که به امنیت اقتصادی مشهور است یکی از وجوه اصلی امنیت ملی محسوب می شود. اصولاً امنیت اقتصادی، حمایت از منافع اقتصادی یک کشور برای مانع شدن از اقدامات، فعالیت ها و حوادث تهدیدکننده این منافع است. گمرک به عنوان مرزبان اقتصادی کشور یکی از سازمان هایی است که نقش بسزایی در حفاظت و امنیت اقتصادی کشور ایفا می کند. تعیین میزان نقش گمرک بر ابعاد امنیت اقتصادی و به خصوص مقاوم سازی اقتصاد کشور و اینکه چگونه گمرک می تواند درجهت بهبود شاخص های امنیت اقتصادی مؤثر واقع شود، چرایی این مطالعه است. به این ترتیب، براساس نظرات نخبگان فعال در سازمان گمرک و حوزه تجارت به  شناسایی شاخص های امنیت اقتصادی پرداخته شد. برای تکمیل و تحکیم نتایج از الگوهای تصمیم گیری چندمعیاره و از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزن دهی و تعیین درجه اهمیت هریک از شاخص های امنیت اقتصادی، استفاده شد. نتایج، نشان داد که از دید خبرگان و فعالان در حوزه تجارت و گمرک، مهم ترین شاخص امنیت اقتصادی، تولید ناخالص داخلی است. ضرورت توجه به معیارهای اقتصاد مقاومتی، استفاده از سامانه های الکترونیکی بومی، شفافیت و تسهیل رویه های گمرکی به ویژه برای صادرکنندگان در کنار سایر عوامل می تواند درجهت ارتقای امنیت اقتصادی کشور مؤثر واقع شود.
۴۵۰.

جنبه های روانی تحریم های اقتصادی و شرطی شدن اقتصاد ایران: دلالت هایی برای اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۶ 109 - 134

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی تحریم بازار ارز آثار روانی اقتصاد شرطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۵۱
تحریم های اقتصادی علاوه بر آثار مستقیمی که در ایجاد محدودیت ها و تنگناهای اقتصادی دارد، به طور غیر مستقیم با نفوذ در لایه های روانی جامعه منجر به ایجاد آثار انتظاری بر اقتصاد می شوند و تاثیر آن کمتر از آثار مستقیم نیست. از جمله آثار روانی و انتظاری تحریم ها تاثیرگذاری بر بازارهای اقتصادی است؛ به طوری که تحریک انتظارات بازیگران بازار بر اساس یک عامل خارجی به مانند تحریم می تواند منجر به افزایش تلاطم در بازارها شده و ریسک اقتصادی را افزایش می دهد. مقاله حاضر به بررسی آثار روانی تحریم های اقتصادی بر بازار ارز به عنوان یک بازار محوری در اقتصاد ایران تکیه دارد و موضوع شرطی شدن این بازار نسبت به تحریم را مورد بررسی قرار می دهد. به منظور بررسی اثر جنبه های روانی تحریم در سطوح دهکی مختلف، روش مورد استفاده در این پژوهش رگرسیون چندکی (کوانتایل) است که با استفاده از داده های فصلی اقتصاد ایران از سال 1390 تا 1400 به تحلیل موضوع می پردازد. نتایج نشان می دهد که اثر تحریم ها بر نوسانات قیمت ارز معنادار و مثبت است؛ به این معنا که با افزایش بار روانی تحریم ها، همواره نوسانات بازار ارز به طور معنی داری افزایش یافته است و این موضوع شرطی شدن اقتصاد نسبت به مسائل خارجی را تایید می کند. این موضوع باعث شده که مسائل مربوط به تحریم حتی اگر در واقع اثری نیز نداشته باشد، آثار خود را در بازار ارز بگذارد و اقتصاد ایران را با ریسک بالاتری مواجه شده است. یافتن راه هایی برای کوچک سازی جنبه های روانی تحریم، از پیشنهادات اصلی پژوهش حاضر است.
۴۵۱.

مبانی قرآنی اندیشه های اقتصادی آیت الله خامنه ای (دام ظله) در مبحث توزیع کالا با تأکید بر اقتصاد مقاومتی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال ۱۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۲شماره ۱۹ 123 - 144

کلیدواژه‌ها: اقتصاد اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۶۲
این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای به بررسی مبانی قرآنی اندیشه های اقتصادی آیت الله خامنه ای (دام ظله) در مبحث توزیع کالا با تاکید بر اقتصاد مقاومتی می پردازد؛ به این ضرورت که عدالت اقتصادی و عدالت اجتماعی در جامعه یکی از شاخص های مهم در اقتصاد مقاومتی است و از نظر مقام معظم رهبری پیشرفت اقتصادی کشور باید همراه با عدالت باشد. نتایج این مقاله بیانگر این است که توزیع عادلانه ثروت در سراسر کشور موجب تأثیرات اقتصادی بر سیاست و فرهنگ می شود. از راهکار های اجرایی توزیع در کلام مقام معظم رهبری باید به نظارت و کنترل بر فعالیت های اقتصادی، قاچاق و واردات بی رویه کالا و حذف واسطه های غیر ضروری اشاره کرد. در آموزه های اقتصادی اسلام، نفی واسطه گری با عناوینی مانند نهی از تلقّی رُکبان و ممنوعیت نیابت شهری از روستایی به کار رفته است. احتکار، کم فروشى و اجحاف و فساد اداری از موانع توزیع عادلانه ثروت است. همچنین پایین بودن سطح حقوق و دستمزد، فقدان نظارت کافی و عدم برخورد جدی با متخلّفین از علل و عوامل فساد اداری است که برای از بین بردن آن باید از راهکار های تقویت و احیای فرهنگ دینی و ارزش های اخلاقی و پاکسازی نظام اداری از افراد فاسد استفاده کرد.
۴۵۲.

چالش های بازار بین بانکی ایران و ارائه راهکار در چارچوب اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات مالی اسلامی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 59 - 106

کلیدواژه‌ها: بازار بین بانکی ایران تجهیز منابع بانکی بانکداری اسلامی ریسک نقدینگی اقتصاد مقاومتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۵۳
بازار بین بانکی ظرفیت مناسبی برای مدیریت ریسک نقدینگی بانک ها و سیاست گذاری های بانک مرکزی به عنوان هسته بازار پول، جایگاه ویژه ای در نظام پولی- مالی دارد. این بازار با پشتیبانی از بانک ها به عنوان نهاد تأمین مالی بخش واقعی اقتصاد و تولید و با افزایش ثبات و شفافیت به میزان لازم در نظام بانکی، می تواند در تحقق اقتصاد مقاومتی ایفای نقش نماید. با بررسی عملکرد بازار بین بانکی کشورهای توسعه یافته و ایران و مصاحبه های هدفمند، چالش ها و راهکارهای اصلاحی به روش تحلیل مضمون استخراج شد و در قالب پرسش نامه در معرض اعتبارسنجی خبرگان قرار گرفت. نهایتاً با روش آزمون فرض آماری، 25 چالش در حوزه های ساختار، شریعت، نظارت و اجرا تأیید شد. پس از جلسات هم فکری و گروه کانونی، 22 پیشنهاد ارائه شد که برخی از آن ها عبارتنداز: وضع دو دسته مقررات شفاف برای ورود به بازار و ادامه فعالیت و حد سپرده پذیری، بازطراحی ساختار بازار بین بانکی ایران پس از مرور آخرین مدل های جهان ازجمله ساختار لایه بندی، فرهنگ سازی و آموزش مالی اسلامی به در سطوح مدیریت تا کارشناسی در شبکه بانکی، استقرار نظام شایسته گزینی مدیران متخصص و متشرع در شبکه بانکی، استفاده از ابزارهای اسلامی غیرکوتاه مدت و غیرمعکوس شونده مبتنی بر اهداف اقتصاد اسلامی، استفاده مؤثر از کریدور نرخ سود و هدایت اعتبار توسط بانک مرکزی، ارتقای بازار بین بانکی به یک بازار متشکل و شفاف، انتشار به موقع داده های بازار بین بانکی و اطلاعات کسری بانک ها حداقل در سطح شبکه بانکی، رصد منظم و اثربخش نهاد ناظر بر بازار، راه اندازی سیستم اعتبارسنجی و فعالیت مؤسسات اعتبارسنجی، استفاده از ظرفیت کشورهای همسایه و فناوری بلاکچین و رمزارزها در بازار بین بانکی، اقدامات پیشگیرانه از نکول مانند: الزام ارائه گزارش مصارف وجوه بین بانکی، مبادله ابزارهای بازار پول و سرمایه و جلوگیری جدی از اضافه برداشت، بررسی امکان مشارکت سایر نهادهای مالی در این بازار و بازطراحی ساختار بازار بین بانکی ایران مبتنی بر اقتصاد اسلامی با توجه به چالش ها و نارسایی ها و پس از مرور تجارب دنیا.
۴۵۳.

بررسی عوامل مؤثر بر تأمین مالی خارجی شرکت های دانش بنیان در شرایط تحریم ایران با تأکید بر اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات مالی اسلامی سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 425 - 472

کلیدواژه‌ها: تأمین مالی تحریم سرمایه گذاری خارجی شرکت های دانش بنیان معادلات ساختاری اقتصاد مقاومتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۴۵
تأمین مالی یکی از عوامل رشد اقتصادی و توسعه کشور است. سهولت تامین مالی در شرکت های پیشرو و دانش بنیان باعث جهش اقتصادی خواهد شد. از طرف دیگر هدف تحریم اقتصادی آن است که اقتصاد را از منتفع شدن از بازارهای جهانی کالا و خدمات و سرمایه محروم نماید. با توجه به تحریم های اقتصادی، ریسک سرمایه گذاری در کشور افزایش یافته است و به تبع آن تأمین مالی با مشکلاتی روبرو است که راهبردهای اقتصاد مقاومتی می تواند در مدیریت این مشکلات کارساز باشد. در این مطالعه عوامل مؤثر بر راهکارهای تأمین مالی خارجی در شرایط تحریم ایران در بستر اقتصاد مقاومتی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که اصلاحات قانونی، راﻫکﺎرﻫﺎی برون رفت از ﺗﺤﺮیﻢ مبتنی بر اقتصاد مقاومتی، مشوق های مالی اعطایی از جانب کشور میزبان، مشوق های مالی اعطایی کشورهای صادرکننده سرمایه، سرمایه گذاری در سبد سهام، کﺎﻫﺶ ریﺴک سرمایه گذاری در کﺸﻮر، فاکتورهای اقتصادی بلندمدت میان مدت و کوتاه مدت متناسب با عدالت اقتصادی، عوامل سیاسی و امنیت را در میان مدیران و کارشناسان بر تأمین مالی خارجی در شرایط تحریم تأثیرگذار است.
۴۵۴.

الزامات و بایسته های اقتصادی حکمرانی مطلوب استانی در چارچوب رویکرد اقتصاد مقاومتی

نویسنده:
منبع: حکمرانی متعالی سال ۳ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۱ 107 - 125

کلیدواژه‌ها: حکمرانی اقتصادی استانی اقتصاد مقاومتی دانش بنیان مدیریت جهادی مشارکت اقتصادی مردمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۴۷
حکمرانی اقتصادی استانی به دلیل اهمیت آن در مدیریت مسایل اقتصادی و افزایش سطح توانمندی های استان ها از جمله مفاهیم کلیدی در منظومه پیشرفت اقتصادی در سطح کلان ملی محسوب می شود. تلاش جهت تامین اهداف اقتصادی اعلام شده در سطوح استانی به عنوان محیط عملیاتی اجرای سیاست های اعلامی مهم ترین بستر پیشبرد مفهوم حکمرانی اقتصادی است. آنچه در پیشبرد حکمرانی اقتصادی در سطح استانی از اهمیت بالایی برخوردار است نوع رویکردی است که مورد استفاده قرار می گیرد. مفهوم اقتصاد مقاومتی با رویکرد متمایز از سایر نظریه های غربی اقتصادی و برخوردار از ابزارهای مفهومی و اجرایی موجود در ان می تواند به حکمرانی اقتصادی استانی در ابعاد نظری و اجرایی کمک کند. سوال پژوهش حاضر این است که نسبت مفهومی رویکرد اقتصاد مقاومتی و مفهوم حکمرانی اقتصادی استانی چگونه تبیین می شود؟ در پاسخ به سوال فوق فرضیه ذیل مطرح می شود که نسبت مفهومی رویکرد اقتصاد مقاومتی و حکمرانی اقتصادی استانی در سه ضلعی مفهومی مشارکت اقتصادی مردمی، نرم افزار مدیریت جهادی و اسناد بالادستی خلاصه می شود. روش پژوهش در مقاله حاضر توصیفی- تبیینی و روش گردآوری مطالب اسنادی و کتابخانه ای است.
۴۵۵.

تحلیل مسیرهای گذار در صنعت نفت و گاز جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال ۱۷ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۲) 97 - 131

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی رویکرد چند سطحی گذارپژوهی صنعت نفت و گاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۷۶
صنعت نفت و گاز در اقتصاد ایران گرفتار چالش ها و مسائل مزمنی است. به نظر می رسد راهکار ریشه ای در مواجهه با این چالش ها، تحول بنیادین و نوآوری های سیستمی است و نه راهکارهای سطحی و مقطعی. با وجود این، طبق بررسی ها، بیشتر تحقیقات انجام شده درباره این صنعت فاقد رویکرد تحول آفرین هستند ونتیجه ای جز تثبیت و تقویت وضع موجود را در بر نخواهند داشت. در این پژوهش از حوزه نوظهور گذارپژوهی و به طور خاص از رویکرد چندسطحی جهت بررسی تحولات بنیادین در صنعت نفت و گاز استفاده شده است. در این مقاله، از موردکاوی به عنوان استراتژی تحقیق و داده هایی از مقالات و اسناد مرتبط همچنین یافته های نوزده مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان حوزه صنعت نفت و گاز ایران به عنوان منابع داده ای پژوهش استفاده شده است. بر همین اساس، این تحقیق با بررسی چالش ها و فرصت های پیش روی صنعت نفت و گاز در سطوح مختلف به دنبال فهم مسیرهای گذار این صنعت در افق 1450 با توجه به سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است. با تحلیل مسیرهای گذار مبتنی بر رویکرد چندسطحی، مشخص شد که دو مسیر تحول و بازپیکربندی از احتمال وقوع بیشتری نسبت به سایر مسیرهای گذار در صنعت نفت و گاز ایران برخوردارند. در همین راستا، برخی راهکارها و اقدامات متناسب نیز ذیل این دو مسیر در این تحقیق ارائه شده است.
۴۵۶.

بررسی شاخص های اجتماعی و فردی موفقیت کارآفرینان حوزه صنایع فرهنگی و خلاق با تأکید بر بند 1 سیاست های اقتصاد مقاومتی (شرکت های دانش بنیان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 1533 - 1566

کلیدواژه‌ها: موفقیت کارآفرینان صنایع فرهنگی و خلاق شبکه ارتباطات اجتماعی اقتصاد مقاومتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۵۷
مسئله پیشرفت و توسعه کشور در محیط رقابتی، امروز سمت وسو و نوع حرکت کشور به سمت ایجاد اقتصاد دانش بنیان است. به عبارتی مابازاء خام فروشی و در اختیار قرار دادن مواد اولیه به سایر کشورها، بتوان با بهره مندی از اقتصاد دانش محور، مواد اولیه را تبدیل به کالاهای خلاق و متناسب با فرهنگ ملی و اسلامی نمود. پژوهش حاضر به بررسی شاخص های اجتماعی و فردی موفقیت کارآفرینان در حوزه صنایع فرهنگی و خلاق پرداخته است. در این پژوهش با استفاده از روش کیفی تحلیل مضمون، با هشت مدیر و صاحب نظر در حوزه شرکت های دانش بنیان مصاحبه و پاسخ ها تجزیه وتحلیل شده است (هشت مصاحبه کارآفرینانه خاص شهر تهران). یافته ها حاکی از آن است که حوزه ارتباطات اجتماعی که شامل (پیشینه خانوادگی، کمک همتایان، مؤسسه های آموزشی، رفتار کارآفرینانه، دسترسی به منابع و رسانه های جمعی می شود و همچنین زمینه های فردی و در نظر داشتن ویژگی های جمعیت شناختی و شخصیتی میزان موفقیت کارآفرینان متفاوت است. نتایج برآمده از این پژوهش نشان می دهد یک کارآفرین با وجود دارا بودن کنش اقتصادی (داشتن سرمایه مالی)، خارج از چهارچوب روابط اجتماعی عمل ننموده و یکی از مسئله های مهم در این بخش، مربوط به میزان شبکه ارتباطات اجتماعی است که کارآفرین در جامعه دارد.
۴۵۷.

الگوی شناسایی و عوامل موثر بر شکل گیری خوشه های کسب و کار در مناطق کمتر توسعه یافته ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال ۲۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۰۱ 153 - 198

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی خوشه های کسب وکار مناطق کمتر توسعه یافته پتانسیل خوشه صنایع خُرد کوچک و متوسط روش دلفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۵۴
هدف این پژوهش ارائه الگویی برای شناسایی پتانسیل خوشه های کسب و کار و عوامل و شاخص های موثر بر تشکیل آن ها در مناطق کمتر توسعه یافته ایران است. نوع پژوهش کاربردی، آمیخته، عمدتاً با استفاده از روش دلفی و از تفسیر هم استفاده شده، استقرایی و از نظر جمع آوری داده ها، پیمایشی است. روش نمونه گیری در مرحله کیفی غیر تصادفی، قضاوتی، هدفمند و ملاک محور و از تکنیک نمونه گیری گلوله برفی استفاده گردید،نمونه ها از نوع متجانس، تعداد خبرگان در مرحله اول پژوهش با توزیع 75پرسشنامه و دریافت 62 پاسخنامه در راند اول شروع و با 18 نفر در انتهای راند چهارم و حصول اجماع و توافق مناسب پایان یافت. در مرحله کمی از نمونه گیری تصادفی و از تعداد 134 نفر از خبره استفاده شد.از آزمون های میانگین یک جامعه با نرم افزارSpss و از مدل معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تائیدی با نرم افزارSmart Pls استفاده گردید.یافته ها نشان می دهد ده عامل و چهل و هفت شاخص کلیدی شامل:عامل مکانی و موقعیت جغرافیایی،عامل سیاست گذاری،عامل اقتصادی،عامل فرهنگی و اجتماعی،عامل سرمایه انسانی و فناوری،عامل آموزش،عامل فرصت ها و تهدیدات،عامل محصول یا خدمت،عامل توسعه پذیری،عامل آینده نگری و عامل بازار و 47 شاخص بشرح داخل متن مقاله،بعنوان عناصر اصلی پتانسیل شکل گیری و تشکیل خوشه های کسب وکار در استان های کمتر توسعه یافته ایران می باشند،رابطه معنادار بین عوامل و شاخص های استخراج شده با موضوع پژوهش به اثبات رسید.پیشنهادات:تسریع در اجرای فرامین اقتصاد مقاومتی، ایجاد رصد خانه ملی خوشه ها، حمایت از توسعه خوشه های مبتنی بر دانش بومی می باشد.
۴۵۸.

شناسایی روش های تامین مالی باشگاه های ورزشی با رویکرد اقتصاد مقاومتی در شرایط تحریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت ورزشی مرداد و شهریور ۱۴۰۲ شماره ۷۹ 105 - 124

کلیدواژه‌ها: تأمین مالی باشگاه های ورزشی اقتصاد مقاومتی شرایط تحریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۵۲
هدف این پژوهش روش های تامین مالی باشگاه های ورزشی با رویکرد اقتصاد مقاومتی در شرایط تحریم بود. روش تحقیق حاضر از نوع پیمایشی بود که به صورت میدانی اجرا گردید. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل تمامی خبرگان و افراد آگاه در حوزه اقتصاد در ورزش بودند. به منظور شناسایی این خبرگان از نمونه برداری هدفمند استفاده شد. پس از انجام نمونه گیری؛ تعداد 15 خبره آگاه و متخصص در حوزه اقتصاد در ورزش شناسایی گردید. خروجی این روش منجر به شکل گیری پرسشنامه ای با توجه به روش تاپسیس جهت انتخاب مناسب ترین روش تامین مالی گردید. روایی این پرسشنامه به واسطه بررسی نظرات خبرگان و همچنین پایایی پرسشنامه نیز پس از محاسبه آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت (88/0=α). به منظور انتخاب بهترین روش تامین مالی از روش تاپسیس و به منظور اولویت بندی شاخص های تاثیرگذار شناسایی شده از روش AHP استفاده گردید. کلیه روند تجزیه و تحلیل داده های تحقیق با استفاده از نرم افزارهای SuperDecisions و BT TopSis SoLver انجام گردید. با توجه به نتایج روش AHP مشخص گردید که تحریم های بین المللی با نمره نرمال 147/0، ساختار اقتصادی ورزش با نمره نرمال 117/0 و سیاست های نظارتی با نمره نرمال 096/0 مهمترین شاخص های تاثیرگذار بر روش های تامین مالی باشگاه های ورزشی در کشور ایران می باشد. همچنین با توجه به نتایج روش تاپسیس مشخص گردید که فعالیت های تجاری خارج از ورزش با ضریب 9955/0 بهترین روش تامین در میان روش های تامین مالی باشگاه های ورزشی در کشور ایران بود.
۴۵۹.

رهیافتی بر شناسایی بایسته های سیاستهای اقتصاد مقاومتی بر سیاستهای شهرسازی و صنعت ساختمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت شهری دوره ۱۳ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴۰ ۲۶۸-۲۴۹

کلیدواژه‌ها: اقتصاد شهری اقتصاد مقاومتی بایسته های تحقق پذیری سیاستهای اقتصاد مقاومتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۳۳
شرایط فعلی کشور و اقتضائات زمانی و مکانی موجود بر تصمیم گیری های کلان در حوزه شهرسازی و معماری تاثیر داشته است که در این میان تاثیر بایسته های سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی نیز باید در تدوین سیاستهای پیش روی شهرسازی و صنعت ساختمان موردتوجه قرار گیرد. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده مطالعات کتابخانه ای و در عین حال روش اسنادی و استدلال منطقی به موضوع شناسایی رهیافتهایی بر پدیداری بایسته های سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی بر معماری و صنعت ساختمان پرداخته شود. لذا در این مقاله به مفهوم اقتصاد مقاومتی و ارائه سیاستها، راهکارها و راهبردهایی در صنعت ساختمان در انطباق با سیاستهای فرادستی اقتصاد مقاومتی نظر داشته و به تفصیل به این موارد اشاره داشته است.
۴۶۰.

التزام زیست محیطی اجرای پروژه های CDM در راستای تحقق بخشی به اهداف اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت شهری دوره ۱۳ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴۱ ۳۳۸-۳۲۳

کلیدواژه‌ها: CDM اقتصاد مقاومتی گازهای گلخانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۴۷
یکی از مکانیسم هایی که جهت کنترل و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای تنظیم شده، مکانیسم توسعه پاک است. این مکانیسم شامل پروژه&zwnjهایی است که کشورهای توسعه یافته جهت تحقق تعهدات خود در کاهش انتشار و همچنین کمک به توسعه پایدار در کشورهای درحال توسعه اجرا می&zwnjنمایند و به ازای کاهش انتشار، CER (گواهی کاهش انتشار) دریافت می&zwnjنمایند. در این مقاله، نقش اجرای پروژه های CDM جهت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، سند چشم ان داز و راهکاره ایی جهت شکست تحریم های ناعادلانه تحمیلی به کشور مورد بررسی قرارگرفته است. یکی از روشهای کنترل و مدیریت گازهای گلخانه ای استفاده بهین ه از ان رژی حاص ل از س وختهای فس یلی ب رای کاهش مصرف انرژی و در پی آن کاهش انتشار گازهای آلاینده حاصل از آن میباشد. راه دیگر، استفاده از س وختهای با کربن پایین و یا بدون کربن است (نیروی هسته ای و منابع انرژیهای نو مانن د ان رژی خورش یدی، ان رژی ب اد، و سوختهای زیست توده). راه حل سومی که در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفته است نقش پروژه ه ای CDM و زیست محیطی بویژه مدیریت کربن توسط استحصال یا توقف کربن جهت ک اهش گازه ای گلخان ه ای و اف زایش راندمان تولید انرژی از محل انرژی های اتلافی فرآیند احتراق و می باشد. طبق پیمان بین المللی کیوتو، کشورهای امضا کننده ملزم به اجرای تعهدات و تامین اقلام مورد نی از پ روژه ه ای CDM و زیست محیطی هستند. لذا پروژه های مذکور، مشمول تحریم های تحمیل شده بر علیه ایران نمی باشند و از آنجا که کشور ایران دارای ذخایر نفت و گاز فراوان بوده و در منطقه ای ب ا قابلی ت ه ای سرش ار از ان رژی ه ای تجدیدپذیر قرار دارد و از طرفی تحریم های تحمیلی اخیر موجب بروز صدماتی در اقتصاد کشور گردیده است، پ روژه های زیست محیطی و CDM را می توان به عنوان راهکاری جهت شکست تح ریم ه ا و ش کوفایی هرچ ه بیش تر اهداف اقتصاد مقاومتی ایران اسلامی مورد استفاده قرار داد.