داوود طالبی

سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی همانند تکانه ای است که می تواند بر همه بخش های اقتصادی تأثیرگذار باشد. اقتصاد مقاومتی به عنوان یکی از مهم ترین مسائل پیش روی کشور در پی مقاوم سازی، بحران زدایی و ترمیم ساختارها و نهادهای فرسوده و ناکارآمد اقتصادی کشور جهت تعیین وضعیت های محتمل آینده مطرح می شود. یکی از عمده ترین راهکارهای تحقق این اقتصاد توجه به بخش معدن و بهره برداری از موادمعدنی است. منابع معدنی سیلیس نقش چشم گیری در پویایی اقتصاد کشور داشته و با سرمایه گذاری صحیح در بهره برداری از این منابع، امکان کسب ارزش افزوده مناسب در بخش های مختلف اقتصادی وجود دارد. به همین منظور هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش معادن سیلیس بر تبیین مؤلفه های اقتصاد مقاومتی با رویکرد آینده پژوهی است. در این پژوهش برای پاسخ گویی به سؤالات پژوهش از تکنیک دلفی استفاده شد. نمونه گیری با توجه به تعداد خبرگان (۱۳ نفر) حوزه صنعت و معدن، نمونه در دسترس بوده است. در ابتدا مؤلفه هایی به کمک مستندات سازمانی و خبرگان شناسایی و استخراج شد. مؤلفه های اصلی استخراج شده در این پژوهش عبارتند از: انعطاف پذیری اقتصادی، اقتصاد دانش بنیان، ارزش کارکردی، توسعه پایدار، دیپلماسی اقتصادی که با کمک روش تحلیل سلسله شبکه (ANP) اولویت بندی شدند و بر اساس تکنیک دیمتل به بررسی شدت تأثیر و تأثر فاکتورهای مورد بررسی با رویکرد آینده پژوهی پرداخته شد. نتایج این تحلیل، نشان داد خبرگان اقتصاد دانش بنیان، توسعه پایدار و سپس ارزش کارکردی را به عنوان مهم ترین نقش های معادن سیلیس و بهره وری از موادمعدنی آن در حوزه صنعت و معدن پیش بینی کردند و از میان معیارهای فرعی نیز شتاب دهی به طرح های توسعه ای، زایش سرمایه و دارایی، فرصت های تجاری و رقابت در اقتصاد جهانی به عنوان اولویت دارترین فاکتورهای اثرگذار پیش بینی شدند. نتایج پژوهش حاضر را می توان در تبیین رویکردهای اقتصاد مقاومتی مورد استفاده قرار داد؛ به گونه ای که مطابق نتایج پژوهش، طراحی مدل نقش بهره برداری از معادن سیلیس می تواند به عنوان راهکاری در جهت دستیابی به آینده مطلوب سازمان صمت کشور و دستیابی به اقتصاد مقاومتی را سبب ساز باشد.

در شرایط ناپایدار موجود، شبکه های زنجیره تأمین تحت تأثیر شرایط اختلال است؛ بنابراین در طراحی شبکه های زنجیره تأمین باید استراتژی های تاب آوری لحاظ شود؛ اما این رویکرد بار مالی برای شرکت ایجاد می کند. در طراحی شبکه های زنجیره تأمین تاب آور، تأمین مالی بسیار اهمیت دارد. برای تأمین بار مالی، علاوه بر سرمایه موجود، می توان از وام های بانکی و اعتبار تجاری استفاده کرد که به بهبود سرمایه در گردش منجر می شود. بر اساس بررسی مبانی نظری موضوع، بار مالی ایجادشده، به دلیل استفاده از استراتژی های تاب آوری، موردتوجه قرار نگرفته است؛ همچنین درنظرگرفتن اعتبار تجاری و زمان بندی بازپرداخت اعتبارهای تجاری در تمام سطوح در شبکه زنجیره تأمین بررسی نشده است. در این پژوهش سعی شده است خلأهای موجود پوشش داده شود. بدین منظور یک شبکه زنجیره تأمین سه سطحی شامل تأمین کنندگان اصلی و پشتیبان، کارخانه و مراکز توزیع، تحت شرایط عدم قطعیت تقاضا طراحی شد. اهداف اصلی پژوهش بیشینه سازی ارزش فعلی خالص و بیشینه سازی برآورد تقاضا است. برای حل مدل دوهدفه در این پژوهش از روش برنامه ریزی آرمانی فازی پیشگیرانه و سالور CPLEX استفاده شد. طبق یافته های پژوهش، در صورتی تأمین کننده پشتیبان انتخاب می شود که بار مالی آن تأمین شده باشد؛ همچنین اعتبار تجاری بین تمام سطوح به طور مؤثر برقرار است.

افزایش آلودگی ها و مشکلات زیست محیطی و درنتیجه افزایش نگرانی سازمان ها و جامعه در رابطه با آن، موجب به وجود آمدن مفهوم جدید «نوآوری سبز» شده است. نوآوری سبز، زیرمجموعه ای از نوآوری است که کیفیت زیست محیطی را توسعه می دهد و منابع را به صورت بهینه مصرف می کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین استراتژی نوآوری سبز و نوآوری سبز با میانجی گری مشروعیت زیست محیطی سازمان و هویت سازمانی سبز است. مطالعه حاضر از نوع پیمایشی و همبستگی است. جامعه آماری پژوهش14 شرکت تولیدکننده دستگاه های مدیریت پسماند بیمارستانی است که به تعداد مساوی 10 پرسشنامه در سطح مدیران ارشد و مدیران تولید توزیع شد. درنهایت 126 پرسشنامه گردآوری و با نرم افزار smart.pls به آزمون فرضیه ها پرداخته شد. نتایج نشان داد که هویت سازمانی سبز و مشروعیت زیست محیطی سازمان ارتباط بین استراتژی نوآوری سبز و نوآوری سبز را میانجی گری می کند. مدیران باید نقش هویت سازمانی سبز و مشروعیت سازمانی محیطی را در شرکت های خود تأیید کرده و توسعه یک استراتژی نوآوری سبز را شروع کنند. مدیران باید درک کنند که داشتن یک استراتژی کافی نیست و بایدبه طور مستقیم عملکرد نوآوری سبز را افزایش دهند و به دنبال رویکردهایی در مورد چگونگی پرورش هویت سازمانی سبز قوی بوده و با استفاده از آن به دنبال کسب مشروعیت زیست محیطی سازمان باشند.

نوآوری در نتیجه ترکیبی از عناصر دانش در سازمان ها ظاهر شده و دانش به عنوان ماده خام اصلی برای نوآوری در نظر گرفته می شود. روش های سنتی برای نوآوری دیگر اثربخش نیست و به رویکردهای جدید همچو نوآوری نیاز است. هدف پژوهش حاضر ، بررسی تأثیر قابلیت های مدیریت دانش بر عملکرد نوآوری با اثر میانجی نوآوری باز است که در 25 واحد فناور مستقر در «پارک فناوری پردیس» واقع در شهر پردیس از استان تهران در نیمه دوم سال 1399 موردبررسی قرار گرفت. به منظور جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه از نوع طیف لیکرت استفاده شد و داده ها با استفاده از نرم افزار smartpls3 و روش مدل یابی معادلات ساختاری بررسی و تحلیل شدند. نتایج تحلیل ها حاکی از آن است که رابطه مثبت و قوی بین قابلیت های مدیریت دانش و نوآوری باز وجود دارد و نوآوری باز بر عملکرد نوآوری و عملکرد نوآوری بر نوآوری باز تأثیر دارد. ارتباط سازنده و مثبتی بین قابلیت های مدیریت دانش و عملکرد نوآوری در پارک فناوری پردیس ایجاد نشده است؛ در نتیجه برای اثرگذاری نوآوری در سازمان های دانش بنیان باید به قابلیت های مدیریت دانش پرداخت؛ همچنین در سازمان های نوین و دانشی انتخاب رویکرد نوآوری باز بسیار مؤثر و تعیین کننده است و باید بیش ازپیش به از روش های نرم (نوآوری) استفاده شود.

مکان یابی با درنظرگرفتن موضوع رقابت در بازار، یک تصمیم راهبردی و بلندمدت محسوب می شود. چنانچه در انتخاب مکان، بررسی های لازم صورت نگیرد، حیات سازمان در بلندمدت تحت تأثیر قرار می گیرد. به دلیل وجود پیچیدگی های موجود در مسائل مکان یابی، ارائه مدل های مکان یابی با محدودیت های متنوعی مواجه است. هدف این پژوهش، توسعه مدل مکان یابی رقابتی با درنظر گرفتن دو محصول از سوی سه رقیب است؛ برای این منظور، مسئله به صورت یک بازی مکان قیمت تعریف و با استفاده از مدل ریاضی دوسطحی، مدل سازی شده است. در این مدل در سطح نخست، مکان بهینه تعیین و در سطح دوم با استفاده از نتایج تعادل نش، قیمت تعادلی به دست آمد. در این پژوهش، رفتار مشتری به صورت احتمالی در نظر گرفته شده و با کمک تابع نمایی مدل سازی شد. به دلیل NP- hard بودن مسائل مکان یابی، برای حل مدل از الگوریتم فراابتکاری استفاده شده است. الگوریتم جست وجوی ممنوع، روش انتخابی حل مدل پژوهش حاضر است. نتایج نشان داد بازی قیمت در شرایطی که پیش از ورود به بازار، بیش از یک رقیب حضور داشته باشد، در مقایسه با حالتی که بازار انحصاری است، شدت و اهمیت بیشتری دارد.

هدف اصلی تحقیق حاضر ارائه مدلی جهت شناخت تأثیریکپارچگی زنجیره تأمین بر عملکرد زنجیره تأمین با میانجی گری رقابت پذیری در شرکت های داروسازیاست. این تحقیق پژوهشی کاربردی و از لحاظ نحوه اجرای تحقیق؛ پژوهشی توصیفی-علّی است. نظر به اینکه این تحقیق یک پژوهش توصیفی-کاربردی است و از ابزار پرسش نامه برای گردآوری نظرات استفاده شده، جامعه آماری این تحقیق شامل شرکت های تولیدی فعال در صنعت دارویی ایران است. براساس آمار و اطلاعات دریافتی تعداد این شرکت ها برابر با 146 شرکت می باشد. نمونه آماری تحقیق شامل مدیران اجرایی شرکت است که دارای سابقه فعالیت حداقل 5 سال در شرکت هستند. چراکه بایستی آشنایی کلی به مباحث مختلف زنجیره تأمین داشته باشند.لذا نمونه ای به حجم 98 شرکت از طریق فرمول کوکران به طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای تحلیل استنباطی متغیرها در این پژوهش از آزمون های تحلیل های عاملی و رگرسیون چندگانه و همبستگی استفاده و از نرم افزارهای SPSS24و PLS کمک گرفته می شود.به منظور جمع آوری داده ها از پرسش نامه با آلفای کرونباخ 91/0 که پرسش نامه های فوق دارای طیف پنج گزینه ای مقیاس لیکرت می باشد، استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد، یکپارچگی زنجیره تأمین بر عملکرد کلاس جهانی و رقابت پذیری تأثیرگذار است. همچنین اثبات نمود، رقابت پذیری بر عملکرد کلاس جهانی نیز مؤثر می باشد.

مدیریت کیفیت جامع، فلسفه ای جامع و پیشرو در زمینه مدیریت است که با در نظر گرفتن کیفیت محصول/خدمت و کسب رضایت مشتری، قادر است سازمان ها را در جهت حفظ بازارهای فعلی و کسب بازارهای جدید، در عصر پرتنش و مملو از رقابت های فرامرزی حاضر، یاری کرده و بقاء آن ها را تضمین کند. همزمان و با توجه به رقابت های تنگاتنگ، تجربیات جدید و پیشرفت هایی که در صحنه بازار، کیفیت و نوآوری و مدیریت مطرح می شود، درک ما از TQM، ویژگی ها، خصوصیات، کارکردها و روابط آن، به طور مداوم در حال تغییر است و کارکردها، ویژگی ها و روابط جدیدی از آن مطرح شده و گستره تحت تأثیر آن، افزایش می یابد. پژوهش حاضر به بررسی تأثیر مدیریت کیفیت جامع بر رفتار مشتری از طریق نشانه های تولید، مالی، نوآوری و کیفیت، پرداخته و از لحاظ نوع، یک تحقیق توصیفی همبستگی و از نظر هدف، یک تحقیق کاربردی است. جامعه آماری این تحقیق، نمایندگی ها و مراکز خدمات بعد از فروش گروه بهمن بوده و اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری شده و جهت تجزیه وتحلیل و تحلیل مسیر، از نرم افزارهای SPSS22 و AMOS استفاده گردید. بررسی تحلیلی نتایج تحقیق، گویای این مطلب است که تأثیر مدیریت کیفیت جامع بر مشتری، از طریق نشانه های کیفیت و نوآوری، مثبت و در حد بالایی بوده و این تأثیر از طریق نشانه های تولید و مالی، مثبت و معنادار است.

همان طور که بیشتر شرایط زندگی امروز به دلیل تغییرات روزافزون جهان در قرن اخیر تغییر کرده است، شرایطی که زنجیره های تأمین با آن روبه رو هستند و از آن تأثیر می پذیرند نیز دچار تغییر شده است. مدیران با شرایط ناشناخته تر و ریسک های جدیدی روبه رو می شوند که لازم است خود را برای مدیریت فعال و مؤثر آن ها آماده سازند؛ درنتیجه امروزه مدیریت ریسک زنجیره تأمین توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در این پژوهش، در راستای مدیریت ریسک زنجیره تأمین، ریسک های زنجیره تأمین خودروسازان ایران شناسایی شده است، سپس ریسک های شناسایی شده به عنوان معیارهای انتخاب تأمین کننده درنظر گرفته شده و تأمین کنندگان شرکت خودروسازی زامیاد به کمک روش تحلیل شبکه ای اولویت بندی شده اند؛ به عبارت دیگر، درنظر گرفتن ریسک های زنجیره تأمین به عنوان معیار برای انتخاب برترین تأمین کنندگان، رویکردی جدید درجهت مدیریت و کنترل ریسک ها و کاهش آسیب پذیری زنجیره تأمین نسبت به آن ها به شمار رفته است

در دهه اخیر، نحوه تأمین مواد اولیه و انتخاب تأمین کنندگان در زنجیره تأمین، چالشی برای بیشتر سازمان ها بوده است. از آنجا که عملکرد تأمین کنندگان، اثر اساسی بر موفقیت یا شکست زنجیرة تأمین دارد، انتخاب تأمین کننده، یک وظیفه راهبردی شناخته می شود . از این رو در این تحقیق که در مرکز بهمن موتور انجام گرفت، سعی بر آن است تا ضمن شناسایی معیارهای مهم در انتخاب تأمین کنندگان و تعیین اهمیت هر یک از آنها از نظر کارشناسان، بهترین تأمین کننده انتخاب گردد. بنابراین، ابتدا معیارهای اصلی انتخاب تأمین کنندگان برای یک قطعه از قطعات مرکز بهمن موتور ـ با نظرسنجی از کارشناسان مربوطه از طریق پرسشنامه ـ شناسایی شد و سپس با استفاده از روش AHP فازی بر اساس روش آنالیز توسعه، امتیاز هر معیار و وزن هر تأمین کننده در ارتباط با هر معیار تعیین شد و بعد از آن، یک تابع هدف فازی برای هر معیار ایجاد شد که هدف از آن، حداکثر کردن عملکرد تأمین کننده در ارتباط با هر معیار بود پس از خارج کردن مدل از حالت فازی، با استفاده از روش جمع پذیری وزنی، بهترین تأمین کننده انتخاب شد

اهداف: پیشرفت چشمگیر علم و تحولات گسترده در حوزة فناوریهای مدرن سبب شده است که توان علمی به یکی از ابزارهای قدرت تبدیل شود. بر همین اساس دولت ها در تلاشند تا نظام آموزش عالی خود را به گونه ای ارتقا بخشند که بر مبنای عملکرد آن جایگاهشان را بهبود دهند. در این مقاله یک مدل جامع در زمینه رتبه بندی و ارزیابی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ارائه میشود از این رو محیطی رقابتی در میان این مراکز ایجاد میکند که کمک به بهبود سطح علمی آن ها میکند. متدولوژی: در این مقاله از منابع ادبیاتی بهره گرفته شده و یک بررسی جامع انجام شده است. براساس آن 28 عامل موثر در ارزیابی دانشگاه ها استخراج شده است. این معیارها که با سیستم آموزش عالی در ایران سازگار هستند توسط متخصصان بررسی شده و در نهایت مدلی یکپارچه ایجاد شده است. نتایج: این مقاله مدلی جامع برای ارزیابی دانشگاهی ارائه میکند. کاربرد این مدل در مراکزِآموزش عالی منجر به یکپارچگی عملکرد این مراکز میشود و رقابت میان این مراکز و در نهایت توان علمی آن ها را افزایش میدهد.

اولویت بندی نیازمندی ها یکی از مباحث مهم در معماری سیستم های نرم افزاری و اطلاعاتی است. در معماری سیستم های نرم افزاری، پس از مشخص شدن نیازمندی هایی که باید توسط سیستم ارضا شوند، با در نظر گرفتن محدودیت هایی اجرایی پروژه، نیازمندی ها باید بر اساس اهمیتشان اولویت بندی شوند تا زمان و منابع موجود برای اجرای پروژه، بر اساس اولویت نیازمندی ها به آن ها تخصیص یابد. این کار موجب استفاده مطلوب تر از زمان و منابع پروژه می شود و سبب می شود که در زمان در نظر گرفته شده برای اجرای پروژه، محصولی حاصل شود که نیازمندی های با اولویت بالاتر را ارضا کند. از سوی دیگر، نیازمندی های همه سیستم نرم افزاری به دو دسته کلی نیازمندی های کارکردی و کیفی تقسیم می شوند که اولی به توانایی اجرا و دومی به کیفیت اجرای وظایف سیستم مربوط می شود . مبحث اولویت بندی نیازمندی ها در مورد نیازمندی کیفی اعمال می شود. در این مقاله سعی شده است با استفاده روش AHP، روشی کلی برای اولویت بندی نیازمندی های کیفی سیستم های نرم افزاری و اطلاعاتی، با در نظر گرفتن معیارهای اصلی هزینه، ارزش، زمان،جریمه و ریسک ارائه شود و نحوه انجام آن با ارائه مثالی در یک سیستم موجودی نشان داده شود.