مطالب مرتبط با کلیدواژه

امام علی(ع)


۲۱.

سیره اقتصادی امام علی (ع)

نویسنده:
منبع: پارسه اردیبهشت و آبان ۱۳۹۱ شماره ۱۸ و ۱۹

کلیدواژه‌ها: امام علی(ع) سیره اقتصادی خلافت امام علی(ع) بهبود اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۰ تعداد دانلود : ۱۴۳۰
پیامبر در طول حیات خود سعی نمود نظامی را براساس اعتقاد به آخرت بنیان نهد. بعد از رحلت وی، با تغییر مسیر خلافت، انحراف در نظام نبوی به وجود آمد و با غضب خلافت، رجعت به جاهلیت به وجود آمد و عدالت اقتصادی که یکی از مهم ترین اهداف بود فراموش شد.اما حضرت علی(ع) که راه و روش وی، همان سیره رسول الله (ص) می باشد با عمل به دستورات اسلام، آن را دوباره احیاء فرمودند و در جهت اصلاح اقتصادی جامعه اقدامات زیادی انجام دادند. با مدیریت مطلوب خود توانستند علی رغم مشکلات سیاسی تحمیل شده از سوی منافقین، در جهت فقرزدایی اقدامات اساسی انجام دهند و به دین طریق زیربنای توسعه اقتصادی را تبیین نمودند.
۲۲.

زمینه ها و علل موفقیت گردانندگان سقیفه در تصاحب منصب خلافت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال پنجم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: خلافت امام علی(ع) ابوبکر سقیفه پیامبر اکرم(ص) غدیرخم عمر بن خطاب

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
تعداد بازدید : ۲۳۰۱ تعداد دانلود : ۱۱۷۷
جانشینی پیامبر(ص) از قرن ها پیش مورد بحث و گفتگو میان مسلمانان بوده و در این میان شیعه دلایل محکم و متقنی در اثبات باور مبنی بر نص و جانشینی علی(ع) ارائه کرده است. در خدشه به این باور و تواتر غدیر مخالفان تشیع می گویند: «اگر چنین است که هزاران صحابه در غدیرخم حضور داشتند و همه شنیدند که رسول خدا(ص) علی(ع) را به عنوان جانشین خود بعد از وفاتش تعیین کرد؛ پس چرا از هزاران صحابه یکی نیامد و به خاطر غصب شدن حق علی(ع) اعتراض نکرد.» در نوشتار حاضر با استناد منابع تاریخی و گاه منابع حدیثی و از منظرهای مدیریتی، سیاسی، نظامی، فرهنگی و اقتصادی به بررسی دلایل موفقیت گردانندگان سقیفه در تصاحب منصب جانشینی رسول خدا(ص) می پردازیم.
۲۳.

مؤلفه های بینشی و روشی مدیریت نظامی در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بصیرت و تربیت اسلامی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه امام علی(ع) مدیریت نظامی مؤلفه های بینشی مؤلفه های روشی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مدیریت نظامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۲۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۰۵۷
بی گمان، برای تحقق امنیت و تأمین نیازهای توسعه ای در جامعة دینی، حضور هوشیارانة نیروهای مسلح در عرصه های گوناگون مربوط به وظایف محول شده نیازی ضروری است که خواه ناخواه باید بر اساس مؤلفه های بینشی و روشی مدیریت اسلامی تعریف و عملی گردد. امام علی علیه السلام که در تلقی صحیح دینی پس از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بزرگترین مفسر و مبیّن قرآن کریم و مقاصد دینی به شمار می رود، در مجموعه گرانبار نهج البلاغه بیانات ارزنده ای در تبیین مؤلفه های بینشی و روشی مدیریت نظامی مبتنی بر آموزه های اصیل قرآن و سنت اظهار کرده است. که شناسایی آنها وجهة عمل مؤلفان مقاله حاضر قرار گرفته است. از این رو در این نوشتار برآنیم با روش تحلیل محتوای کیفی به منظور بازشناسی جایگاه حقیقی فرماندهی و مدیریت نظامی، به شناسایی و تحلیل مؤلفه های بینشی و روشی مدیریت نظامی در نهج البلاغه بپردازیم. طبق این پژوهش عواملی چون« امربه معروف و نهی از منکر»، آینده نگری در جهت ساخت آینده بهینه، مشورت و رایزنی با اهل خبره از مؤلفه های بینشی و روشی مدیریت نظامی در نهج البلاغه به شمار می روند که در این میان« امربه معروف و نهی از منکر » با فراوانی 18،2درصد بیشترین فراوانی را نسبت به سایر مؤلفه ها به خود اختصاص داده و مؤلفة « آینده نگری در جهت ساخت آینده بهینه» با فراوانی 14،7درصد، دومین ویژگی مدیران و فرمانده هان نظامی از نظر فراوانی است؛ چنان که مؤلفة« مشورت و رایزنی با اهل خبره » با فراوانی 11،4 درصد، سومین ویژگی مدیران و فرماندهان نظامی به شمار می رود.
۲۴.

بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران فریقین درباره مصداق «صالح المؤمنین»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: امام علی(ع) آیه 4 تحریم صالح المؤمنین حفصه و عایشه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران شیعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران سنی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن وعترت
تعداد بازدید : ۲۰۴۵ تعداد دانلود : ۶۷۵
در آیه چهارم سوره تحریم خداوند دو تن از همسران پیامبر(ص) را مورد سرزنش و تهدید قرار داده و می فرماید اگر بخواهید اقدامی بر ضد پیامبر(ص) انجام دهید خداوند، جبرئیل، صالح المؤمنین و ملائکه مولا و پشتیبان آن حضرت می شوند. عبارت صالح المؤمنین در این آیه محل گفتگوی مفسران فریقین است. عموم اهل سنت مقصود از صالح المؤمنین را ابوبکر و عمر دانسته اند. آنان در بیان ادله روایی به روایاتی از صحابه و تابعین استناد جسته اند و از سوی دیگر با مطرح نمودن جمع بودن صالح المؤمنین و تطبیق صالح المؤمنین بر ابوبکر و عمر به دلیل نسبتی که با عایشه و حفصه داشته اند، سعی در پیشبرد هدف خود نموده اند. اما مفسران شیعه به هیچ روی این انطباق را نپذیرفته و تنها مصداق صالح المؤمنین را امام علی(ع) می دانند. از این رو ادله روایی آن گروه از مفسران اهل سنت را از حیث سند و دلالت، ضعیف و متناقض با یکدیگر دانسته و ادله دلالی ایشان را نیز با استناد به دلایل درون متنی و برون متنی بی پشتوانه و جانبدارانه قلمداد می کنند.
۲۵.

اعتدال گرایی سیاسی در پرتو اندیشه علوی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال هجدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۷۱

کلیدواژه‌ها: حکومت جامعه سیاسی اعتدال امام علی(ع) نظام سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۷ تعداد دانلود : ۶۸۸
اعتدال یک سلوک سیاسی است که ضمن سنجش ظرفیت نهادهای مدنی، گروه های اجتماعی و گفتمان حاکمیت، تلاش می کند آنها را به هم نزدیک کند تا اداره جامعه با کمترین تنش بین نیروهای سیاسی و اجتماعی میسر شود. این مفهوم یکی از مهم ترین راهبردهای اندیشه سیاسی علوی در حکومت و یک عامل نگه دارنده کنش ها و واکنش های زمامدار از افراط و تفریط است. اعتدال یک کنترل درونی و الهام گرفته از عقل سلیم است که علاوه بر آنکه همه زمامداران و حاکمان باید پای بند به آن باشند، همه افراد جامعه نیز باید در افعال، گفتار و سکنات خود این کنترل را لحاظ کنند تا از مسیر و هدف تعیین شده باز نمانند. نوشتار پیش رو تلاش کرده است با مراجعه به سیره و کلام امیرالمؤمنین(ع) مؤلفه های سیاست اعتدال گرای علوی را در عرصه های مختلف واکاوی و بازشناسی کند.
۲۶.

بررسی اهمیت و جایگاه وحدت از دیدگاه امام علی(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت سابق) سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴۵

کلیدواژه‌ها: امام علی(ع) امت اسلامی اختلاف وحدت استکبار

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی حکومت وسیاست در روایات
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام فلسفه سیاسی
تعداد بازدید : ۱۰۴۶ تعداد دانلود : ۵۱۸
تحقیق حاضر با استفاده از منابع کتابخانه ای و به روش توصیفی تحلیلی، به بررسی اهمیت و جایگاه وحدت از دیدگاه امام علی(ع) می پردازد. نگاه امام علی(ع) به موضوع وحدت، نگاهی راهبردی و سرشار از عشق و علاقه است و اشاره حضرت به مواردی نظیر نیاز درونی و اجتماعی، تحقق یابی بخش عمده ای از آموزه های دینی و سعادت یابی جامعه اسلامی به واسطه آن، جایگاه و اهمیت ویژه مقوله وحدت را در نگاه ایشان نمایان می سازد. روح وحدت آمیز تعالیم الهی، نعمتی پرارج و پربها و ضرورت شکرگزاری آن، عزت آفرینی، برکت آوری، وجود دشمنیها و غیره از جمله مواردی است که امام علی(ع) در تشریح فلسفه و چرایی ضرورت وحدت به آنها اشاره کرده است.
۲۷.

دیدگاه مادلونگ درباره اختلاف امام حسن(ع) و امام علی(ع)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال هجدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۶۹)

کلیدواژه‌ها: امام علی(ع) تاریخ صدر اسلام مطالعات اسلامی در غرب امام حسن(ع) ویلفرد مادلونگ

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگری
تعداد بازدید : ۳۳۵۶ تعداد دانلود : ۱۲۰۷
ویلفرد مادلونگ (متولد 1930م) از جمله اسلام شناسان غربی است که می توان گفت رویکردی تقریبا منصفانه و انگیزه ای علمی در بررسی تاریخ اسلام دارد. وی در نوشته های خود درباره تاریخ زندگی امام حسن(ع) به موضوعاتی چون ازدواج ها و طلاق های امام، صلح امام، مفاد صلح نامه و زندگی خانوادگی ایشان پرداخته و کوشیده است شبهات مطرح شده از سوی دیگر اسلام شناسان غربی درباره امام حسن(ع) را پاسخ دهد. اما خود وی مطرح کننده مطالبی است که منشأ شبهاتی درباره امام حسن(ع) شده است؛ مانند اختلاف نظر آن حضرت با اهداف و برنامه های امیرالمؤمنین علی(ع)، تمایل نداشتن ایشان به تصدی خلافت و تأیید روش حکومت عثمان از سوی ایشان. این نوشتار به بررسی انتقادی این شبهات و پاسخ به آن ها بر اساس منابع تاریخی و روایی شیعی و سنی پرداخته است.
۲۸.

بررسی مطالعات حاکمیت اسلامی در ایران با استفاده از روش فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت سازمان های دولتی سال ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: حاکمیت اسلامی مدیریت اسلامی امام علی(ع) حکومت علوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۴ تعداد دانلود : ۵۱۶
یکی از حوزه های مرتبط با اداره حکومت و جامعه، حاکمیت است که مسیر کلی حرکت یک جامعه را ریل گذاری می نماید و مسائل جامعه را مدیریت می کند و متضمن منافع عمومی است. از آنجا که داشتن الگوی حکومت داری و حاکمیت متناسب با ارزشهای هر جامعه، ضرورتی انکار ناپذیر است لازم است الگوی حاکمیت هر جامعه ای متناسب با ارزشها و فرهنگ آن جامعه مشخص گردد. در منابع اسلامی نیز به حکومت و حاکمیت توجه ویژه ای شده است. یکی از منابع اصیل در این زمینه سیره حضرت امیرالمومنین علیه السلام است که مورد توجه بسیاری از پژوهشگران و اندیشمندان قرار گرفته است. هدف این پژوهش شناسایی مولفه های حاکمیت اسلامی با تاکید بر سیره امام علی(ع) بر اساس پژوهشهای انجام شده در این زمینه است. روش پژوهش از نوع کیفی است که براساس روش فرا ترکیب انجام شده است. براساس پژوهشهای انجام شده در این زمینه یافته های این پژوهش نشان می دهد که عدالت، فقر زدایی و رفاه گرایی در حاکمیت اسلامی اهمیت بالایی دارد در صورتی که در حاکمیت غربی پاسخگویی و دخالت(مشارکت) از اهمیت بالایی برخوردار است. همین امر نشان می دهد که الگوی حاکمیت اسلامی تفاوت اساسی با حاکمیت غربی دارد.
۲۹.

بررسی و نقد کتاب أسلوب علی بن أبی طالب علیه السلام فی خطبه الحربیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه نقد ادب عربی دوره ششم بهار و تالستان ۱۳۹۵ شماره ۱۲ (پیاپی ۷۰) 57-85 صفحه

کلیدواژه‌ها: سبک شناسی بلاغت امام علی(ع) أسلوب علی بن أبی طالب فی خطبه الحربیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۸۱
یکی از موضوعاتی که ارتباطی تنگاتنگ با مسایل زبان شناسی دارد و ناقدان در بررسی و تحلیل متون به آن توجهی ویژه دارند، سبک شناسی است که بین روش علمی در مطالعات زبانی و روش نقدی در مطالعه متن ادبی توازن ایجاد کرده است. از سوی دیگر، وجود تألیفاتی در تطبیق این روش بر متون خلأیی بزرگ در این زمینه به حساب می آید که کتاب أسلوب علی بن أبی طالب(ع) فی خطبه الحربیه گامی در راستای پر کردن خلأ موجود بوده است. بدون شک هر نگاشته ای دارای جنبه های ارزشمند و احتمالاً کاستی هایی است که مطرح نمودن و بررسی و نقد آنها می تواند زوایایی را برای نویسنده آشکار کند که از دید وی مخفی بوده و، از این رهگذر، مسیر برای ارایه هر چه بهتر تألیفات هموار شود. با این توصیف و برای تحقق چنین هدفی در مقاله حاضر به بررسی و نقد کتاب أسلوب علی بن أبی طالب(ع) فی خطبه الحربیه اثر علی احمد عمران پرداخته شده و، بعد از ذکر مقدمه و تعریف کتاب و اشاره به نقاط قوت آن، کاستی های کتاب در چند محور اساسی بیان شده است. مهم ترین یافته های پژوهش، که یافتن همان کاستی ها و محاسن و جنبه های نوآورانه کتاب است، در متن مفصلاً ذکر شده و همه آنها حاکی از آن است که هر چند اثر با سرفصل وزارت علوم خیلی متناسب نیست، اما می تواند به عنوان کتاب کمک درسی، که به تطبیق نظریه ای جدید بر متنی ارزشمند چون نهج البلاغه پرداخته، مورد استفاده دانشجویان قرار گیرد.
۳۰.

انسجام واژگانی در نامه های افشاگرانه امام علی(ع)به معاویه

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبی متون اسلامی سال اول تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: امام علی(ع) معاویه انسجام نامه های نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۴۰۰
کشف عوامل انسجامی متون خصوصاً در موضوعات همگون و از زبان معصوم، یکی از دغدغه های تحلیلگران متن به ویژه در قالب زبان و زبان شناسی است. اگر چه به انسجام از زوایای مختلف دستوری، پیوندی، واژگانی و آوایی پرداخته می شود، اما جنبه واژگانی یکی از شاخص های تعیین کننده در میزان پیوند اجزای متن محسوب می شود. این پژوهش با رویکرد مذکور، نامه های حضرت علی)ع( که در موضوع و محتوایی نزدیک به هم به معاویه نگاشته شده است را به منظور دریافت شیوه های بیانی حضرت و انتخاب واژگانی مؤثر بر مخاطب، مورد بررسی قرار می دهد. نمونه گیری از خطبه های مذکور و تحلیل آن از طریق جمع آوری کتابخانه ای و روش تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد.داده ها حاکی از آن است که از بین - 14 عامل انسجام واژگانی مورد بررسی در این نامه ها، ترادف و طباق ایجاب بیشترین دامنه را به خود اختصاص داده که این امر در سه نامه صریح و تهدید آمیز آن حضرت، یعنی نامه های 10 ، 17 و 28 نمود افزون تری دارد که توضیح افزون و ذکر متضاد که موجب روشنایی و صراحت مطلب می گردد، در این دو عامل رخ می نماید در حالی که عوامل دیگری مانند شمولیت و طباق سلب، از این قوت برخوردار نیست. پس از آن تکرار صریح و جزئی برای تثبیت و محکم نمودن امر، جایگاه خود را در میان عوامل، حفظ نموده است .
۳۱.

سیره ی امام علی (ع) در تعامل با اهل کتاب

نویسنده:
منبع: پژوهش در تاریخ سال پنجم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۴) 51 - 71

کلیدواژه‌ها: امام علی(ع) اهل کتاب حقوق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۴ تعداد دانلود : ۳۳۲
امام علی(ع) که پس از یک دوره ی 25 ساله دوری از صحنه ی سیاسی اسلام و بازگشت به سنت های جاهلی و انحراف از اصول قرآنی به امامت رسیدند، ناگزیر بودند برای اصلاح جامعه ی اسلامی برنامه تمدن سازی نوینی را اجرا کنند. این برنامه شامل نظام سازی اجتماعی، نظام سازی سیاسی، نظام سازی فرهنگی و نظام سازی اقتصادی بود. یکی از مشخصه های نظام سازی اجتماعی، تنظیم روابط با اهل کتاب بود که این به سبب حضور اقلیت های دینی گوناگونی بود که در قلمرو خلافت آن حضرت اهمیت داشت. این اقلیت ها شامل یهودیان، مسیحیان، زرتشتیان و صابئین بودند. بنابراین تعادل و تنظیم روابط حقوقی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی با اهل کتاب ضرورتی امکان ناپذیر بود . آن حضرت حقوق اجتماعی را برای آحاد جامعه به ویژه آزادی اجتماعی نسبت به همه اقلیت ها قائل بودند و فرمانداران خود را به رعایت حقوق اهل کتاب و پرهیز از ستمگری نسبت به آنان توصیه می کرد. بنابراین چنین تصور می شود که امام علی (ع) با اهل کتاب روابط مدارا گونه ای داشتند. لذا این پژوهش درصدد بررسی سیره ی عملی و نظری امام علی(ع) با اهل کتاب و تعامل آن حضرت با اقلیت های دینی است و حقوق گوناگون آنان را بررسی خواهد کرد و مدل تمدن ساز علوی را در تعامل با اهل کتاب نبین خواهد کرد.
۳۲.

پژوهشی در اصول و روش های تربیت اخلاقی کودکان از دیدگاه امام علیو ژان ژاک روسو(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال پنجم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۹ (پیاپی ۴۱) 38 - 64

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی اصول روشتربیت اخلاقی تطبیق روش امام علی روسو امام علی(ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۱ تعداد دانلود : ۵۸۴
هدف پژوهش حاضر،واکاوی اصول و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه امام علی7و ژان ژاک روسو است. حضرت علی7اوّلین پیشوای شیعیان، نکات برجسته ای را دربارهٔ تربیت اخلاقی بیان فرموده اند. از سوی دیگر، ژان ژاک روسو مربی و دانشمند برجستهٔ غربی نیز، آراء اخلاقی مهمی را دربارهٔ تربیت اخلاقی کودکان بیان می نماید. روش پژوهش، توصیفی- تحلیل اسنادی و از روش فیش برداری برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. بدین منظور مطالب از منابع دست اوّل هر دو صاحب نظر (نهج البلاغه، امیل) و هم چنین منابع مرتبط انتخاب و استفاده شده است. نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که اصول مشترک تربیت اخلاقی امام علی7 و روسو به ترتیب عبارتند از: تربیت اخلاقی تدریجی، تربیت اخلاقی آزادمنشانه و تربیت اخلاقی الگوگیری. روش های تربیت اخلاقی امام علی7عبارتند از: روش حکمت، روش عقلانی و روش تربیت منفی. از روش های تربیت اخلاقی روسو هم می توان به روش تجربی، روش عقلانی و روش تربیت منفی اشاره نمود.
۳۳.

واکاوی معیارهای اخلاق حرفه ای در مهندسی ژئوماتیک (نقشه برداری) با تاکید بر آموزه های نهج البلاغه(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۵ (پیاپی ۴۷) 145 - 167

کلیدواژه‌ها: امام علی(ع) نهج البلاغه اخلاق اخلاق حرفه ای مهندسی ژئوماتیک (نقشه برداری)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۲۸۸
اخلاق مهندسی بخشی از اخلاق کاربردی یا اخلاق حرفه ای است که به بررسی اصول اخلاقی و مشکلات اخلاقی در فعالیت های مهندسی می پردازد. هدف از مطالعه حاضر، واکاوی معیارهای اخلاق حرفه ای در مهندسی ژئوماتیک با تأکید بر آموزه های نهج البلاغه است. در این مقاله، مسائل اخلاقی به وجود آمده در حوزه مهندسی ژئوماتیک (نقشه برداری) مورد بررسی قرار می گیرد. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی از نوع تحلیل اسنادی به گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، شامل شناسایی، مطالعه، طبقه بندی اطلاعات، تجزیه و تحلیل آن ها و جمع بندی اطلاعات در خصوص موضوع مورد مطالعه پرداخته است. نتایج نشان داد، معیارهای اخلاق حرفه ای برای مهندسی ژئوماتیک در چهار ویژگی مهم تفکیک می شوند، این چهار ویژگی عبارت اند از: تعهد کاری، صداقت، انصاف و تخصص. در این مطالعه، ویژگی های اخلاق حرفه ای بر مبنای آموزه های نهج البلاغه بوده است. امام علی (ع) مبنای اخلاق حرفه ای را حفظ و رعایت حقوق مردم دانسته و در مواضع مختلف به آن تأکید می کند به گونه ای که جایگاه اجتماعی افراد به ویژه در مشاغل و مناصب مختلف را بر آن استوار می نمایند. بعلاوه، امام علی (ع) معتقد هستند هر کس خوش اخلاق باشد، زندگی اش پاکیزه و گوارا می گردد.
۳۴.

بررسی سبک شناسی تطبیقی خطبه ی 27 و نامه ی 28 نهج البلاغه (مطالعه ی موردی لایه یواژگانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 53-75

کلیدواژه‌ها: سبک شناسی تطبیقی لایه ی واژگانی امام علی(ع) خطبه ی 27 نامه ی 28

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۳ تعداد دانلود : ۶۸۷
سبک شناسی، روشی علمی و کاربردی در بررسی و تحلیل متون است که از طریق بازشناسی مختصات سبکیِ پربسامد و کشف پیوند آنها با معانی وانهاده شده در متن، سعی در شناخت افکار و کشف درونیات مؤلف دارد. پژوهش پیشرو با استفاده از روش سبک شناسی توصیفی و با استمداد از تحلیل های دقیق آماری به بررسی لایه ی واژگانی خطبه ی 27 و نامه ی 28 نهج البلاغه در بستر سبک شناسی تطبیقی پرداخته، سعی بر آن دارد که وجوه تمایز و تشابه مختصات سبکی این دو گونه متفاوت ادبی را بازیابی و در نهایت، سبک هر یک را توصیف کند. در انتهای پژوهش، می توان نتیجه گرفت که هرچند کاربرد یکسان ساختارهای صرفی، تشابه سبکی چشمگیری را به وجود آورده و از نیت مشترک امام(ع)مبنی بر افزایش میزان شفافیت، قاطعیت، اثرگذاری و اقناع، پرده بر می دارد، اما گزینش هدفمند واژگان، تحت تأثیر موقعیت مؤلف و بافت هر متن، دلالت های معنایی متفاوتو ویژگی های سبکی متمایزی را برای هر متن رقم زده است
۳۵.

تحلیل احراق انسان توسط امام علی(ع) در روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: امام علی(ع) احراق انسان سوزی روایات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۸ تعداد دانلود : ۴۲۴
انسان سوزی و احراق انسان، از جمله مجازات وحشتناکی است که امروزه به نام اسلام و مسلمانان، توسط گروه تروریستی تکفیری داعش در حال اجرا است. دولت اسلامی در عراق و شام با استناد به گذشتگان و صحابی و در رأس آنها امام علی(ع) در صدد اقدام چنین عملی برآمده اند. سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا اساساً امام علی (ع) چنین کاری را انجام داده است؟! و چنین مجازاتی را برای شخص یا اشخاص خاطی در نظر گرفته است؟ پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی این موضوع را در روایات مورد بررسی قرار داده و بر این باور است با نگاه به کتب روایی اعم از شیعه و سنی احادیثی به چشم می خورد که برداشت سطحی به آن ها می تواند دلیلی بر مدعای داعش باشد، اما خانواده حدیث بر این عقیده است که سوزاندن عموماً پس از ضرب اعناق بوده است.
۳۶.

رفتارشناسی تحلیلی از رهبری اخلاق مدارانه امام علی(ع) در جنگ در پرتو آموزه های نهج البلاغه (مطالعه موردی: جنگ صفین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: رفتارشناسی اخلاق مداری رهبری امام علی(ع) جنگ صفین نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۵ تعداد دانلود : ۴۲۶
شناخت رفتار اخلاق مدارانه زمامدار پیش و پس از به دست گرفتن حکومت می تواند سیاست های اخلاقی و میزان صداقت وی در عملکردهای بعدی وی را تبیین و برجسته تر بنمایاند. امام علی(ع)به عنوان یک زمامدار می کوشد با تأکید بر تقدّم اخلاق بر هر مقوله ای نشان دهد آموزه های اسلامی مورد تأکید در خلافتش، همانی است که در دوره پیش از حکومتش وجود داشته است. امام به عنوان رهبری اخلاق مدار در جنگ صفین می کوشد ابتدا از بروز جنگ جلوگیری کند و پس از جنگ نیز با رفتار اخلاق مدار با دشمنان خویش، نشان دهد که انسانیت بر محور اخلاق بر دیندار بی اخلاق برتری دارد. این پژوهش با مداقه بر سیره ی امام علی(ع)به روش توصیفی تحلیلی نشان می دهد، گفت وگو بر پایه گزاره های خاصِ اخلاق مدار، تن دادن به خواسته های اصلاح گرایانه بنابر اقتضائات موجود، استفاده از راهکارهای مناسب برای اسکات خصم به منظور ممانعت از تشنّج بیشتر جامعه، حفظ کرامت انسانی و پاسداشت حقوق افراد مخالف می تواند کشمکش به وجود آمده در جامعه را با رفتار اخلاق مدار زمامدار دفع کند.
۳۷.

نقش و عملکرد قبیله عبدالقیس در روند تحولات سیاسی جهان اسلام (ازآغاز تا پایان خلافت امام علی(ع))(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ اسلام سال دوم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۶ 129-151

کلیدواژه‌ها: عبدالقیس فتوح اسلامی بحرین تشیع امام علی(ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۴۶۳
ساختار سیاسی و اجتماعی متشتت جزیره العرب در روزگاران پیش از اسلام، تابعی از حاکمیت نظام قبیله ای بود. با ظهور اسلام و حرکت اصلاح گرایانه پیامبر اکرم(ص)، این ساختار، به سوی همگرایی سیاسی سیر نمود. اما چند دهه بعد از وفات آن حضرت، نظام متمرکز، به یک جریان گریز از مرکز تبدیل شد و بار دیگر، قبایل منطقه جزیره العرب در یک صف بندی جدید سیاسی- و احیاناً مذهبی- به ایفای نقش پرداختند. در این میان، قبیله عبدالقیس با حضور در روند جریان های سیاسی- اجتماعی صدر اسلام و ارتباط عمیق و ریشه دار آنها با تشیع از یک سو، و دگرگونی ترکیب قومی و جمعیتی سرزمین های پیرامون خلیج فارس از سوی دیگر، به صورت عنصری فعال و تأثیرگذار در معادلات سیاسی و اجتماعی ظاهر شد. این پژوهش، با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی، می کوشد تا نقش بنی عبدالقیس را در تحولات صدر اسلام مورد بررسی قرار دهد و اهتمام آنها را در فتوحات شرقی قلمرو خلافت اسلامی باز نماید و به تبیین حمایت بخشی از آنها از علی بن ابی طالب و جریان موسوم به تشیع، بپردازد.
۳۸.

العداله والحریه فی الفکر السیاسی للامام علی(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۲ سال ۱۴۲۶ شماره ۴ 55-71
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۴۸۶
تعتبر العداله والحریه من اهم المواضیع فی مباحث الجوامع الانسانیه والعلاقه بین هاتین المقولتین بحث عمیق ایضاً. فغایه العداله وغایه الحریه فی کل حکومهٍ تأخذ طابعاً ومفهوماً ملموساً بالقیاس مع المخالفین والمناهضین. فالحکومه العادله والحاکم العادل هو الذی یتعامل مع اعداءه ومخالفیه بالعدل والحریه. ففی هذا المقال فی البدایه اخذنا العداله اساساً فی سلوکیات الامام علی(ع) ثم بحثنا وبینّا الحریه السیاسیه لمخالفی و اعداء حکومه الامام علی(ع) وایضاً وضّحنا العلاقه بین هاتین المقولتین وبین الحریه. ومن ثمَّ بینّا حدود الحریه ومؤشراتها فی آراء الامام(ع) وفی النهایه (نهایه المقال) بحثنا العلاقه المنتظمه بین العداله والحریه کنظریه مستقله.
۳۹.

المفجّع البصریّ؛ شاعر الولاء و العقیده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۹ سال ۱۴۳۳ شماره ۱ 1-19
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۲۰۹
بعد أن امتدّ تیار التّشیّع مع نهایه القرن الثالث وأوائل القرن الرّابع إلى البصره، ظهر جمع غفیر من الشّعراء الذّین کانوا یصوّرون مناقب آل البیت (علیهم السّلام) ومصائبهم بعاطفه وقّاده صادقه. ومن جمله هؤلاء الّذین لم یعرف تاریخ الأدب العربیّ حقّهم، وبقی خامل الذّکر، الأدیب اللّغوی والشّاعر الشّیعیّ المفجّع البصری الذّی عُرف فی شعره بشاعر التّفجّع والولاء والعقیده. کان جلّ شعره فی مدیح أهل البیت (ع) ولا سیّما الإمام علی (ع). إنّ شعره الشّیعیّ هو شعرعاطفی؛ حیث یذود عن حیاض أهل البیت(ع) بعاطفه وقّاده صادقه عمیقه متجذّره بُنیت على أساس معرفه أصیله یرافقها القول والعمل. ومن ناحیه أخرى، فإنّ شعره، شعرخطابی یمتاز بالعقل والإستدلال وجمالیه الفنّ والأسلوب؛ فهو یناضل فی شعره عن فکره عقائدیّه معیّنه خُلقت على أساس القرآن والحدیث والجدل والکلام. جاء شعره الشّیعیّ فی عذوبه اللّفظ والمعنى والإبتعاد عن التّکلّف والتّصنّع متمسّکاً بالقیم الفنّیّه والبلاغیّه دون التخلّی عن الوحده الموضوعیّه والعضویّه وتفسیر المعانی الشّعریه. فلشعره جزاله وقوّه ورونق فی المعنى، یخبرنا الشاعر فیه عن مدى اطّلاعه على اللّغه وضروبها وأسالیبها. یرمی الباحث فی هذا المقال خلال المنهج الوصفی - التحلیلی، یرمی إلى دراسه هاتین المسألتین: أولاهما: مقدّمه حول الشّعر الشّیعی وتطوّره فی المدرسه البصریه. والثانیه: المفجّع البصری؛ حیاته وآثاره وشعره ثمّ تحلیل نماذج من أدبه الملتزم بحبّ آل البیت (علیهم السّلام) تأکیداً على قصیدته العلویّه (ذات الأشباه).
۴۰.

ویژگی های آسیب زای زنان در بیان امیرمؤمنان(ع)

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۱ 23-31

کلیدواژه‌ها: امام علی(ع) دین، مذهب و فقه زن آسیب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۳۲۴
در پژوهش حاضر هدف آن است که با استفاده از سخنان امام علی(ع) به ویژگی هایی از جنس زن پرداخته شود که اگر به درستی مدیریت نشوند، به آسیب هایی جدی تبدیل می گردند. روش کار کتابخانه ای و به صورت توصیفی-تحلیلی، با محوریت آموزه های علوی(ع) در منابع روایی مختلف به ویژه نهج البلاغه و با شیوه ی مسئله محور است. یافته های پژوهش شامل معرفی و تحلیل ویژگی هایی چون شدت عواطف، واکنش های سریع کلامی و رفتاری، میل به خودنمایی، لطافت جسمی و صفات خاص زنان می باشد. بدین روی، به جهت آنکه زنان به عنوان نیمی از پیکر اجتماع و ستون تربیتی و منبع تأمین عواطف در خانواده ها هستند و همچنین به سبب پیچیده شدن ساختار جوامع و گستردگی ارتباطات و تعدّد نقش ها و وظایف اجتماعی در عصر حاضر، پرداختن به موضوع آسیب های زنان بسیار مهم است؛ زیرا با مصونیت بخشی به زندگی زنان است که می توان هر چه بهتر به صیانت از مقام آنان و حفظ کانون خانواده ها و جوامع پرداخت.