ضرورت اخلاق مداری در تولید علم با تکیه بر منابع اخلاق اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
اخلاق مداری
سبک زندگی دینی؛ جامعه و انسان دینی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق خانواده
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و خانواده
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
«سبک زندگی اسلامی» از جمله واژگانی است که اولین بار توسط رهبر فرزانه انقلاب وارد ادبیات ما شد و به سرعت به موضوع مهم، کلیدی و پربسامد تبدیل شد. اینکه رفتار ما برگرفته از بینش ها، باورها، جهان بینی، گرایش ها و نوع نگاه ما به جهان هستی است، و اینکه سبک و شیوه رفتار ما در حیات فردی و جمعی، متأثر از ارزش ها و هنجارهای حاکم بر محیط پیرامون و جامعه است، امری بدیهی است. اما در اسلام، جامعه دینی چه جامعه ای است؟ شاکله آن کدام است؟ دارای چه شاخصه هایی است؟ چه ارزش ها و هنجارهایی باید بر آن حاکم باشد؟ همچنین، انسان در این جامعه دینی دارای چه مشخصاتی است، چه نوع باور، اندیشه و رفتاری از او در جامعه اسلامی انتظار می رود؟
این مقاله، با رویکرد نظری و تحلیلی و کاوش در متون دینی، درصدد پاسخ به سؤالات فوق برآمده است. مهم ترین یافته این نوشتار این است که باید بپذیریم بسیاری از مشکلات زندگی ما، ناشی از دوری ما از سبک زندگی اسلامی و معارف ناب قرآن و اهل بیت علیهم السلام است و تنها راه رستن از مشکلات زندگی، تغییر نوع نگاه به زندگی است.
میزان و نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بررسی شبکه های اجتماعی که زمان چندانی هم از پیدایش آنها نمی گذرد، موضوع مورد علاقه بسیاری از دانشجویان و پژوهشگران حوزه علوم ارتباطات اجتماعی است. کاربرد این شبکه های نوظهور در طیف وسیعی از روابط شخصی گرفته تا روابط جهانی، این پدیده را تبدیل به یک سوژه تمام عیار در پژوهش های اجتماعی و رسانه ای کرده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان و نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد منطقه9 مشهد و عوامل مؤثر بر آن بوده است. روش پژوهش، توصیفی، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه آزاد منطقه 9 مشهد تشکیل می دهند و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. یافته های پژوهش نشان داد، 3/55درصد دانشجویان دانشگاه آزاد منطقه 9مشهد در حد کمی از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کنند. همچنین نتایج حاکی از آن است که بین متغیرهایی چون تنوع و گستردگی، میزان اعتماد، اطلاع رسانی و ارتباط آسان، جنسیت و رشته تحصیلی دانشجویان و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی رابطه وجود دارد.
نقش تلویزیون در اخلاق مداری در فوتبال از دیدگاه بازیکنان لیگ برتر و دسته یک ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر، با هدف بررسی نقش تلویزیون در اخلاق مداری در فوتبال، از دیدگاه بازیکنان لیگ برتر و دسته یک ایران صورت گرفته است. روش پژوهش از نظر راهبرد، توصیفی و از نظر مسیر اجرا، پیمایشی بوده است. جامعه پژوهش نیز شامل تمام افرادی می شود که سابقه بازی در لیگ برتر یا لیگ دسته یک فوتبال کشور را داشته اند. نمونه پژوهش 384 نفر را در بر می گیرد که به صورت تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته ای است که روایی از سوی 12 نفر از صاحبنظران رسانه و پایایی آن، از طریق آلفای کرونباخ به تأیید رسیده است.
نتایج نشان داد که از نظر پاسخگویان ، شبکه های تلویزیونی کشور در اخلاق مداری در فوتبال نقش دارند و بین شبکه های مختلف از نظر ایفای این نقش تفاوت دیده می شود. همچنین بین سابقه ورزشی و دیدگاه فوتبالیست های لیگ برتر و دسته یک در خصوص نقش تلویزیون در اخلاق مداری در فوتبال ارتباط وجود دارد.
دانشگاه، اخلاق مداری و کارآفرینی
حوزه های تخصصی:
در نظام اسلامی، انسان از ارزش والایی برخوردار بوده و مسئول و حاکم بر سرنوشت خویش است ؛ تا جایی که خلیفه الهی در روی زمین و امانت دار اوست که باید ارزش وجودی خود را شناخته و از امکانات و استعدادهای خود نهایت استفاده را ببرد. دین اسلام، مردم را به انجام فعایت (کار) دعوت می کند و از انسان ها می خواهد که از کار خویش، دیگران را نیز بهره مند سازند و به طور غیر مستقیم مردم را تشویق به کارآفرینی و ایجاد شغل می کند تا از فقر و گرسنگی در یک جامعه اسلامی جلوگیری شود. از نظر اسلام،کارآفرین فرد تلاش گری است که با اتکا به نفس وتوکل به خداوند بتواند از حداکثر توانایی های جسمی،مادی و تخصصی خود ازراه حلال در جهت منافع خود درجامعه ای که در آن زندگی می کند استفاده نماید. یک انسان مومن به تمام معنا می تواند یک کارآفرین باشد. یک کارآفرین می کوشد تا با قدرت خلاقیت و ابتکار، تصمیم گیری به موقع ،تکیه بر وجدان کاری و انضباط؛ اطلاعات شغلی خود را همواره تعمیق و توسعه داده و محیط کاری خود را به یک محیط کاری بهره ور ،پویا و شاداب و خداپسندانه تبدیل نماید. بنابر این در این نظام ارزشی، کارخلاق و مولد منشاء کسب مال و درآمد و کلید استفاده از منابع طبیعی و خدا دادی به حساب می آید و کارآفرینی نیز یکی از پایه های مهم اقتصاد اسلامی به شمار می رود. از طرفی باید گفت که کارآفرینی باید در دانشگاه ها و مراکز علمی و تحقیقاتی ما به صورت انگیزه ای عام، امری مقدس و یک عبادت تلقی شود. دانشگاه اسلامی هم چون جامعه اسلامی جایی است که ارزش های حاکم در آن، ارزش های اسلامی است. در چنین فضایی، اخلاق و اخلاق مداری از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و قرب الهی، سعادت و کمال فردی؛ غایت اخلاق است. با عنایت به موارد مطرح شده می توان گفت که در دنیای امروز، سرمایه انسانی عامل مهم و با ارزشی است که باید در راستای نظام ارزشی حاکم با تکیه بر اخلاقیات از قابلیت های موجود آن استفاده گردد و زمینه های لازم جهت دستیابی افراد به کمال انسانی فراهم گردد.در این میان دانشگاه ها می توانند نقش تعیین کننده ای داشته باشند ؛ تا انشا.... به مدد پرورش قابلیت ها و استعدادهای سرمایه های انسانی؛ شاهد رشد و بالندگی ایران اسلامی باشیم.
اهمیت اخلاق و مسئولیت های اجتماعی مدیران
حوزه های تخصصی:
باپیشرفت صنعت وتکنولوژی بالطبع تغییرات محیط واجتماع , تأثیرات شرکتها برجامعه مورد توجه قرارگرفته است .ازآنجائیکه گردانندگان شرکتها مدیران هستند و نظرات آنان تأثیرگذاراست .لذاتوجه به اخلاق مدیران نیز مسئول بودن آنها درقبال جامعه تحت عنوان مسئولیت اجتماعی مدیران موردبحث سالهای اخیر بوده است. مکاتب موجود در این زمینه واین که عواملی محیطی تأثیر گذار براخلاق ومسئولیت اجتماعی مدیران چه مواردی می باشد .درپایان روشهای اندازه گیری اخلاق ومسئولیت اجتماعی آورده شده است ونیز اهم دلایل موافقت ومخالفت نسبت به این موضوع نیز فهرست واربیان گردیده است . انتخاب یک شق از میان شقوق مختلف با توجه به تصمیمات قبلی ,فشارهای لحظه ای ، ارزش های مذهبی، سنتها، و عوامل اجتماعی و اقتصادی به عمل می آید. مسئولیت اخلاقی و اجتماعی یک تعهد مداوم صاحبان صنعت و تجارت و دولت است که آنها راملزم به رعایت اصول اخلاقی و توسعه اقتصادی هم زمان با ارتقاء سطح زندگی نیروی کارو خانواده آنها در جامعه در سطح گسترده می نماید. همچنین مسئولیت اجتماعی شرکت ها، تعهد صاحبان صنعت و تجارت در مقابل اجتماع می باشد که می بایست ضمن احترام به فرهنگهای مختلف موقعیت های شغلی جهت تولید، مهارت نیروی کار، اجتماع و دولت ایجاد نماید.
ادبیّات تطبیقی و علم اخلاق(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
خوانش اخلاقی اهداف و آرمان های دانش ادبیّات تطبیقی می تواند مقدّمة این فرضیه شود که ادبیّات تطبیقی، نه تنها دانشی اخلاق گراست، بلکه درسه بُعد علّی، مفهومی و معرفت شناسی، وابستگی و پیوندی ریشه دار و ناگسستنی با علم اخلاق دارد؛ در حقیقت، دانش ادبیّات تطبیقی از این زاویه، علمی است که در اهداف و مقاصد خود معلول این دانش بوده و به مانند علم اخلاق، در پی ترویج و تبلیغ هنجارها و قوانین اخلاقی است که در تعاملات انسانی و فرهنگی، جانشین ناهنجاری ها و چالش های اخلاقی می گردد. این پژوهش، در پرتو مطالعات فرارشته ای، و البتّه با روش توصیفی – تحلیلی، بر آن است تا از زاویة اخلاق به تبیین و تفسیر اهداف ادبیّات تطبیقی بپردازد. یافته های اساسی آن نیز چنین است که ادبیّات تطبیقی اصیل، با بهره گیری از علم اخلاق می تواند موجب آفرینش یک گفتمان اخلاقی - جهانی گردد و بسترها و زمینه های اثربخشی و حضور معنادار خود را بیشتر و ژرف تر نماید.
بررسی تطبیقی کاربست پارادایم جهانی شدن فرهنگ و جهان بینی دینی بر ساماندهی زندگی بشریت با تأکید بر معارف رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فرهنگ رضوی سال چهارم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱۵
193-228
حوزه های تخصصی:
متأثر از آموزه های رنسانس شاهد مبنا قرار گرفتن مؤلفه هایی چون اومانیسم، سکولاریسم و توجه صرف به عقلانیت در ساحت سیاسی اجتماعی بشر هستیم؛ که این امر مهم تحولات کمی و کیفی ساختاری را در پی داشته است. سیطره نگرش منافع محوری صرف، نسبیت انگاشتن مذهب و معنویت در سطح جهان، رشد روزافزون درگیری های نژادی قومی، استعمار و استثمار منابع انسانی طبیعی، از بین رفتن استقلال و اراده بشریت به تبع توجه صرف به عقلانیت ابزاری، از نتایج آموزه های فوق و مهم ترین مصداق آن، یعنی جهانی شدن فرهنگ است. مقاله حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که کدام یک از جهان بینی های لیبرال دموکراسی و معارف رضوی توان و قابلیت تأثیرگذاری بیشتری در جهان مادی گرا و ایدئولوژی زده امروزی را دارند؟ یافته های پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و ابزار تحلیل گفتمان به دست آمده حاکی از آن است که مشکلات روحی روانی، متزلزل شدن بنیادهای خانواده و سایر ناهنجاری های اجتماعی سیاسی از مهم ترین پیامدهای حاکم شدن گفتمان جهانی شدن فرهنگ و دال مرکزی آن یعنی اومانیسم است. همچنین نگرش هایی نظیر مارکسیسم، نئومارکسیسم و ... نتوانسته اند این خلأ اساسی را پر کنند. به همین منظور به دنبال تزلزل معنایی و حمایتی سایر گفتمان ها، معارف رضوی به عنوان فرهنگ فرابشری و دال های مرکزی آن چون: محبت، رأفت، اخلاق مداری، عدالت و آزادی به عنوان مؤلفه های فطری الهی که امروزه از گمشده ها و نواقص زندگی بشریت اند، می توانند راهگشای معضلات کنونی و تحقق بخش خواسته های مادی و معنوی افراد و شکوفایی قابلیت های وجودی آنان شوند
مؤلفه های نظریه هنجاری رسانه های جمعی در قرآن کریم(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
رسانه های جمعی در دنیای کنونی نقش بی بدیل و روزافزونی در زندگی اجتماعی انسان دارند، جهت گیری رسانه های جمعی نیز در بعدهای مختلف، متأثر از نظام هنجاری حاکم بر آن است. نظریه ها ی هنجاری موجود در ادبیات علوم ارتباطات در نوع خود متأثر از مبانی لیبرالیستی و سوسیالیستی و دارای مؤلفه ها یی برای تحقق اهداف آن دو نظام فکری هستند که در جامعه اسلامی پذیرفته نیستند. از این رو، در این پژوهش، با الهام از «روش تحلیل مضمون» آیات قرآن کریم، به عنوان اصلی ترین منبع هنجار بخش جامعه اسلامی، بررسی شد تا مؤلفه ها ی نظریه هنجاری رسانه ها ی جمعی به دست آمد. بررسی روش مند آیات، ما را به 66 مضمون پایه ای و 13 مضمون سازمان یافته و در نهایت چهار مضمون فراگیر، رهنمون کرد. مؤلفه های اصلی نظریه هنجاری رسانه ها ی جمعی از منظر قرآن کریم، عبارت اند از: «اصالت محوری»، «فرهنگ مداری»، «اجتماع گرایی» و «اخلاق مداری» که جهت گیری کلی و بایسته ها ی رسانه های جمعی را مشخص نموده و در مقابل نظریه های هنجاری رایج به عنوان نظریه ای قرآنی مطرح می شود. بدیهی است مضامین جهت دهنده و پایه، به عنوان مؤلفه ها ی عملیاتی تر، شرح وظایف دقیق تری برای رسانه ها فراهم می کند.
تفسیر اخلاقی قرآن کریم با تأکید بر مبانی آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تفسیر اخلاقی، یکی از گونه های متمایز تفسیر قرآن کریم است و از جمله مهم ترین مؤلفه-های این مکتب تفسیری، مبانی و زیرساخت های معرفتی آن محسوب می شود. اعتقاد به وحیانی بودن قرآن، حجیت ظواهر قرآن و جواز تفسیر آن که از مبانی عام تفسیری است، در تفسیر اخلاقی قرآن نیز وجود دارد اما آنچه رویکرد اخلاقی به تفسیر قرآن را از سایر رویکردهای تفسیری متمایز می کند، مبانی خاص آن است که مهم ترین آنها عبارتند از: هدایت بخشی و انسان سازی قرآن، انحصار کمال انسانی در اخلاق مداری، ملازمه مفاهیم قرآنی با فضایل اخلاقی، اشتمال تکالیف شرعی بر بن مایه های اخلاقی و اخلاقی بودن زبان تخاطب در قرآن. بر اساس این مبانی و مستندات قرآنی، روایی و عقلی که زیرساخت این مبانی را تشکیل می دهد، می توان ادعا کرد که در سراسر قرآن، مفاهیم اخلاقی در قالب و زبان خاصی حضور دارد. از این رو عنایت به تفسیر قرآن با رویکرد اخلاقی امری بایسته و ضروری است.
سودگرایی و معنویت در اقتصاد اسلامی با رویکرد آیات الاحکامی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله برخی مصادیق سودگرایی منهای معنویت در اقتصاد اسلامی و ماهیت آن ها مورد بررسی قرار گرفته است، و بیان شده که سودگرایی در اقتصاد اسلامی از اخلاق و معنویت جدا نیست. در این پژوهش با اشاره به مکتب ماتریالیسم غرب و نظام سرمایه داری محض، که نقطه مقابل اقتصاد اسلامی است؛ دیدگاه اسلام و قرآن را به عنوان نظر برتر تبیین کردیم. از منظر قرآن کریم انسان دارای دو بعد مادی و روحانی است. از طرفی اسباب رشد و پیشرفت این ابعاد منحصر به اسباب مادی و طبیعی نیست بلکه عوامل غیر مادی نیز در ایجاد پدیده ها تأثیر دارد که انسان نباید صرفا به بعد مادی زندگی دنیایی متوسل شده و از مؤلفه های غیر مادی برای پیشرفت زندگی غافل باشد؛ از قبیل تعاون، عدالت، ایمان، خیرخواهی، اخلاق مداری، استقامت و تلاش و غیره. قرآن کریم یک نظام اقتصادی مناسب را با اهداف کلی خود هدایت می کند و خطوط کلی آن را ترسیم می نماید؛ ثروت و تمایل به سود و درآمد بیشتر را تحقیر نمی کند. در اقتصاد اسلامی، آن دسته از معاملاتی که همراه با زیاده خواهی های نامشروع که از راه حرام و دور از اخلاق و معنویت باشد، منهی خداوند واقع شده است، قرآن صراحتا اعلام می دارد سود گرایی و تمایل به سود بیشتر با نادیده گرفتن اوامر الهی و تضعیف حقوق دیگران نباشد؛ در واقع این اصول اخلاقی اسلامی نقطه مقابل خاستگاه غربی است که بر اساس ارزش های ماتریالیستی که سود حداکثری را به هر قیمتی جایز می داند بنا نهاده شده است. در اسلام افزایش ثروت وسیله ایست برای تکامل و تعالی انسان؛ اما در نظام سرمایه داری و مکتب های مادی ثروت را هدف نهایی تلقی می کنند. که چنین تفکری در اقتصاد اسلامی جایگاهی ندارد.
اخلاق مداری در شخصیت های مطرح در منظومه خسرو و شیرین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بی تردید منظومه خسرو و شیرین یکی از غنی ترین منظومه های برجسته زبان و ادبیات فارسی است. نظامی این داستان را به سفارش شاه سلجوقی، سلطان ارسلان سروده است. نظامی داستان خسرو و شیرین را که در همان ناحیه محل زندگی او رخ داده بود، و تا حدودی بر طبق رویدادهای تاریخی واقعی بود برگزید. نظامی گنجوی در داستان خسرو و شیرین، و ارزش والای زن و ازدواج در ایران باستان را بیان می کند. در این داستان، اصلالت های اخلاقی و انسانی ایران باستان و نقش والای فکر و کرامت های انسانی در آن زمان نشان داده شده است، مثلاً شیرین ضمن داشتن عشقی شدید و سوزناک به خسرو، در برابر تمایلات و خواسته های هوس انگیز خسرو از خود استقامت نشان می دهد و گوهر خویش را حفظ می کند. هدف از این مقاله، بررسی بُعد اخلاق مداری شخصیت های منظومه به ویژه خسرو و شیرین است. روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی و توصیفی است و روش گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و بررسی اسناد تاریخی است.
اخلاق مداری پیامبر (ص) در غزوات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اخلاق و اصول اخلاقی یکی از جنبه های مهم دین اسلام است که بدان اهمیت بسیاری داده شده است. بر این اساس در قرآن کریم یکی از اهداف بعثت پیامبر اسلام(ص)، تربیت و آموزش حکمت بیان شده است. پیامبر(ص) که حاکمیت دین اسلام را بر عهده داشتند در جامعه اسلامی و در مواقع مختلف می بایست به گونه ای عمل می کردند که مسلمانان را به اخلاق مداری و پایبندی به اصول اخلاقی تشویق کنند. این که پیامبر(ص) در غزوات و مواقع سخت جنگی چگونه اصول اخلاقی و تربیتی را رعایت می کردند؟ سوال اصلی نوشتار حاضر است. یافته های این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع تاریخی و حدیثی انجام شد، نشان می دهد بر خلاف نظر مشتشرقان که غزوات پیامبر(ص) را بر پایه خشونت و کسب غنیمت تفسیر کرده اند، پیامبر(ص) حتی در غزوات به اصول اخلاقی پای بند بوده و تمام تلاش خود را می کردند تا مکارم اخلاقی و تربیتی از جمله مهربانی، وفای به عهد، صبر و استقامت را به مسلمانان آموزش دهند و آنها را به اخلاق مداری در تمام لحظات رهنمون می کردند.
بررسی میزان توجه به جایگاه خانواده مبتنی بر اخلاق مداری در برنامه درسی(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق دوره جدید سال پنجم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۸ (پیاپی ۴۰)
129 - 151
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه خانواده مبتنی بر اخلاق مداری و مؤلفه های آن در برنامه درسی مدارس ابتدایی از منظر معلمان است. روش پژوهش در محدوده روش های توصیفی و نوع تحقیق، کابردی است. جامعه آماری پژوهش را همه معلمان مقطع ابتدایی شهرستان «دیوان دره» تشکیل داده اند. نمونه آماری پژوهش شامل 210 نفر که با استفاده از روش تصادفی طبقه ای به طوری که همه اعضا شانس مساوی برای انتخاب شدن داشته باشند، صورت گرفته است. ابزار اندازه گیری تحقیق، به جز منابع کتابخانه ای، از پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش نظرات استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها به دو صورت توصیفی (درصد، فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و تحلیلی(t) استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که میزان توجه به مفهوم خانواده مبتنی بر اخلاق مداری در برنامه درسی ابتدایی از دیدگاه معلمان آن دوره تحصیلی، در ابعاد تربیتی و آموزشی و همچنین در بعد مدیریتی نامطلوب ارزیابی شده است. همچنین نتایج پژوهش نشان دهنده این است که در ابعاد حقوقی و تکلیفی و عاطفی، توجه کافی و لازم شده و از دید نمونه آماری مطلوب ارزیابی شده است.
نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران به مثابه یک الگوی متعالی
حوزه های تخصصی:
به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس نظام جمهوری اسلامی، نظام حقوقی ایران دستخوش تحولی عمیق و بنیادین در مبانی، قواعد و الزامات حقوقی شد و اصلاح قوانین با ابتنایِ بر مبانی وحیانی دین مبین اسلام در سرلوحه سیاست تقنینی کشور قرار گرفت. پس از گذشت حدود چهل سال از عمر انقلاب اسلامی این سوال مطرح می گردد که نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران از چه ویژگی هایی برخوردار است و در مقایسه با سایر نظام های حقوقی چه جایگاهی دارد؟ یافته های این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی – اسنادی، نشان می دهد که نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران ضمن تلفیق سیستم قانون مداری و تصویب قوانین مستحدثه با آموزه های اخلاقی و ارزش های اسلامی، به عنوان الگویی جامع و متعالی متجلّی شده که در تعامل با رهیافت های جهانی، رویکرد نوینی را اتخاذ نموده است. نظام های حقوقی غربی با تأسی از دو جهت گیری کلان «حقوق طبیعی» و «مکتب اثبات گرایی» نیروهای سازنده حقوق را در شناخت های عقلی، عدالت گرایی محض، غایات سیاسی و اقتصادی، اراده عمومی و تجربه گرایی، منحصر دانسته و بدین سبب دچار تقلیل گرایی و نارسایی شده اند. نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از نقاط قوت نظام های حقوقی دیگر و مرتفع نمودن نارسائی های نظام های مزبور، به یک الگوی متعالی و کامل مبدل شده که ضمن توجه به غایات اجتماعی و اهداف مادی، بر مبانی دینی و ارزش های الهی و معنوی قوام یافته است. لذا نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران را در مقایسه با پارادایم های جهانی می توان یک الگوی نوین، جامع و متعالی قلمداد کرد.
بررسی مؤلفه های «خودشکوفایی» و «کمال طلبی» در تذکره عرفانی کلام الملوک باباجان قزوینی و نظریات آبراهام مَزلو(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه ادبیات تعلیمی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۳
188 - 206
حوزه های تخصصی:
تذکره کلام الملوک از باباجان قزوینی در سال 1043 به فارسی تالیف شده است. موضوع کلام الملوک باباجان قزوینی درمقامات عرفانی، احوالات و سخنان عرفا و اولیاء است.توجه به کمال آدمی و شکوفایی فرد در آرای عرفانی باباجان بسیار مورد توجه بوده است. به علاوه انسان کامل محور اصلی عرفان نظری است. آبراهام مزلو (1908- 1970م.) بنیان گذار روان شناسی انسان گرا است. استفاده از دستاوردهای دانش روان شناسی در ادبیّات، ابزاری سودمند در تحلیل شخصیّت ها در متون عرفانی است. موضوع انسان و الزامات حیاتی او سیر کمال درآرای مزلو و باباجان نقشی محوری دارد. این مقاله به شیوه توصیفی تحلیلی با تلفیق الگو و تفکرکمال طلبی و خودشکوفایی شخصیت آبراهام مزلو و باباجان قزوینی تلاش دارد به این مهم دست یابد. از نتایج تحقیق برمی آید که تحلیل نگرش باباجان قزوینی بر پایه دیدگاه مزلو و در ارتباط با حسّ همدردی نشان می دهد که رفتار او همچون مزلو، در مناسبات بینافردی توأم با خشم و مهربانی بوده است. نگرش باباجان قزوینی نسبت به مخاطبان خود، کل نگر و فراگیر بوده و دغدغه های او شامل همه افراد جامعه انسانی می شده است.
رفتارشناسی تحلیلی از رهبری اخلاق مدارانه امام علی(ع) در جنگ در پرتو آموزه های نهج البلاغه (مطالعه موردی: جنگ صفین)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شناخت رفتار اخلاق مدارانه زمامدار پیش و پس از به دست گرفتن حکومت می تواند سیاست های اخلاقی و میزان صداقت وی در عملکردهای بعدی وی را تبیین و برجسته تر بنمایاند. امام علی(ع)به عنوان یک زمامدار می کوشد با تأکید بر تقدّم اخلاق بر هر مقوله ای نشان دهد آموزه های اسلامی مورد تأکید در خلافتش، همانی است که در دوره پیش از حکومتش وجود داشته است. امام به عنوان رهبری اخلاق مدار در جنگ صفین می کوشد ابتدا از بروز جنگ جلوگیری کند و پس از جنگ نیز با رفتار اخلاق مدار با دشمنان خویش، نشان دهد که انسانیت بر محور اخلاق بر دیندار بی اخلاق برتری دارد. این پژوهش با مداقه بر سیره ی امام علی(ع)به روش توصیفی تحلیلی نشان می دهد، گفت وگو بر پایه گزاره های خاصِ اخلاق مدار، تن دادن به خواسته های اصلاح گرایانه بنابر اقتضائات موجود، استفاده از راهکارهای مناسب برای اسکات خصم به منظور ممانعت از تشنّج بیشتر جامعه، حفظ کرامت انسانی و پاسداشت حقوق افراد مخالف می تواند کشمکش به وجود آمده در جامعه را با رفتار اخلاق مدار زمامدار دفع کند.
بررسی اندیشه های انسان گرایانه در عهد آل بویه با تکیه بر آراء ابن مسکویه
منبع:
پارسه پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۱
1-13
حوزه های تخصصی:
حکومت آل بویه بر عراق و بخش هایی از مرکز و غرب ایران تسلط داشت. در این عصر با توجه به فضای باز مذهبی که به وجود آمد اندیشه های انسان گرایانه مورد توجه تعدادی از دانشمندان این عصر از جمله ابن مسکویه و معاصرانش قرار گرفت. یکی از موضوعات مورد تأکید دین اسلام برابری انسان ها صرف نظر از نژاد ، مقام ، جنس، رنگ و مانند آنها است. حقوق و آزادی انسان در اسلام به حقوق فردی محدود نیست و حقوق اجتماعی را نیز شامل می شود و بر این اساس در دیدگاه اسلامی، انسانیت انسان زیربناست و تلاش های انسان برای شکوفایی استعدادها و پرورش مکارم اخلاقی صورت می پذیرد و همه فعّالیت های دنیوی انسان ها هماهنگ با این هدف برتر انجام می گیرد. ابن مسکویه اندیشه های انسان گرایانه را که مورد توجه قرآن وآموزه های اسلام است را محور عقلانیت و خرد ورزی قرار می دهد و با استفاده از فضای موجود در عصر بویه ای تلاش می کند تا به تبین آن در کتب تاریخی، فلسفی و اخلاقی خود بپردازد. سوال اصلی پژ وهش حاضر این است که اندیشه های انسان گرایانه در عصر آل بویه به چه صورت بوده است و ابن مسکویه چه نقشی در بیان این اندیشه ها داشته است؟ که در ادامه فرض پیش روی بر این اساس شکل می گیرد که عصر آل بویه یکی از بهترین دوران های تاریخ اسلام در زمینه رشد اخلاقیات و اندیشه های انسان گرایانه بوده است که بی شک مؤثرترین فرد در تعالی آن ابن مسکویه می باشد.
راهکارهای ایجاد استحکام در خانواده از چشم انداز آموزه های اخلاقی- اسلامی و دانش روان شناسی(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق سال دهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ (پیاپی ۶۲)
43 - 70
حوزه های تخصصی:
استحکام بخشی به خانواده و رفع تعارض های همسران، از موضوعات مهم در عصر حاضر است. با ژرف اندیشی و تتبع در آموزه های اسلامی و اخلاقی و روان شناختی می توان به بعضی از راهکارهای مهم استحکام بخشی به خانواده دست یافت. سؤال اساسی این است که مهم ترین راهکارهای اسلامی و اخلاقی و روان شناختی برای افزایش استحکام خانواده و کاهش تعارض ها چیست؟ این پژوهش از نوع تحقیقات کیفی است و با روش توصیفی-تحلیلی، ضمن تبیین راهکارهای مستخرج از منابع اسلامی و اخلاقی و روان شناختی، به مهم ترین آن ها اشاره کرده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که التزام زنان به نقش های هم تراز با ظرفیت های آنان، التزام به هنجارهای اجتماعی، رعایت ضوابط تعامل با همسر، هم افزایی در خانواده، کنش وری های صمیمانه و همدلانه دوسویه، قدردانی دوسویه، چشم پوشی از خطای همسر، تأمین نیازهای جنسی و عاطفی همسر، ارتباط حداقلی با بیگانه و تعامل مبتنی بر اخلاق هنجاری با همسر، از مهم ترین راهکارهای استحکام خانواده و کاهش تعارض در روابط همسران هستند.
رفتارشناسی تحلیلی از رهبری اخلاق مدارانه امام علی(ع)در جنگ جمل مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شناخت رفتار اخلاقمدارانه زمامدار پیش از به دست گرفتن حکومت میتواند سیاستهای اخلاقی و میزان صداقت وی در عملکردهای بعدیاش راتبیین و برجستهتر بنمایاند. امامعلی(ع)به عنوان زمام دار جامعه اسلامی میکوشد با تأکید بر تقدّم اخلاق بر دیگر حوزه ها نشان دهد آموزههای اخلاق مدارانه مورد تأکید درخلافت، با آموزه های اخلاق مدارانه در دوران پیشاز حکومت تفاوتی نداشته است. جنگ جمل به عنوان نخستین جنگ تحمیلی به امام، گرچه پیامدهای ناگواری ایجاد کرد، اما رهبری اخلاقمدار میکوشد ابتدا با اصول اخلاقی مناسب، از بروز جنگ پیش گیرد و پس از جنگ نیز با رفتار واخلاق مناسب با دشمنان خویش، نشان دهد که انسانیت اخلاق مدار بر دیندار بیاخلاق ترجیح وبرتری دارد. مقاله پیشرو به تبیین تئوری نوین درحوزه تئوری های رهبری پرداخته است. این پژوهش با مداقه بر سیره ی امام علی(ع)به روش توصیفی تحلیلی درصدد تبیین آن است که گزارههای بناشده بر محور اخلاق ونیز کارکرد سلبی وایجابی این رفتار میتواند جامعه تحت امر زمامدار را اخلاقمحور سامان دهد، گفت وگو بر پایه گزاره های خاصِ اخلاقمدار، تن دادن به خواستههای اصلاحگرایانه بنابر بر اقتضائات موجود، استفاده از راهکارهای مناسب برای اسکات خصم بهمنظور ممانعت از تشنّج بیشتر جامعه، حفظ کرامت انسانی وپاسداشت حقوق افراد مخالف وشبه مخالف نه بر پایه خویشاوندی وسابقه حضور درعرصههای مختلف سیاسی، میتواند کشمکش به وجود آمده در جامعه رابا رفتار اخلاقمدار زمامدار دفع کند.