مطالب مرتبط با کلیدواژه

روانشناسی


۶۱.

رضایت و دیدگاه کارکنان ساختمان های اداری از نگاه معمار و غیرمعمار؛ نمونه موردی: شهر تهران و خرم آباد

نویسنده:
منبع: معماری سبز سال هفتم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) جلد دوم 47-54

کلیدواژه‌ها: پایداری محیط داخلی رضایت کاربر ساختمان های اداری روانشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۱۵۵
رضایت کاربر از نظر کیفیت محیط داخلی از عوامل اساسی در طراحی معماری است. با توجه به آنکه معمار و غیرمعمار با توجه به آموزش هایی که در دانشگاه دیده اند، تفاوت های دیدگاهی را در معماری و زیبایی شناسی و درنتیجه رضایت بخشی دارند. چگونگی تفاوت کاربران معمار و غیر معمار از دغدغه های این پژوهش است. هدف این مقاله تعیین مرزهای همگرایی و واگرایی معماران و غیر معماران از نظر عامل رضایت کاربر با توجه به یک مطالعه موردی جامع است. در این پژوهش، از روش کمی استفاده شده و تعداد کافی پرسشنامه توسط کارمندان ایرانی در تهران و خرم آباد پر شده اند. داده های بدست آمده توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که دیدگاه های معماران و غیر معماران در رضایت کاربر همگراست، که به طور خاص کیفیت، لذت بخشی، تمیزی، ایمنی و بهره وری را به دنبال دارد. از نظر معماران، بهره وری انرژی برای ساختمان ها از عناصر دیگر اهمیت بیشتری داشت. علاوه بر این، افراد غیر معمار (از هر دو جنسیت) طراحی سازگار با محیط زیست را دارای اهمیت تر از معماران دانستند. از نظر شغل و جنسیت، میزان رضایت کاربر از مردان در هر دو گروه معمار و غیر معمار بیشتر از زنان است. از این نظر، با توجه به نقاط واگرایی و همگرایی معماران و غیرمعماران می تواند طراحی بهتری را انجام داد. این تحقیق می تواند بینش جدیدی در مورد دیدگاه طراحی فضاهای اداری توسط معماران را ایجاد کند.
۶۲.

بررسی مقایسه ای روانشناسی دستخط وامضاءجهت اثبات اصلوب اسنادمسلم الصدور منطبق باقوانین کیفری ایران

نویسنده:
منبع: تحقیقات حقوق قضایی دوره اول پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 956-977

کلیدواژه‌ها: دستخط امضاء اصول اسناد روانشناسی قوانین کیفری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۹۲۹
فرآیندآنالیزدست خط را خط شناسیمی نامند؛در این فرآیندشبه علمی شیوه نگارش حروف و کلمات شامل اندازه حروف، فاصله بین کلمات، شیوه ارتباط بین دویا چندحرف مختلف، میزان فشار وویژگی های روانی و فیزیکی فردنگارنده مشخص می شود؛بیش از پنج هزار صفت شخصیتی مرتبط با دست خط افراد وجود دارند و فاصله بین حروف،ارتباط بین حروف و شیوه امضاء می تواند نشانگر خصوصیات اخلاقی هر فرد باشد؛ به منظور بررسی دستخط و یا امضاء، ابتدا متن به قطعات واحد از قبیل یک کلمه، یا یک حرف، یا یک قطعه ترسیمی تقسیم می شودبخش ها اسکن می شوند و با استفاده از نرم افزارهای خاص کالبد شکافی می گردند. هر واحد توسط خط کش از واحدهای دیگر مجزا شده و شماره گذاری می گردد. هر بخش با بخش های دیگر از لحاظ تمایل به سمتی خاص مقایسه می شود و بخش های متفاوت از بخش های دیگر مجزا گردیده وجدا گانه قرار داده می شوند؛شباهت ها و تفاوت ها در ترسیم خطوط مدنظر قرار می گیرند. برای بررسی دقیق تر، متن مورد بررسی با نمونه های نوعی طبیعی که از قبل انتخاب شده اند با روش مقایسه انطباق داده می شود. طرز اتصال حروف الفبا از سمت چپ به راست و بالابه پائین در یک صفحه، نگارش افراد را نسبت به یکدیگر منحصر به فرد می کند.در این پژوهش به صورت مطالعه کتابخانه ای وفیش برداری وتطبیق با اصول اسناد باتوجه به مشکلات عدم وجود منابع معتبروکمبودتعداد کارشناس خط در رشته تشخیص اصالت خط و امضاء بصورت مقایسه ای در تحلیل ساده به همراه روانشناسی خط مطابقت وبرای ارتقاء سطح علمی وپیشگیری از رشد متعدد پرونده های قضایی جعل وسوء استفاده از سندمجهول تقدیم میدارم.
۶۳.

دفاع از روابط بین الملل انسانی تر با سازه انگاری روانشناسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 249 - 272

کلیدواژه‌ها: سازه انگاری روانشناسانه سازه انگاری روانشناسی مطالعات بین رشته ای روابط بین الملل نظریه فرهنگی لبو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۲۳۳
 با ظهور طلیعه های رویکردی جدید در رشته روابط بین الملل نسبت به روانشناسی طی چند سال اخیر و نضج گرفتن «سازه انگاری روانشناسانه»، این مقاله درصدد کاوش این پیوند است. به باور نویسندگان، سازه انگاری برای نخستین بار بستر مناسبی برای پیوند روابط بین الملل و روانشناسی فراهم آورده است و این پیوند مولد، چشم اندازهای جدیدی را به روی این رشته خواهد گشود. مقاله پس از بررسی سازه انگاری روانشناسانه، بر انتقاداتی که نسبت به این رویکرد نوین انجام گرفته متمرکز شده و به آن ها پاسخ می دهد. نویسندگان از این بررسی ها نتیجه می گیرند که سرفصل مطالعاتی سازه انگاری روانشناسانه، پاسخ به نیاز حتمی و قطعی این رشته برای چالش با پیچیدگی های سیاست و روابط بین الملل در عصر حاضر و در حقیقت راهی برای نزدیک کردن این رشته به موضوع تحلیل خود، یعنی رفتار اجتماعی و سیاسی انسان در قالب نظم های دولتی و شبه دولتی است. به این ترتیب سازه انگاری روانشناسانه نه تنها امکان تحقق وعده اصلی سازه انگاران، یعنی ارائه تصویری مبتنی بر تکوین متقابل ساختار و کارگزار در توالی سطوح تحلیل مختلف را ممکن می کند، بلکه گام مهمی است در کنار گذاشتن ادعا های خردگرایانه مبتنی بر تحمیل الگو های کلان و درنهایت انسانی تر کردن این رشته از علوم انسانی.
۶۴.

انسان شناسی در دعای عرفه شناخت ابعاد جسمی و روحی انسان در پرتو کلام امام حسین(ع)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۲۹ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۴) 133 - 163

کلیدواژه‌ها: دعا عرفه انسان‌شناسی امام حسین (ع) روانشناسی زیست شناسی هستی شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲ تعداد دانلود : ۲۳۷
دعا دریچه ای است که خالق هستی بین خود و انسان گشوده تا هم با او به نیازخواهی بپردازد و هم از این طریق به سوی او صعود کند. امام حسین7 ، که از مقام دعا به خوبی آگاه است، در صحرای عرفات برترین رازگویی و نیازخواهی را به پیشگاه خدای خویش عرضه می دارد و در پرتو این نجوا، ما را با حقایقی از عالم وجود آگاه می سازد؛ از معرفی خالق هستی گرفته تا عنایاتش به انسان.ایشان در این دعا، نعمتهای متعدد خالق هستی به انسان را به گونه ای واگو می کند که در کمتر دعایی می توان اینگونه مواهب خداوند را به شماره یافت. او از قبل تولد انسان، دوران جنینی، پس از تولد، تربیت و رشد،  یک دوره انسانشناسی، راهنماشناسی، هستی شناسی، روانشناسی، زیست شناسی و مهمتر از همه، خداشناسی به انسان ارائه می کند. بسیاری کوشیدهاند تا غوری در این دعا داشته باشند، اما این دعا دریایی است بس ژرف که دسترسی به عمق آن جز برای معصوم، برای دیگری میسّر نیست. این مختصر تلاشی در این زمینه به شمار می آید.
۶۵.

طراحی پروتکل آموزش خرد مبتنی بر مفاهیم روانشناسی

نویسنده:
منبع: ایده های نوین روانشناسی دوره پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: خرد روانشناسی مهارت های زندگی ذهن آگاهی تحلیل رفتار متقابل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۲۱۸
هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی پروتکل آموزشی خرد بر اساس مفاهیم روانشناسی انجام شده است تا بتوان آن را در دورههای آموزشی خرد برای ارتقای سطح خرد جامعه و در نتیجه افزایش سلامت روان زنان متاهل دارای اختلاف خانوادگی توسط روانشناسان و مشاوران به کاربست. مواد و روشها: در ابتدای طرح آموزشی، مروری بر منابع و پژوهش های مربوط به خرد با هدف استخراج مولفه های خرد متناسب با مفاهیم روانشناسی صورت گرفت. نهایتاً با توجه به مطالعات صورت گرفته، کاربردیترین مولفه ها در بیش از نیمی از تعاریف خرد، استخراج گردید. سپس مفاهیم آموزشی روانشناسی متناسب با مولفه های مذکور شناسایی و به تدوین برنامه ی آموزشی پرداخته شد. سپس فهرستی از اهداف و سرفصل های آموزشی خرد بر پایهی روانشناسی طراحی و برای تایید در اختیار اساتید و متخصصین این حوزه قرار گرفت. یافته ها: چهار مولفه ی اصلی شناسایی شده و معتبر در تعریف خرد استخراج و با تلفیق سه مفهوم روانشناسی مهارت های زندگی، تحلیل رفتار متقابل و ذهن آگاهی، سرفصل ها و بسته ی آموزشی خرد بر پایه ی روانشناسی تهیه و مقبولیت و پذیرش آن تایید گردید. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که با وجود نوظهور بودن مفهوم خرد در روانشناسی و عدم ارائه ی بستهی آموزشی در جهت ارتقای سطح خرد بر پایهی روانشناسی، میتوان با استخراج مولفه های تکرارشونده در تعریف خرد و ارتباط آن با حوزه های مختلف روانشناسی، پروتکل های آموزشی برای خرد در حوزهی روانشناسی ارائه داد. این دست مطالعات می تواند به ارتقای سطح خرد در جامعه کمک کند و مسیری نو برای پژوهشگران در جهت ارائه ی پروتکل های آموزشی بیشتر در زمنیه ی ارتقای خرد با تلفیق دوره های آموزشی-درمانی روانشناسی ایجاد کند.
۶۶.

تحلیل تفاوت های جنسیتی موجود در آیاتالاحکام از منظر ویژگی «دیگرخواهی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۶ 71 - 95

کلیدواژه‌ها: آیات الاحکام تفاوتهای جنسیتی زن دیگرخواهی روانشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۲۹۳
تدبّر در شاخصهای جنسیتی برگرفته از آیاتالاحکام، گویای تشریع حکیمانه احکام بر اساس ویژگیهای شخصیتی و فیزیولوژیکی زن و مرد است به گونهای که این ساختار متفاوت در حقوق ایشان انعکاس مییابد و پیوند نزدیکی بین احکام تشریعی و ساختار روانشناختی دو جنس برقرار میکند. پژوهش حاضر با تلفیق مباحث تفسیری و دستاوردهای روانشناختی، و با توجه به خصیصه «دیگرخواهی»، که در تتبعات روانشناختی منشأ اصلی ویژگیهای شخصیتی زن شمرده میشود، به تحلیل تفاوتهای جنسیتی آیاتالاحکام در آیات مربوط به «عدّه»، «درجه» و «قوامیت» میپردازد. در این بررسی درمییابیم که تعبدی بودن حکم «عدّه» با ساختار لطیف زنان در ارتباط است؛ تعبیر «درجه» در لسان قرآن حاکی از قدرت تعقل و دور اندیشی مردان است که انتظار میرود در راستای مدارا با برخی تبعات منفی دیگرخواهی که ممکن است در برخی شرایط بر وجود زن عارض گردد، برای حسن معاشرت با زنان از خود نشان دهند؛ و قوامیت و حمایت مرد به ثبات عاطفی زن کمک میکند.
۶۷.

تحلیل مبانی تربیت غریزه جنسی و راهکارهای کنترل آن از دیدگاه اسلام و علم روانشناسی

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال چهارم شهریور ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 212 - 199

کلیدواژه‌ها: غریزه جنسی مبانی تربیت تربیت جنسی اسلام روانشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۳۱۴
تربیت جنسی در اسلام، مبتنی بر جهان بینی اسلام در رابطه انسان با خداست. اسلام، خواسته های جسمانی را پذیرفته است و درصدد سرکوب آنها نیست؛ اما آزادی بی قید و بند را نمی پذیرد؛ بلکه به صورتی کنترل شده و روش مند جهت و بستر ارضای انگیزه را تعیین می نماید. از آنجاکه تکامل و تعالی انسان، به تربیت و خودسازی در همه ابعاد وجود اومرتبط ست و غریزه جنسی، نیز یکی از این ابعاد است لذا بخشی از موفقیت ها و کامیابی های بشر در گرو تربیت جنسی است؛ ارضاى غریزه جنسى در هر جامعه و مکتبى، داراى چارچوب و اصولى است که رعایت آنها ضروری است هر مکتبی که مدعی تأمین سعادت بشر را دارد، باید برای غریزه جنسی، برنامه داشته باشد و پاسخ روشنی به آن دهد. نگاه صحیح و واقع بینانه به غریزه جنسی و ارضاء آن، هدایت و جهت دهی آن، عاملی در جهت تکمیل تکامل و سعادت فرد و راهکاری برای اصلاح، ارتقاء معنوی، آرامش و آسایش جامعه بشری است؛ در حالیکه، غفلت از تربیت جنسی، بهداشت و سلامت روانی فرد و جامعه را به خطر انداخته و به نابودی می انجامد. هدف از پژوهش حاضر بررسی این مسأله است که مبانی و اصول تربیت غریزه ی جنسی از دیدگاه اسلام وعلم روانشناسی چیست و راهکارهای کنترل این غریزه کدامند؟روش پژوهش، تحلیلی –توصیفی بر پایه تحلیل محتواست. دراین پژوهش، ابزار گردآوری اطلاعات ، مطالعات کتابخانه ای است.
۶۸.

بسترهای انسان شناختی حکمت صدرایی در تعامل میان علم دینی و دانش روانشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خردنامه صدرا دوره ۲۵ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۴) 77-92

کلیدواژه‌ها: علم دینی روانشناسی انسان شناسی حکمت متعالیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۳۸۱
تعامل میان علم دینی و دانش روز، از دغدغه های کنونی جوامع اسلامی به شمار میرود. در این تحقیق، بسترهایی که فلسفه صدرایی از منظر انسان شناختی فراهم آورده تا علم دینی و دانش روانشناسی بتوانند به تعامل و تبادل دانشی بپردازند، مورد پژوهش قرار گرفته است. بعبارت روشنتر، هدف تحقیق آن است که نشان دهد علم دینی و دانش روانشناسی نوین، در بستر انسان شناسی فلسفی بعنوان یکی از مبادیِ دانشی این دو عرصه علمی دارای چه زمینه های تعاملی یی است. برای تحقق این امر، با بررسی کتابخانه یی و تحلیل محتوایی، زمینه های مزبور مورد مطالعه قرار گرفته اند. نتیجه تحقیق آن است که فلسفه صدرایی بلحاظ مبانیِ انسان شناختی، در دو بستر کلیِ «علم شناختی» و «مفهوم شناختی»، زمینه تعاملی مناسبی برای تبادل اطلاعات میان علم دینی و دانش روانشناسی فراهم نموده است. انسان شناسی فلسفی با تبیین صحیح غایت، روش، ابزار، منبع، ساختار و معیارِ علم دینی و دانشِ روانشناسی، زمینه لازم برای ارتباط دو جانبه» این علوم را در بستر «علم شناختی» مهیا کرده است. در زمینه «مفهوم شناسی» نیز حکمت صدرایی، با تبیین ماهیت و کاربست مفاهیمی نظیر «انگیزه»، «عشق» و «معنای زندگی» از منظری انسان شناختی، بستر تعاملیِ مناسبی برای تبادل دانشی میان این دو عرصه علمی بلحاظ مفهومی ایجاد نموده است.
۶۹.

بررسی راهکارهای درمان هیستریک از منظر قرآن و روان شناسی

نویسنده:
منبع: قرآن و علوم اجتماعی سال اول بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 9-26

کلیدواژه‌ها: هیستریک تبرج درمان قرآن روانشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۸ تعداد دانلود : ۲۶۶
هیستریک یا تبرج و خودآرایی از جمله مسائلی است که قرآن کریم و روان شناسی جدید به صورت مفصل به آن پرداخته است. هیستریک یک نوع بیماری است که مورد نکوهش قرآن کریم است و روانشناسی نیز از آن به عنوان اختلال روانی بحث می کند. مسئله این پژوهش این است که چه راهکارهایی از دیدگاه قرآن و روان شناسی برای درمان هیستریک وجود دارد؟ جمع آوری مطالب در این نگارش کتابخانه ای بوده و روش تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد. نتیجه آن شد که یاد خدا و ایمان به او مهمترین راهکار درمان هیستریک است توجه به خانواده و فرزندان نیز مانع بروز اختلالات هیستریکی می شود حجاب، حفظ نگاه نیز فرد را از تحریک و روحیه هیستریکی دور می کند. از ازدواج نیز می توان به عنوان یک عامل مهم درمان هیستریک نام برد. تقوای الهی و انجام عباداتی مانند روزه و نماز نیز از هیستریک می کاهد و فرد را به سمت رضای الهی و دوری از اعمال ناپسند مانند هیستریک سوق می دهد. توبه نیز دیگر عامل مهم در درمان هیستریک است که سبب آرامش در فرد نیز می شود و فرد را از هیستریک دور می کند. رجوع به پزشک روان درمان نیز یکی دیگر از راهکارهای درمان هیستریک است.
۷۰.

بازنمایی و تحلیل ساختارهای مردم گرایی در سیره عملی و نظری ابوسعید ابوالخیر با رویکرد نظریه خودشکوفایی آبراهام مزلو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات عرفانی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 9 - 39

کلیدواژه‌ها: ابوسعید ابوالخیر ساختار منشی مردم گرا عرفان و تصوف روانشناسی آبراهام مزلو خودشکوفایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۲۶۷
ابوسعید ابوالخیر در گفتار، منش و اندیشه به انسان و دغدغه های او توجه ویژه ای داشته و نظام عرفانی خود را بر این اساس انسجام بخشیده است. در مکتب روانشناسی انسان گرا که آبراهام مزلو برجسته ترین نظریه پرداز آن است، چنین نگرشی نمود دارد. او با توجه ویژه به انسان سالم، نظریه خودشکوفایی را ارائه کرده است. یکی از ویژگی هایی که مزلو برای افراد خودشکوفا برشمرده، «ساختار مَنِشی مردم گرا» است. هدف پژوهش حاضر که با تکیه بر منابع کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی تدوین شده، بررسی و تحلیل ساختارهای مردم گرا در سیره عملی و نظری ابوسعید ابوالخیر با رویکرد به نظریه خودشکوفایی آبراهام مزلو است. نتایج پژوهش نشان می دهد که پیر میهنه در ارتباط گیری با مردم، فارغ از پیش انگاره های معمول عمل می کرده و مفاهیم بنیادین انسانی را به عنوان ممیزه میان افراد شکوفا و رشدنیافته درنظر می گرفته است. او با خودآگاهی نسبت به محدودیت های علمی و شناختی، مصاحبت با نخبگان علمی، دینی و سیاسی را برگزیده بود که این امر در تقویت شخصیت معنوی و پایگاه اجتماعی اش مؤثر بوده است. همچنین تبیین نظام ارزش گذاری جدید مبتنی بر مسائل معرفتی و غیرظاهری از سوی شیخ، موجب گرایش مردم به مجالس وعظ و تذکیر وی شده بود. اصلی ترین ویژگی در مناسبات بینافردی ابوسعید را می توان عدم برتری جویی دانست.
۷۱.

نفش عمیق فرهنگ در پیشرفت دا نش (نظری، روش شناسی و تجربی) روا نشناسی

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین در مدیریت کارآفرینی و توسعه کسب و کار جلد ۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶) 111-119

کلیدواژه‌ها: فرهنگ روانشناسی دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۱۷۶
کشف های اخیر در مورد تفاوت های فرهنگی در پدیده های روانشناختی که در وهله اول به صورت جهانی در نظر گرفته شد، ذهنی بودن ذاتی فرایند علمی و نیاز به استفاده از روش هایی که به تغییرات طبیعی اجازه ظهور و فهم دقیق تر روانشناسی انسانی را می دهند برجسته می کند. هدف روانشناسی فهم رفتار واقعی انسان است. با این حال، تعصبات فرهنگی در فرایند علمی می تواند باعث مقید شدن دانش شود. در این مقاله توصیف می کنیم که چگونه روش های دانش محور می توانند این قید ها را برطرف کرده و نگاه های جدیدی را آشکار کنند که توسط نظریه ها نادیده گرفته می شوند. برای پیشرفت دانش از یک روش نمادین پیروی می کنیم که به شکل بهتری روش های داده محور را با نظریه ترکیب می کند. بطور کلی نفش عمیق فرهنگ در پیشرفت دانش ( نظری ، روش شناسی و تجربی) روانشنا سی مورد تحلیل قرار می گیرد..
۷۲.

مدیریت زمان از دیدگاه قرآن و روایات

نویسنده:
منبع: مطالعات حدیث پژوهی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۳ و ۴ 111 - 129

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم مدیریت زمان برنامه ریزی اولویت بندی روانشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵۹ تعداد دانلود : ۵۹۱
اسلام به عنوان یک دین کامل و جامع و با برنامه های نمونه ای که دارد، توجه شایانی به بهره گیری  از فرصت و وقت داده است.قرآن و روایات در برخی موارد به وضوح و در برخی موارد دیگر به طور ضمنی نکاتی را درباره زمان، برنامه ریزی و استفاده از فرصت  بیان داشته است که امروزه با عنوان مدیریت زمان مورد توجه روان شناسان واقع شده است.پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی ضمن پرداختن به مفهوم و اهمیت مدیریت زمان و تأکید بر استفاده بهینه از فرصت ها موضوع را از دیدگاه آیات و روایات و کتب مرتبط روان شناختی مورد مطالعه قرار می دهد. سابقه و نقش مؤثر و مفید زمان در جامعه منجر به شناخت وسیع تری در ارتباط با موضوع مورد تحقیق می گردد و در عین حال حدود و نقش کلیدی برنامه ریزی در مدیریت زمان از دیدگاه قرآن و روایات روشن تر می گردد.رهاورد این پژوهش این است که: مدیریت زمان که مورد توجه ویژه ی اسلام است؛ برکاتی دارد که حداقل آن ایجاد نظم و استفاده ی بهینه از عمر است؛ و برخی از تأکیدات اسلام به مدیریت بهتر و استفاده ی صحیح تر از فرصت ها همانند اولویت بندی به منظور بدست آوردن رهیافت ها و راهبردهایی جهت تنظیم اوقات زندگی اشاره دارد. آشنایی با این روش ها در بهره گیری از زمان اهمیت زیادی دارد.
۷۳.

بررسی تطبیقی نگرش مثبت نگر در ادبیات فارسی و ادبیات سایر ملل

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل آبان ۱۴۰۰ شماره ۶۹ 131-151
تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۶۳۹
گسترش آگاهی و بحث در افکار مثبت محصول اراده و بردار درونی انسان است. در این پژوهش میان رشته ای که بین ادبیات و علوم تربیتی محسوب می شود تلاش بر این است که علاوه بر تطبیق نگرش مثبت نگر در ادبیات فارسی و ادبیات سایر ملل به این نتیجه دست یابیم که در تئوری و عمل مسأله قدرت ذهنی بشر وجود دارد. استفاده از همین فرآیند ذهنی باعث ایجاد سلامتی، بهبود کیفیت زندگی، صبر، عشق و امید، یافتن مهارت ها، احساس رضایتمندی و در مجموع باعث شناخت قابلیت وجودی انسان می شود. و باتوجه به شناسه های آشکار و با تبیین و بررسی در تحقیق پیش رو به این نکته پرداخته می شود که یک چرخه معیوب در بدن ما، در جریان است که با کمک مثبت اندیشی و نشان دادن شواهد واضح آن و تجربه های تابع قانون تلاش می کنیم نیروهای منفی را خنثی کنیم و از انواع هوش از جمله هوش سلولی در این راستا بهره ببریم.
۷۴.

چندهمسری و پیامدهای روانی- اجتماعی آن برای زنان (یک مقاله ی مروری سیستماتیک مبتنی بر تبیین های زیست- روانی تکاملی)

نویسنده:
منبع: مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال هشتم ۱۴۰۰ شماره ۵ (پیاپی ۳۸) ۵۵-۳۹

کلیدواژه‌ها: تکامل اجتماعی روانشناسی سلامت زنان نخستی ها انسان خردمند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۳۲۳
مقدمه: براساس شواهد تکاملی، انسان نیز مانند دیگر نخستی ها، ذاتاً دارای الگوی چندهمسری است. در این پژوهش ما به بررسی شواهد چندهمسری و پیامدهای روانی- اجتماعی آن پرداختیم. هدف: در این مقاله به جمع آوری و بررسی پژوهش های مختلف از جوامعی که در آن ها چندهمسری مرسوم و قانونی است، با هدف بررسی مسائل مربوط به زنان در این خانواده ها، پرداخته ایم. روش: مطالعه حاضر از نوع پژوهش مروری سیستماتیک بود. بدین منظور کلید واژه های مربوطه در پایگاه داده های معتبر داخلی و خارجی نظیر SID، Science Direct و PubMed جست وجو و تعداد ۳۰ مقاله مرتبط از ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰ استخراج شد؛ و ۱۷ مقاله مورد بررسی قرار گرفت. سپس نتایج تأثیر چندهمسری در هر کدام مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: مشکلات فراوانی مانند سطوح پایینی از عزت نفس، عملکرد خانوادگی و تربیت فرزندان همچنین اختلالاتی مانند جسمانی سازی، افسردگی، وحشت زدگی، اضطراب، افسرده خویی، حساسیت بین فردی، عقاید پارانویید، خصومت و ... دامن گیر زنانی است که در خانواده های چندهمسر زندگی می کنند. نتیجه گیری: براساس بررسی انجام شده نتیجه می گیریم که شاید بنیان زیستی ما برای تک همسری ساخته نشده باشد؛ اما شواهد گردآوری شده، نشان دهنده ی این واقعیت است که پیروی از روند زیستی تکاملی برای انسان امروزی (پیروی از چندهمسری) آسیب زاست و باید مورد تجدیدنظر اساسی قرار گیرد.
۷۵.

انجماد ویرانه های مالیخولیایی: تحلیل روانشناختی مضامین نقاشیهای دوره سوم ایران درودی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال هجدهم آذر ۱۴۰۰ شماره ۱۰۲ 5 - 12

کلیدواژه‌ها: ایران درودی نقاشی معاصر ایران روانشناسی مالیخولیا سوگ وطن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۲۳۹
بیان مسئله: «دوره یخبندان» از مهمترین دوره های کاری «ایران درودی» است. دوره ای که از اواخر دهه پنجاه آغاز و تا دهه شصت ادامه می یابد. «ازدست دادن» و «فقدان» از مضامین تکرارشونده آثار این دوره هستند. در این مقاله با اتخاذ رویکردی «روان شناختی» و با بسط نظری مفهوم «سوگ» و «مالیخولیا» کوشش شده است پرتویی بر وجهی از محتوای مستتر در این آثار افکنده شود. ازاین رو با تمرکز بر مشابهت های فرمی و موضوعی نقاشی های این دوره، «چگونگی» تجسم «سوگِ مالیخولیایی» در این آثار بررسی شده است.هدف پژوهش: این مقاله از منظری روان شناختی در پی تفسیری بر «چگونگی» کاربستِ فرم ها و موضوع های ناظر بر مفهوم «فقدان» در آثار دوره سوم ایران درودی است.روش پژوهش: در این مقاله به روشی توصیفی-تحلیلی به بررسی فرم و  موضوع در آثار دوره سوم (اواخر دهه پنجاه و دهه شصت) ایران درودی پرداخته شده است و داده ها به شیوه «کتابخانه ای» گردآوری شده اند.نتیجه گیری: در آثار دوره «یخبندان» درودی، تجسمِ خسران های شخصی (مرگ عزیزان) و اجتماعی-تاریخی (شکوهِ ازدست رفته وطن) به هم آمیخته اند و تمنای نقاش در حفظ و جاودان کردن ابژه ازدست رفته به اشکال گوناگون تجسم یافته است. تصویرِ «ویرانه ها» در افقِ بیکران˚ که ساختار غالب آثار این دوران را تشکیل می دهند، واجدِ ارجاعاتی مؤکد به «وطن» و بازنمایی «ازدست دادن» آن است. در این آثار برای «جاودانی» و «ابدی» نمودن ابژه های ازدست رفته، فرم ها در پرده ای از یخ قرارگرفته و منجمد شده اند.در این بازنمایی ها علاوه بر تأثیر مرگ عزیزان، تبعید خودخواسته از وطن و جنگ تحمیلی دهه 60، رگه هایی از گفتمان «باستان گرایی» بازمانده از دوران پهلوی نیز مشهود است. تکرارِ پیوندِ مفاهیمی مانند «مرگ»، «ویرانه»، «وطن»، «جاودانگی» و «ابدیت» در زمینه این آثار دلالت بر نوعی «سوگ مالیخولیایی» دارد؛ در این زمینه می توان آثار دوره یخبندان درودی را در امتداد تجسم گونه ای «زیباشناسی فقدان» تعبیر کرد.
۷۶.

ماهیت شناسی هوش در فلسفه صدرایی با نگاه به مسئله هوش در روانشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مابعدالطبیعی دوره جدید سال دوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 31-51

کلیدواژه‌ها: هوش فلسفه صدرایی روانشناسی قوه واهمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۱۸۱
مسئله هوش یکی از مسائل اساسی پیش روی بشر بوده و از معدود مسائلی است که در تمام ساحاتی که بشر در مقابل خود می بیند؛ اعم از زمینه های گوناگون علمی، صنایع، تدابیر زندگی فردی و اجتماعی نقش اساسی ایفا می کند. هوش را به صورت کلی مجموعه ای از استعدادها و توانمندی های عمومیِ گوناگونی می دانند که شامل یادگیری و درک امور، هماهنگی و سازش با محیط، بهره برداری از تجربیات گذشته، تجزیه و تحلیل، به کار بردن قضاوت و استدلال صحیح و پیدا کردن راه حل منطقی در مواجهه با موقعیت ها و مسائل مختلف می شود. با این حال تاکنون ماهیت واقعی هوش توسط دانشمندان معرفی نشده و صرفا به تعریف کارکرد و انواع آن بسنده کرده اند. قوه واهمه در فلسفه صدرایی «عقل منزل» است. واهمه جانشین عقل در نسبت با ماده و خیال است و معانی و کلیات را در اضافه به جزئیات و مصادیق ادراک می کند. با دقت در نظام صدرایی؛ می توان ادعا کرد که قوه واهمه مطرح در حکمت متعالیه با هوش قرابت دارد و می توان آن ها را در نسبت با یکدیگر تحلیل کرد.
۷۷.

نقد و ارزیابی کتاب روانشناسی مالی؛ چگونه بدترین دشمن خود نباشیم

نویسنده:
منبع: نقدنامه اقتصاد سال اول بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 71-78

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مالی اقتصاد رفتاری سرمایه گذاری مدیریت مالی رفتاری روانشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۲۵
در این کتاب چالش های رفتاری و خطاهای ذهنی متداول برای سرمایه گذاران مطرح شده اند و نویسنده سعی کرده در هر بخش راهبردها و راهکارهایی را برای مبارزه افراد با عادت های نامطلوب ارائه دهد. دنیای مالی طی سالیان گوناگون از پارادایم سنتی مالی به سمت رویکردهای جدیدی مانند مالی رفتاری یا مالی عصبی حرکت کرده است. در پارادایم سنتی مالی، سرمایه گذاران منطقی عمل می کنند، بازارها کارا هستند، نظریه پرتفوی میانگین-واریانس برقرار است و بازده بر اساس ریسک تعیین می شود. در مقابل، رویکرد مالی رفتاری، دیدگاه کاربردی تری در درک رفتار انسان ها به کار می گیرد و سعی می نماید مسائل روانشناسی و جامعه شناختی را بیشتر در تحلیل ها وارد نماید. در واقع در رویکرد مالی رفتاری، انسان ها، «عادی»، بازارها، «غیرکارا» و نظریه «پرتفوی رفتاری» برقرار است و ریسک تنها عامل تعیین کننده بازده به شمار نمی آید. کتاب فوق الذکر در حوزه مالی و سرمایه گذاری و با نگاه به رویکرد جدید دانش مالی یعنی مالی رفتاری تألیف شده است. هرچند در کتاب ایده نوآورانه آن چنانی مطرح نشده است، ولی با توجه به نوپا بودن مباحث مالی رفتاری در فضای سرمایه گذاری و وجود چالش های مربوط به تصمیم گیری سرمایه گذاران در عمل، به طور کلی کتاب مذکور می تواند به عنوان منبعی برای سرمایه گذارانی که تمایل دارند درباره ویژگی های رفتاری و خطاهای رایج در تصمیمات خود بهتر بدانند مفید واقع شود.
۷۸.

نقد و ارزیابی کتاب نقد کتاب روانشناسی مالی رفتاری

نویسنده:
منبع: نقدنامه اقتصاد سال اول بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 79-87

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مالی اقتصاد رفتاری مالی رفتاری روانشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۱۰۹
کتاب روانشناسی مالی رفتاری در حوزه مالی رفتاری قرار دارد که یکی از شاخه های جدید در حوزه مدیریت مالی است. در سالهای اخیر، مطالعات رفتاری در حوزه های مختلف مدیریت و اقتصاد در سراسر دنیا و همچنین در داخل ایران رواج فراوان یافته است و به یکی از شاخه های اصلی مطالعاتی و تحقیقاتی در مدیریت و اقتصاد مبدل گشته است. مطالعات رفتاری یکی از ابعاد اصلی در حوزه هایی از مدیریت نظیر مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی، بازاریابی و رفتار مصرف کننده بوده است و از دیرباز نقش محوری داشته است. با این وجود، در دیگر حوزه های مدیریت نظیر مدیریت مالی، مدیریت استراتژیک و مدیریت عملیات و همچنین اقتصاد این مطالعات جدیدتر بوده و به تازگی مورد استقبال صاحبنظران و محققان قرار گرفته است. بر این اساس، شاخه هایی از دانش در مدیریت با عنوان مدیریت مالی رفتاری، مدیریت استراتژیک رفتاری و مدیریت عملیات رفتاری و در اقتصاد با عنوان اقتصاد رفتاری شکل گرفته اند. در مقایسه با رویکرد کلاسیک به تصمیم گیری و رفتار که بر پیش فرض عقلانیت محض استوارند و انسان را موجودی کاملا عقلانی و دارای تمایلات مبتنی بر منافع شخصی صرف تصویر می کنند، این حوزه ها انسان را موجودی با عقلانیت و توانایی ذهنی محدود در نظر می گیرند که در تصمیم گیری و رفتار لزوما بر اساس منافع شخصی و در راستای آن عمل نمی کنند. بر این اساس، عوامل مختلف نظیر سوگیریهای ادارکی[1]، میانبرهای ذهنی[2] و احساسات[3] بر تصمیمات اثرگذار هستند. این ویژگی وجه مشترک حوزه های رفتاری جدید در مدیریت و اقتصاد است که آن را از رویکرد کلاسیک متمایز می سازد. کتاب مورد نقد به بررسی زیربناهای روانشناسی حوزه مدیریت مالی رفتاری می پردازد. این نوشته نقدی بر کتاب روانشناسی مالی رفتاری است و آن را از جنبه نگارشی، محتوایی و ساختاری مورد ارزیابی قرار می دهد. [1] Cognitive biases [2] Heuristics [3]
۷۹.

تبیین و بررسی مؤلفه ی تمایلات در تفکر انتقادی از منظر فرهنگ قرآنی و روانشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن، فرهنگ و تمدن سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 67 - 102

کلیدواژه‌ها: قرآن تفکرانتقادی (نقادانه) روانشناسی ویژگی های متفکر نقاد مؤلفه تمایلات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۱۹۵
عصر حاضر که عصرتغییرات سریع اجتماعی، فکری و فرهنگی است، انسان ها را با چالش ها و فشارهای متعددی روبرو نموده که مقابله مؤثر با آنها نیازمند کسب مهارت های مختلف روانی و اجتماعی می باشد. بر اساس نظر سازمان بهداشت جهانی، یکی از مهمترین و اساسی ترینِ این مهارت ها، مهارت تفکر نقادانه است. بر اساس بررسی های انجام شده، از منظر انجمن فلاسفه آمریکا، تفکر نقادانه از دو مؤلفه اصلی تمایلات (گرایش ها) و مهارت های شناختی تشکیل یافته که هریک از این دو مؤلفه نیز خود دارای اجزاء مختلفی می باشند. در این مقاله ابتدا تفکر نقادانه و مؤلفه های آن تعریف و اجزاء تشکیل دهنده مؤلفه ی تمایلات و یا به عبارت دیگر ویژگی های متفکرین نقاد، تبیین و سپس تعدادی از ویژگی هایی که برای این افراد در قرآن آمده، مطرح شده است. تحقیق حاضر، با روش تحلیل محتوای کیفی و با استقراء تام آیات قرآن صورت گرفته است. در یافته های این پژوهش مشاهده می شود که برخی ویژگی ها از قبیل علاقه و اشتیاق برای دستیابی به حقیقت، تلاش و خستگی ناپذیری، ثبات شخصیت، شجاعت و استقلال در تفکر، داشتن روحیه ی حق پذیری، ترجیح سخن یا عقیده یا تفکر درست بر همه چیز، انعطاف پذیری و بی تعصبی، وحدت و هماهنگی شخصیت، ژرف اندیشی مداوم و توجه دقیق به نشانه ها، هدفمندبودن و پرهیز از مسائل نامربوط و توسّم (نکته سنجی و زیرکی) از ویژگی های مشترک بین روانشناسی و قرآن و ویژگی هایی چون ایمان وتقوا ، شرح صدر، خشیت الهی و ایستادگی، استقامت و ثبات در عقیده از ویژگی های مختص به قرآن است. در بررسی تطبیقی به عمل آمده پیرامون مفاهیم این موضوع در قرآن و روانشناسی مشخص شد تفاوت اصلی این دو  در خدا محوری و انسان محوری آنها می باشد که هرچند مفاهیم مطرح شده در روانشناسی کابردی تر و با جزئیات بیشتر است، اما برای آنکه این مفاهیم غنای بیشتری یابند، می بایست آنها  از حالت انسان محورانه خارج نموده و بر اساس مبانی خدا محورانه اعتلا داد  و بر این اساس، از چنین آموزه هایی بهره جست.  
۸۰.

نقد روانشناسی باورهای خرافی در دیوان فرخی سیستانی و منوچهری دامغانی

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبی و بلاغی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۲ 37 - 46

کلیدواژه‌ها: خرافات غزنویان فرخی سیستانی منوچهری دامغانی روانشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۲۲۸
خرافات معلول زندگی آدمی وعکس العمل او در مقابله با طبیعت و محیط اسرارآمیز پیرامون وی است،که در مواقع حساس و لحظه هایی که عدم اعتماد و اطمینان به آینده وجود دارد حادث می گردد. اغلب خرافه ها در گذشته بخشی از نظام گسترده ی باورهای اجتماعی را تشکیل می دادند به عنوان میراث اجتماعی به افراد رسیده اند . برخی ازعقاید خرافی نیز منشا روانی دارند.این افکار موهوم وخیالی افراد رااز تدبیرمسائل براساس منطق و برنامه ریزی باز داشته و تهدیدی در جهت پیشرفت و توسعه ی جامعه محسوب می شوند ازاین رو باید با برنامه ریزی و بررسی دقیق علل بروز و اشاعه ی این باورهاگامی اساس در کمرنگ کردن خرافات در سطح جامعه برداشت . با توجه به آنچه گذشت، اهمیّت تحقیق و بررسی درباره ی خرافات روشن می شود.بر این اساس در این مقاله تلاش می شود برخی از عقاید خرافی عصر غزنویان که در اشعار فرخی سیستانی و منوچهری دامغانی بدان ها اشاره شده است از دیدگاه روانشناختی مورد بررسی قرار گرفته وعلل گرایش به خرافات در این عصر تبیین شود.