مطالب مرتبط با کلیدواژه

قم


۲۱.

بررسی اثرات ارزشهای سنتی و ارزش های اسلامی بر رضایت و وفاداری گردشگران خارجی شهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال دهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۳۲

کلیدواژه‌ها: رضایت قم وفاداری ارزش های اسلامی ارزش های سنتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت بازرگانی بازاریابی و مدیریت بازار
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت جهانگردی امور مسافرت و صدور بلیط
تعداد بازدید : ۸۵۷ تعداد دانلود : ۴۸۹
گردشگری مذهبی، از گذشته های دور تا کنون به عنوان یکی از پر رونق ترین اشکال گردشگری در جهان به شمار می آید. گردشگری اسلامی در اصل، تعبیر گردشگری جدیدی از زیارت است که گردشگری مذهبی و تفریحی را با یکدیگر ادغام می کند. برای دست یابی به راهکارهای توسعه گردشگری، بررسی دو عامل رضایت و وفاداری گردشگران در هر مقصد گردشگری دارای اهمیت است. رضایت گردشگر از آن جهت که در نتیجه آن گردشگران بیشتری وارد کشور می شوند و درآمد خارجی بیشتری برای کشور حاصل می گردد، برای صنعت گردشگری ضروری است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر ارزش های سنتی و ارزش های اسلامی بر رضایت و وفاداری گردشگران مسلمان است. در این پژوهش تعداد 387 نفر از گردشگران مسلمان به روش در دسترس انتخاب شدند. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی، به لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار Amos22 استفاده گردید. یافته ها حاکی از تاثیر ارزش کیفیت، ارزش اجتماعی، ویژگی های فیزیکی اسلامی و ویژگی های غیر فیزیکی اسلامی بر رضایت گردشگران و تاثیر رضایت بر وفاداری گردشگران مسلمان می باشد. در بخش پایانی نیز پیشنهادهای کاربردی، محدودیت ها و پیشنهاد به پژوهشگران آتی ارائه شده است.
۲۲.

بررسی شاخصه های توسعه پایدار در محله های حاشیه نشین مطالعه موردی: محله قلعه کامکار قم

نویسنده:
منبع: شهر پایدار دوره دوم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۴)

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار قم حاشیه نشین محله قلعه کامکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۴ تعداد دانلود : ۶۱۷
امروزه اسکان غیررسمی در شهرها به عنوان معضلی اساسی به شمار می رود، رشد سکونتگاه های غیررسمی و نامنظم، شکل گیری جزیره های فقر در حاشیه و درون شهرها به دلیل حذف اقشار کم درآمد از نظام برنامه ریزی و یا لحاظ نکردن آن به صورت فعال و به عنوان گروه های هدف در سیاست گذاری ها، تخریب محیط زیست، فقدان خدمات شهری، نزول زیربناهای موجود ازجمله بحران های مربوط به این موضوع هستند. این مقاله باهدف شناخت شاخصه های کالبدی، جمعیتی، زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی توسعه پایدار، هم چنین میزان برخورداری از خدمات سعی در تحلیل و بررسی سطوح پایداری محلات را دارد. محدوده موردمطالعه شهر قم بوده و به صورت موردی محله قلعه کامکار این شهر موردبررسی قرار خواهد گرفت. روش تحقیق در این مقاله توصیفی تحلیلی بر پایه پیمایش است و از ابزار پرسشنامه و مصاحبه به جهت جمع آوری اطلاعات میدانی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق نیز شامل کلیه خانوارهای ساکن در محله قلعه کامکار شهر قم است که بر اساس آمار موجود، 9019 خانوار می باشد که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و واریانس به دست آمده از پیش آزمون با سطح اطمینان 95/0،370 خانوار محاسبه شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که محله قلعه کامکار قم از مشارکت اجتماعی و تعلق شهروندی پایینی برخوردارند و ازنظر برخورداری از خدمات ارائه شده در این محله در سطح مطلوبی قرار ندارد، هم چنین با توجه به گسترش فقر و بیکاری حاشیه نشینان بیش تر در معرض آسیب های اجتماعی اند. شایان ذکر است که وضعیت اسفبار زندگی و شکاف عمیق بین سطح زندگی در این محدوده با بافت اصلی شهر، از ویژگی های منحصربه فرد این محله است. به طوری که عواملی از قبیل مهاجرت از نقاط فقیر روستایی، فقر ساکنان و هم چنین، ناکارآمدی مدیریت شهری از سطوح کلان تا خرد این مسئله را ایجاد و تشدید کرده است.
۲۳.

تحلیل مکانی کانون های وقوع جرائم نزاع، درگیری و شرارت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی- مطالعه موردی: شهر قم

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۶۰)

کلیدواژه‌ها: جرم قم سیستم اطلاعات جغرافیایی تحلیل مکانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۲ تعداد دانلود : ۷۹۹
زمینه و هدف: شناسایی و تحلیل محدوده های جرم خیز و آلوده شهری این فرصت را فراهم می آورد تا پلیس بتواند سریعتر و موثرتر نسبت به بزهکاری واکنش نشان دهد و به کشف جرم و تعقیب و دستگیری متهمین اقدام نماید و یا در جهت شناسایی مظنونین یا مجرمین با سابقه و محل زندگی یا فعالیت آنها گام بردارد. این مقاله، با هدف شناسایی و تحلیل مکانی محدوده های تمرکز جرائم نزاع، شرارت و درگیری سعی در تحلیل جغرافیایی کانون های جرم خیز دارد. روش: روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی است و با استفاده از روشهای آماری گرافیک مبنا در محیط GIS شامل نقطه مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار و آزمون تخمین تراکم کرنل انجام شده است که در محدوده شهر قم به تحلیل فضایی جرائم نزاع، درگیری و شرارت می پردازد. یافته ها و نتایج: یافته های تحقیق حاکی از آن است که، توزیع فضایی جرائم نزاع، شرارت و درگیری در سطح شهر قم متمرکز و کانونی است و منطقه نیروگاه مهمترین کانون جرم خیز این جرائم بحساب می آید. این منطقه، دارای کمترین میزان تناسب، تعادل و سلسله مراتب در توزیع کاربری های مختلف شهری محسوب می گردد. پیشنهادات ارائه شده در این تحقیق، شامل تغییر طراحی محیطی اعم از نحوه نورپردازی معابر، وجود مراکز تفریحی و گذران اوقات فراغت، طراحی مناسب ساختمان ها و شهرسازی با برنامه، هم چنین حضور و نظارت پلیس و بکارگیری تجهیزات، ابزار و فناوری های نوین در مقاطع زمانی خاصی بر یک مکان می باشد که با انجام این موارد خدمات شهری افزایش و بزه نزاع، شرارت و درگیری کاهش خواهد یافت.
۲۴.

مناسبات فکری دو حوزه علمی تشیع قم و اهواز در قرنهای دوم و سوم هجری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال هفدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۶۸)

کلیدواژه‌ها: اهواز قم تاریخ تشیع آل مهزیار اشعریان قم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ ادیان
تعداد بازدید : ۱۳۵۵ تعداد دانلود : ۷۳۵
قم، کوفه و بغداد به عنوان کانونهای اصلی فعالیتهای علمی شیعیان در قرن دوم تا چهارم هجری، جایگاهی ویژه در مطالعات شیعه پژوهی دارند. اما «حوزه علمی اهواز» هم به عنوان یکی از مدارس مهم و کهن شیعه در ایران شایسته یادکرد است که به استناد منابع تاریخی، حدیثی و تراجم، نمایندگان قدرتمند و مشهوری در تاریخ فقه و حدیث شیعه داشته است. این مقاله بر آن است با نگاهی تاریخی و پس از مروری بر ریشه های تشیع اهواز، جایگاه حوزه علمی اهواز را در حفظ و گسترش مکتب اهل بیت(ع) از طریق واکاوی رابطه علمی بین قم و اهواز بنمایاند. این رابطه در قالب مهاجرت برخی علما از اهواز به قم و برعکس، مراودات علمی بین دو خاندان بزرگ «آل مهزیار اهوازی» و «اشعریان قمی» و حضور برخی از اصحاب و وکلای خاص امامان(ع) در این دو مرکز بروز یافته است.
۲۵.

بررسی جغرافیای تاریخی قم با تکیه بر کتاب تاریخ قم

نویسنده:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال پنجم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: جغرافیای تاریخی قم تاریخ قم حسن بن محمد قمی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه جغرافیای تاریخی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۲۴۵۷ تعداد دانلود : ۱۱۳۱
رویدادهای تاریخی نه تنها در محدوده زمان، بلکه در گستره مکان نیز وقوع می یابند. این عامل، پژوهشگر تاریخ را ملزم می دارد محل حدوث وقایع را نیز در بررسی خود مورد توجه قرار دهد. در حقیقت بررسی یک واقعه تاریخی بدون توجه به ویژگی های جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی مکان بروز رویداد میسر نیست. بنابراین بیش از هر نگرش تاریخی، توجه به جغرافیای تاریخی اهمیت زائدالوصفی دارد. ولایت قم در دوره-های تاریخی مختلف، یکی از مهم ترین ولایت های مرکزی ایران به حساب می آمد. به گفته برخی جغرافیانویسان مسلمان قرن 4 و 5 هجری، در اصطلاح جغرافیدانان ولایت قم از مراکز مهم تشیع در ایران به شمار می آمده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که رشد شهری ولایت قم در دوران اسلامی به نسبت نزدیکی به حکومت مرکزی، قرار داشتن در جاده های تجاری و مواصلاتی و پیشرفت کشاورزی وابسته بوده است. هم چنین در حوزه تجارت و کشاروزی تولید گندم، جو، پنبه، زعفران، انار و صادرات آن ها در دوره های مختلف یکی از عوامل رشد و پیشرفت منطقه محسوب می شده است. بر این اساس، این جستار بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر کتاب تاریخ قم، برآیند کلی از ساخت ها و ویژگی های جغرافیای، سیاسی و اقتصادی ولایت قم به دست دهد.
۲۶.

جریان فکری ادب و بازخوانی دلایل اخراج و بازگشت احمد برقی به قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۳۵)

کلیدواژه‌ها: قم خاندان اشعری احمد برقی المحاسن جریان فکری ادب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۷ تعداد دانلود : ۸۳۲
احمد بن محمد بن خالد برقی از جمله چهره های شاخص امامیه در سده سوم است که بنابر نظر رجال شناسان امامی، به دلیل نقل از راویان ضعیف و اعتماد به روایات مرسل، توسط احمد بن محمد بن عیسی اشعری از قم اخراج شده و پس از گذشت زمان، به دلایل نامعلومی به قم بازگردانده شده است. این مقاله برای نخستین بار با بهره گیری از روش تاریخی- تحلیلی، علل اخراج و بازگشت احمد برقی به قم را مورد بازخوانی قرار داده است. با تکیه بر شواهد تاریخی آشکار شد که تعلق برقی به جریان فکری «ادب» و مخالفت احمد اشعری با رویکرد ادب گرایانه به احادیث، زمینه اخراج برقی از قم را فراهم آورد. مطالعه حاضر برای تبیین دلایل بازگشت برقی، توازن قدرت های سه گانه ی علمی، سیاسی، اقتصادی در قم و نیز چالش های میان آنان را بررسی کرد. این مطالعه نشان داد که وابستگی برقی به طیفِ علمیِ قدرتمندِ «ادب» در قم که یارای رقابت با طیف علمی اشعریان را داشت و نیز ظرفیتِ این طیف علمی بر برقراری روابط سازنده و راهبردی با مراکز قدرت و ثروت (امرا و تجار قم)، امکان بازگشت برقی به قم را فراهم آورد.
۲۷.

تحلیل مقایسه ای دیدگاه های اصحاب نیشابوری و قمی ائمه(ع) در باب امامت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال نهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)

کلیدواژه‌ها: امامت عصمت نیشابور قم علم امام اصحاب ائمه(ع)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات مکاتب، رویکردها و روش ها
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
تعداد بازدید : ۹۴۹ تعداد دانلود : ۶۱۸
دو شهر قم و نیشابور ازجمله حوزه های مهمی بودند که از نیمه دوم قرن دوم به بعد و پس از افول حوزه کوفه، جمع کثیری از محدثان و اصحاب شیعی را در خود جای دادند. این دو مرکز در ترکیب اجتماعی صحابه ساکن آن ها، جهت گیری های عقل گرایی حدیث گرایی و ارتباط و تعامل با دیگر فرق اسلامی تفاوت های بسیاری داشتند؛ اما در باب مسائل مربوط به امامت، جریان های مشابهی در هر دو شهر وجود داشت. این دو شهر باوجود تمام تفاوت ها و اختلاف های بنیادینی که داشتند، درنهایت در باب امامت به نتایج مشابهی رسیدند و در هر دوی آن ها سه دیدگاه فکری حضور داشت: دیدگاه معروف به جریان اکثریت که رؤسای علمی شهر از آن حمایت می کردند، دیدگاه های پیروان هشام بن حکم و دیدگاه های پیروان مفضل بن عمر. این مقاله برآن است تا با بررسی تطورات تاریخ فکری امامت در قم و نیشابور، ضمن مقایسه آن ها با یکدیگر، جریان های حاضر در آن دو را در دوره حضور ائمه(ع) تا سال 260ق/874م بررسی کند.
۲۸.

تأملی در پیش گامی ابراهیم بن هاشم در نشر حدیث کوفیان در قم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام در آیینه پژوهش سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۴۰)

کلیدواژه‌ها: اهواز کوفه قم ابراهیم بن هاشم حسین بن سعید احمد بن محمد بن عیسی محمد بن خالد برقی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه شخصیت ها
تعداد بازدید : ۹۴۸ تعداد دانلود : ۷۲۶
کوفه در قرن دوم و سوم، یکی از مهم ترین مراکز علمی شیعه بود که توانست در حوزه های گوناگون علوم، به ویژه علوم حدیث، مرجعیت یابد. روایت، نقل و کتابت حدیث و نیز آموزش و تعلیم و تعلم احادیث اهل بیت علیهم السلام در کوفه سبب شد میراث باارزشی از احادیث ثبت و ضبط شود و از کوفه به مراکز و نقاط دیگر شیعی انتشار یابد. اهمیت انتقال احادیث کوفیان به نقاط دیگر و تأثیر آن بر گسترش و پیشرفت تشیع سبب شده است در منابع حدیثی و تراجم نگاری، از برخی محدثان به عنوان نخستین کسانی یاد شود که حدیث کوفیان را منتقل کرده اند. برای نمونه، اصحاب امامیه «ابراهیم بن هاشم» را نخستین کسی دانسته اند که احادیث کوفیان را در قم منتشر کرد. اما با بررسی دقیق منابع، به نظر می رسد نمی توان وی را نخستین انتشاردهندة احادیث کوفیان در قم دانست و پیش از او افراد دیگری این احادیث را به قم منتقل و آن را انتشار داده بودند. این نوشته با بررسی شواهد تاریخی و حدیثی، تأملی بر این نقل مشهور اصحاب امامیه دربارة ابراهیم بن هاشم دارد.
۲۹.

انسان شناسی قدمگاه (مطالعه موردی بیت النور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال سوم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۱ 7-39

کلیدواژه‌ها: حضرت معصومه (س) بیت النور قدمگاه انسان شناسی قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۲ تعداد دانلود : ۵۱۹
اماکن مقدسی مانند قدمگاه ها، در ادیان مختلف و مذاهب اسلامی، همواره مورد احترام بوده اند. نمونة قدمگاه ها در ایران، قدمگاه های امام رضا (ع) ، خواهران و برادران ایشان است. «بیت النور»، قدمگاه حضرت معصومه (س) در قم، از مهم ترین این قدمگاه ها به شمار می آید. در این نوشتار، قدمگاه یادشده با رویکرد انسان شناختی، مورد بررسی قرار گرفته و بدین منظور با معرفی جامع نشانگاهِ تحقیق، هویت تاریخی و موقعیت جغرافیایی آن، دو نوع گزارش «عینی» و «تحلیلی» از وضعیت کنونی ارائه شده است. با بهره گیری از روش کیفی انسان شناختی، از فنون مشاهدة مشارکتی، بررسی اسناد و مصاحبه ، در سطح عینی، به آداب و مراسم، تجربة زوار و احساسشان پرداخته و در سطح تحلیلی، سعی در معناکاوی لایه های ذهنی و پنهان کنشگران، شده است. یافته ها نشان می دهد، بیت النور برای مردم قم هویت بخش بوده و کنشگران از طریق همانندسازی نسبت برادری حضرت معصومه (س) و امام رضا (ع) ، با حضرت زینب (س) و امام حسین (ع) در مأنوس سازی و تعمیق اثر سفر بانو (س) به قم، اثرگذار بوده اند.
۳۰.

نقش ابراهیم بن محمد ثقفی در گسترش علوم اسلامی در قرن سوم هجری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال نوزدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۷۳) 99 - 134

کلیدواژه‌ها: شیعه نقش علمی شیعیان ابراهیم بن محمد ثقفی کوفه قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۳۷۰
محمدبن ابراهیم ثقفی، مورخ و محدث بزرگ قرن سوم هجری، یکی از شخصیت ها و اندیشمندان بزرگ شیعی است که در تدوین و توسعه علوم اسلامی نقش مهمی داشته است. وی، از جمله اندیشمندانی است که آثار فراوانی در موضوعات مختلف از جمله: اخلاق، تاریخ، کلام، فقه و تفسیر به رشته تحریر درآورد؛ ولی متأسفانه، تمامی آثار او به جز کتاب الغارات از بین رفته است. این مقاله، با بهره گیری از منابع تاریخی و حدیثی، به بررسی روایات و آثار ثقفی و نقش او در پیشبرد و گسترش علوم اسلامی در قرن سوم هجری پرداخته است
۳۱.

تحولات جمعیتی شهر قم در دوره ناصری( 1264 -1313ق) با استناد به سرشماری محمد تقی ارباب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 55-70

کلیدواژه‌ها: قم جمعیت سرشماری محمد تقی ارباب قحطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۸ تعداد دانلود : ۶۸۷
سرشماری از جمله مظاهر جنبش ترقی خواهی جهت اصلاح نظام مالیاتی عصر ناصری بود. پژوهش حاضر با استناد به کتابچه "مجموعه ناصری" و مقایسه آن با دیگر منابع روند افزایش و کاهش جمعیت شهری و روستایی و همچنین ساخت جغرافیای جمعیتی محلات مرکزی و رویکرد شغلی و مذهبی اهالی شهر را بر اساس سرشماری مورد توصیف و تحلیل قرار دهد. در این پژوهش نشان داده می شود پس از هجوم مغولان به قم و تخریب آن و درنتیجه کاهش جمعیت این شهر ، در دوره حکومت صفویه و قاجاریه شهر به لحاظ عمرانی مورد توجه قرار گرفت و جمعیت آن افزایش یافت. در دوره حکومت ناصرالدین شاه به فاصله یک دهه، جمعیت شهری 60 درصد افزایش پیدا کرد، اما قحطی سال 1288 ق. جمعیت شهر را 30 درصد کاهش داد. این پژوهش تحولات جمعیت شهر قم در زمان ناصرالدین شاه، وضعیت و علل فراز و نشیب جمعیتی شهری و روستایی این شهر را تحلیل و تبیین می کند.
۳۲.

فرایند ورود اسلام به قم در قرن نخست هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی سال چهل و پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ 9 - 27

کلیدواژه‌ها: اسلام پذیری اشعریان زردشتیان ساسانیان عرب ها قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۳۴۲
این مقاله به فرایند ورود اجباری یا اختیاری اسلام به شهر قم می پردازد و در صدد است از یک سو نظریه پذیرش اجباری اسلام توسط اهالی قم را رد نماید و از سوی دیگر ایده پذیرش آسان و از سرآگاهی اسلام از سوی قمی ها را نقد کند. در این نوشته نکته های زیر بررسی شده است: الف) قمی ها مقاومت های سختی در برابر عرب ها از خود نشان دادند، لیکن این بدان معنا نیست که اسلام نیز به زور و اکراه وارد فرهنگ مردم قم شد. ب) اسلام پذیریِ قمی ها در همه جا از سر منطق و تأمل و تفکر نبوده است بلکه عوامل دیگر روانی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز در اسلام پذیری آنها موثر بوده است. ج) پذیرش اسلام ضرورتاً به معنای پذیرش فرهنگ عربی نبوده است، بلکه هسته اسلام به صورت متن (قرآن) در میان قمی ها، رسوخ کرد و آنها توانستند این متن وحیانی را بخوانند، فهم کنند، تفسیر کنند، و سرانجام آن را متناسب با داشته های انسانی خود درآمیخته و به حقیقت آسمانی اسلام، عینیت فرهنگی ببخشند.
۳۳.

میراث شیز در سنت زردشتی روزگار اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ نگری و تاریخ نگاری دوره جدید بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۹ (پیاپی ۱۰۴) 71 - 88

کلیدواژه‌ها: آذربایجان زردشتیان شیز تخت سلیمان آتشکده آذرگشسب قم آتشکده فردجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۵ تعداد دانلود : ۵۶۴
شیز و آتشکده آن چنان نقش و جایگاهی در تاریخ دیانت زردشتی دارد که بنابر شواهد باستانشناختی از روزگار هخامنشی به این سو، به ویژه به روزگار ساسانیان و حتی سده چهارم هجری یکی از کانون های عبادی و فکری آن دین به شمار می آمده است. علی رغم این، چه به روزگار ساسانی و چه پس از آن، نه در متون دینی درون جامعه زردشتی و نه در منابع پدیدآمده در بیرون آن، اطلاعات روشنی در باره حیات فکری و هیربدستانی آذرگشسب دیده نمی شود. آنچه تاکنون در باره آن نوشته اند، اغلب جمع بندی پژوهش های باستان شناسی و گزارش های تاریخی است. به فرض پذیرش جایگاه تاریخی شیز و تصدیق میراث فکری آن، پرسش مهم درباره سرنوشت و سرانجام میراث یادشده است و این که پس از فروپاشی ساسانیان و خاموشی احتمالی آتشکده آن در پایان سده چهارم هجری، میراث آذرگشسب به کجا رفت و آتش مقدس آن به کدام آتشکده پیوست. این مقاله برآن است تا بر مبنای شواهد تاریخی پاسخ هایی برای پرسشی به این مهمی پیشنهاد کند.
۳۴.

ارزیابی و پهنه بندی خطر وقوع تصادف رانندگی با استفاده از مدل Fuzzy-AHP (موردمطالعه: مناطق ۲ و ۶ شهر قم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال ششم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۲ 85-110

کلیدواژه‌ها: تصادف تحلیل تصمیم گیری چند معیاره Fuzzy-AHP قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۷ تعداد دانلود : ۲۹۰
ارزیابی دقیق از خطر وقوع تصادف در معابر شهری، گامی اساسی در جهت انجام اقدامات عملی برای به حداقل رساندن تصادفات و ارتقاء سطح ایمنی سامانه حمل ونقل شهری است. پژوهش حاضر با هدف پهنه بندی خطر تصادف، با استفاده از تحلیل های تصمیم گیری چند معیاره مکانی، در مناطق (۲ و ۶) شهر قم انجام گرفته است. برای وصول این هدف، ابتدا معیارهای اثرگذار در بروز تصادفات درون شهری با توجه به نظرات کارشناسان این حوزه تعیین شدند، سپس با استفاده از روش وزن دهی ترکیبی Fuzzy-AHP، وزن معیارها محاسبه شد؛ درنهایت با استفاده از وزن های به دست آمده و نقشه های معیارها در محیط GIS، نقشه خطر تصادف به دست آمد. نتایج این روش نشان می دهد که معیارهای تراکم تصادفات پیشین، حجم ترافیک و تراکم جمعیت، بیشترین نقش را در بروز تصادفات دارند و معیارهای فاصله از کاربری های خاص، وضع کیفی راه و محدودیت های کالبدی، از اهمیت خیلی کمتری برخوردار هستند. همچنین نتیجة پهنه بندی نشان می دهد که خیابان های محله های امامزاده شاه ابراهیم (ع)، نیروگاه و سعدگان دارای خطر بالای وقوع تصادفات هستند. متوسط خطر وقوع تصادف در محلههای امین آباد، شیخ آباد، شهرک امام حسین (ع)، باغ شریعتی و مهرآباد مشاهده شد و همچنین محلههای شادقلی، شهرک فاطمیه، محمدآباد و قلعه کامکار دارای کمترین خطر وقوع تصادفات رانندگی بودند.
۳۵.

آسیب شناسی تهدیدات بیمارستان های شهری از منظر پدافند غیرعامل، مطالعه موردی: شهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 105 - 119

کلیدواژه‌ها: تهدیدات بیمارستان های شهری پدافند غیرعامل قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۳ تعداد دانلود : ۵۰۰
مطالعه حاضر به آسیب شناسی تهدیدات بیمارستان های شهری از منظر پدافند غیرعامل شهر قم پرداخته است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است و جامعه مورد مطالعه بیمارستان های سطح شهر قم می باشد. برای دستیابی به هدف، از روش وزن دهی سلسله مراتبی و نمودارهای وزنی هریک از شاخص های تهدیدات ارزیابی گردید. براساس نتایج تحقیق بیش ترین امتیاز مربوط به تهدید بمب گذاری می باشد. بعد از ارزیابی تهدیدات علیه بیمارستان با شناسایی و اولویت بندی دارایی های بیمارستان مشخص شد بخش زایمان و اعمال جراحی در بیمارستان حائز اهمیت بیشتری بوده است و غذاخوری کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده است.  
۳۶.

ارزیابی و طبقه بندی زیرساخت های بیمارستانی در مراکز شهری با تأکید بر پدافند غیرعامل، مورد: بیمارستان شهید بهشتی شهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۳ 173 - 182

کلیدواژه‌ها: پدافند غیرعامل تهدید زیر ساخت دارایی بیمارستان قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۷ تعداد دانلود : ۵۵۹
  امروزه با استفاده از برنامه های جامع مدیریت بحران می توان با بکارگیری اقدامات مؤثر همراه با طرح های کاربردی و حتی الامکان کم هزینه و چندمنظوره در مرحله آمادگی قبل از بحران، به میزان زیادی از شدت و گستردگی خسارات و تلفات ناشی از خطرات کاست. از مهم ترین این تمهیدات بکارگیری اصول پدافند غیرعامل به عنوان راهکاری جهت کاهش خطرپذیری در برابر خطرات مختلف و افزایش کارایی پس از وقوع خطر است که باید در سطوح مختلف برنامه ریزی منطقه ای، شهرسازی و معماری مورد توجه قرار گیرد. هدف اصلی این پژوهش آسیب شناسی یکی از کاربری های مهم و حیاتی شهرها در زمان بحران ها یعنی مرکز درمانی و بیمارستان ها، از طریق ارزیابی و طبقه بندی زیرساخت های بیمارستان شهید بهشتی قم است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و از فن مشاهده و مصاحبه، اطلاعات میدانی جمع آوری شده است. به طوری که طبقه بندی زیرساخت براساس تهدیدات مبنا و ماتریس تهدید دارایی در آن صورت خواهد پذیرفت. نتایج حاکی از آن دارد که بعد از حمله بوسیله موشک که بیشترین آسیب جدی را به بیمارستان وارد می کند، شایع ترین حملات تروریستی، بمب گذاری با استفاده خودرو است. با توجه به شناسایی دارایی های با اهمیت زیرساخت ها و محل استقرار هریک از آنها در طبقات ساختمان و تعیین تهدید مبنا هر دارایی و الویت بندی طبقات ساختمان نشان می دهد که طبقه زیرزمین که شامل فضاهای انبار، موتورخانه، منبع آب، هواساز و غذا خوری و... می باشد در معرض خطر بیشتری بوده و نیاز به حفاظت بیشتری دارد. پس از آن طبقه همکف بیمارستان شهید بهشتی رتبه دوم را از نظر میزان تهدیدات کسب نموده و در آخر نیز طبقات اول، سوم، چهارم، پنجم و ششم که بخش های بستری در آن قرار دارد کمترین میزان تهدید را از آن خود نموده است.
۳۷.

بررسی سلامت معنوی دانشجویان پزشکی، راهی برای تبیین ضرورت گنجاندن محتوای معنوی در برنامه آموزش پزشکی: یک مطالعه توصیفی– مقطعی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره یازدهم بهمن و اسفند ۱۳۹۷ شماره ۶ (پیاپی ۵۲) 26-31

کلیدواژه‌ها: سلامت معنوی دانشجویان پزشکی قم ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۷ تعداد دانلود : ۴۰۵
مقدمه: بعد معنوی سلامت، نقش مهمی به ویژه در دانشجویان پزشکی به عنوان متولیان آینده سلامت جامعه دارد. این پژوهش با هدف تعیین میزان سلامت معنوی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قم، در سال 1397 انجام گرفته است. روش کار: در این مطالعه توصیفی مقطعی جامعه پژوهش شامل 350 نفر از دانشجویان پزشکی مشغول به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی قم بود که به صورت سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه امیری و همکاران بود. دانشجویان به صورت آگاهانه، پس از دریافت اطلاعات مربوط به هدف تحقیق، داوطلبانه وارد مطالعه شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 16 استفاده گردید. یافته ها: میانگین سنی دانشجویان شرکت کننده 23/1 ± 38/21 سال بود و از نظر جنس 49 درصد دانشجوی پسر و 51 درصد دانشجوی دختر بودند. میانگین و انحراف معیار نمره سلامت معنوی دانشجویان 66/2 ± 23/80 و در سطح پائین بود. میانگین نمره سلامت معنوی در حیطه های بینش، نگرش و عملکرد به ترتیب برابر با12/48 با انحراف معیار25/1، 05/43 با انحراف معیار 47/1 و 18/37 با انحراف معیار 33/1 که در همگی حیطه ها نیز نمره پائین بدست آمد، گزارش شد. بین میانگین نمره سلامت معنوی با متغیرهای جنس، وضعیت بومی بودن، ارتباط معنی داری مشاهده نشد (05/0 > P ). نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر به نمره پائین سلامت معنوی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قم دلالت دارد. نظر به اهمیت این بَعد از سلامت دانشجویان، به منظور ارتقاء آن، گنجاندن و ارائه محتوی و مضامین معنوی در برنامه آموزش پزشکی ضروری می گردد. همچنین آموزش و ترویج با استفاده از الگوهای با سلامت معنوی بالا در دانشگاه ها برای بهبود سلامت معنوی دانشجویان توصیه می گردد.
۳۸.

رابطه ی عوامل اجتماعی و خانوادگی با نگرش زنان به طلاق در شهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) 73 - 96

کلیدواژه‌ها: طلاق نگرش زنان قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۳۵۰
این پژوهش، به نگرش زنان قم نسبت به طلاق و رابطه ی  آن با عوامل اجتماعی – خانوادگی پرداخته است؛ با این هدف که پیشنهاداتی، برای کنترل برخی عوامل اثرگذار در این زمینه ارایه کند. میزان بالای طلاق در این شهر مذهبی، ضرورت بررسی این پدیده را مورد تأکید قرار می دهد. این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و به شیوه ی پیمایشی انجام گرفته است. جامعه ی نمونه، متشکل از 400 نفر  است که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسش نامه ی محقق ساخته پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزار SPSS 22  استفاده شد. نتایج نشان داد، رابطه ی بین نگاه زنان به کارکردهای خانواده، پایبندی زنان به ارزش های مذهبی- اخلاقی، تفاوت سطح زوجین، اختلاف سطح خانواده های زوجین، شبکه های حمایتی، استفاده از فضای مجازی، انتظارات زنان از همسر، وجود زن مطلقه در بستگان و آشنایان با  نگرش مثبت زنان نسبت به طلاق، معنادار است. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد متغیرهای انتظارات از همسر، وجود زن مطلقه در بین خویشاوندان و آشنایان، استفاده از فضای مجازی و اختلاف عقیده و سطح زوجین بیشترین اثر را بر متغیر وابسته داشته اند و 2/32 درصد از کل تغییرات متغیر وابسته (نگرش مثبت زنان به طلاق)را تبیین می کنند. 
۳۹.

نابسامانی اجتماعی و تاثیر آن بر کجروی جنسی؛ مورد مطالعه شهر قم(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۵۳)

کلیدواژه‌ها: نابسامانی اجتماعی کجروی جنسی مهاجرت شهر نشینی قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۲۷۰
هدف پژوهش حاضر، بررسی نابسامانی اجتماعی با معرف های رشد جمعیت، افزایش شهرنشینی، مهاجرت و تاثیر آن ها در جرم کجروی جنسی در شهر قم است. رشد شتابان جمعیت، مهاجرت های درونی و بیرونی، و رشدشهرنشینی، شهر و محلات آن را کانون مسایل اجتماعی می نماید و سامان اجتماعی شهر را با تغییرهای تند و بی نظمی رو در رو می کند که عامل بسیاری از جرم ها از جمله کجروی جنسی است. از روش اسنادی برای مطالعه رشد جمعیت، مهاجرت و شهرنشینی بهره برده شد. از روش پیمایش برای جمع آوری داده ها، فرضیه آزمایی ومطالعه تاثیر نابسامانی بر انجام کجروی استفاده شد. جامعه آماری، شامل مجرم های 2 زندان قم با جرم کجروی جنسی است. از جامعه آماری زندان به روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک با توجه به متغیرهای سن، تحصیلات و جرم با استفاده از فرمول کوکران با اعتماد 96/1، از 3500 مجرم، 346 نفر انتخاب شد. پایایی پرسشنامه 802/ بدست آمد0 مهاجرت به میزان 155/0، رشد جمعیت110/0، شهرنشینی142/0، بر جرم انحراف جنسی تاثیر داشتند. برای اجتناب از تاثیر عوامل نابسامانی بر جرم مورد بحث ما لازم است از مهاجرت های غیر ضرور، و با تنوع جمعیتی، همچنین سکونت های قومی در مناطق شهر با انگیزه های گوناگون جلوگیری شود. حل مشکل اجاره نشینان و خانه دار کردن آن ها به حل مشکل کمک می کند
۴۰.

سیاست های فتحعلی شاه در توسعه عمرانی قم و ابنیه حرم حضرت معصومه (ع)

نویسنده:
منبع: پژوهش در تاریخ سال اول زمستان ۱۳۸۹ شماره ۱ 101 - 119

کلیدواژه‌ها: قم عمران فتحعلی شاه قاجاریه توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۸ تعداد دانلود : ۴۱۴
قم شهری مهم از لحاظ استراتژیک و مذهبی در تاریخ ایران بوده است. این شهر به دلیل قرار گرفتن بر سر راههای تجاری غرب به شرق و جنوب کشور، وجود حرم حضرت معصومه (ع) در قم، مدفون بودن بسیاری از بزرگان و شاهان صفوی در قم و نزدیکی به پایتخت سیاسی کشور، در دوره قاجاریه از اهمیت بسزایی برخوردار شد. شاهان قاجار سعی زیادی در توسعه عمران قم در طول این سلسله انجام دادند. فتحعلی شاه که می توان او را پایه گذار رونق عمرانی قم به شمار آورد، اولین شاهی بود که به قم اهمیت زیادی داد و دستور توسعه قم و حرم حضرت معصومه(ع) و ابنیه حرم را صادر کرد. فتحعلی شاه برای بازدید از روند توسعه قم هر وقت می توانست به قم سفر می کرد و از نزدیک، بر توسعه قم و حرم حضرت معصومه را دنبال می کرد. در این مقاله سعی بر این است که تحولات عمرانی قم را از آغاز دوره قاجاریه تا فوت فتحعلی شاه بررسی کند و علل توجه فتحعلی شاه به قم را تجزیه و تحلیل کند.