سید باقر حسینی

سید باقر حسینی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۰ مورد.
۱.

مطالعه عوامل مؤثر بر افزایش جذابیت بصری در منظر روزانه، پژوهش موردی: محله گلابدره تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 37 - 50

کلیدواژه‌ها: جذابیت بصری منظر روزانه محیط مسکونی محله گلابدره تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۹۶
پژوهش حاضر به دنبال معرفی عوامل مؤثر در افزایش جذابیت بصری در جهت تأمین کیفیت محیط مسکونی و بررسی خلق وخوی افراد در مواجهه با منظر شهری است. مطالعات نشان می دهد که ارتقای کیفیت محیط مسکونی، از طریق ایجاد فضای جذاب بصری در منظر روزانه می تواند نشاط را به شهرها بازگرداند. توجه به عنصر جذابیت به عنوان یکی از مؤلفه های کیفیت زندگی شهری در پژوهش های اخیر کمرنگ بوده و مطالعات کمی در مورد احساسات مردم در فضاهای سبز شهری در ایران انجام شده است. روش مورد استفاده در پژوهش به صورت ترکیبی از روش های کمی و کیفی است. ابتدا با استفاده از پیمایش، 5 مؤلفه با 49/0CVR> به عنوان مؤلفه های اصلی جذابیت بصری انتخاب شدند. سپس با استفاده از تست خود ارزیاب SAM از 12 شرکت کننده غیر مرتبط با معماری، حالت روحی آن ها بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد که مؤلفه های دید و منظر، گشایش دید، رمز و راز، مراودات اجتماعی و پیاده مداری بیش ترین اولویت را در ایجاد و ارتقا ی جذابیت بصری در منظر روزانه به عهده دارند و همچنین همه این مؤلفه ها به طور معناداری حالت روحی افراد را تغییر می دهند. نوآوری این مطالعه در استفاده از تست خود ارزیاب SAM در بررسی حالت روحی افراد در مواجهه با منظر روزانه است.
۲.

هم افزایی تکنیک نقشه های شناختی و چیدمان فضا در شناسایی و تحلیل اجتماع پذیری فضاهای کالبدی تحت تأثیر قلمروهای فضایی (نمونه موردی: شهرک اکباتان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال نوزدهم خرداد ۱۴۰۱ شماره ۱۰۸ 5 - 16

کلیدواژه‌ها: چیدمان فضا نقشه های شناختی قلمروی فضایی اجتماع پذیری فضا شهرک اکباتان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۲۱۶
بیان مسئله : امروزه حضور ساکنین محلات در فضاهای کالبدی به دلیل بی توجهی به قلمروهای فضایی کم شده و این مسئله به کاهش روابط اجتماعی به ویژه در حوزه همسایگی انجامیده است. تاکنون مطالعات گسترده ای در ارتباط دوسویه کالبد فضایی و روابط اجتماعی، همچنین ارزیابی میزان اجتماع پذیری افراد در فضای کالبدی تحت تأثیر قابلیت های کالبدی قلمروهای عمومی به روش های کیفی انجام شده است. نکته قابل توجه این مطالعات، تحقیقات محدود و انگشت شمار مرتبط با همبستگی قلمروی نیمه خصوصی و روابط اجتماعی است، ضمن اینکه اخیراً تحقیقاتی با توجه به پیشرفت روش های کمی صورت گرفته که بدون توجه به روش های کیفی و با اتکای صرف به نتایج حاصل از مدل سازی، راهبردهایی جهت بهبود شرایط کالبدی ارائه می کنند. هدف پژوهش : این پژوهش با هدف مقایسه نتایج حاصل از روش های کمی و کیفی در برآورد همبستگی ویژگی های قلمروهای فضایی به ویژه قلمرو نیمه خصوصی با اجتماع پذیری ساکنین در فضاهای کالبدی محله صورت پذیرفته تا زمینه پیش بینی دقیق تری از رفتاهای احتمالی ساکنین در بستر کالبدی را فراهم آورد. روش پژوهش : این پژوهش به صورت نمونه موردی در دو بخش تعریف شده است، در بخش اول متغیر کیفی روابط اجتماعی از طریق نقشه های شناختی سنجیده می شود و در بخش دوم همین متغیر در یک رویکرد کمی با مدل سازی رایانه ای چیدمان فضا ارزیابی می شود. ضمن اینکه اکباتان به عنوان بستر مطالعاتی پژوهش، براساس قدمت، تنوع قلمروهای فضایی و سطوح قابل توجه قلمروی عمومی، در میان نمونه های موجود انتخاب شده است. نتیجه گیری : یافته های حاصل از روش کیفی، علاوه بر متغیرهای هم پیوندی و اتصال قلمروی عمومیِ که موردِ تأیید روش کمی نیز هست، متغیرهایی نظیر هندسه و پوشش گیاهی را مؤثر نشان می دهد که توسط روش کمی قابل شناسایی نیست؛ ضمناً چیدمان قلمروی نیمه خصوصی در بلوک ها به عنوان متغیر دیگری در تمایل افراد به حضور در فضا مؤثر تشخیص داده می شود، لذا در تحلیل اجتماع پذیری فضای کالبدی روش های کمی و کیفی مکمل یکدیگرند.
۳.

نقش زن در تحکیم نهاد خانواده از منظر قرآن و حدیث

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال پنجم فروردین ۱۴۰۱ شماره ۴۶ 32 - 25

کلیدواژه‌ها: زن تحکیم نهاد خانواده قرآن حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۱ تعداد دانلود : ۳۴۸
نهاد خانواده، اصلى ترین رکن جامعه و بستر فرهنگ هاى گوناگون و زمینه ساز خوشبختى و یا بدبختى انسان ها و امت ها است و از این رو، اسلام که برنامه سعادت و تکامل بشر است، عنایت ویژه اى به سلامت، رشد و پویایى این نهاد سرنوشت ساز دارد. موضوع خانواده به طور کلى در سه محور، قابل بحث و بررسى است: تشکیل خانواده، عوامل تحکیم و تعالى خانواده و نیز آسیب ها و عوامل فروپاشى آن. اسلام در هر سه زمینه، رهنمودهاى بسیار مهم و سازنده اى دارد. ما در این پژوهش به روش توصیفی -تحلیلی و باکنکاش در آیات و روایات درصددیم تا نقش زن را به عنوان یکی از عوامل تحکیم نهاد خانواده مورد بررسی قرار دهیم. با توجه به بررسی های صورت گرفته می توان گفت نقش زن در تحکیم نهاد خانواده بسیار مهم است و مجموعه ای از ویژگی های او مانند خوش زبانی، مهر ورزیدن و محبت کردن، خوش اخلاق و خوش رفتار بودن، دیندار بودن او، انجام مطلوب وظایف مادری خود و پاسداشت حقوق اعضای خانواده، می تواند موجبات تحکیم نهاد خانواده را فراهم سازد.
۴.

ارزیابی انواع چیدمان فضا های سبز شهری جهت کاهش اثرات انفجار بر ساختمان ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۷ 37 - 49

کلیدواژه‌ها: فضای سبز شهری پدافند غیرعامل انفجار ساختمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۹۰
مهم ترین مرحله در برنامه ریزی و طراحی فضای سبز شهری توسعه پایدار و ارتقای بهره وری فضا های سبز شهر است. به همین منظور است که امروزه فضا های سبز شهری را چندعملکردی طراحی می کنند. در همین راستا، یکی از کارکرد های مغفول فضا های سبز شهری، کاربرد های دفاعی گیاهان در قالب حفاظت از ساختمان های کلیدی شهر و حتی فضا های عمومی در برابر انفجار های تصادفی و عمدی از جمله حملات تروریستی می باشد. در این تحقیق ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای به جمع آوری مطالب مرتبط با این زمینه پرداخته شد و به منظور کسب نظر سنجی از جامعه خبرگان، متشکل از 26 نفر، پرسشنامه ای جهت وزن دهی به شاخص های مؤثر و همچنین امتیاز دهی به هر یک از گزینه ها، فراهم گردید. در ادامه با استفاده از روش SWARA نظر خبرگان تحلیل شده و میزان اهمیت و وزن هر یک از شاخص های تأثیرگذار بدست آمده و در نهایت با استفاده از روش COPRAS، انواع چیدمان درختان بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که بهترین چیدمان درختان برای کاهش اثرات انفجار بر ساختمان ها، چیدمان متراکم بوده و بعد از آن چیدمان توپوگرافی منطقه بوده است. چیدمان های عمودی و خطی به عنوان بدترین چیدمان ها برای کاهش اثرات انفجار بر ساختمان ها، شناخته شده اند.
۵.

اکتشاف مؤلفه های موثر بر مهاجرت ساکنین از بافت قدیم مرکز شهر تهران و راهبردهای جذب ساکنین با استفاده از تحلیل عامل Q(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۲) 1544 - 1529

کلیدواژه‌ها: مهاجرت های درون شهری فضاهای خالی درون شهرها بافت قدیم مرکز شهر تهران روش دلفی تحلیل عامل Q

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۶۳
این پژوهش به دنبال پاسخ به این دو سؤال است: چرا ساکنینِ اصیلِ محلات مرکز شهر تهران، این مناطق را ترک کردند و چه راهبردهایی می تواند مانع خروج آنان و جذب اقشار جدید در این بافت شود. پژوهش بر روش کیفی _کمی و پیمایش دلفی استوار است. جامعه آماری در هر سه مرحله دلفی اساتید دانشگاه، مدیران شهری و فعالان این حوزه هستند. روش نمونه گیری، گلوله برفی؛ حجم نمونه در دور اول دلفی 15 نفر و در دور دوم و سوم 20 نفر هستند. ابزار اندازه گیری مصاحبه و پرسشنامه است. ابزار آماری این تحقیق تحلیل عامل کیو است. داده های موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با متخصصان و دو مرحله پیمایش دلفی گردآوری شد و با استفاده از روش کدگذاری باز و محوری و تحلیل عامل کیو مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. بدین صورت که پس از استخراج مفاهیم کلیدی مصاحبه های گروه اول متخصصان و تشکیل جدول هدف-محتوا، سؤالات پرسشنامه به منظور پیمایش دلفی طراحی، و میان گروه دوم متخصصان، طی دو مرحله توزیع گردید. نتایج تحلیل عامل Q منجر به شناسایی پنج الگوی ذهنی شد. الگوها به دودسته علل خروج و راهبردهای جذب تقسیم شدند. دسته اول که شامل دو دیدگاه است به این موضوع اشاره می کند که مشکلات بافت ازیک طرف و جذابیت توسعه جدید از طرف دیگر از مهم ترین عوامل موثر بر مهاجرت ساکنین از بافت است و دسته دوم مؤلفه هایی همچون رویکرد مشارکت جو، تغییر مدیریت شهری و بهبود تصویر ذهنی را موثر بر نگهداشت ساکنین باقیمانده و جذب ساکنین جدید می داند.
۶.

پیمایش عوامل مؤثر بر تحرک سکونتی از دیدگاه ساکنین مرکز شهر (مطالعه موردی: مرکز شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۹ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳۳ 45 - 69

کلیدواژه‌ها: تحرک سکونتی هسته اولیه شکل دهنده شهر پیمایش مقطعی تحلیل عامل R

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۶۸
یکی از عوامل پویایی شهر، تحرک سکونتی خانواده ها در درون شهر است. این حرکات که به دلایل مختلفی صورت می پذیرد، گاهی موجب بروز مشکلات در محله مقصد یا مبدأ می شود. هدف از این پژوهش، یافتن علل خروج خانواده ها از مرکز شهر تهران، از دیدگاه ساکنین آن مناطق است. روش پژوهش، پیمایش یا روش تحقیق زمینهابی، جامعه آماری ساکنین محله های اطراف بازار تهران و روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای است. ابزار اندازه گیری پرسش نامه ای متشکل از 38 سؤال و نحوه پاسخ دهی به آن طیف لیکرت چهار تایی است. ابزار آماری مورد استفاده در این تحقیق تحلیل عامل R و داده های مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با متخصصان گردآوری شده است. بدین صورت که پس از استخراج مفاهیم کلیدی مصاحبه ها و تشکیل جدول هدف-محتوا، به منظور پیمایش زمینه ای سؤالات پرسش نامه طراحی و بین 40 نفر به شکل پایلوت اجرا شد. بعد از تحلیل سؤالات، 5 سؤال حذف شد و در نهایت پرسش نامه اصلاح شده بین 203 نفر از ساکنین توزیع شد. پس از چرخش داده ها به کمک ابزار تحلیل عامل R، 12 عامل مشخص شد. پس از حذف عواملی که شامل کمتر از سه سؤال بودند، در نهایت 7 عامل شناسایی شد. نتیجه تحقیق نشان می دهد: "ناامنی و معضلات اجتماعی"، "شکل گیری هرم منزلت مکانی در شهر"، "مشکلات کالبدی و فرسودگی بافت" و "عدم پاسخگو بودن بافت به نیازهای جدید"از مهم ترین عوامل تسهیل کننده برای خروج و متغیرهای "ساخت تصویرذهنی جدید از بافت در ذهن شهروندان"، "مدیریت مشارکتی" و "ایجاد کیفیت منحصربه فرد در بافت" از عوامل بازدارنده در ترک خانواده ها است.
۷.

تأثیر داوری همراه با تأمل در ارتقاء کیفیت یادگیری دانشجویان معماری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۶ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 17 - 24

کلیدواژه‌ها: آموزش معماری طراحی معماری ارزیابی تأملی معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۳۳
در ادبیات جهانی و بومی آموزش معماری، یادگیری تأملی، مفهومی آشناست؛ اما تاکنون، ارزیابی معماری به عنوان مکمل یادگیری تأملی، مورد مداقه و آزمون قرارنگرفته است. هدف از این پژوهش، بررسی نقش ارزیابی تأملی در ارتقاء یادگیری مفاهیم پایه در دانشجویان معماری است. در این پژوهش، نویسنده به همراه گروه مدرسان، در قالب یک آزمایش و با روش تحقیق تجربی-کیفی، میان 32 دانشجوی معماری سال سوم (گروه شاهد و آزمون) با ارائه روش آموزش تأملی و با ایجاد یک فضای تعاملی و دخیل نمودن مداوم دانشجویان در امر ارزیابی همتایان خود، تأثیر روش یادگیری تأملی را بر ارتقاء کیفیت یادگیری آنها، مورد بررسی قراردادند. پنج شاخص شامل داوری منطقی، رفت و برگشتی، با حضور دانشجویان، فرآیند محور و مبتنی بر به ثمر رسیدن ایده طراحی، مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا در یک آزمون دلفی دو مرحله ای شاخص های مذکور توسط پانزده خبره اعتباربخشی شدند. نتایج نشان داد که 62.5 درصد از اساتید با شیوه ارزیابی تأملی تدریس می کنند. پس از تدریس آزمایشی به شیوه ارزیابی تأملی، به دو گروه شاهد و آزمون، دو پرسشنامه داده شد. نتایج نشان داد که یادگیری دانشجویان در فهم مفاهیم پایه همچون زیبایی، استحکام و سلسله مراتب، و فرآیند پیچیده فهم طراحی و داوری اثر، ارتقاء یافته است.
۸.

بررسی روابط متقابل سبک زندگی و سازمان فضایی خانه، مورد مطالعه: خانه های مسکونی شهرستان رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۹ ۲۱۳-۱۹۳

کلیدواژه‌ها: الگوی کالبدی الگوی مسکن خانه رشت سازمان دهی فضایی شیوه زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۶ تعداد دانلود : ۲۲۷
ساخت وسازهای یکسان و بی توجهی به الگوهای فرهنگی و رفتاری کاربران در بسیاری از شهرهای ایران، در تغییر تدریجی رفتار ساکنان و کاهش رضایتمندی آن ها از محیط زندگی خود تأثیرگذار است. خانه علاوه بر کارکرد زیستی اش به عنوان سرپناه، محلی است برای آرامش انسان. هماهنگی این فضا با شیوه زندگی مردم یک منطقه، به ایجاد حس تعلق در کاربران آن می انجامد. پژوهش پیش رو تغییرات کالبدی و شیوه زندگی و تأثیر متقابل آن ها را در خانه های شهر رشت از دوره قاجار تا امروز بررسی می کند. برای رسیدن به اهداف پروژه با روش ترکیبی، 38 نمونه مطالعاتی از خانه های دوره قاجار تا امروزِ شهر رشت، برداشت و سازمان فضایی آن ها مشخص شد، سپس با روش کیفی، به شیوه پیمایشی و مصاحبه نیمه ساختاریافته با ساکنان این خانه ها، الگوی سکونت و مؤلفه های تأثیرگذار در شیوه زندگی هر دوره شناسایی گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که با گذشت زمان، فضاهای باز و نیمه باز خانه مانند حیاط و ایوان، کارکردهای خود را از دست داده و عملکردهای مربوط به این فضاها به داخل خانه انتقال یافته است. تغییرات کالبدی و شیوه زندگی تقریباً تا دوره پهلوی ثابت بوده ولی بعد از آن، دچار تغییرات زیادی شده است. درمجموع، ساختار کالبدی تحت تأثیر دانش زمانه، به طور پیوسته و آهسته تغییر کرده و به شدت در ابعاد فرهنگی، اجتماعی و معیشتی از شیوه زندگی تأثیر گرفته است، ولی در فعالیت های مربوط به بُعد زیستی، لزوماً چنین ارتباطی وجود ندارد و کارکرد یکسانی داشته است.
۹.

سنجش اثرگذاری قلمروهای سه گانه فضای کالبدی بر سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: شهرک اکباتان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال ششم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۳) 91 - 110

کلیدواژه‌ها: قلمرو فضای کالبدی سرمایه اجتماعی اکباتان تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۷۴
فضاهای کالبدی امروزه محیط مناسبی برای شکل گیری و تقویت روابط اجتماعی متقابل و مشارکت در قالب گروه های اجتماعی نیست، زیرا روابط اجتماعی تحت تأثیر ویژگی های مختلف ساماندهی محیط مانند هم پیوندی، نفوذپذیری، خوانایی و مقیاس بر رفتار و سرمایه اجتماعی به وجود آمده میان انسان ها، بسیار موثر است. در واقع کیفیت حضور و فعالیت اجتماعی انسان ها، فارغ از کالبد فضا نبوده و از رابطه ای دو سویه برخوردار است. اخیرا تلاش های متعددی در جهت ارتقای تعاملات اجتماعی صورت گرفته اما سطح سرمایه اجتماعی، تغییر قابل توجهی نیافته است. در این تحقیق با بررسی ادبیات موضوع در حوزه محیط کالبدی، شکاف مطالعاتی را بی توجهی به قلمروهای فضایی تبیین می کند، لذا هدف این تحقیق به صورت سنجش ارتباط قلمروهای فضایی (خصوصی، نیمه خصوصی و عمومی) با سرمایه اجتماعی در محله تدقیق شده است. این تحقیق به روش مطالعه موردی با تجزیه و تحلیل داده های نظرسنجی حاصل از پیمایش 382 نفر در شهرک اکباتان تهران انجام شده، انتخاب جامعه آماری براساس نتایج خوشه بندی فرهنگی اجتماعی محلات تهران (1397)، مطالعات علوم اجتماعی دانشگاه الزهرا و مشاهدات میدانی نگارنده صورت گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل های آماری پرسش نامه های پالایش شده نشان می دهد که رضایت از قلمروی خصوصی، کیفیت محیطی مناسب در قلمروی عمومی و عزت نفس به عنوان یکی از ویژگی های فردی با سرمایه اجتماعی همبستگی دارند. همچنین وجود فعالیت ها و رفتار مشترک مهم در فضاهای عمومی خدماتی در ارتقای سرمایه اجتماعی تأثیرگذار است. یافته های حاصل از این تحقیق نشان می دهد توجه به مسکن ساکنان و بهبود کیفیت کالبدی قلمروهای نیمه خصوصی و عمومی باید در برنامه ریزی محلی در اولویت قرارگیرند.
۱۰.

Systematic Review of Research Trends in Lifes tyle and Housing(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۱۱, Issue ۴ - Serial Number ۴۲, Autumn ۲۰۲۱ 5 - 16

کلیدواژه‌ها: Lifes tyle Home Design Residential Preference Housing policy

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۱۶۷
The concept of lifes tyle was initially used in psychology and sociology, but its features gradually gained entry into other fields of s tudy, including housing. Various s tudies have been conducted on applying housing lifes tyle in Iran, as in other countries. In this s tudy, the s tructure and contents of lifes tyle research in the field of housing have been compared to Iranian research. To achieve this goal, 45 English and 13 Persian articles were thoroughly s tudied by the sys tematic review method. The CASP checklis t was used for validity and quality control. The results of this analysis show that there are different views on the methodological approaches so it is sugges ted to use mixed methods. Housing lifes tyle s tudies can be divided into four types of micro and macro scale design, residential preferences, energy consumption in the building, and the meaning of housing. Research on the international scale in the field of meaning and energy consumption is less than design and residential preferences. This is more evident in Iranian s tudies and should be further s tudied in the field of housing planning, residential preferences, and building energy. The number of lifes tyle factors in international s tudies is broader than in Iranian s tudies. However, there is a gap in the field of subjective lifes tyle and its psychological issues.
۱۱.

رابطه پیوندهای اجتماعی و معنایی با احساس هویت مکانی در محله های مسکونی (مورد مطالعاتی: محله سپه شهر قزوین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی اجتماعی دوره ۱۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۴ 93 - 122

کلیدواژه‌ها: حساس هویت مکانی پیوندهای اجتماعی و معنایی محله سپه شهر قزوین تحلیل عامل اکتشافی مدل یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۴۸
مقدمه : احساس هویت مکانی به عنوان زیرساختی از هویت فردی، نقش مهمی در رابطه شناختی انسان و مکان سکونت وی دارد. بنابراین، ارتقای هویت مکانی در محله های مسکونی علاوه بر بهبود کیفیت سکونت، در غناى شخصیت فردى نیز نقش محورى دارد. این در حالی است که پیوندهای اجتماعی و معنایی ساکنان با محله، تأثیر بسزایی در شکل گیری هویت مکانی آن ها دارد. از این جهت، هدف مقاله حاضر بررسی رابطه پیوندهای اجتماعی و معنایی ساکنان با احساس هویت مکانی آن ها است. روش : روش پژوهش، همبستگی و مدل یابی روابط علّی است. جامعه آماری، شامل کلیه ساکنان محله سپه شهر قزوین در زمستان سال 1399 بوده است. نمونه پژوهش،280 نفر از ساکنان محله سپه بوده اند که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و پرسشنامه محقق ساخت میان آن ها توزیع گردید. پس از تأیید پایایی پرسشنامه با محاسبه آلفای کرونباخ و روایی آن از طریق تحلیل عامل اکتشافی، مدل تجربی به روش تحلیل مسیر به دست آمد. یافته ها : نتایج نشان داد ابعاد شکل گیری احساس هویت مکانی در محله سپه شامل این همانی، تناسب محیطی و بیگانگی است. از میان پیوندهای اجتماعی و معنایی، انطباق اجتماعی- فرهنگی ازجمله روابط همسایگی، سازگاری با آداب ورسوم و تطابق با سبک زندگی بیشترین تأثیر مستقیم را بر بعد تناسب محیطی در شکل گیری هویت مکانی ساکنان دارد (P<0/01). نتیجه گیری : بر اساس نتایج، هویت مکانی در محله سپه، غالباً ناشی از حس مشترکی است که میان ساکنان به واسطه عضویت در یک مقوله اجتماعی شکل گرفته است، بنابراین جهت ارتقای احساس هویت مکانی ساکنان لازم است متغیرهای انطباق اجتماعی- فرهنگی مدنظر قرار گیرد.
۱۲.

مؤلفه های معماری مؤثر بر کاهش آسیب پذیری ساختمان در برابر حریق (نمونه موردی: بازار تاریخی تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۴ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۴ 79 - 89

کلیدواژه‌ها: بازار تبریز آسیب پذیری آتش متخصصین معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۹۰
ایمنی در برابر حریق تقریباً غیر ممکن است. تأمین امنیت در بناهای تاریخی به علت طرح معماری، همجواری ها، ساختار و مصالح مصرفی و احیاناً مداخلات انسانی و همچنین قوانین مربوط به مرمت، دارای چالش های متعددی است. این بناها با تکنولوژی و امکانات زمان خود احداث گردیده اند. و ممکن است با کدهای استاندارد امروز مطابقت نداشته باشند. آتش سوزی های متعدد عمدی و غیر عمدی در سال های اخیر نشان دهنده ضعف این بناها در برابر حریق می باشد. بازار تاریخی تبریز بزرگترین بازار سرپوشیده خاورمیانه و یکی از بازارهای مهم ایران است. مراجعات زیاد، شرایط ساختمانی، تنوع کالاو ارزش اقتصادی آنها، این بازار را به حوزه ای پراهمیت از نظر ایمنی تبدیل کرده است. حوادث اخیر نشان دهنده آسیب پذیری مجموعه در برابر حریق می باشد. آخرین آتش سوزی در 18اردیبهشت 1398 به وقوع پیوست و به تعداد زیادی از مغازه ها خسارت وارد شد. ضمناً علاوه بر خسارت حریق، بخش هایی از ساختمان نیز در حین اطفاء بر اثر استفاده از آب آسیب دید. این پژوهش در نظر دارد با مطالعه آتش سوزی های گذشته و بررسی چالش های موجود، و شناخت نقاط قوت و ضعف مجموعه و با بهره گیری از آرای متخصصین، بهینه ترین راه حل برای پاسخ به سوال اصلی پژوهش، یعنی کاهش آسیب پذیری در برابر حریق، را ارائه نماید. این پژوهش به صورت تلفیقی (کیفی-کمی) صورت پذیرفته است. محقق در ابتدا به کمک جامعه متخصصین رشته معماری و شهرسازی و با استفاده از روش نمونه گیری شبکه ای (گلوله برفی) و همچنین پس از مصاحبه با استفاده از تکنیک کدگذاری باز و محوری و به روش پیمایش اکتشافی دلفی (اعضای هیات علمی معماری و شهرسازی دانشگاه های کشور) اقدام به تهیه جدول هدف- محتوی نموده است. سپس جدول مربوطه به پرسشنامه تبدیل و طی 2 مرحله، پرسشنامه توزیع شده است. سپس به کمک نرم افزار26 SPSS داده ها تحلیل شده اند. بر اساس تحلیل عامل Q نتایج استخراج و در نهایت تاثیرگذارترین عوامل مؤثر بر کاهش آسیب پذیری در برابر حریق در بازار تبریز مشخص شده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که دسترسی پذیربودن، محفوظ و تخلیه پذیر بودن، خود ایمنی و اشتعال ناپذیر بودن در برابر آتش و تولیدات آن، و سیستم های تاسیساتی پاسخگو، بیشترین تاثیر را در کاهش آسیب پذیری در برابر حریق در بازار تبریز برعهده دارند.
۱۳.

طراحی و سامان دهی محلات و بافت های فرسوده با رویکرد پدافند غیرعامل (نمونه موردی: بافت فرسوده محله اوین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۳ بهار ۱۳۹۹ شماره ۹ 36 - 55

کلیدواژه‌ها: بافت فرسوده پدافند غیرعامل ارزیابی ریسک احیا و ساماندهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۸۶
شهرها به عنوان مرکز تجمع سرمایه های مادی و انسانی، در زمان تهدیدات انسان ساخت به هدفی اصلی مبدل می شوند. این در حالی است که روند شهرنشینی در ایران روندی فزاینده داشته به گونه ای که در حال حاضر حدود 75% از جمعیت کشور شهرنشین هستند. از طرف دیگر 13% از کل محدوده های شهری را بافت های ناکارآمد تشکیل می دهند که بیش از 15% از جمعیت کشور در این مناطق سکونت دارند. بافت های مسکونی موجود در شهرهای ایران در برابر تهدیدات به شدت آسیب پذیر و نیازمند توجه بیشتری هستند. تدابیر پدافند غیرعامل می تواند آسیب های احتمالی این بافت ها را در مواقع بحران کاهش داده و حفظ سرمایه ها و ارزش های موجود در آن را رقم بزند. هدف اصلی این تحقیق طراحی و سامان دهی بافت فرسوده محله اوین شهر تهران با رویکرد پدافند غیرعامل است. بر اساس این هدف، ارزیابی ریسک برای 7 بلوک واحد همسایگی این محله انجام درنهایت با توجه به نتایج به دست آمده از ارزیابی ریسک، راهکارهایی برای کاهش ریسک این محله در احیا و ساماندهی آن پیشنهاد شده که در قالب نظامات حرکت و دسترسی، ایمنی و امنیت، اجتماعی، عرصه همگانی، کاربری، کالبدی و پدافند غیرعامل می باشد.
۱۴.

مؤلفه های طراحی فضاهای جمعی دانشگاه در پاسخ به نیاز خودشکوفایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۰ ۵۸-۴۱

کلیدواژه‌ها: مؤلفه های طراحی طراحی محیطی فضاهای جمعی دانشگاه خودشکوفایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۷۸
خودشکوفایی، مرتبه عالی نیاز انسانی و یک نیاز موجود است که تمایل به رشد و تحقق توانایی های بالقوه و استعدادهای فرد دارد. با ایجاد فضایی مناسب در دانشگاه ها، می توان به اغنای این نیاز کمک کرد. در حال حاضر، یکی از مسائل دانشگاه ها این است که فضاهای جمعی دانشگاه ها بیشتر برای رفع نیازهای فیزیکی و احتیاجات بنیادین اولیه دانشجویان به کار گرفته شده؛ به عبارتی دیگر، فضاهای جمعی دانشگاه، با توجه به خودشکوفایی و اغنای آن طراحی و ساخته نشده اند. هدف از این تحقیق، ارائه مؤلفه های طراحی فضاهای جمعی دانشگاه در پاسخ به نیاز خودشکوفایی (حصول به خودشکوفایی دانشجویان) است. روش تحقیق در این پژوهش، ترکیبی از روش کمی و کیفی شامل؛ روش اسنادی، روش تحلیل محتوای کیفی، روش زمینه یابی یا پیمایشی از نوع دلفی و علی- مقایسه ای بوده که در چهار مرحله به انجام رسیده است. در مرحله اول به روش اسنادی، ادبیات موضوع مورد بررسی و عوامل مؤثر بر خودشکوفایی، شناسایی شدند. در مرحله دوم به روش دلفی و در سه گام اجرا و لیست اولیه، صفات فضایی به همراه دسته بندی مربوطه استخراج شدند. در مرحله سوم به روش علی-مقایسه ای، بر اساس یافته های مرحله دوم، پرسش نامه بسته تنظیم و میان جامعه آماری توزیع شد. داده ها، از طریق آزمون تحلیل واریانس چند متغیره مانوا مورد تحلیل قرار گرفته و مهم ترین صفات فضایی مؤثر بر اغنای خودشکوفایی دانشجویان به دست آمدند. در مرحله چهارم، لیستی از مؤلفه های طراحی که صفات فضایی جهت شکل گیری در فضا می طلبند، از منابع و نظرسنجی از متخصصین استخراج شده و سپس، پرسش نامه ای جهت بررسی تأثیر مؤلفه های طراحی بر شکل گیری صفات فضایی، تنظیم و میان متخصصین توزیع شد. نتیجه این مرحله، استخراج مؤلفه های طراحی فضاهای جمعی دانشگاه است. نتایج پژوهش نشان دادند مهم ترین صفاتی که در فضاهای جمعی دانشگاه باید وجود داشته باشد تا منجر به خودشکوفایی دانشجویان شود، صفات فضایی حریم شخصی و خلوت، حضورپذیری، سادگی در سازمان دهی محیطی و اجتماع پذیری هستند.
۱۷.

مکان یابی مراکز بیمارستانی با تکیه بر مخاطرات طبیعی و با بهره گیری از مدل تحلیل شبکه ای (ANP) نمونه موردی (منطقه پنج شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال دوازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۴ 127 - 156

کلیدواژه‌ها: مکان یابی مراکز بیمارستانی مخاطرات طبیعی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تحلیل شبکه ای ANP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۸
مکان یابی کاربری های مهم شهری ازجمله تصمیمات تأثیرگذار در مقیاس فضاهای درمانی به شمار می رود که اغلب با تصمیمات پیچیده مدیران شهری مواجه می شود، در این پژوهش بر آنیم به مکان یابی مراکز بیمارستانی با تکیه بر مخاطرات طبیعی و با استفاده از مدل تحلیل شبکه ای(ANP) بپردازیم. در این تحقیق از روش توصیفی _تحلیلی استفاده شده که در آن فهرستی از معیارهای مکان یابی مراکز بیمارستانی استخراج شد، سپس به دلیل وجود تفاوت در میزان تأثیرگذاری معیارها و داشتن رابطه درونی برخی از شاخص ها، با استفاده از تکنیک ANP، مقایسات زوجی مؤلفه ها توسط بیست نفر از اساتید و کارشناسان خبره درزمینه شهرسازی، برنامه ریزی شهری، معماری و مخاطرات طبیعی، صورت گرفت و وزن هر یک از آن ها محاسبه گردید. در ادامه با توجه به تعداد معیارها و وزن نهایی زیرمعیارها، لایه های موردنیاز در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ایجاد گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مکان یابی فعلی بیمارستان های فعلی در سطح منطقه 5 شهر تهران ازنظر توجه به مخاطرات طبیعی بخصوص زلزله نامطلوب بوده. همچنین بر اساس یافته های حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی سه نقطه جدید برای ایجاد مراکز بیمارستانی ارائه شد و از این میان با تشکیل جدول SWOT و با نظر کارشناسی شده توسط متخصصین مکان مناسب برای احداث یک بیمارستان ارائه شد. یافته های پژوهش می تواند به مدیران شهری در زمینه درک و اولویت بندی مسائل مدیریت شهری و یافتن راه حل هایی در این زمینه کمک کند
۱۸.

مدل یابی رابطه ساختاری نظم محیط، حس تعلق و دلبستگی به مکان با میزان سطح امنیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۲ بهار ۱۳۹۸ شماره ۵ 81 - 92

کلیدواژه‌ها: امنیت حس تعلق دلبستگی به مکان نظم محیط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۹۵
امنیت در فضاهای شهری به عنوان یک مساله مهم و نیاز شهروندان مطرح بوده و در این باره عوامل بسیاری همچون نظم محیط، حس تعلق و دلبستگی می تواند اثر گذار باشد به همین سبب در این پژوهش رابطه ساختاری نظم محیط با امنیت فضای شهری با وا سطه گری حس تعلق و دلبستگی به مکان در قالب یک مدل عالی مورد بررسی قرار می گیرد. پژوهش حا ضر از نوع همبستگی بوده و با ا ستفاده روش های مدل یابی روابط ساختاری صورت میپذیرد هم چنین به منظور سنجش ارتباط در بین جامعه نمونه، از مطالعات میدانی (فن پرسشنامه) استفتده شده است نتایج تحقیق حاکی از آن دارد که مدل با داده های پژوهش برازش مناسب داشته و نظم محیط، حس تعلق و دلبستگی به مکان به صور مستقیم امنیت فضای شهری و اجتماعی شهروندان را پیش بینی می نماید هم چنین نظم فضا با واسطه حس تعلق و دلبستگی به مکان امنیت فضا را به صور غیرمستقیم و قوی تر از مسیر مستقیم پیش بینی می نماید. در این میان مسیر مستقیم نظم محیط به حس تعلق به مکان، و نظم محیط به دلبستگی به مکان نیز معنادار بود این نتایج نشان دهنده آن است که نه تنها نظم محیط پیش بینی کننده امنیت فضای شهری و اجتماعی شهروندان است بلکه می توان از طریق حس تعلق و دلبستگی به مکان به میزان بیشتری از سطح امنیت در فضای شهری رسید.
۱۹.

روانشناسی تطبیقی رنگ ها در «سقط الزند» معرّی و دیوان رودکی برپایه نظریه ماکس لوشر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات عربی بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: روانشناسی رنگ ماکس لوشر س‍ق‍ط ال‍زن‍د ابوالعلاء معری رودکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۵۴۵
ابوالعلاء معری، شاعر نابینای عرب و رودکی، شاعر نابینای فارسی زبان، در تصاویر شعری خود استفاده قابل ملاحظه ای از رنگ دارند. از آن جا که شعر آیینه تمام نمای روحیات روانی شاعر است؛ تحقیق در رنگ های به کار رفته در آن نیز می تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد و به عنوان ابزاری مهم در شناسایی هنجارها، واکنش ها و رفتارهای شاعر قلمداد گردد. جستار پیش رو با هدف روان شناسی شخصیت معری و رودکی بر اساس آزمایش رنگ ماکس لوشر، و با فرض این که خصوصیات رفتاری این دو شاعر نابینا قرابت هایی بسیار زیادی با هم دارند، در تلاش است تا با روش توصیفی-تحلیلی رنگ های «سقط الزند» معری و دیوان رودکی را بررسی و تحلیل کند. بررسی ها نشان می دهد که از میان چهار گروهِ رنگِ نظریه لوشر، گروه اول و دومِ رنگ های اشعار هر دو شاعر دقیقاً مانند هم است. بر این اساس، معری و رودکی هر دو افرادی هستند که از تحریکات شدید که منجر به جدایی آن ها از جامعه می گردد، رنج می برند و امیدوارند که بتوانند بر بسیاری از محدودیت های خود فائق آیند. با این تفاوت که ابوالعلاء علی رغم تمایلات درونی به ایجاد روابط صمیمی، روابط عاطفی خود را شدیداً کنترل می کند و فقط افرادی را به حیطه شخصی خود نزدیک می کند که نگرشی مشابه او دارند و همانند او می اندیشند؛ ولی رودکی تمایل به ایجاد روابط اجتماعی و مهرورزانه خویش را به راحتی آشکار می نماید و از این که به نیاز او برای عشق ورزی و درک محبت متقابل، پاسخی داده نمی شود، احساس ناشکیبایی می کند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان