مطالب مرتبط با کلیدواژه

امام خمینی (ره)


۲۴۱.

ارزیابی منشورات اصولی درباره دیدگاه امام خمینی(ره) در حجیت سیره عقلا(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: جستارهای فقهی و اصولی سال ۱۰ بهار ۱۴۰۳ شماره ۳۴ 6-35

کلیدواژه‌ها: سیره عقلا امام خمینی (ره) حجیت سیره عقلا منشورات موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۳۶
بی تردید امام خمینی(ره) در استفاده از سیره عقلا به عنوان یکی از عناصر اصلی ترقی دهنده فقه، پیشرو بوده اند. بااین وجود تحقیقات انجام شده پیرامون آرای اصولی ایشان در این مسئله، تفسیرهای گوناگون یافته است که نوشتار حاضر بر آن است تا تفسیر و تحلیل های ارائه شده، به ویژه در منشورات موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، در دو رکن نوع حجیت بخشی و حیطه حجیت را مورد نقد و بررسی قرار دهد. کاوش در این مسئله باهدف ارائه تبیینی نو از دیدگاه ایشان درباره دو حوزه گفته شده در سیره عقلا است که مصون از هرگونه تفسیر فرا متنی و گزینشی است و با ابزار جستجوی کتابخانه ای پیش رفته است. بررسی های این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی بیانگر این است که اولاً: در مسئله حجیت یابی، امارات عقلایی حجیت ذاتی دارند و سیره های غیر واقع نما به حجیت امضایی نیازمندند؛ برخلاف دیگر تحقیقات که هرکدام حجیت ذاتی یا حجیت امضایی را برگزیده اند. ثانیاً: حجیت سیره های مستحدثه نیز شرایط ویژه ای در نگاه ایشان دارد که به ندرت تحقق پیدا می کند و انتساب مطلق حجیت آن ها به امام خمینی(ره) نادرست است.
۲۴۲.

دیدگاه امام خمینی (ره) در حجیّت شهرت فتواییه

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال ۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۴ 9 - 20

کلیدواژه‌ها: شهرت فتوا شهرت فتوایی حجیت شهرت فتوایی امام خمینی (ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۴۴
یکی از مسائل علم اصول و علم فقه مسئله حجیت شهرت فتوایی است. شهرت فتوایی یعنی فتوای فقها در زمینه حکمی از احکام شرعی که شهرت یافته باشد.  بین فقهای شیعه در این زمینه اختلاف وجود دارد، برخی آن را مطلقاً حجت می دانند، برخی دیگر عدم حجت بطور مطلق و گروهی دیگر قائل به تفصیل شده اند. آنان شهرت فتوایی قدما را حجت می دانند و در شهرت فتوایی متأخرین قائل به عدم حجیت هستند. هدف از این نوشتار بررسی نظر امام خمینی(ره) درباره حجیت شهرت فتواییه است و به روش توصیفی تحلیلی و در محدوده فقه و اصول و با استفاده از منابع معتبر به رشته تحریر درآمده است .دستاورد این نوشتار این است که از جمله کسانی که قائل به نظریه تفصیل هستند، امام خمینی(ره) است که ایشان اعتقاد دارند، فتوای فقهای قبل از شیخ طوسی حجت است و بعد از ایشان حجت نیست. مناط ایشان این است که متون اولیه فقها، حدیثی و نقل فتواهای امام معصوم (علیهم السلام) است.
۲۴۳.

گونه شناسی کاربست آیات قرآن در کتاب شرح چهل حدیث امام خمینی(ره)

نویسنده:
منبع: الاهیات قرآنی سال ۱۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۹ 13 - 28

کلیدواژه‌ها: امام خمینی (ره) چهل حدیث آیات قرآن شرح حدیث گونه شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۲۸
پس از قرآن، احادیث پیامبر اعظم (ص) و امامان شیعه (عل) چراغ هدایت بشریت بوده اند. حدیث، مانند قرآن دارای ابعاد گوناگون و جنبه های متعدد است و محکم و متشابه، مطلق و مقید و عام و خاص و ... دارد که تمامی این جنبه ها در سه حوزه شرح الحدیث، نقدالحدیث و حل اختلاف اخبار بررسی می شود. در طول تاریخ شارحان حدیث از روش های مختلفی برای شرح احادیث استفاده کرده که مهم ترین آن ها بهره گیری از آیات قرآن کریم است. در این میان امام خمینی(ره) به عنوان فقیه جامع علوم فقه، اصول، عرفان، فلسفه و حدیث، چنین نگاهی را در آثار مکتوب خود به یادگار گذاشته اند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و شیوه کتابخانه ای، به بررسی روش امام خمینی(ره) در شرح روایات با بهره گیری از آیات قرآن کریم در کتاب شرح چهل حدیث پرداخته است. بیان اندیشه های قرآن شناختی امام خمینی(ره) با تمرکز بر مسئله فهم قرآن از نگاه امام و ترسیم ابعاد مختلف آن از اهداف اساسی این پژوهش است. روش امام خمینی(ره) در بهره گیری از آیات قرآن در شرح روایات، چراغ روشنی فرا راه نویسندگان، اندیشمندان دینی و حدیث پژوهان است. یافته های پژوهش نشان می دهد، مجموع آیاتی که در شرح روایات چهل حدیث به کار رفته است، در حدود 140 آیه است که بعضی تکراری است. در این میان، 76 آیه برای استشهاد به قرآن، تعداد 30 آیه جهت استدلال به قرآن، 6 آیه به عنوان نمونه و تمثیل و 5 آیه برای بیان مصداق استفاده شده که تفصیل هر یک از این موارد در متن مقاله بیان شده است.
۲۴۴.

دیگری و سیاست دوستی در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۹۸) 7 - 29
تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۴۲
سیاست دوستی با هویت، غیریت و دگرپذیری ارتباط دارد. دیگری انواع مختلف دارد که پذیرش آن ها در سیاست داخلی و سیاست خارجی می تواند سیاست دوستی ایجاد کند؛ همان سان که توسعه میدان دیگری با اصل ضدیت و غیریت می تواند به سیاست دشمنی و عدم مدارا بینجامد. در این جستار، از نظریه های مطرح سیاست دوستی و جرح و تعدیل و متناسب سازی آن با فضای ذهنی امام خمینی (ره) بهره گرفته شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی دیگری و دیگرپذیری در اندیشه سیاسی ایشان است. پرسش اصلی آن است که «مفاهیم خود و دیگری و پذیرش انواع دیگری در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) چگونه منجربه سیاست دوستی می شود؟» یافته پژوهش این است که پذیرش دیگری در انواع دیگریِ دینی، مذهبی، سیاسی، قومی، زبانی و نژادی و نیز مهار خود منفی و فقدان خودشیفتگی می تواند برای تولید سیاست دوستی، فضاگشایی کند. روش جمع آوری داده ها اسنادی کتابخانه ای است و در تجزیه وتحلیل هم از روش تحلیل محتوای کیفی و تکنیک تحلیل محتوای رندانه استفاده شده است.
۲۴۵.

تاریخچه و پیشینه علوم انسانی اسلامی در ایران بعد از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۱۸ بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۵۸) 5 - 20

کلیدواژه‌ها: علم مدرن علوم انسانی اسلامی تاریخچه امام خمینی (ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۳۱
به دلیل ماهیت اسلامی بودن انقلاب 1357 در ایران، موضوع اسلامی سازی علوم انسانی در اوایل انقلاب و سالهای بعد از آن از سوی رهبران انقلاب اسلامی برجسته شد. هدف: هدف این پژوهش، بررسی تاریخچه و پیشینه علوم انسانی اسلامی بعد از انقلاب اسلامی و همچنین بررسی تلاشهای صورت گرفته در زمینه علم دینی در این برهه زمانی بوده است. روش: روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده که با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده است. یافته ها: در سال های بعد از انقلاب اسلامی، نهادهای بسیاری در کشور تشکیل شده اند که علوم انسانی با آموزه های اسلامی منطبق شود. از جمله آنها، نهادهای تأثیرگذار حوزه و دانشگاه بوده اند که تلاشهایی را برای تطبیق محتوای دروس دانشگاهها با آموزه های اسلامی انجام داده اند که البته این تلاش ها به صورت ریشه ای تأثیرگذار نبوده است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که با وجود تلاش های زیادی که در زمینه اسلامی سازی علوم انسانی در کشورمان بعد از انقلاب انجام شده است و نهادهای زیادی در این راستا تاسیس شده اند اما این تلاشها انتظارات رهبر معظم انقلاب را برآورده نکرده است.
۲۴۶.

اندیشه امام خمینی(ره) و غیریت سازی از گفتمان حاکم بر روابط بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۱۸ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۹) 253 - 276

کلیدواژه‌ها: اسلام امت اسلامی اخلاق معنویت روابط بین الملل امام خمینی (ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۲۳
هدف: در این مقاله برآنیم تا با عنایت به دیدگاههای امام خمینی(ره) ضمن استخراج آرا و اندیشه های ایشان در این رابطه، به غیریت سازی از گفتمان حاکم بر دانش روابط بین الملل بپردازیم. روش: پژوهش حاضر با تبعیت ازروش تحلیل گفتمان، به عنوان یکی از اقسام روشهای کیفی موجود، به بررسی جایگاه نظریه روابط بین الملل در اسلام و اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) به طور اخص پرداخته است. یافته ها: در این مقاله ضمن انتقاد از سکولاریسم و مادی گرایی حاکم بر نظریه های موجود در دانش روابط بین الملل و نیز نوع نگاه سطحی جریان اصلی نظریه روابط بین الملل بر عناصر غیر مادی ای چون معنویت و اخلاق، به کارایی و کارامدی روابط بین الملل اسلامی برای پر کردن این خلأ تأکید شد. نتیجه گیری: دین مبین اسلام ظرفیت ارائه گفتمانی بدیل بر اساس معنویت و اخلاق اسلامی را داراست. بر این اساس، دین مبین اسلام با عنایت به هستی شناسی توحیدی و غیریت سازی از سایر گفتمانهای موجود در عرصه روابط بین الملل، صورتبندی گفتمانی خود را بیان می کند. این دیدگاه اسلامی در عرصه روابط بین الملل با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) و اندیشه های والای ایشان، جایگاه و منزلت ویژه ای پیدا کرده است.
۲۴۷.

خوانش امام خمینی(ره) از تربیت هنری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۰ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۶۶) 89 - 110

کلیدواژه‌ها: هنر تربیت هنری امام خمینی (ره) فرم محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۱۵
هدف: پرورش خلاقیت هنری، زمینه سازی برای تولید محتوای هنری همخوان با ارزشهای اسلامی- ایرانی و وسعت بخشی به ذائقه هنری، از اهداف تعلیم و تربیت به شمار می آید. با توجه به آنکه یکی از اهداف بنیادین انقلاب اسلامی، اشاعه همه جانبه تربیت اسلامی در جامعه است، عنایت به تمامی ابعاد تربیت و از آن جمله تربیت هنری، امری بایسته اهتمام می باشد. نظر به تأثیرگذاری وافر تربیت هنری بر ارتقای فرهنگی کشور، تبیین خط مشی های ترسیم شده توسط بنیانگذار انقلاب اسلامی(ره)، ضرورت دارد. روش: این نوشتار با روش تحلیلی- استنباطی، پس از تبیین موضوع «تربیت هنری» به عنوان یکی از موضوعات نوین در آثار فلاسفه تعلیم و تربیت، اهداف، اصول و مبانی تربیت هنری را در پرتوی آرا و نظریات امام خمینی(ره) بررسی می کند. یافته ها: هنر به عنوان یک محتوای فرهنگی و یک ضرورت در روند تکامل اجتماعی، به برقراری رابطه معنادار میان مفاهیم، تحول در ساختارهای شناختی قبلی و انتقال یادگیری در بسترها و بافتهای جدید می پردازد. تربیت هنری به فرایند افزایش رشد مهارتهای فکری و شناختی و تولید ایده های نوین گفته می شود و یکی از مهم ترین کارکردهای نظام آموزشی پیشرو به شمار می آید و به شکل گیری هویت فرهنگی، رفتارسازی در جامعه، هدایت افراد به سوی هنجارها و تکوین معرفتی منتقد می انجامد . نتیجه گیری: اخلاق محوری، دین مداری، استقلال فکری و توجه به مصالح ملی، از جایگاهی بنیادین در خوانش امام خمینی(ره) از تربیت هنری برخوردارند
۲۴۸.

تأثیر انقلاب اسلامی در احیای آموزه های مهدویت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۳ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۸۰) 549 - 566

کلیدواژه‌ها: مهدویت انقلاب اسلامی آموزه های مهدویت امام خمینی (ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۳۵
هدف: محققان در این مقاله، در پی شناسایی نقش انقلاب اسلامی ایران در رشد و توسعه اندیشه مهدویت و احیای آموزه های مهدویت بودند. روش: تحقیق حاضر از نوع اسنادی است و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. یافته ها: انقلاب اسلامی در شناساندن اهداف متعالی به مردم، تبیین معنا و مفهوم صحیح و درست از انتظار، الگوسازی برای نسل منتظر، امیدواری به انقلاب جهانی مهدوی، آماده سازی در حوزه فردی و اجتماعی برای نزدیک ساختن عصر ظهور منجی، خودباوری و تصمیم به زمینه سازی ظهور و ...، ایفای نقش کرده است. نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان داد که انقلاب اسلامی یک گام بسیار اساسی به سمت ظهور است؛ حرکتی متّکی بر قرآن، سنّت و امامت که با وقوع آن، توجه جهانی به مهدویت و موعود وارد فضای جدیدی شده است؛ زیرا با ابتنا بر مبانی دینی و شیعی، نگرشی نو و ابتکارگونه به موضوع مهدویت ارائه کرده است که در گذشته تفکر و اندیشه اسلامی مغفول واقع شده بود یا لااقل برجستگی کنونی را نداشت.  
۲۴۹.

تجلّی ذوق عرفانی امام خمینی(ره) در مباحث اسما و اعیان ثابته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۹۶) 21 - 42

کلیدواژه‌ها: قیصری امام خمینی (ره) ذوق عرفانی اسما اعیان ثابته تجلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۳۱
هدف: هدف از نگارش این مقاله، بررسی، تحلیل و نقد تعلیقات امام خمینی(ره) بر مبنای ذوق عرفانی، بر فصول اسما و اعیان ثابته مقدمه قیصری بود. روش: روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و بر اساس داده های کتابخانه ای بود. یافته ها: همان طور که کثرت معانی معقول در نگاه فلسفی صدرالدین شیرازی، بر حسب تعقّل ذات الهی در عقل حاصل می شود؛ همین کثرت در ذوق عرفانی امام، بر حسب شهود صاحبان مشاهده و اصحاب معرفت حاصل می شود. معیار ابن عربی در تمایز اسما از هم نیز به مذاق عرفانی امام خوش نمی آید. معیار امام بر حسب تجلّیاتی است که به قلب سالک می شود. امام معتقد است تجلّی در عوالم غیب و شهادت، بر حسب اسما و در حجاب آنهاست و از این نظر، ذات مقدس در جلوه اسما و صفات، تجلّیاتی در حضرت علمی دارد که اهل معرفت، تعیّنات این تجلّیات را اعیان ثابته می گویند. از منظر امام، عالم اعیان ثابته مانع ذاتی بودن ظهور نیست؛ بنابر این، حقایق این اعیان ثابته هم مانع ظهور ذاتی و تجلّی اسمایی و صفاتی نیستند؛ لذا حق تعالی بدون هیچ پرده ای، برای مخلوقاتش ظاهر و آشکار است. از منظر ذوق عرفانی امام، جعل هم متعلق به وجود نیست؛ زیرا حق تعالی وجود است و لذا جعل متعلق به ماهیت است. نتیجه گیری: تعلیقات امام خمینی بر فصول اسما و اعیان ثابته مقدمه قیصری، نشان می دهد که امام به وجود معانی متعدد در تعریف ذوق عرفانی معتقد بود؛ یعنی ذوق عرفانی را در معانی و کاربست های مختلفی به کار می برد.
۲۵۰.

معنا و مناسبات علم ودین در اندیشه امام خمینی«ره»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فلسفه دین سال ۲۱ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۹) 145 - 158

کلیدواژه‌ها: امام خمینی (ره) تداخل تعارض تعامل دین علم معنا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۱۶
نسبت علم ودین، یکی از مسائل فلسفه دین بوده که تحلیل های پرشمار و برخاسته از نظرگاه های مختلف، ازجمله نگاه علمی و فرهنگی ارزشی را نیز به خود دیده است. پژوهش حاضر درصدد است دیدگاه امام خمینی«ره» را درباره چیستی علم ودین و نسبت این دو به دست آورد. این پژوهش، به روش تحلیلی و تطبیقی و با تتبع در منابع مکتوب و در کانون بحث، متمرکز بر آثار امام خمینی«ره» شکل گرفته است. یکی از تقسیمات مشهور که امام خمینی«ره» دیدگاه خود را از آن نقطه سازمان می بخشد، تقسیم علم به «حقیقی» و «اعتباری» است. در دیدگاه ایشان، علوم طبیعی به عنوان علوم اعتباری و علوم انسانی به عنوان علوم حقیقی شناخته شده اند. در دیگرسو، دین در نظر امام خمینی«ره» حقیقتی متنزّل از عالَم غیب برای اداره همه امور و شئون حیات دنیوی انسان است که در این زمینه هیچ امر لازمی را فروگذار نکرده است. بر این اساس هدف این تحقیق، یافتن مناسبات علم ودین، با ملاحظه تقسیمات و ویژگی های بیان شده در آراء امام خمینی«ره» می باشد. آنچه این نوشتار بدان دست یافته، نفی تعارض علم ودین، تداخل علم ودین در علوم انسانی و تعامل، تعدیل و تکمیل متقابل در علوم طبیعی از نظرگاه امام خمینی«ره» است.
۲۵۱.

روحانیت و کنشگری آن در مبارزات انقلاب اسلامی: تحلیل محتوای مکاتبات امام خمینی(ره) (1350-1340)

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال ۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۴ 7 - 34

کلیدواژه‌ها: روحانیت انقلاب اسلامی امام خمینی (ره) حوزه علمیه مبارزات سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۲۵
در پیروزی انقلاب اسلامی اقشار و گروههای مختلف ایفای نقش کردند. سوال اصلی پژوهش این است که واکنش روحانیت به مهمترین تحولات سیاسی دهه 1340 چه بود و چه مناسباتی بین امام خمینی(ره) به عنوان رهبر انقلاب با روحانیت در این دهه برقراربود؟ فرضیه مقاله این است که نیمه اول دهه 1340 کنشگری فعالانه روحانیت در عرصه سیاسی کشور را شاهد هستیم و در نیمه دوم از شدت واکنش آنها نسبت به رویدادهای سیاسی کاسته می شود. برای پاسخ به سوال اصلی پژوهش از روش ترکیبی کمّی-کیفی استفاده شده است. در روش کمّی تمامی مکاتبات امام خمینی(ره) بین سال های 1340 تا 1350 به صورت آماری برحسب مخاطب، تاریخ و محتوا تنظیم گردید و در گام بعدی این مکاتبات با روش تحلیل محتوای کیفی از نوع هدفمند مورد واکاوی قرارگرفت. یافته های پژوهش ضمن تایید فرضیه اصلی نشان دادند در نیمه دوم دهه 1340 امام خمینی(ره) نسبت به انفعال روحانیت نگران گردیده و سرگرم شدن آنها به امور آموزشی و یا مسائل کم اهمیت را یک آسیب برای نهضت تلقی می نمایند. اظهارنظرهای امام خمینی(ره) تایید می کنند که روحانیت به صورت یکدست و منسجم با انقلاب همراهی نکرده و اقدامات برخی از آنها در این دهه برای نهضت آسیب زا بوده است.
۲۵۲.

دلالت های تربیتی ایده جدال دو اسلام در اندیشه امام خمینی برای تربیت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در تربیت معلمان سال ۹ ویژه نامه ۱۴۰۳ 17 - 33

کلیدواژه‌ها: تربیت انقلابی اسلام ناب اسلام آمریکایی امام خمینی (ره) جدال دو اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۹
پیشینه و اهداف: طرح مفهوم جدال دو اسلام از سوی امام خمینی (ره) که دو نوع اسلام متضاد با یکدیگر را توصیف می کرد، نوعی بیداری نسبت به قرائت های متعدد اسلام ایجاد کرد. مرزکشی میان اسلام ناب و اسلام آمریکایی، می توانست به عرصه تربیت اسلامی نیز کشیده شود؛ اما مشاهده می شود که در تربیت اسلامی، مبارزه و جدال درونی میان دو اسلام که مبارزه با تحجر و غرب زدگی را درون خود دارد، نادیده گرفته شده و باعث بروز اعوجاجاتی در تبیین تربیت اسلامی شده است. مرور صورت بندی جدال دو اسلام در اندیشه امام، می تواند در تبیین روش های تربیت اسلامی ناب کمک کننده باشد. هدف این پژوهش استخراج دلالت هایی برای تربیت اسلامی از ایده جدال دو اسلام در اندیشه امام است. روش ها : با روش تحلیل مفهومی جلد 21 صحیفه امام، مفهوم اسلام ناب و جدال دو اسلام تبیین شده و سپس با استفاده از روش استنتاجی، دلالت های تربیتی این مفهوم برای تربیت اسلامی تبیین شده است. یافته ها: یافته های این پژوهش مؤلفه های اصلی اسلام ناب و مفهوم جدال دو اسلام که مبانی دین شناختی امام خمینی (ره) را بیان می کند تبیین کرده و سپس مبتنی بر این مؤلفه ها، دلالت های تربیتی ایده جدال دو اسلام استخراج شده است. نتیجه گیری: اسلام ناب و اسلام آمریکایی، آموزه های متضادی دارند که نمی توان صرفاً با شناخت ایجابی از اسلام ناب، به تربیت اسلامی ناب دست یافت. مرزکشی با اسلام آمریکایی، از لوازم ضروری برای تربیت اسلامی است.
۲۵۳.

مفهوم لطیفه قلب در نظریه انسان کامل با تأکید بر آرای شاه نعمت الله ولی و امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۲۰ بهار ۱۴۰۳ شماره ۷۹ 111 - 125

کلیدواژه‌ها: عرفان انسان کامل ابن عربی قلب شاه نعمت الله ولی امام خمینی (ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۲
هرچند ردپای باور به وجود انسان کامل در دوران باستان ایران دیده می شود؛ اما نظریه انسان کامل به-عنوان نظریه ای در عرفان نظری از سوی ابن عربی به شکل منسجم و مدون ارائه گردید. در بخشی از این نظریه ابن عربی بر اهمیت قلب و جایگاه آن در عرفان تأکید می کند و آن را حقیقت آدمی می داند که مظهر تجلی انوار الهی است. این نظریه بر اندیشه عارفان دیگر نیز تأثیر نهاده است. پژوهش حاضر با شیوه تحلیلی توصیفی و استفاده از منابع کتابخانه ای مفهوم قلب را در این نظریه با تأکید بر آرای شاه نعمت الله ولی و حضرت امام خمینی(ره) بررسی می کند. نتایج به دست آمده از این پژوهش از این قرار است که در آرای شاه نعمت الله و همچنین امام خمینی(ره) قلب همان ارزش و جایگاهی را دارد که در سنت عرفانی به ویژه سنت ابن عربی از آن درک می شود.
۲۵۴.

کمال انسان از دیدگاه امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۲۰ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۸۱ 201 - 214

کلیدواژه‌ها: انسان کمال عرفان امام خمینی (ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۷
انسان برتر از همه موجودات و ملائکه و خلیفه و جانشین خدا در زمین است. او علت غایی عالم آفرینش است. هرچند به صورت ظاهر در مرحله آخر آفرینش قراردارد ولی به حسب معنی نخستین موجود خلقت است. در بحث از هویت انسان بهترین تعریف ابتدا در سخن خدواند تجلی پیداکرده که می فرماید:« إِنِّی جَاعِل فِی ٱلأَرضِ خَلِیفَه » به این معنا که خداوند هویتی جدا از دیگر مخلوقات به انسان بخشیده است. در این مقاله که با روش تحلیلی- توصیفی انجام گرفته است. برآنیم ضمن تعریف انسان و هویت وی به تصویری روشن از کمال انسان از دیدگاه امام خمینی(ره) بپردازیم و به این نتیجه خواهیم رسید که شناخت استعداد و توانایی ها، تنها در پرتو شناخت ابعادی وجودی اش ممکن است و اگر انسان بتواند هویت و ابعاد وجودیش را بشناسد و به شناخت خود برسد می تواند خداوند را نیز بشناسد و به مقصد نهایی کمال خود دست یابد.
۲۵۵.

تجربه دینی و آسیب شناسی آن در آیات و احادیث از دیدگاه امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۲۰ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۸۱ 233 - 250

کلیدواژه‌ها: تجربه دینی امام خمینی (ره) سلوک شریعت سیر الی الله

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۴
دیدگاه های عرفانی عارف برجسته معاصر در آثار برجامانده از ایشان همچون تعلیقیه بر شرح فصوص الحکم، مصباح الهدایه، جنود عقل و عشق، اسرار الصلوه...، معرف طریق سلوکی ایشان، در تأسی از نبی اکرم و ائمه اطهار (ع) می باشد، وی بر کرّات و با قاطعیت اعلام می کنند که ظاهر و باطن شریعت پیوند ناگسستنی باهم دارند به طوری که ظاهر حقیقت را شریعت می دانند که بدون انجام تکالیف شرعی به باطن نمی توان دست پیداکرد و عارف محقق باید به ظاهر و باطن قیام کند «بدون افراط وتفریط» و ترک ظاهر «شریعت» باطل-شدن ظاهر و باطن شرایع است و این از تلبیسات جن و انس می باشد. از نگاه امام خمینی (ره) اگر کسی با انجام تکالیف الهی، باطن و هدایتی که در سوره حمد به آن پرداخته برایش حاصل نشده باشد، باید بداند که ظاهر را درست انجام نداده است. از وحدت انسان و جهان درمی یابیم که درونی سازی «سفر انفسی» تنها راه شناخت حقیقت هستی است، ایشان وحدت و یگانگی را شرط تحقق شهود و ادراک مستقیم «تجربه دینی» می دانند؛ زیرا که مراتب پنج گانه عالم در عین تکثر، هویت مستقل از یکدیگر ندارند و جملگی تجلی یک حقیقت هستند، ایشان سفرهای چهارگانه «اسفار اربعه» را شرح می دهند، سیر سلوکی سالک و حجاب های سلوک الی الله را محبت و دل بستگی دنیا بیان می کنند که رعایت موازین شریعت را برطرف کننده و خرق حجاب های بین حق و قلب انسان می دانند و به واسطه آداب شریعت است که سیر انفسی رخ می دهد و تجربه دینی برای سالک حاصل-می شود.