سیاست کاربردی

تمرکز این نوشته ، بررقابت چین و آمریکا در خاورمیانه است و به بررسی چگونگی عملکرد چین در زمینه تحریم های ایالات متحده علیه ایران علی رغم تهدید آمریکا به مجازات کشورهایی که این تحریم ها را نقض می کنند ، می پردازد. ایران با تحریم هایی مواجه است که هدف آنها فروپاشی اقتصادی و فشار بر این کشور برای تسلیم شدن به خواسته های آمریکا است. تنش ها بین ایالات متحده و ایران از زمان خروج این کشور از برنامه جامع اقدام مشترک در سال 2018 به طور پیوسته در حال افزایش است. با این حال، تحریم ها علاوه بر چالش های داخلی برای ایران مانعی نیز برای روابط خارجی نیز محسوب می شوند. به دلیل سیاست فشار حداکثری آمریکا با هدف انزوای اقتصادی ایران، تجارت با مشکل مواجه می شود. ایران باید مهمترین شرکای تجاری خود را حفظ کند تا درجه ای از ثبات اقتصادی را تضمین کند. در حالی که چین بزرگترین شریک تجاری ایران است، باید با این شرایط کنار بیاید. در بخش های مختلف، تحریم ها موانعی بر سر راه روابط چین و ایران مانند سرمایه گذاری، تجارت نفت خام یا اجرای پروژه ها در ایران هستند. اینها چالش هایی هستند که هر دو کشور برای حفظ مبادلات باید بر آنها غلبه کنند. با توجه به اینکه تحریم ها به عنوان عامل اصلی مانع از تداوم روابط این دو کشور هستند این تحقیق می پرسد: چرا چین با وجود تحریم های آمریکا مایل به حفظ روابط نزدیک با ایران است؟

ورزش مدرن، نقش و جایگاه مهمی در جهان معاصر دارد. با وجود گزاره مفروض «جدایی ورزش از سیاست»، باید اذعان کرد که رابطه دوسو یه استواری میان ورزش و سیاست در حوزه داخلی و عرصه خارجی برقرار است. با توجه به اثر گذار ورزش در اذهان عمومی امروزه ورزش صرفا یک رقابت جهت سرگرمی در میادین بین المللی نیست بلکه عاملی جهت انتقال احساسات تجربیات فرهنگ ها و ابزاری موثر در جهت پی گیری سیاست خارجی و منافع ملی است. هدف از نگارش این پژوهش بررسی جایگاه ورزش و دیپلماسی ورزشی در تسریع بخشیدن به اهداف عربستان سعودی در عرصه جهانی می باشد. نتایج پژوهش ها حاکی از آن است که که شیوخ عرب با آگاهی از پتانسل ها و قابلیت های ورزشی و به کارگیری قدرت نرم به دنبال نوعی برند سازی و نمایش عربستان به عنوان سرزمینی مدرن و صلح طلب هستند. از این رو با کسب میزبانی مسابقات ورزشی و به کارگیری ستاره های دنیای ورزش قدرت ذهنی و عینی خود را تقویت نموده و با استفاده از فرصت های اقتصادی و تجاری بر اعتبار و پرستیژ بین المللی خود بیفزایند. علاوه بر این کاهش وابستگی به منابع نفتی، متنوع سازی منابع درآمدی و افزایش جریان ورود سرمایه و هم چنین ایفاگری نقش جدید در حوزه ژئوپلتیک، از دیگر دلایل سرمایه گذاری عربستان در حوزه ورزش می باشد.

تهدیدات سایبری یک پدیده جهانی است که با وجود پیشرفت در فناوری ها و عملکرد امنیت سایبری، به طور مداوم در حال پیچیده تر شدن و تأثیرگذاری بیشتر است. مسائل امنیت سایبری وابسته به عوامل چندوجهی گوناگونی هستند: وابستگی فزاینده به فناوری اطلاعات برای عملکردهای گوناگون، ویژگی های رفتار بازیگران سیاسی که منجر به منازعه و جنگ می شود و آسیب پذیری های فناوری اطلاعات که باعث اختلال در عملکرد می شوند. در این مقاله به این سوال اساسی پرداخته می شود: با توجه به منابع اصلی ناامنی سایبری در منطقه دولت ها چگونه به این چالش پاسخ داده اند؟ این نوشتار با تکیه بر رویکرد واقع گرایی و روش توصیفی-تحلیلی به دنبال تایید این فرضیه است که دولت های منطقه به عنوان بازیگران اصلی، پاسخ های متفاوتی به ناامنی سایبری داده اند. در سطح ملی، برخی دولت ها به دنبال افزایش ظرفیت امنیت سایبری بوده اند و تغییرات مهم نهادی و اداری همچون دفاع دیجیتالی و ادغام در قابلیت های نظامی را در اولویت خود قرار داده اند. در سطح بین الملل نیز برخی از کشورهای منطقه در مذاکرات پیرامون هنجارهای سایبری بین الملل شرکت کرده اند، در حالی که برخی دیگر از بازیگران منطقه ای خارج از این روند هستند. نتایج این مقاله مبتنی بر چند توصیه در سطح سیاست گذاری ملی و نیز بر اساس تغییرات سایبری در منطقه استوار است.

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن 1357، مبارزه با صهیونیسم به یکی از مهمترین عناصر گفتمانی در گفتمان انقلاب بدل شد و مقابله با رژیم صهیونیستی در ردیف منافع حیاتی حکومت برآمده از آن قرار گرفت. بر خلاف این جهت گیری جمهوری اسلامی، در سالهای اخیر گروه تکفیری داعش با حاشیه رانی مبارزه با اسرائیل و استکبار، به ضد گفتمانی جمهوری اسلامی تبدیل شده و در تلاش است تا با فعالیت های خود این عنصر را به شیعه ستیزی تبدیل کند. پژوهش حاضر تلاشی است برای پاسخ به این پرسش که مبارزه با صهیونیسم درگفتمان جمهوری اسلامی و گفتمان داعش چه جایگاهی دارد؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که گفتمان جمهوری اسلامی با داشتن عناصری همچون عدالت محوری، تجدیدنظرطلبی در نظام بین الملل، استکبارستیزی و نفی سلطه گری و سلطه پذیری، حمایت از مستضعفان و محرومین و صهیونیسم ستیزی که حول محور حکومت اسلامی مفصل بندی شده اند، لاجرم به مقابله با سیاست های سلطه طلبانه ی رژیم صهیونیستی ختم می شود. اما گروه تکفیری داعش، با وجود تکفیر ادیان دیگر از جمله یهودیان و تقابل جدی با آنها، به دلیل تعریف خاص خود از دشمن قریب، مبارزه با مسلمانان، به ویژه شیعیان را سرلوحه ی کار خویش قرار می دهد. داده های این پژوهش به روش کتابخانه ای گردآوری شده و با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان به روش توصیفی-تحلیلی مورد واکاوی قرار گرفته است.

ادعای این مقاله این است که با تحول ماتریالیسم تاریخی ، نظام سرمایه داری امروزی در قالب روابط جهانی غیرطبقاتی و وابستگی متقابل پیچیده رقم خورده است :این وضعیت سازوکارهای ثبات را تقویت می کنند: با این حال متاثر از مناسبات قدرت ، سازوکارهای سلطه نیز به طور ناسازگاری با سازوکارهای ثبات یا ثبات ساز همراه هستند. تا جایی که به قضیه هسته ای بر می گردد،سازوکارهای برقراری «ثبات »، مستلزم جریان بین الاذهانی بین کارگزاران دولتی -ایران و آمریکا - به نظر می رسد. اما اعمال قواعد سلطه توسط آمریکا و تباین ایدئولوژیک متقابل ، سبب موانع هنجاری در مسیر فهم بین الاذهانی است . به نظر می اید اعتماد سازی باید از مسیر تفاهم بین طرفین دعوا و گفتمانی شدن آن بگذرد. لیک در چنین فضای هنجاری میان دو دولت و در غیاب اطمینان و اعتماد ، نمی توان انتظار تشکیل یک «توافق نهادینه شده»، را در زمینه هسته ای داشت؛ و نتیجه ، در بهترین حالت ، یک «توافق طراحی شده »بوده و خواهد بود. در مسیر تئوریزه کردن موضوع توافق هسته ای ، واقع گرایی انتقادی ،«پلورالیسم مشاجره ای و ساختارهای سه گانه سلطه نیکلاس اونف به مدد گرفته شده اند .

جهانی شدن فرایندی است که از نیمه قرن بیستم به بعد، دنیا را در ابعاد مختلف دچار تحول ساخته است، به طوری که در نتیجه ی آن، مناطق، کشورها و افراد مختلف وابستگی و تاثیرپذیری بیشتری نسبت به یکدیگر پیدا کرده اند. فرایند مذکور با تحولاتی که در حوزه های مختلف به ارمغان آورده، بر ساختار و کارکردهای دولت ها از جمله کارکرد سیاست گذاری آن ها تاثیر گذاشته است، به طوری که دولت ها دیگر از اختیار و اقتدار مطلقی که پیش از این در زمینه سیاست گذاری برخوردار بوده اند، بهره مند نیستند و نمی توانند بدون توجه به تاثیرات جهانی شدن و عوامل آن به این امر بپردازند. نکته ی اساسی در اینجا این است که یکی از حوزه های مهم سیاست گذاری دولت ها که از جهانی شدن تاثیر پذیرفته، سیاست گذاری در حوزه ی هویت ملی است. هویت ملی یکی از عرصه های مهمی است که حکومت ها همواره درصدد اتخاذ سیاست هایی جهت مدیریت و صیانت از آن می باشند. در گذشته کارکرد هویت سازی تنها برعهده دولت ها بود، اما امروزه در نتیجه ی فرایند جهانی شدن، دولت ها کنترل همه جانبه ی خود بر فرایند سیاست گذاری هویت ملی را از دست دادند و از عوامل فروملی و فراملی تاثیر می پذیرند. به عبارتی دیگر جهانی شدن با کمک به شکل گیری هویت های فراملی و تقویت هویت های فروملی (قومی) در بسیاری از جوامع توانسته است بر فرایند سیاست گذاری هویت ملی تاثیر گذاشته و زمینه ی بروز بحران هویت ملی را فراهم نماید. اما با تمام این ها، به دلیل این که دولت ها همچنان اصلی ترین بازیگران عرصه ی داخلی می باشند، می توانند با انجام سیاست گذاری مناسب در حوزه ی هویت ملی، به مقابله با چالش های پیش روی هویت ملی شان در عصر جهانی شدن بپردازند و از بروز بحران هویت ملی در جامعه جلوگیری نمایند.

محیط زیست همواره یکی از مهمترین عناصر زندگی بشر در طول تاریخ بوده است با گذشت زمان و تکامل انسان، روابط انسان و طبیعت تغییر چشمگیری یافت و اکنون منجر به سلطه انسان بر طبیعت و تغییر شکل ان توسط بشر شده است و این امر باعث ایجاد مشکلات و تهدیداتی برای نسل بشر شده است . تنظیم رابطه میان انسان و طبیعت از قرن 19 به دغدغه یی برای جامعه و سیاست در جهان به ویژه جهان توسعه یافته تبدیل شد و از ان به بعد نشست های مختلف بین المللی و ملی برای ایجاد راه مشترک جهت غلبه بر بحرانهای زیست محیطی شکل گرفته از جمله برگزاری کنفرانس استکلهم در سال 1971 و نشست ریو در برزیل در سال 1991 . در کنار این نهادها، بازیگران دیگری نیز وارد این عرصه شده اند؛ جنبش های جدید اجتماعی به ویژه جنبش های زیست محیطی، این جنبش ها از 1960 به بعد در کشورهای توسعه یافته به وجود آمده اند و برخلاف کشورهای جهان سوم، گسترش زیادی پیدا کرده اند . لذا سوال اصلی ما در این مقاله ریشه سابی و یافتن علل این تحول در دنیای غرب است. برای پاسخ به این سوال فرضیه ذیل را به سنجش می گذاریم: به نظر می رسد عامل فرهنگ سیاسی به ویژه فرهنگ سیاسی مشارکتی زمینه ایجاد، رشد ، تداوم و تحول این جنبش ها را فراهم کرده است. روش پژوهش در این مقاله توصیفی- تحلیلی است و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخامه ای و استفاده از منابع اینترنتی می باشد.

غرب آسیا به عنوان یکی از مهمترین مناطق در سطح بین الملل سال هاست نتوانسته است جایگاه واقعی خود را به لحاظ تاثیرگذاری و بازیگری فعال بدست آورد. اما امروزه کشورهای واقع در غرب آسیا خواهان تاثیر گذاری بیشتر و کسب قدرت بیشتر در نظام بین المللی هستند. این تاثیر گذاری علاوه بر جنبه فردی برای هر یک از بازیگران نیازمند ایجاد همگرایی در سطح منطقه برای افزایش همکاری ها و فعالیت های در عرصه های مختلف ، اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی و حتی نظامی است. اکنون و در دهه سوم از هزاره سوم بازیگران غرب آسیا به این درک از اهمیت همگرایی منطقه ای رسیده اند و اندک و اندک تصمیماتی بر افزایش روند همگرایی دارند. آنچه به عنوان موضوع محوری در این میان مطرح است و افکار اندیشمندان را به خود جلب کرده است« چگونگی امکان و یا امتناع همگرایی قاره ای» است. نگارنده بر این باور است که علی رغم وجود موانع متعدد و منحصر به فردی که در غرب آسیا مانع از ایجاد همگرایی شده است اما با شناخت ، تحلیل و از میان برداشتن این موانع می توان افق روشنی را برای همگرایی منطقه ای در سطح غرب آسیا دید.

شناخت منظومه فکری امام خمینی(ره)مستلزم تحصیل معرفت درباره ابعاد مختلف اندیشه اوست که پهنه ای وسیع از امکانِ مطالعه را پیش روی پژوهشگران قرار می دهد. از جمله این امکان ها، مطالعه و فهم «ولایت فقیه» به مدد بنیان های فلسفی است تا نتایج حاصله در راستای اثبات کارآمدی این اصل مترقی با زبانی عقلانی عرضه گردد. پاسخ به چیستی مبانی فلسفه سیاسی اطلاق واژه «مطلقه» در «ولایت فقیه» از منظر امام راحل هدف اصلی نوشتار حاضر است و در پی تأیید این فرضیه و مدعاست که اتصاف «ولایت فقیه» به مفهوم «مطلقه» طرحی پیشینی است که تبیین آن بر مبنای اندیشه فلسفی امام خمینی(ره) نیز امکان پذیر است. لذا این اطلاق صرفاً راهبردی سیاسی برای عبور از بحران ها و متأثر از شرایط متحول تاریخی عینی نبوده و نسبت به متن وقایع متقدم می باشد. این پژوهش رویکردی توصیفی دارد و راقم سطور با بررسی موردی نظرات و آرای امام خمینی(ره) و همچنین تتبعات موجود، به دنبال پاسخ به مسئله مذکور است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که تبیین چنین اطلاقی با فهم نقش و جایگاه فقیه در فلسفه سیاسی امام خمینی(ره) به ویژه در چهار حوزه «لزوم اجرای قانون»، «اهمیت مصلحت»، «وجوب عدالت» و «نیاز به تربیت» میسور است.

نقش فلسفه سیاسی فارابی در شکل گیری فلسفه سیاسی انقلاب اسلامی و ارتباط آن با نظریه زوال آقای دکتر طباطبائی زوال یا گسست بعد از کتابهای آقای دکتر طباطبائی از مهمترین مسائل اندیشه سیاسی دهه اخیر ایران گشته ولی تا به امروز بنظر می رسد تنها نسبت به پاسخگویی به پروبلماتیک مطرح گشته قدم گذاشته شده و به ایجابی که در بین السطور این نظریه حاکم می باشد کمتر توجهی مبذول گشته. مساله این مقاله در حول محور ایجابی بحث زوالی که مطرح گشته سعی می کند این فرضیه را بنیان بگذارد که زوال خود نه تنها نوعی پیوست در اندیشه می باشد بلکه اگر منظور زوال اندیشه سیاسی مبتنی بر آن چیزی است که ماکیاول از دامن اسکولاستیسیسم بیرون کشید ما را به آن چیزی که دوستی و سعادت منظور نظر ارسطو که در شهر وقوع می یابد باشد، نزدیکتر می نماید.همان امری که فارابی در فهم اغراض ارسطو مطمح نظرش می باشد. روش کاری این مقاله تطبیقی و تحلیل گفتمان می باشد. چرا که تاکید فارابی بر دوستی و فضیلت و سعادت و تاکید بر رابطه نیروها در اندیشه زوال بستر خوبی برای تطبیق و ایجاد دو نوع گفتمان می باشد. در نتیجه مقاله در پی کشف این امر خواهد بود که انقلاب اسلامی در حوزه اندیشه نوعی تحرک در رابطه میان نیروها بوده و یا مدینه فاضله می جسته است. البته هر کدام از این دو واقع گشته باشد عاملیت انقلاب اسلامی بر بوته آزمایش گذاشته شده است و دیگر نمی توان تنها بر آسمان تکیه زد.