مطالب مرتبط با کلیدواژه

تجارت


۲۱.

روابط بازرگانی آراگون و قشتاله با بیبرس و تحریم اقتصادی مصر از سوی پاپ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تجارت مصر قشتاله آراگون بیبرس دریای سرخ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۱۳۹
این نوشتار، پس از بررسی چگونگی ورود دو دولت اروپایی قشتاله و آراگون به بازار تجارت شرق، به علل انعقاد معاهدات تجاری آنان با بیبرس، سلطان مملوکی مصر، و سپس به تاثیر تحریم اقتصادی مصر از سوی پاپ گریگوری دهم بر این روابط پرداخته است. در سده هفتم هجری در پی استیلای مغولان بر شاهراه های تجاری آسیا و نیز روابط خصمانه ایلخانان با اردوی زرین، راه تجارت خشکی چین به اروپا ناامن شد و راه تجارت دریایی چین، دریای سرخ، مدیترانه که به اروپا می رسید، جایگزین آن گردید و دولت ممالیک مصر به دلیل استقرار در مسیر راه اخیر اهمیتی مضاعف یافت؛ بدین سبب آراگون و قشتاله برای تامین مایحتاج خود که در شرق دور تولید می شد، ناگزیر مناسبات تجاری خود با بیبرس را بهبود بخشیدند؛ باری به سبب نیاز این دولت ها به بیبرس و بالعکس تحریم اقتصادی مصر از سوی پاپ، نتوانست تاثیر چندانی در روابط میان این دولت ها چندان بگذارد.
۲۲.

نگاهی به تجارت پوست میان ایران و روس

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ایران تجارت بازرگانی خارجی قاجاریه روسیه روابط بازرگانی ارامنه پوست بررسی های تاریخی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار روابط خارجی
تعداد بازدید : ۱۹۲۸ تعداد دانلود : ۸۹۵
در این مقاله سعی شده است به اجمال جایگاه تجارت پوست در مناسبات تجاری ایران و روسیه در عصر قاجار تا اوایل انقلاب مشروطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. اساس تحقیق حاضر، اسناد آرشیوی وزارت خارجه ایران است. موقعیت مناسب ایران در زمینه فراورده های دامی بویژه پوست و پشم از یک طرف و نیاز روسیه به پوست ایران، به توجه ویژه روسیه در این زمینه انجامید. بعد از قرارداد ترکمانچای و ضمیمه تجاری آن، مناسبات بازرگانی ایران و روسیه به تدریج گسترش یافته بر تجارت پوست هم تاثیر گذاشت. مهم ترین مراکز تولید پوست ایران، شیراز، خراسان، اصفهان، قزوین و بخصوص همدان بود. در تمامی این مناطق و دیگر مراکز، بازرگانان روسیه در کنار بازرگانان ایران فعال بودند. در نیمه اول قرن 19م./13ق. نزدیک به 65% پوست صادراتی ایران به روسیه صار می شد. این میزان صادرات باتوجه به گسترش مناسبات تجاری ایران و روسیه در زمان مظفرالدین شاه به حدود نه دهم کل صادرات پوست ایران رسید، تا آن که به تدریج دولت ایران امتیاز تجارت پوست، بویژه پوست بره را دراختیار خود گرفت. با وجود این تجارت پوست بره با روسیه همچنان به قوت خود باقی بوده است.
۲۳.

راه های تجاری دورن مرزی در عصر ایلخانان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: تجارت ایلخانان راه های تجاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۲۱۴
شرایط تاریخی و ملاحظات خاصی که برای این حکومت مطرح بود، توجه به تجارت و طرق تجاری مورد اهتمام ویژه ای قرار گرفت و از همان ابتدای حکومت ایشان، معیشت تجاری نگاه ویژه ای را به خود معطوف کرد. ایلخانان به عنوان میراث به جای مانده ای از سنن استپ و در راستای نیازهای خویش به تجارت علاقه مند بودند و ماهیت عمل تجار و برخورد محافظه کارانه آنان نیز شرایط لازم را در این راستا فراهم میکرد. تمرکز قدرت و امنیت لازم در مسیرهای تجاری هم مزید برعلت بود و به موازات توجه همگانی مغول ها به مقوله تجارت، در ایران نیز زمینه های رشد و توسعه اقتصاد تجاری فراهم شد. به علاوه، ایلخانان در منطقه ای با ساختار حیات شهری حکومت میکردند و سابقه دیرین معیشت تجاری در این منطقه، به رشد بیشتر تجارت کمک مینمود. رونق تجاری عصر ایلخانان بدون وجود راه هایی که فعالیت های تجاری در بستر آنها انجام گیرد، امکان پذیر نبود. از این روی، حکام مغولی اهتمام ویژه ای به طرق تجاری داشتند، و لذا برخی از این مسیرهای تجاری در پناه امنیت حاصل از حاکمیت مغول ها به اوج رونق رسیدند. آنچه در این مقاله مورد بررسی قرار میگیرد، مسیرهای تجاری است که در درون مرزهای قلمرو ایلخانی مورد استفاده قرار میگرفته و با اتصال به راه های تجاری برون مرزی به رونق تجارت و فرهنگ و اقتصاد این عصر کمک میکرده است.
۲۴.

نئولیبرالیسم : تنگنا و گشایش در راهبرد معاصر توسعه

کلیدواژه‌ها: توسعه تجارت بازار سرمایه اقتصاد جهانی بازار مالی نئولیبرالیسم‏ شمال جنوب مقررات قانونی سیاستهای صنعتی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی اقتصاد توسعه اقتصادی،تغییر تکنولوژیکی،رشد برنامه ریزی و سیاست گذاری مدل های برنامه ریزی،سیاست ها
  2. حوزه‌های تخصصی اقتصاد توسعه اقتصادی،تغییر تکنولوژیکی،رشد توسعه اقتصادی تحلیل های کلان توسعه
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مبانی علم سیاست کلیات
  4. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب نظریه های توسعه
تعداد بازدید : ۲۵۰۶ تعداد دانلود : ۱۴۲۶
اقتصاد سیاسی نئولیبرالی و جهت گیریهای ضد - توسعه ای این نظام در رابطه میان کشورهای شمال و جنوب بررسی میشود . امکانات تحولی نهفته در نهادها و مقررات نئولیبرالی به تفصیل کاویده میشود . نشان داده میشود که چنانچه رهبران سیاسی و کارشناسان کشورهای جنوب ساختار نهادها و مقررات جهانی نئولیبرالی را به خوبی مطالعه کنند ، می توانند به این امکانات نهفته پی ببرند و به ویژه از طریق عکس العمل های گروهی ، نظم موجود را برای تبدیل به نظمی منصفانه تر و عادلانه تر به چالش کشند ...
۲۵.

بررسی عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران فوتبال در ورزشگاه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تجارت فوتبال تماشاگران ورزش حرفه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۶۹۱
هدف کلی پژوهش جاری، بررسی عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران فوتبال شهر تهران در ورزشگاه هاست. پژوهش از نوع توصیفی – پیمایشی است. پرسشنامه مورد استفاده در این تحقیق توسط گرین (1995)، هانسن و گوتیر (1992)، اسکافیلد (1983)، کاسکی (1994) و ژانگ و همکاران (1995) به منظور بررسی عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران در ورزشگاه ها در ورزش های توپی تهیه شده است که محقق آن را اصلاح کرده و عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران در ورزشگاه ها را در چهار حوزه اقتصادی، جذابیت بازی، اولویت های تماشاگران و امکانات و تسهیلات با 31 گویه ارزیابی می کند. به این منظور پس از تعیین حجم نمونه، پرسشنامه با روش نمونه گیری تصادفی در دسترس بین 700 نفر از تماشاگران تیم های استقلال و پیروزی توزیع شد. پایایی پرسشنامه در مطالعه مقدماتی از طریق آلفای کرونباخ 86/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری T تک متغیره و آزمون F استفاده شد. نتایج نشان داد که سه عامل جذابیت بازی، اولویت های تماشاگران و وجود امکانات و تسهیلات بر حضور تماشاگران در ورزشگاه ها تاثیر مثبت داشته و تنها عوامل اقتصادی تاثیری بر حضور تماشاگران ندارد. مناسب بودن قیمت بلیت مسابقات از بین عوامل اقتصادی، ارائه بازی تهاجمی توسط تیم مورد علاقه از بین عوامل جذابیت بازی، برگزاری منظم مسابقات لیگ از بین عوامل اولویت های تماشاگران و ورود و خروج آسان از استادیوم و پارکینگ ها و مناسب بودن جایگاه تماشاگران از بین عوامل امکانات و تسهیلات بیشترین تاثیر را بر حضور تماشاگران در استادیوم داشتند.
۲۶.

بررسی نظام اقتصادی و بازرگانی آسیای مرکزی در عصر ایلخانی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تجارت آسیای مرکزی ایلخانان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۶ تعداد دانلود : ۱۰۵۵
دولت خوارزم شاهیان طی سده سیزدهم میلادی رشد و توسعه زیادی یافته و سرزمین های خوارزم ماوراالنهر افغانستان کنونی و قسمت بزرگی از ایران را تحت سیطره ی خود داشت. این دولت به ظاهر پرقدرت از لحاظ تمرکز ضعیف بود و حاکمان محلی عملا ولایات زیردست خود را تقریبا به صورت مستقل اداره می کردند. حکومت محمد خوارزم شاه نیز چندان استوار نبود و علاوه بر آن ترکان خاتون مادر خوارزم شاه هم که زنی پردل و جسور بود توان نگهداری ساختار دولت و حکومت را نداشت. در چنین اوضاع آشفته ای بود که چنگیزخان با سپاهیانش به سرزمین های فوق الذکر حمله ور شدند...
۲۷.

راه های تجاری در عهد ایلخانان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تجارت خلیج فارس جاده ابریشم جاده ادویه راههای تجاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶۷ تعداد دانلود : ۱۶۶۹
در پی تمرکز قدرت، امنیت و انسجامی که ایلخانان به وجود آوردند، زمینه های رونق تجاری فراهم شد و اقتصاد شهری در بخش های مهمی از قلمرو ایشان رو به رشد نهاد. رشد تجاری عهد ایلخانان که با اقتدار مغول ها در امپراتوری گسترده آنها ارتباط مستقیم داشت، رونق جاده های تجاری این عصر را در خود داشت. فعالیت های تجاری این عصر چه در مسیرهای زمینی و چه دریایی رشد چشمگیری داشت و بخش عمده فعالیت های تجاری در دو مسیر «جاده ابریشم» و «جاده ادویه» انجام میگرفت. مغول ها اهتمام ویژه ای به طرق تجاری داشتند و نظر به اهمیتی که برای تجارت قائل بودند در برقراری امنیت در مسیرهای تجاری میکوشیدند. بیش از یک چهارم درآمد حکومت ایلخانی از راه مالیات های تجاری به دست میآمد و لذا طبیعی بود که در رونق بیشتر مسیرهای تجاری تلاش کند. آن چه که این مقاله به آن میپردازد، بررسی وضعیت بخشی از راه های تجاری عصر ایلخانان است که زمینه های برقراری مناسبات تجاری با ممالک خارج از قلمرو ایشان را هموار میکردند.
۲۸.

نقش اقتصادی سیستان در قرون نخستین اسلامی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تجارت تاریخ سیستان بلوچستان جغرافیا مکران راه های بازرگانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۵ تعداد دانلود : ۹۱۹
پهنای فلات وسیع ایران از دو جهت قابل توجه است: اول آن که دالان عبوری برای اقوام و ملل مختلف بوده است و دوم آن که این ناحیه همانطور که دارای نوسانات شدید آب و هوایی است، نوسانات بسیار تمایلات و قومیتها و زبان ها و نژادهای مختلف نیز دارد.ناحیه سیستان در جنوب شرقی فلات ایران دارای همین ویژگی ها بوده و به همراه بلوچستان و مکران جایگاه والایی را در ایران داشته است.در این مقاله سعی بر آن است تا با تکیه بر منابع تاریخی و جغرافیایی جایگاه این منطقه در قرون نخستین اسلامی از جنبه های اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد. پیشینه اقتصادی این منطقه درتحولات مختلف فرهنگی و سیاسی و اجتماعی موثر بوده که باعث برخاستن گروه های مختلف فکری و سیاسی شده است. در دوران پیش از اسلام، بازرگانان سیستان از طریق دو راه با اهمیت آبی و خشکی به مبادلات بازرگانی با شرق و غرب می پرداختند. در دوره اسلامی نیز این ارتباطات بازرگانی ادامه یافت. سیستان نیز در دوره اسلامی از جایگاه والایی برخوردار بود.
۲۹.

پارتیان وتجارت ابریشم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازرگانی تجارت ارتباطات ابریشم جاده ها

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ ادیان
تعداد بازدید : ۱۲۷۳ تعداد دانلود : ۹۲۳
ایران در دوران باستان‘ بر محدوده وسیعی از سرزمینهای شرق و غرب استیلا داشت و به دلیل برخورداری از این موقعیت جغرافیایی نه تنها موجب ارتباط بین ملت های شرق و غرب گشت ‘ بلکه بسیاری ار فرهنگها و علوم آن زمان را عمیقأ تحت تأثیر قرار داد. کشور ایران از زمان هخامنشیان بویژه در دوران اشکانیان ‘ دین خود را در امر تجارت‘ بین اقصی نقاط جهان از جمله روم شرقی (بیزانس ) و چین و هندوستان ادا کرده است . علاقه مفرط ایرانیان به امور بازرگانی ‘ موجب فراهم آوردن تسهیلات ‘ تأسیسات و امنیت برای راهها گردید. مسیر این جاده ها از دجله‘فرات‘حرّان و نصیبین گذشته تا به ساردس (سارد)و اقس می رسید .طول اینراه تجارتی به اندازه دو هزار وششصد و هشتاد و سه کیلومتر بوده است .فاصله ای تقریبأ یکصد و یازده ایستگاه یا منزل که کاروانهای بازرگانی آن را طی ‘ نود روز میپیمودند. در هر منزل مرکب های تازه نفس برای پیک های شاهی نیز آماده بودند .
۳۰.

جابه جایی کانون های تجاری خلیج فارس از قرن پنجم تا قرن هشتم هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تجارت خلیج فارس دریای مدیترانه جابه جایی کانون های تجارتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸۲ تعداد دانلود : ۱۰۹۷
جابه جایی کانون های بازرگانی خلیج فارس در قرن پنجم تا قرن هشتم هجری/قمری یکی از رویدادهای مهم این منطقه است.طی این دوره، تحولات بسیاری درجهان اسلام و آبراه های دریایی شرق به وقع پیوست.این رویدادها وحوادث ، تاثیرات بسزایی برروند بازرگانی دریایی برجای گذاشت و شرایطی را به وجود آورد.رقابت بین دو آبراه مدیترانه و خلیج فارس در این ایام واردصحنه جدیدی شد که نتیجه آن ، افول بنادرخلیج فارس و تفوق بازرگانی بنادرمدیترانه و دریای سرخ بود.چگونگی شکل گیری روند جابه جایی کانون های بازرگانی دریای شرق و غرب از قرن پنجم تا هشتم هجری قمری، موضوعی است که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد.
۳۱.

ارزیابی تجارت بخش کشاورزی ایران با استفاده از مدل جاذبه و داده های ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بخش کشاورزی مدل جاذبه تجارت عدم قطعیت نرخ ارز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵۵ تعداد دانلود : ۶۷۱
این مطالعه برای بررسی مهمترین تعیین کننده های تجارت کشاورزی، مدل جاذبه را به کار برده است. بدین منظور آمار صادرات و واردات محصولات کشاورزی ایران برای دوره زمانی 1380 تا 1387 از سازمان گمرک ایران تهیه و سایر داده ها از پایگاه های اینترنتی مختلف برای دوره زمانی 2001 تا 2008 به دست آمد. برآورد اثرات تصادفی و انجام آزمون هاسمن منجر به انتخاب مدل اثرات ثابت جهت تعیین اثر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته گردید. ابتدا تاثیر متغیرهای مستقل تولید ناخالص داخلی، درآمد سرانه، متغیر مشابهت لیندر، فاصله جغرافیایی، نرخ ارز، عدم قطعیت نرخ ارز و متغیر مجازی مرز مشترک بر هر یک از صادرات و واردات محصولات کشاورزی ایران برآورد و سپس متغیرهای مجازی مربوط به یکپارچگی های منطقه ای سازمان کنفرانس اسلامی و اکو نیز در مدل وارد گردید. نتایج نشان داد که تولید ناخالص داخلی شرکای تجاری اثر مثبت بر صادرات و واردات محصولات کشاورزی دارد. همچنین متغیرهای اثر لیندر، فاصله جغرافیایی و عدم قطعیت نرخ ارز تاثیر منفی بر صادرات و واردات محصولات کشاورزی ایران داشتند. متغیر درآمد سرانه تاثیر منفی بر صادرات داشت در حالی که واردات محصولات کشاورزی وابستگی معنی داری با درآمد سرانه کشورهای صادرکننده نداشته است. متغیر نرخ ارز واقعی اثر مثبت اما بسیار کوچک بر واردات و اثر منفی بر صادرات بخش کشاورزی ایران داشته است. همچنین تشکیل یکپارچگی بین ایران واعضای سازمان کنفرانس اسلامی منجر به افزایش صادرات و واردات محصولات کشاورزی ایران شده و از اثرات منفی نوسانات نرخ ارز خواهد کاست. با توجه به وابستگی منفی میان صادرات و واردات با فاصله جغرافیایی کشورها، تقویت زیرساخت های حمل و نقلی بین المللی پیشنهاد می گردد. علاوه بر آن کشورهای اسلامی که فاصله جغرافیایی آنها با ایران کم باشد از پتانسیل تجاری بالایی برخوردارند و ضرورت انعقاد پیمان های منطقه ای با آنها بخوبی احساس می شود.
۳۲.

بررسی رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران با معرفی متغیرهای جدید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رشد اقتصادی تجارت توسعه مالی آزمون علیت گرنجر هزینه های جاری دولت اعتبارات تأمین شده توسط بخش بانکی اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی تعریف گسترده پول پس انداز ناخالص داخلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸۰ تعداد دانلود : ۱۰۶۸
این مطالعه با هدف بررسی رابطه رشد اقتصادی و توسعه مالی با معرفی و استفاده از متغیرهای جدیدی نظیر اعتبارات تأمین شده توسط بخش بانکی، اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی، تعریف گسترده پول، پس انداز ناخالص داخلی و همچنین متغیرهای مخارج دولت و حجم تجارت به عنوان بخش واقعی اقتصاد و تورم در ایران طی دوره (2007-1967) انجام پذیرفته است. با توجه به متغیرهای مذکور ابتدا رابطه بلندمدت رشداقتصادی و توسعه مالی مورد آزمون قرارگرفته که نتایج حاکی از رابطه منفی توسعه مالی با رشد اقتصادی است. همچنین رابطه کوتاه مدت بین متغیرهای توسعه مالی و رشداقتصادی با استفاده از آزمون علیت گرنجر بلوکی انجام شده که نتایج حاصله نشان می دهد که اعتبارات تأمین شده توسط بخش بانکی و رشد اقتصادی علیت یکدیگر نمی باشند. همچنین، وجود رابطه علیت دوسویه میان رشد اقتصادی و اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی و تعریف گسترده پول تأیید گردیده است.
۳۳.

سیاست ارزی چین و تجارت کشورهای آسیایی

کلیدواژه‌ها: صادرات تجارت نرخ ارز واقعی چین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۱ تعداد دانلود : ۴۹۹
مشاهدات تجربی حاکی از آن است که تراز تجاری کشور چین نسبت به نوسان های نرخ ارز مؤثر واقعی (یوان) از حساسیت هایی برخوردار است. هر چند با توجه به اندازه و میزان جاری مازاد تجاری اعمال سیاست افزایش نرخ ارز به تنهایی نمی تواند منجر به ایجاد تعادل و از میان رفتن مازاد تجاری گردد .کاهش بالقوه مازاد تجاری چین ناشی از افزایش نرخ ارز (یوان) ناچیز است، زیرا واردات چین در قبال افزایش نرخ ارز همان طور که از قبل انتظار می رفت از خود واکنش منفی نشان می دهد (در نهایت روند بیشتر کاهشی است تا افزایشی). با تخمین معادلات واردات دوجانبه چین و طرف های عمده تجاری آن، واکنش معادلات واردات در ازای افزایش نرخ واقعی ارز با کشورهای جنوب شرقی آسیا تأیید می گردد. نتیجه به دست آمده بوسیله برآورد بردار همگرایی کشورهای آسیایی که سهم بزرگی از واردات چین از آن کشورها شامل صادرات مجدد است، تصدیق می شود. همچنین نتایج نشان می دهند که صادرات تعدادی از کشورهای آسیایی واکنش منفی به افزایش نرخ واقعی ارز از خود نشان می دهند که این نتیجه ناشی از وابستگی صادراتی آنها به کشور چین است.
۳۴.

ادله عمومى قراردادها(1)(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: عقد تجارت باطل استثناء تراضى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۹ تعداد دانلود : ۷۲۶
بسیارى از عقود در فقه دلیل خاص دارند، افزون بر این، ادله عامى نیز وجود دارد که همه عقود را در بر مى گیرد و مستند استنباط احکام و شروط عقود و قراردادها در فقه است یکى از این ادله عام آیه شریفه «تجارة عن تراض» است که محتواى این مقاله بر محور آن در چهار مبحث ساماندهى شده است در مبحث اول نکات ادبى الفاظ آیه مورد بحث قرار گرفته و در مبحث دوم به بررسى تفصیلى مفاهیم تصورى و تصدیقى مفردات آیه پرداخته شده و در ضمن آن از دلالت یاعدم دلالت آیه بر اثبات ضمان در مؤاکله باطل بحث شده است در مبحث سوم ضمن بررسى دامنه دلالت آیه و جایگاه مستقل آن در استنباط احکام عقود، بحث کلى روشمندانه اى در صلاحیت و عدم صلاحیت استنباط احکام از آیات در موارد شبهه حکمیه به تفصیل مطرح شده است. در مبحث چهارم به تطبیق مواردى از قراردادها یا پیراقراردادهاى متداول امروزى با مدلول آیه پرداخته شده است ; مانند تعیین مبلغى براى حق فسخ یا تخلف، کارمزد صندوق هاى قرض الحسنه، تخلف کارگران و کارمندان از ساعت کارى مقرر و... .
۳۵.

ویژگی های اقتصادی کشورهای عضو جنبش عدم تعهد

کلیدواژه‌ها: اقتصاد انرژی تجارت جنبش عدم تعهد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۰ تعداد دانلود : ۴۹۳
جنبش عدم تعهد در سال 1961 میلادی با اولین اجلاس سران عدم تعهد با حضور مارشال تیتو رهبر یوگسلاوی، قوام نکرومه رهبر غنا، جمال عبدالناصر رئیس جمهور مصر، جواهر لعل نهرو نخست وزیر هند و احمد سوکارنو رهبر استقلال اندونزی در کنفرانسی که در شهر بلگراد در کشور یوگسلاوی برگزار شد موجودیت خود را اعلام کرد. جهت گیری اولیه جنبش عدم تعهد عمدتاً ماهیت سیاسی داشت اما در شرایط فعلی که اقتصاد جزء لاینفک مسائل سیاسی شده و حتی تعیین کننده سطح مناسبات سیاسی می باشد، اعضای جنبش عدم تعهد نیز ملاحظات اقتصادی را بیش ازپیش مورد توجه قرار داده اند. با اینکه کشورهای عضو جنبش عدم تعهد بیش از نیمی از جمعیت جهان را در اختیار دارند سهم عمده ای در اقتصاد و تجارت جهانی ندارند. ظرفیت های اقتصادی کشورهای عضو جنبش عدم تعهد به ویژه در زمینه انرژی بسیار بالاست و این جنبش می تواند در صورت وجود انسجام بیشتر بین اعضاء جایگاه قابل قبولی در سطح جهانی داشته باشد.
۳۶.

تحولات تجارت فرش دستباف ایران در دوره قاجاریه (با تکیه بر بازار بین المللی فرش دستباف)

کلیدواژه‌ها: فرش دستباف تجارت قاجاریه بازار بین المللی کشورهای تولیدکننده فرش

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری تاریخ هنر تاریخ هنر ایران پس از اسلام زندیه و قاجاریه
تعداد بازدید : ۳۵۳۸ تعداد دانلود : ۱۸۷۰
در دوران قاجاریه پس از اینکه آرامش نسبی در زمان پادشاهی فتحعلیشاه و ناصرالدین شاه قاجار برقرار شد، بستری برای تولید فرش های نفیس ایرانی مهیا گردید. در این عصر سیاحان اروپایی توجه تاجران و مردم اروپا و آمریکا را به فرش دستباف ایران جلب نمودند. در اواسط قرن 19م/13ق تحولی در تولید فرش دستباف در جهت تأمین نیاز بازار جهانی رخ داد و شرکت های خارجی به سرمایه گذاری در تولید و تجارت فرش دستباف ایران علاقه مند شدند. در پی این تحولات بود که برخی از کشورهایی که در صنعت فرش دستباف دارای مزیت بودند به فکر توسعه این صنعت افتاده و به عرصه رقابت در تجارت بین المللی آن وارد شدند. این رقابت در بازار جهانی بعد از جنگ بین الملل اول شدت یافت و همواره تولیدکنندگان بزرگ فرش در تصاحب بازارهای جهانی بخصوص بازار اروپا و آمریکا در رقابت با یکدیگر قرار داشتند. کشورهای چین، هندوستان و ترکیه از مهمترین رقبای ایران بودند که در سال های پایانی دوره قاجاریه توانستند سهم خود از بازار بین-المللی فرش را افزایش دهند. نظر به آغاز تجارت فرش دستباف و رقابت بین المللی آن در اواسط دوره قاجاریه و تحولات مهمی که در بازار فرشِ دنیا در این دوران رخ داد و از آنجا که تاکنون بازار بین المللی فرش در دوران مذکور به صورت تخصصی و با پرداختن به جزئیات مورد بررسی قرار نگرفته است، در این مقاله سعی شد با مراجعه به اسناد دست اول بجای مانده از دوره قاجاریه با استفاده از مرکز اسناد و تارخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، مرکز اسناد کتابخانه ملی و منابع تاریخ اقتصادی این دوران، تجارت فرش ایران در دوره قاجاریه معرفی و وضعیت تجارت این کالا در بازار بین المللی آن مورد بررسی قرار گیرد.
۳۷.

ضرورت نوسازی اقتصادی از نگاه مطبوعات 1304 ـ 1300 هـ .ش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد کشاورزی صنعت تجارت نفت مطبوعات معادن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۰ تعداد دانلود : ۷۲۰
در سال های نخست قرن 13هجری/ 19میلادی، با شکست ایران در جنگ با روسیه و ورود ایران به چرخه نظام سرمایه داری غرب، اقتصاد ایران در بخش های کشاورزی، تجارت و صنایع دستی با بحران مواجه شد. با برقراری نظام مشروطه، طرح نوسازی اقتصادی در دستور کار مشروطه خواهان قرار گرفت، لیکن بحران های سیاسی ـ اجتماعی عصر مشروطه و اشغال ایران در سال های جنگ جهانی اول مانع از تداوم نوسازی در ساختار اقتصادی ایران شد. پس از کودتای ۱٢٩٩، لزوم نوسازی اقتصادی و نقش پول در نوسازی کشور مورد توجه روشنفکران تجددخواه قرار گرفت. در این راستا پیشنهاداتی در مطبوعات دوره مورد نظر در زمینه رونق کشاورزی، بهبود تجارت، ارتقا صنعت و واگذاری امتیاز به سرمایه گذاران خارجی مطرح گردید. بر این اساس در مقاله حاضر به بررسی و بازخوانی برخی از پیشنهادات مندرج در مطبوعات سال های 1300 تا 1304هـ.ش در خصوص لزوم نوسازی ارکان اقتصاد ایران پرداخته شده است.
۳۸.

پیشکش و نقش آن در روابط ایران با کمپانی های هند شرقی در دوران صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران تجارت صفویه کمپانی هند شرقی پیشکش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۴ تعداد دانلود : ۱۱۳۹
عصر صفویه از نظر رشد مناسبات بین المللی، یکی از دوره های مهمِ تاریخِ ایرانِ میانه است. در این دوره، علاوه بر تمایل بسیارِ حکومت صفوی برای ارتباط با دولت های غربی، این دولت ها هم به دلیل اوضاع پیش آمده در غرب، به شرق تمایل داشتند. این ارتباطات فقط سیاسی نبود، بلکه ایجاد روابط تجاری، به ویژه برای کمپانی های تجاریِ جدیدالتأسیس در شرق، اهمیت خاصی داشت. این کمپانی ها مایل به تجارت با ایران بودند. از این روی، برای پیشبرد امور تجاری خود مجبور به برقراری ارتباط با برخی مقامات درباری، همچون صدراعظم، مستوفی خاصه و شه بندرِ بندرعباس بودند. از آنجا که این افراد نقشی تعیین کننده در فعالیت های بازرگانی، به ویژه عقد قرارداد و کسب امتیازات داشتند، جلب نظرشان اهمیتی بسیار داشت. علاوه بر این، جلب حمایت حاکمان شهرهای قرار گرفته در مسیر تجارت، بسیار کارساز بود. در نتیجه، کمپانی ها از هر وسیله ای از جمله، پیش کش و رشوه سود می جستند تا حمایت این افراد را جلب و حتی رقبای خود را از دور خارج کنند. در اینجا، این پرسش مطرح است که «پیشکش چه تأثیری در روابط میان کمپانی های هند شرقی و حکومت صفوی داشته است؟» بنابر قرائن، به نظر می رسد پیشکش و هدایا باعث نفوذ این کمپانی ها در ارکان دولت و در نتیجه، پیشرفت تجارت آنها با ایران میشد و بازار رقابت میان کمپانی ها را داغ تر میکرد. هر یک از کمپانی ها برای رسیدن به امیال خود، می کوشید پیشکشی مناسب تر هدیه دهد و افراد بیشتری را با خود همداستان کند. در اینجا، کوشیده ایم از منابع غیر ایرانی ـکه البته بیشتر نیز به این موضوع پرداخته اند ـ استفاده کنیم. سپس با تحلیل مطالب، نقش و تأثیر این هدیه ها را در پیشبرد اهداف کمپانی ها در ایران روشن خواهیم ساخت.
۳۹.

بررسی رابطه توسعه مالی و تجارت بین الملل در کشورهای در حال توسعه (رویکرد علت و معلولی و مقایسه کشورهای صادرکننده و غیرصادرکننده نفت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: علیت گرنجری کشورهای در حال توسعه تجارت توسعه مالی الگوی خودرگرسیون برداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۰۱۷
در این پژوهش، با توجه به اهمیت بخش مالی و نقش آن در عملکردهای اقتصادی و از جمله تجارت بین الملل و با توجه به این موضوع که ادبیات مربوط به ارتباط توسعه مالی و تجارت بین الملل در سال های اخیر گسترش و مورد توجه پژوهشگران قرارگرفته، با استفاده از الگوی خودرگرسیون برداری VAR و آزمون علیت گرنجری در چارچوب الگوی یادشده، به بررسی آثار متقابل و شناسایی جهت علیت میان توسعه مالی و تجارت بین الملل درکشورهای در حال توسعه منتخب (به تفکیک صادرکننده نفت و غیرصادرکننده نفت) پرداخته ایم. یافته ها نشان میدهد که از منظر تجارت در اقتصاد ایران پدیده دنباله روی تقاضا (اثر مثبت افزایش تجارت یا آزادسازی تجاری بر توسعه مالی) و در کشورهای نیجریه و ترکیه پدیده راهبری عرضه (یا به عبارت دیگر اثر مثبت توسعه مالی بر افزایش تجارت بین الملل) حمایت میشود و در کشورهای دیگر مورد بررسی هیچ یک از این دو پدیده از منظر تجارت تأیید نمیشود. از این رو به صراحت نمیتوان وجود یک نظریه یا پدیده خاص را برای تمامی کشورها یا طبقه خاصی از کشورها (از جمله کشورهای در حال توسعه شامل کشورهای صادرکننده نفت و یا غیرصادرکننده نفت) تعمیم داد و هر کشور با توجه به ویژگیها و واقعیت های اقتصادی، مالی و تجاری خویش باید مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
۴۰.

تحولات تاریخی گمرک ایران و رونق اقتصادی در دوره قاجاریه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تجارت تعرفه گمرکی تراز بازرگانی وزارت گمرک دوره قاجاریه اجاره داری گمرکات

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار اقتصادی
تعداد بازدید : ۱۴۰۷ تعداد دانلود : ۸۸۱
سازمان گمرک در ایران از قدمت زیادی برخوردار است. حکومت های ایران در دوران باستان و اسلامی هر کدام به شکلی دارای گمرک بوده و در انجام معاملات و مراودات اقتصادی به وضع حقوق و مقررات گمرکی پرداخته اند. با روی کار آمدن سلسله قاجاریه در آغاز قرن سیزدهم قمری (19 م)، به دلیل تحولات جهانی و افزایش روابط اقتصادی، سیاسی و نیز حضور ایران در نظام اقتصاد جهانی، تحولات عمده ای در سازمان گمرک کشور به وجود آمد که تأسیس وزارت گمرک، تنظیم و انتشار نظامنامه گمرکی، لغو اصول اجاره داری و وضع تعرفه های نوین گمرکی از مهم ترین آنها محسوب می شود که بیشتر پس از حضور نیروهای خارجی در امور گمرکی و مالیاتی ایران حاصل شد. این تحولات گرچه موجب شکل گیری ساختار نوین گمرکی در ایران و افزایش نسبی درآمد گمرکات نسبت به دوران پیش از قاجاریه شد گردید ولی نتوانست بسترهای لازم جهت رونق اقتصادی و مالی کشور را فراهم نماید؛ در نتیجه سود حاصل از این تحولات بیشتر نصیب کشورهای صاحب قدرت و نفوذ در ایران شد. روش این پژوهش و جهت گیری شیوه گردآوری داده ها، تاریخی بوده و از اسناد آرشیوی و منابع معتبر استفاده شده است.